گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: پس از آزادسازی خرمشهر در خرداد ۱۳۶۱ از لوث مزدوران بعثی و رسیدن رزمندگان غیور ایرانی به مرز عراق، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تصمیم به تشکیل گردان‌هایی از مجاهدین عراقی را گرفت تا در کنار نیرو‌های ایرانی علیه رژیم بعث بجنگد.
در آن زمان اسماعیل دقایقی از طرف محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرماندهی و مسئولیت این کار را بر عهده گرفت و در اوائل سال ۱۳۶۴ شمسی برابر با سال ۱۹۸۵ میلادی تیپ ۹ بدر را متشکل از نیرو‌های معارض عراقی تشکیل داد. اواخر سال ۱۳۶۵شمسی بود که این تیپ به لشکر ۹ بدر ارتقاء یافت و زیرنظر مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق قرار گرفت.
سردار محمدرضا نقدی، از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پس از اسماعیل دقایقی، از اواخر ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷شمسی (اتمام جنگ تحمیلی عراق علیه ایران) فرماندهی سپاه بدر را بر عهده داشت. سپس در ادامه «عدنان ابراهیم» معروف به «ابوعلی بصری» از سال ۱۳۶۷ تا سال ۱۳۸۰ شمسی، «جمال جعفر» ملقب به «ابومهدی المهندس» در سال ۱۳۸۱شمسی و در آخر «هادی العامری» از سال ۱۳۸۱شمسی تا امروز رهبری این گروه را به عهده داشته‌اند؛ که البته «ابومهدی المهندس» به همراه سردار «قاسم سلیمانی» در تاریخ ۱۳ دی ماه ۱۳۹۸شمسی در یک عملیات تروریستی توسط نیرو‌های تروریستی دولت آمریکا به شهادت رسیدند.
هم اکنون «هادی العامری» دبیرکل، بالاترین مقام سازمان بدر را در اختیار دارد. ضمن اینکه دفتر سیاسی، ریاست این دفتر نیز در اختیار دبیرکل سازمان است. از طرف دیگر شاخه نظامی سازمان بدر است که در «حشد الشعبی» نیز حضور و فعالیت دارد.
از دیگر واحد‌ها و بخش‌های سپاه بدر می‌توان به سازمان جوانان و طلاب، سازمان کمک‌های بشردوستانه، سازمان فرهنگ و مطبوعات، سازمان ورزش و جوانان و همچنین سازمان اقتصادی اشاره کرد که همه زیر نظر سپاه بدر قرار داشته و فعالیت می‌کنند.
عملکرد سپاه بدر را می‌توان به سه بخشِ «زمان جنگ ایران و عراق»، «دوران حکومت صدام پس از جنگ» و «پس از سقوط صدام» تقسیم کرد.
با توجه به علل و عوامل تشکیل سپاه بدر می‌توان گفت که جهاد و مقابله با صدام و حزب بعث، هدف محوری و اصلی معارضین عراقی بود. «العامری» فرمانده سپاه بدر اعتقاد داشت فتوای سید محمدباقر صدر، در سال ۱۹۷۸میلادی برای لزوم مبارزه مسلحانه علیه رژیم صدام حسین، نقطه شروع اندیشه تشکیل فعالیت‌های نظامی مانند «سپاه بدر» شده است.
«العامری» همراهی با نیرو‌های ایرانی توسط «سپاه بدر» در جنگ علیه نیرو‌های عراقی را در این راستا می‌داند. از طرف دیگر نیرو‌های «سپاه بدر» در چند عملیات جنگی علیه نیرو‌های صدام شرکت کردند که انجام عملیات بدر در اسفند ۱۳۶۳ شمسی اولین عملیات این تیپ بود. ضمن اینکه عملیات‌های کربلای۲، کربلای۴، قدس۴ از دیگر عملیات‌های این سپاه محسوب می‌شوند.
پس از عملیات «فتح یک» که توسط نیرو‌های سپاه (قرارگاه رمضان) و اتحادیه میهنی کردستان عراق در نزدیکی «کرکوک» انجام شد، لشکر بدر فعالیت خود را به داخل عراق، در مناطق آزادشده توسط اتحادیه میهنی کردستان منتقل کرد.
پس از پایان جنگ
پس از پایان جنگ ایران و عراق، «سپاه بدر» همچنان به فعالیت‌های خود در خاک عراق ادامه داد. در این زمان مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق به ریاست «محمدباقر حکیم» همچنان بر این سپاه نظارت و نفوذ داشت. ضمن اینکه از فعالیت‌های عمده این سپاه حمایت و شرکت در قیام مردمی انتفاضه شعبانیه بود. در واقع پس از شروع این قیام، بخشی از کادر‌های مجلس اعلای انقلاب عراق و نیرو‌های لشکر بدر در مناطق مختلف عراق به خصوص در شهر‌های بصره، عماره، دیالی و کوت مستقر شدند.
در شمال عراق و در استان سلیمانیه، افراد لشکر بدر با همکاری جلال طالبانی، رئیس اتحادیه میهنی کردستان، «تیپ المصطفی» را تشکیل دادند که از هزار و ۵۰۰ نیرو تشکیل می‌شد؛ ولی با سرکوب این قیام توسط صدام، لشکر بدر افراد بسیاری را از دست داد. از طرف دیگر سپاه بدر در سال‌های ۱۳۸۰و۱۳۸۱شمسی، چهار بار کاخ ریاست جمهوری صدام را مورد حمله قرار داد و در عملیات سقوط صدام در سال ۱۳۸۲شمسی برابر با سال ۲۰۰۳ میلادی هم‌زمان با حمله آمریکا و متحدین آن از جنوب عراق، در دیاله شهری در مرز ایران، حمله‌ای را شروع کرد.
