بازگشت ترامپ؛ رویای چین یا کابوس؟

️به گزارش مجاهدت از مشرق، کانال تلگرامی موسسه مطالعات ایران و اوراسیا نوشت:

رؤیای ترامپ چه‌بسا وسوسه شی به آغاز یک چانه‌زنی بزرگ باشد، رهبری که ترامپ او را برای حاکمیت بر چین با «مشت آهنین» عالی توصیف کرده است.

از نظر رهبران حزب کمونیست چین، پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات مؤید دیدگاه آن‌ها درخصوص افول آمریکا و زوال دموکراسی این کشور است. با پایان یافتن دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، مقامات چین به‌طور خصوصی این عقیده را مطرح می‌کردند او درک چندانی از جهان ندارد- و این‌که در واقع تنها چیزی که برای او مهم است منافع خودش است. آن‌ها پیروی ترامپ در سال ۲۰۱۶ را حمل بر پوپولیسم کردند، که ناشی از نابرابری و بی‌عاطفه شدن جامعه آمریکا بود. انتخاب مجدد او به ریاست جمهوری بعید است تغییری در این نگرش ایجاد کند.

چالش پیش‌روی حاکمان چین در عین دوری از مخاطرات دولت دوم ترامپ، بهره‌گیری از بازگشت او به قدرت است. از نظر شی جین‌پینگ، رهبر اقتدارگرا و ریسک‌پذیر چین، عدم قطعیت‌ها در نخستین روزهای دور دوم ریاست جمهوری ترامپ آغاز خواهند شد.

درصورت تحقق وعده‌های ترامپ در کارزار انتخاباتی‌اش، او بازگشت خود به واشنگتن را با اعلام افزایش تعرفه‌ بر واردات کشورهایی آغاز خواهد کرد که دارای تراز تجاری مثبت با آمریکا هستند. چین، به‌طور خاص، مورد هدف قرار دارد. اقتصاد ضعیف چین توان تحمل تعرفه ۶۰ درصدی را ندارد که ترامپ تهدید به تحمیل آن بر محصولات این کشور کرده است. اما چین فرصت این را دارد که در غرب شکاف ایجاد کند درصورتی‌که او تعرفه‌هایی را بر متحدان آمریکا نیز اعمال کند.

موفقیت بی‌نقص چین درصورتی به دست می‌آید که ترامپ به وعده دیگر خود، پایان سریع جنگ اوکراین، عمل کند. درصورتی‌که او توصیه‌های متحد انتخاباتی خود، جی.دی ونس، را بپذیرد، براساس شرایط روسیه‌پسندانه احتمالاً این یک توافق صلح سخت خواهد بود. یک کارشناس امنیتی در یک اندیشکده دولتی چینی با اشاره به تضمین حمایت مداوم جو بایدن می‌گوید، مقامات چینی درصورتی‌که ترامپ دست از حمایت از اوکراین بردارد خرسند خواهند شد. چین، با گفتن این حرف که وعده‌های آمریکا هیچ ارزشی ندارند، در ایجاد شکاف بین آمریکا و متحدانش در اروپا و آسیا تردیدی به خود راه نمی‌دهد.

گذشته از این‌ها، چین برای تضعیف روحیه تایوان فرصت طلایی در اختیار دارد. این کارشناس امنیتی می‌گوید «ما به مردم تایوان می‌گوییم، نباید روی آمریکا حساب کنید». سیاست قدیمی آمریکا همانا ابهام عامدانه در زمان دفاع از تایوان است. بایدن با گفتن این‌که تایوان درصورت حمله چین به خاکش از حمایت مردم آمریکا برخوردار است، این پیام را مخدوش کرده است. ترامپ، به زعم خود، از گفتن این‌که آیا نیروهای آمریکایی از تایوان دفاع خواهند یا نه خودداری کرد. اما او در طول برگزاری کارزار انتخاباتی‌ امسال خود، تصریح کرد که تایوان باید هزینه دفاع از خود را به آمریکا بپردازد و از این موضوع گلایه کرد که صنعت نیمه‌رساناهای پیشرفته تایوان «همه کسب‌وکارهای ارزان ما را از بین برده است».

ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود با تمسخر اهمیت تایوان در محافل خصوصی مشاوران جنگ‌طلبش را شوکه کرد. اما او در جستجوی اهرم نفوذ به آن‌ها اجازه داد در حمایت از تایوان نمایش عمومی به راه بیندازند. کشتی‌های جنگی آمریکا اغلب از طریق تنگه تایوان حرکت می‌کردند و دولت او فروش تسلیحات بیشتر به این کشور را تصویب می‌کرد. او در مبارزات انتخاباتی گفت که تایوان برای دفاع از خود باید چهار برابر هزینه کنونی را بپردازد، و به پرداخت ۱۰% از تولید ناخالص داخلی‌اش برای نیروهای مسلح متعهد شود. همین خط‌مشی برای رهبران چین و ایضاً سیاستمداران تایوان ناخوشایند و نگران‌کننده است.

