هرچه قیمت آهن، تیرآهن و مصالح ساختمانی افزایش یابد، هزینه ساخت‌وساز بیشتر خواهد شد و چنانچه مردم توانایی خرید واحدهای مسکونی گران را نداشته باشند، بازار عرضه مسکن وارد فاز رکود می‌شود. بنابراین تمامی عوامل موثر بر قیمت آهن، به طور غیرمستقیم بر بازار مسکن تاثیرگذار هستد. در ادامه ضمن بررسی عوامل موثر بر بازار مسکن، نقش قیمت مصالح ساختمانی را بر این بازار بررسی خواهیم کرد. همچنین تمامی پارامترهای مشترک موثر بر این دو بازار را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

بازار مسکن ایران طی 15 سال گذشته در ابعاد قیمت و سرمایه‌گذاری یکی از بخش‌های پرنوسان اقتصاد کشور بوده است. به طوری که در یک دوره افزایش قابل ملاحظه‌ای در قیمت مسکن به وجود آمده و در دوره دیگر کاهش و یا ثبات نسبتا فراگیر بر این بازار حاکم می‌شود. عوامل زیادی بر قیمت تیرآهن تاثیرگذار بوده و نقش بازارهای مرتبط با مسکن، مانند بازار آهن آلات نیز کاملا آشکار است.

تاثیر نرخ مصالح ساختمانی بر قیمت مسکن

همان‌طور که ذکر شد با افزایش قیمت آهن و مصالح ساختمانی شاهد رشد قیمت مسکن خواهیم بود. میان سرعت افزایش قیمت مسکن با نرخ تورم و رشد قیمت مصالح ساختمانی روند نسبتا یکسانی وجود دارد، هرچند که قیمت مسکن از رشد بالاتری نسبت به سایر شاخص‌ها برخوردار است. برای مثال رشد قیمت آهن از نوسان کمتری برخوردار بوده و روند نسبتا یکسانی را طی سال‌های اخیر طی کرده‌است ولی قیمت مسکن دارای دوره‌های رکود و رونق است. بازار مسکن در سال‌هایی بدون رشد و سال‌هایی با نرخ رشد فزاینده به صورت پلکانی حرکت داشته‌است بنابراین لازم است علاوه بر نرخ مصالح ساختمانی، تاثیر سایر عوامل را نیز بر این بازار بررسی نماییم.

تاثیر نرخ تورم بر بازار آهن و مسکن

در شرایط تورمی سرمایه‌گذاران و خانوارها بخش عمده دارایی‌های خود را به بازار مسکن می‌برند. چون در این شرایط بازار سایر دارایی‌ها از جمله بازار ارز، طلا و سهام پرریسک بوده و بازدهی کمتری نسبت به بازار مسکن دارند. در شرایط تورمی هزینه ساخت یک واحد مسکونی نسبت به قبل زیادتر شده و این افزایش قیمت آهن آلات و تیرآهن منجر به افزایش قیمت مسکن می‌شود.

افزایش هزینه ساخت به دو علت است:

علت اول، افزایش هزینه مصالح ساختمانی و آهن آلات خصوصا قیمت تیرآهن و میلگرد است. زیرا یکی از دلایل افزایش تورم افزایش در شاخص قیمت مصالح و خدمات ساختمانی به عنوان اجزای تشکیل‌دهنده سبد کالاهایی است که در محاسبه تورم وارد می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت که در زمان وجود تورم، متوسط شاخص قیمت مصالح و خدمات ساختمانی نیز افزایش یافته و این منجر به افزایش هزینه تمام شده بنا و قیمت نهایی مسکن می‌شود. از طرف دیگر در چنین شرایطی کارگران ساختمانی نیز با در نظر گرفتن تورم واقعی و با لحاظ انتظارات تورمی خود، تقاضای دستمزد واقعی بالاتری خواهند کرد. این مساله منجر به افزایش هزینه‌های تولید و ایجاد تورم ناشی از افزایش دستمزد در بخش مسکن خواهد شد. در واقع افزایش حجم پول و بالاتر رفتن سطح قیمت‌ها، باعث افزایش قیمت در این بخش خواهد شد.

