به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، سالهاست که نبردی پنهان و آشکار در جبهه های مختلف بین ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در جریان است. یکی از ابعاد این نبرد که در یک دهه اخیر شکلی آشکار و جدی به خود گرفته و در مواردی نیز تبعات آن جهانی بوده و توجه کل دنیا به را سمت خود جلب کرده مسئله پرنده های بدون سرنشین یا در اصطلاح "پهپاد" ها است. حال که به آخرین روزهای خردادماه سال ۱۳۹۹ نزدیک می شویم، یادآوری اتفاق مهمی که در ساعات اولیه روز ۳۰ خرداد سال ۱۳۹۸ یعنی حدود ۱ سال پیش رخ داد و یکی از مهمترین صحنه های رویارویی پهپادی بین ایران و آمریکا رقم خورد، می تواند مورد توجه باشد چراکه در آن زمان، یک فرونده پرنده بدون سرنشین شناسایی استراتژیک ارتش آمریکا با نام "گلوبال هاوک" توسط سامانه پدافند هوایی سوم خرداد نیروی هوافضای سپاه شناسایی، رهگیری و به علت تجاوز مکرر به آسمان کشورمان سرنگون شد.
بیشتر بخوانید:
سرنگونی این پهپاد متجاوز به حریم هوایی کشورمان، شرایط بسیار حساسی را بین ایران و آمریکا ایجاد کرد و بنا به روایت آمریکایی ها، این کشور حتی آماده حمله محدود نظامی به نقاطی در درون ایران نیز شده بود؛ هرچند که هیچ وقت جرات این موضوع را پیدا نکرده و نخواهد کرد و در روزهای بعد، ترامپ حتی مجبور به تشکر از کشورمان بابت هدف قرار ندادن هواپیمای جاسوسی دارای چندین سرنشین که در نزدیکی گلوبال هاوک حرکت می کرد نیز شد. البته شکار موفق یکی از گرانترین پرنده های امریکایی، تنها موفقیت سپاه در این عرصه نبوده چراکه در روزهای اخیر، تصویر و اطلاعات جدیدی در خصوص یک شکار بی نظیر و مهم پهپادی دیگر توس کشورمان منتشر شده که داستانی جالب را دوباره زنده کرده است.
بقایای لاشه گلوبال هاوک در اختیار ایران
اندازه جانور قندهار هم همچنان محرمانه است!
۱۳ آذر ۱۳۹۰ یکی دیگر از تاریخ های مهم در بحث تقابل مستقیم نظامی بین ایران و آمریکا است. در این تاریخ بود که نیروهای مسلح کشورمان اعلام کردند یک فروند پهپاد شناسایی RQ-۱۷۰ آمریکایی را که به حریم هوایی کشور نفوذ کرده بود با موفقیت به زمین نشانده و سالم تصرف کرده است. آمریکایی ها هنوز هم در خیلی از موارد آنچه برای این پهپاد رخ داده را پنهان کرده و تلاش داشته اند قدرت پدافندی کشورمان را زیر سوال ببرند اما هیچگاه توضیح نداده اند چطور یک پرنده ویژه جاسوسی و مرموز آنها، از فاصله هزاران پا، در خاک ایران سقوط کرده اما هواپیمای مورد نظر آنقدر سالم باقی مانده است!
این پهپاد شناسایی استراتژیک که به نوعی مرموزترین و مخفیانه ترین پروژه هوایی بدون سرنشین آمریکا در سالها و دهه های اخیر محسوب می شود، توسط شرکت لاکهید مارتین طراحی و ساخته شده و سالها به صورت مخفیانه توسط نیروی هوایی آمریکا و سازمان سیا مورد استفاده قرار گرفته بود. کار درباره RQ-۱۷۰ به شکایت ایران از آمریکا در سازمان ملل و درخواست ذلیلانه اوباما رییس جمهور وقت آمریکا از ایران برای پس دادن این پهپاد رسید بدون آنکه بابت این جاسوسی و نفوذ مخفیانه به خاک کشورمان عذرخواهی یا قول عدم تکرار صورت بگیرد.
گزارش در سایت آمریکایی در خصوص کشف اندازه جانور قندهار
چند سال قبل از شکار این هواپیمای جاسوسی در ایران، تصویری از آن در قندهار افغانستان منتشر شد که نام جانور قندهار را برای آن به ارمغان آورد. شکار آر کیو ۱۷۰ و ماجرای مختلف پس از آن مثل نمایش تصاویر بدست آمده از حافظه آن تا تولید نمونه بومی از آن در ایران و استفاده از آن در حمله به مواضع گروه های تروریستی در سوریه، همه و همه جزو بحث هایی بود که هر از چند گاهی در داخل کشور بحث این میهمان ناخوانده آمریکایی را داغ می کرد. البته این جاسوس خجالتی یانکی ها همچنان در مواردی در نقاط مختلف آمریکا در اطراف پایگاه های هوایی در حال پرواز یا بر روی باند یا در کنار آشیانه ها رصد شده و به نظر همچنان در خدمت ارتش آمریکا فعالیت می کند اما دیگر خبری از حضور و ماموریت های آن در اطراف خاک کشورمان به دست نیامده است.