بازگشت مایک پمپئو، که در زمان تصدی پست وزارت امور خارجه در کتابخانه نیکسون سخنرانی کرد و مردم چین را به قیام علیه حاکمیت حزب کمونیست چین فراخواند، و در زمان ترک سمت خود از استقلال تایوان حمایت کرد، به ترس خاص چین دامن خواهد زد. درصورتی‌که رابرت لایتیزر، نماینده تجاری آمریکا در دولت نخست ترامپ و معتقد به تعرفه‌گذاری، به‌عنوان مشاور به قدرت برگردد، همتایان چینی این انتصاب را به‌عنوان این پیامی در نظر می‌گیرند که آمریکا مصمم به جداسازی اقتصادی است. اعطای پست‌های کلیدی دولت ترامپ به سناتورهای بیزار از حزب کمونیست، همچون تام کاتن و مارکو روبیو، هشداری برای چین محسوب می‌شود.

کارشناسان امنیت ملی چین در مورد این موضوع بحث کردند که آیا ترامپ در دور دوم توسط جنگ‌طلبان چین مجبور به اتخاذ موضع افراطی خواهد شد یا نه. رؤیای ترامپ چه‌بسا وسوسه شی به آغاز یک چانه‌زنی بزرگ باشد، رهبری که ترامپ او را برای حاکمیت بر چین با «مشت آهنین» عالی توصیف کرده است. مقامات دولت نخست ترامپ پیش‌بینی کرده‌اند که، درحالی‌که شیوه‌های اقتدارگرایانه شی رئیس جمهور منتخب را به دردسر نمی‌اندازد، اما او برای شهرت خود به‌عنوان یک معامله‌گر ارزش زیادی قائل است، و انتظار می‌رود امتیازات فوق‌العاده‌ای از چین بگیرد تا به یک توافق بلندمدت دست پیدا کند.

چین دهه‌ها به‌دنبال رهبران تجاری آمریکا بوده است تا به رؤسای جمهور درخصوص عمل‌گرایی مشاوره داده و بر همزیستی سودآور تمرکز کنند. با پایان دور نخست ریاست جمهوری ترامپ، بسیاری از هوچی‌گرهای وال‌استریت و سایر جاها نفوذ خود را در ریاست جمهوری از دست دادند. مقامات چینی چه‌بسا امیدوار باشند که ایلان ماسک، که شرکت خودروسازی تسلای او در چین سرمایه‌گذاری کلانی کرده است، نقش بسزایی در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ ایفا خواهد کرد.

با این حال، رهبران چین جداسازی اقتصادی را کاملاً پذیرفته‌اند. با تضعیف روابط اقتصادی، رابطه دوجانبه به‌طور فزاینده‌ به رقابت ژئوپلتیکی صرف شباهت پیدا می‌کند. به این ترتیب، چین برای بهره بردن از یکجانبه‌گرایی ترامپ و خصومت او نسبت به سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی به‌دنبال راه‌هایی می‌گردد. چین پیشتر خود را به‌عنوان یک الگو و رهبر ذاتی کشورهای درحال توسعه معرفی کرده است، که سرمایه و زیرساخت به آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین آورده است. چین با متهم کردن بایدن به جانبداری از اسرائیل در جنگ غزه یا سرزنش دولت او به‌دلیل ایجاد موانع تجاری بر سر راه فناوری سبز چین، آمریکا را یک قلدر خودخواه معرفی کرده است. این اتهامات در زمان تشکیل دولت دوم ترامپ شدت خواهد گرفت.

با این حال، درواقع چین از سیاست‌ «نخست آمریکا» ترامپ ضربه سختی خورده است. به‌عنوان مثال، چین قصد دارد از اقتصاد خود کربن‌زدایی کند اما به حرکت موازی آمریکا نیاز دارد، تا در جذب هرینه‌های گذار سبز تنها نباشد. ترامپ، که تغییرات آب‌وهوایی را یک «فریب» می‌داند، هیچ نفعی در همکاری نمی‌بیند. بازگشت او، در این موضوع و سایر موضوعات، برای چین یک پیروزی تبلیغاتی، و برای دنیای واقعی یک معضل است.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.