تاثیر نرخ ارز بر قیمت آهن و مسکن

نرخ ارز یکی از پارامترهای کلیدی در اقتصاد هر کشور بوده و عاملی برای مقایسه شرایط اقتصاد ملی با کشورهای دیگر است. این متغیر با تاثیری که بر سطح قیمت‌ها می‌گذارد، می‌تواند بر مصرف و درآمد خانوار، سرمایه‌گذاری، پس‌انداز، واردات، صادرات، تولید و در نهایت رشد اقتصادی کشور اثرگذار باشد. بنابراین نوسان در این متغیر می‌تواند روی عملکرد بسیاری از متغیرهای اقتصادی تاثیر نامطلوبی داشته باشد.

نکته قابل توجه در خصوص بازار ارز و بازار مسکن این است که تغییرات در نرخ ارز اثرات متفاوتی روی بازار مسکن می‌گذارد. از یک طرف افزایش نرخ ارز باعث ایجاد جذابیت بیشتر در بازار ارز شده و باعث کاهش سرمایه‌گذاری در مسکن و در نتیجه کاهش قیمت مسکن می‌شود. ولی از سوی دیگر افزایش نرخ ارز با تحت تاثیر قرار دادن هزینه ساخت مسکن به خصوص قیمت آهن آلات، باعث افزایش قیمت آن می‌شود.

به طور کلی نرخ ارز از جمله متغیرهایی است که روی بخش‌های مختلف اقتصاد تاثیرگذار بوده و نوسان در آن می‌تواند آثار منفی روی رشد اقتصاد گذاشته و میزانی از نااطمینانی و ریسک را در معاملات ایجاد کند. از یک سو، افزایش یا کاهش نرخ دلار روی قیمت تیرآهن و میلگرد و دیگر شاخصه‌های مسکن اثرگذار است. از سوی دیگر، در اقتصاد ایران ارز یک کالای سرمایه‌ای محسوب می‌شود و زمانی که نرخ یکی از کالاهای سرمایه‌ای تغییر کند، روی سایر کالاهای سرمایه‌ای دیگر نیز اثر می‌گذارد.

تاثیر درآمدهای نفتی بر بازار آهن و مسکن

شوک‌های نفتی و درآمدهای ارزی حاصل از آن‌ها یکی دیگر از عوامل مهم توضیح‌دهنده قیمت مسکن به شمار می‌روند. اگرچه در کشورهای توسعه‌یافته معمولا سیاست‌های پولی به عنوان عامل اصلی نوسانات قیمت مسکن شناخته می‌شوند، در کشورهای صادرکننده نفت، شوک‌های نفتی به ویژه از کانال نرخ ارز نقش مهم‌تری در شکل‎گیری نوسانات قیمت مسکن دارند. هرچه وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی بیشتر باشد، شوک‌های نفتی به طور محسوس‌تری می‌توانند بر نوسانات قیمت مسکن اثرگذار باشند که میزان آن به بزرگی تغییرات در نرخ واقعی ارز و الگوهای مصرفی خانوار بستگی دارد. نتایج نشان می‌دهد که طی دوره‌های زمانی مختلف، با افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی، قیمت آهن و مسکن بالا رفته است. بنابراین این پارامتر نیز همانند سایر عوامل نقش موثری را در بازار مسکن ایران و جهان ایفا می‌کند.

جمع‌بندی

در میان عوامل موثر بر بازار مسکن شامل شوک‌های حاصل از درآمدهای نفتی، نرخ ارز، قیمت زمین و سایر موارد، بهای مصالح ساختمانی خصوصا قیمت آهن آلات بیشترین سهم را در ایجاد نوسانات این بازار ایفا می‌کند. بنابراین یکی از گام‌های موثر در کاهش هزینه‌های ساخت و ساز، بررسی بازار مصالح ساختمانی پیش از شروع به کار است. تمامی عوامل موثر بر قیمت آهن می‌تواند به صورت غیرمستقیم بر بازار مسکن نیز تاثیرگذار باشند.

** این محتوا صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و توسط سفارش دهنده آن تهیه و تنظیم شده است