اما ماجرای RQ-۱۷۰ ابعاد جالبی نیز دارد. در بین سیستم های پروازی شناخته شده در خدمت نیروهای مسلح آمریکا شاید جانور قندهار پرنده ای باشد که با وجود افتادن به دست دشمن این کشور، همچنان صحبت درباره آن بسیار کم است و به نوعی خط قرمز ارائه اطلاعات توسط رسانه ها و مسئولان رسمی آمریکایی به شمار می رود. این مسئله تا به آنجا ادامه دارد که آمریکایی ها هنوز به صورت رسمی حتی ابعاد این پرنده را نیز اعلام نکرده اند.
البته ی روزهای اخیر بار دیگر نام این پرنده و این بار توسط کارشناسان غربی بر سر زبان ها افتاده است چراکه بر اساس تصویر ماهواره ای بدست آمده از پایگاه هوایی Creech در ایالت نوادا در آمریکا، یک فروند پهپاد RQ-۱۷۰ در نزدیکی یک فروند پهپاد MQ-۹ قرار دارد. با استفاده از ابزار اندازه گیری هوشمند مخصوص کار روی تصاویر و مقایسه با با پهپاد ریپر، بالاخره کارشناسان آمریکایی اندازه دهانه بال (فاصله بین دو نوک بال در یک وسیله پرنده) در آر کیو ۱۷۰ را تخمین و ۱۱.۵۸ متر اعلام کرده اند.
تصویر ماهواره ای بدست آمده از پایگاه هوایی Creech – آر کیو ۱۷۰ با فلش قرمز و MQ-۹ با فلش مشکی مشخص شده است
یک فروند RQ-۱۷۰ در پایگاه هوایی آمریکا در گوام
جانور قندهار شکار شده در ایران در نمایشگاه نیروی هوافضای سپاه
نکته مهم که بایستی به آن توجه کرد این مسئله است که ایالات متحده آمریکا حتی درباره اندازه این پرنده بدون سرنشین که سالهاست یک فروند از آن به شکل سالم به دست دشمن شماره ۱ آنها افتاده همچنان سکوت کرده اند، لذا به نظر می رسد اینکه چه زمانی آمریکایی ها بخواهند درباره محموله مخصوص شناسایی، سیستم پیشران یا اجزای ساخت بدنه این پرنده صحبت کنند امری است که شاید تا دهه ها بعد نیز شاهد آن نباشیم. چنین اقدامی توسط ارتش و رسانه های آمریکایی -که معمولا به کارشناسان این حوزه دسترسی غیررسمی دارند- حاکی از آن است که این دارایی به قدری ارزشمند و مهم است که همچنان سازنده چنین پهپادی تلاش دارد در خصوص آن سکوت کند؛ حتی با اینکه حدود ۹ سال از شکار آن توسط سپاه پاسداران می گذرد.
همانطور که اکثر محققان و کارشناسان نظامی اعلام کرده اند، ار کیو ۱۷۰ که بر فراز ایران به دام سیستم های جنگ الکترونیکی افتاد تقریبا لبه فناوری پرنده های بدون سرنشین آمریکا و به نوعی جهان محسوب می شد و امروز نیز با وجود گذشت نزدیک به یک دهه از تصاحب آن توسط ایران، نشان می دهد ارزش های فنی و اطلاعاتی این پهپاد، هنوز هم برایشان ارزش دارد. از سوی دیگر، نشان می دهد جانور قندهار چقدر برای سیستم های اطلاعاتی آمریکا همچون سیا ارزش داشته و از دست دادن آن چه ضربه مالی، فنی و اطلاعاتی به آنها وارد کرده است.
بازاری بزرگ و آینده ای مهم در انتظار بدون سرنشین ها
ایران کشوری است که فناوری پرنده های بدون سرنشین را در میانه یک جنگ تحمیلی ویرانگر و در شرایط تحریم همه‌جانبه تسلیحاتی بدست آورده و پس از آن نیز در آرامش و به صورت چراغ خاموش توسعه آنها را دنبال کرد. ار کیو ۱۷۰ در حکم یک کتاب کمک آموزشی مهم برای صنایع بدون سرنشین کشورمان بود که به ما کمک کرد در زمان و با هزینه ای بسیار کم، هر چه بیشتر با بازیگران بزرگ این عرصه به رقابت بپردازد. این عرصه مشخصا پر از بازیگران مختلف است که به دنبال هر نوع اطلاعات و دانستی جدید در این حوزه هستند بنابراین حفظ اطلاعات در خصوصا این پرنده برای ایران در حکم یک دست برتر در زمینه توسعه پهپادها برای آینده خواهد بود.
آینده هوانوردی، خصوصا در بخش نظامی به شکل واضح در اختیار پرنده های بدون سرنشین خواهد بود و ایالات متحده نیز از طرفی برای حفظ آبرو و عدم ضربه بیشتر به حیثیت خود و همچنین از دست ندادن بازار میلیارد دلاری فروش پهپاد به کشورهای دیگر، سکوت درباره توانایی های جانور قندهار را ادامه داده است و پرنده ای که می توانست در بسیاری از نقاط جهان برگ برنده آمریکا برای جاسوسی و کسب اطلاعات به صورت مخفیانه باشد، در حال تبدیل شدن به مهاجمی ترسناک علیه منافع و نیروهای نیابتی آمریکا در منطقه است. اکنون که سالگرد شکار گلوبال هاوک فرارسیده، می توان با این تحلیل و خبر جدید رسانه های آمریکایی مطمئن شد که سیلی های سپاه به قدرت پهپادی آمریکا، چقدر موثر و قدرتمند بوده است.