امروزه رسانه ها، آئینه تمام نمای تمایلات اجتماعی جوامع به شمار می روند. به گونه ای که واکنش رسانه ها به اخبار و اتفاقات روز معمولاً نشات گرفته از واکنش های عمومی مردمی است. بنابراین رسانه ها نقش مهمی در اتفاق های مهم در حوزه های مختلف فرهنگ، سیاست و … در کشور ایفا می کنند که یکی از نمونه های مهم انتخابات است. این مساله باعث شد تا پژوهشگر ایرنا گفت و گویی یا «روح‌الله مهرجو» فعال حوزه رسانه انجام دهد که در ادامه می خوانیم:
امروزه مدیران سیاسی پیشبرد برنامه‌های خود را در دیپلماسی رسانه ای جستجو می کنند
مهرجو در خصوص نقش رسانه در انتخابات گفت: اصولا در انتخابات ملی نقش رسانه ها به ویژه شکل نوین آن، یعنی شبکه های اجتماعی بسیار پر رنگ و پر جلوه بود. بهره گیری از رسانه در کسب، حفظ و افزایش قدرت و نفوذ یکی از تمایزات امروزین دنیای سیاست با گذشته، است. امروزه مدیران سیاسی پیشبرد برنامه های خود را در دیپلماسی رسانه ای جستجو می کنند. سیاستمداران با وقوف بر اهمیت دیپلماسی رسانه ای، کارگردانی این بخش را به مشاوران رسانه ای خود می سپارند. مشاوران رسانه ای در واقع اداره کنندگان اتاق فکر و طراحان اصلی ایده های سیاست مداران هستند.
نقش رسانه ها در انتخابات بسیار پر رنگ بود
این فعال حوزه رسانه در مورد نقش رسانه های در انتخابات های مجلس و ریاست جمهوری اظهار داشت: در انتخابات مجلس یازدهم و سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری با توجه به شیوع ویروس کرونا وکمتر شدن متینگ انتخاباتی نامزدها، نقش رسانه ها بسیار پر رنگ بود. رسانه ها با انجام رسالت ذاتی خود، یعنی آگاهی بخشی و اطلاع رسانی به انعکاس اخبار و تحلیل ها از تحولات و نظرات دولت به افکارعمومی و بالعکس پرداختند. نقش آفرینی نامزدهای انتخاباتی در رسانه‌های اجتماعی و پیام رسانهای تلفن همراه، برخورداری آن‌ها از سوادهای مختلف از جمله سوادهای دیجیتال، خبری و…، بهره گیری از مشاوران و متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، داشتن برنامه و استراتژی جامع رسانهای به ویژه حوزه رسانه‌های اجتماعی، تولید محتواهای جذب واثرگذار در قالب‌ها و فرم‌های محتوایی مختلف، توان مقابله تیم فنی با هک احتمالی اطلاعات، امکان واکنش لازم در برابر اخبار جعلی و نشر اطلاعات گمراه کننده و نیز در مقابل جنبش‌ها و جریان‌های ضد تبلیغاتی، آشنایی و تسلط بر قوانین انتخاباتی و جرایم رایانه‌ای و مصادیق آن‌ها و… در این میان از اهمیت شایانی برخوردار بود.
فرصت‌ها و جو منفی رسانه‌های اجتماعی در انتخابات
مهرجو در ادامه افزود: رسانه‌های اجتماعی با توجه به شبکه ای بودن، در دسترس بودن، سرعت بالا و…، ابزار مناسبی برای نامزدها و کاربران و طرفداران آن‌ها برای کسب اطلاع و آگاهی از اوضاع اجتماعی و سیاسی، ایجاد جمع‌های مجازی طرفدار و یا مخالف و تالارهای گفتگو، امکان انجام گفتگوهای دوسویه و تعاملات در بستر این رسانه‌ها به طور آنلاین و آفلاین، شکل گیری هشتگ‌ها، کمپین‌ها، جنبش‌ها و… سیاسی، برگزاری میتینگ‌های مجازی، وبینارها و مواردی مانند آن را ایجاد کردند. رسانه‌های اجتماعی در کنار فرصت‌های بسیاری که در اختیار نامزدهای انتخاباتی قرار دادند تا بتوانند ضمن معرفی خود، زمینه لازم برای اشتراک‌گذاری دیدگاه‌ها، برنامه‌ها، نگرشها، اقدامات و… را فراهم کنند، در عین حال توانستند به ابزاری برای ایجاد جو منفی تبلیغاتی تبدیل شوند.
رسانه ها در انتخابات نقش موثری در اذهان عمومی داشتند
این فعال حوزه رسانه در مورد کارکرد رسانه ها در انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان ساخت: رسانه ها با تبیین درست اهمیت انتخابات و شرایط حساس داخلی و خارجی، ضرورت مشارکت مردم را بسیار مهم جلوه دادند و با اطمینان بخشی به مردم از روند برگزاری انتخابات، سلامت انتخابات، رقابتی بودن آن و رعایت فرایند قانونی نقش موثری در اذهان عمومی داشتند. یکی از رسالت های مهم اصحاب رسانه بالا بردن سطح آگاهی مردم در تمامی زمینه ها است و با توجه به زمان نزدیک شدن هر انتخاباتی باید رسانه ها فعالیت وِیژه ای داشته باشند مخصوصا در معرفی کردن ویژگی های کاندیداها برای یک انتخاب اصلح. تلاش برای جلوگیری از تفرقه اندازی و طایفه گری در بین مردم و حفظ مصالح کشور نه مصالح یک شخص خاص را رسانه ها باید در نظر داشته باشند. نقش اصحاب رسانه در جامعه بسیار موثر است و رسانه باید از انتشار مطالبی که باعث تشویش اذهان عمومی و توهین و افترا به اشخاص می شود، پرهیز کند.
رسانه‌ها می‌بایست دوسویه بودن و روشن گرا بودن را فراموش نکنند
مهرجو گفت: رسانه‌ها به عنوان نماینده افکار عمومی شناخته می شود و در غیاب احزاب فعال و قوی، در دسته‌بندی‌های سیاسی و جناحی وارد شده‌اند اما نباید این مساله باعث شود از تعهد ذاتی خود به مردم و راهبری افکار عمومی غافل شوند. نقد دولت مستقر و مدیریت شهری کنونی، حق نامزدهاست اما تخریب آنان در یک صحنه نابرابر و بی‌دفاع منصفانه نیست و رسانه‌ها باید رویکرد سلبی و معطوف به گذشته را به رویکرد ایجابی و معطوف به آینده تبدیل کنند. تبدیل فضای شعاری و کلی گویی به فضای تخصصی و برنامه‌محوری، تنها از عهده رسانه‌های متعهد و حرفه‌ای بر می‌آید.
این فعال حوزه رسانه در پایان یادآور شد: البته در دوران تبلیغاتی انتخابات ۱۴۰۰ بعضا مشاهده می شد که برخی رسانه ها با موضع گیری های شدید سعی در تخریب نامزدی یا نقد بیرحمانه دولت جابنداری خود را اعلام می کردند که این از اصول حرفه ای رسانه ای به دور است. رسانه ها نباید تنها نقاط تاریک و نقطه ضعف‌ها را به مردم نشان دهند. بلکه دوسویه بودن و روشن گرا بودن از وظایف اصلی رسانه ها به شمار می رود که در کنار نقاط تاریک و نقدها باید نسخه‌های پیشنهادی هم ارائه شوند. این ماهیت اصلی رسانه است که دوسویه باشد که اگر از این موضوع خارج شود تبدیل به روابط عمومی جریان خاصی می شود.
منبع خبر