پس از صدام
هدف اصلی فعالیت‌های «سازمان بدر» پس از سقوط صدام، به حضور و مشارکت در ساختار سیاسی عراق تبدیل شد و به جهت عدم نیاز به فعالیت نظامی، سپاه بدر از این تاریخ به بعد فعالیت‌های سیاسی و مدنی را در پیش گرفت. محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران در زمان جنگ آمادگی مجاهدین عراقی برای فعالیت مستقلانه و بدون کمک ایران را (به خصوص در دوران پس از سقوط صدام) از اهداف اصلی تشکیل سپاه بدر می‌دانست.
فعالیت‌ها پس از سقوط صدام
فعالیت‌های سپاه بدر پس از سقوط صدام به سه بخش، تبدیل به سازمان بدر و ورود در ساختار نیرو‌های نظامی عراق، جدایی از مجلس اعلای اسلامی عراق و شرکت در حشدالشعبی تقسیم می‌شود.
تبدیل به سازمان بدر و ورود در ساختار نیرو‌های نظامی عراق
مجلس اعلای اسلامی عراق، پس از عملیات سقوط صدام در سال ۱۳۸۲شمسی برابر با سال ۲۰۰۳ میلادی، سپاه بدر را به سازمان بازسازی و توسعه بدر تغییر داد. از طرف دیگر محمدباقر حکیم، رییس وقت مجلس اعلا اعلام کرد که وظیفه نظامی این سپاه با سقوط صدام تمام شده است؛ البته او به برخی فشار‌ها از طرف امریکا برای انحلال و خلع سلاح سپاه بدر نیز اشاره کرد.
البته در آن زمان به دنبال دستور «پل برمر» حاکم آمریکایی عراق برای خلع سلاح تمام سازمان‌های مسلح و ادغام آنها در سازمان امنیت و وزارت دفاع عراق، بیشتر نیرو‌های سازمان بدر نیز وارد نهاد‌های انتظامی و امنیتی عراق شده و این سازمان به یکی از شبکه‌های غیر رسمی در نهاد‌های امنیتی عراق تبدیل شد. ضمن اینکه تعداد نیرو‌های سازمان بدر به چیزی در حدود ۱۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود.
جدایی از مجلس اعلای اسلامی عراق
سازمان بدر در اسفند سال۱۳۹۰شمسی برابر با مارس۲۰۱۲ میلادی از مجلس اعلای اسلامی عراق جدا شد و به صورت سازمان سیاسی و نظامی مستقل، فعالیت خود را ادامه داد. البته برخی علت این جدایی را تغییر گرایش‌های سیاسی العامری، دبیرکل بدر و عمار حکیم رهبر وقت مجلس اعلای اسلامی می‌دانند.
شرکت در حشدالشعبی
سپاه بدر گروه اصلی حشد الشعبی علیه داعش، مشارکت در روند و ساختار سیاسی عراق است. در واقع پس از فرمان «نوری مالکی» در تشکیل نیرو‌های بسیج مردمی (حشد الشعبی) و فتوای آیت‌الله سیستانی و مراجع دیگر برای دفاع مسلحانه مردمی از عراق، سپاه بدر، شاخه نظامی سازمان بدر هماهنگ با گروه‌های دیگر در نبرد و آزادسازی مناطقی مانند آمرلی، تکریت، فلوجه، موصل و کرکوک شرکت کرد.
از سوی دیگر، چند زیرشاخه «حشد الشعبی» همچون «کتائب حزب‌الله» تحت فرماندهی اعضای سابق سپاه بدر از جمله «ابومهدی المهندس» است. همچنین بسیاری از یگان‌های «حشد الشعبی» از فرماندهان این گروه به عنوان مستشاران نظامی استفاده می‌کنند.
مشارکت در روند و ساختار سیاسی عراق
سازمان بدر در آخرین انتخابات پارلمانی عراق در سال ۱۳۹۷ شمسی برابر با سال ۲۰۱۸ میلادی، با رهبری «ائتلاف الفتح» با بدست آوردن ۴۷ کرسی، رتبه دوم کسب آراء را بدست آورد. آنها در انتخابات ۱۳۸۸ و ۱۳۹۲ شمسی پارلمانی عراق نیز توانسته بودند نمایندگانی را به پارلمان بفرستد.
هادی العامری دبیرکل سازمان بدر، در دولت نوری المالکی، نخست وزیر پیشین عراق، بین سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ وزیر حمل و نقل عراق بود. البته در دولت «حیدر العبادی»، محمد سالم الغبان، یکی دیگر از رهبران سازمان بدر، به وزارت کشور عراق منصوب شد. همچنین پس از او هم «قاسم الاعرجی»، عضو دیگر این سازمان به وزارت کشور منصوب شد.
ارتباط با گروه‌های دیگر عراقی
سازمان بدر از زمان تاسیس تا امروز و در چند دوره انتخابات پارلمانی عراق با احزاب و جریان‌های مختلف عراقی همچون عراق یکپارچه، ملی عراق، دولت قانون و الفتح ائتلاف کردند. از سویی ظهور داعش و تصرف چند شهر و تهدید بغداد و عتبات عالیات باعث شد سپاه بدر با شرکت در «حشد الشعبی» با بیش از ۴۲ گروه مسلح همکاری کند. این در حالی است که در سال‌های اولیه پس از سقوط صدام، بین سپاه بدر و جیش المهدی زیرنظر «مقتدی صدر» چند درگیری بوجود آمده بود.
انتهای پیام/ ۱۳۴
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است
