به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، نزدیک به ۳۳ سال از روزی که آخرین تیر از سمت دشمن بعثی به سوی مرز‌های ایران اسلامی شلیک شد و آخرین دفاع جانانانه مردم در مقابل هجوم دشمن صورت گرفت، گذشته است.
در تمام این سال‌ها و از نخستین ساعات حمله صدام به کشور، رسانه‌ها پرچمدار اطلاع رسانی و انتشار اخبار و رویداد‌های این جنگ نابرابر به مردم کشور و جهان شدند. در این میان برخی از فعالین این حوزه علاوه بر حضور در میدان قلم و تلاش برای رساندن پیام رزمندگان و اثبات حقانیت دفاع در برابر هجوم بیگانگان خود اسلحه به دست گرفتند و در میدان نبرد نیز حضور پیدا کردند که شاهد آن بیش از ۸۰ شهید خبرنگار و اهالی رسانه در دفاع مقدس است.
سال‌های بعد از دفاع مقدس رسانه‌هایی پا به عرصه گذاشتند که بخشی از اخبار و تولیدات خبری خود را به حوزه دفاع مقدس اختصاص دادند و در رسانه‌ها با ایجاد بخشی به نام جهاد و مقاومت، حماسه و ایثار، حماسه و شهادت و… به رویداد‌های مناسبتی و گفت‌وگو با رزمندگان، جانبازان و فرماندهان و تهیه گزارش‌هایی از سوژه‌های مربوط به آن دوران پرداختند. در این میان «خبرگزاری دفاع مقدس» در سال ۱۳۹۲ و با هدف پرداختن تخصصی به اخبار حوزه‌های امنیتی، دفاعی و دفاع مقدس و تهیه گزارش و مصاحبه در خصوص عملیات‌ها و رویداد‌های دفاع مقدس تاسیس شد.
حال در هشتمین سالگرد تاسیس «خبرگزاری دفاع مقدس» به گفت‌وگو با دو تن از خبرنگاران حوزه ایثار و مقاومت، آقایان «مولایی» از خبرگزاری ایسنا و «رشیدی‌پور» از مشرق‌نیوز پرداختیم و نظر آنان را درباره وضعیت اخبار این حوزه پرسیدیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
خبرنگاران دفاع مقدس دسترسی به اسناد این حوزه ندارند
دفاع‌پرس: آقای مولایی وضعیت امروز اخبار حوزه دفاع مقدس چگونه است؟
مولایی: متاسفانه هر چقدر جلوتر می‌رویم رنگ و بوی دفاع مقدس از رسانه‌ها کم می‌شود. خبرنگاران زیادی در این حوزه فعالیت نمی‌کنند. گاهی خبرنگارانی از حوزه‌های دیگر مناسبتی و برای گرفتن یک مصاحبه یا تهیه گزارش وارد این حوزه می‌شوند که هرچند کارشان قابل احترام است، اما مقطعی و گذراست. باید حمایت از خبرنگاران این حوزه صورت بگیرد.
دفاع‌پرس: به نظر شما برای بهتر شدن شرایط کار خبرنگاران حوزه دفاع مقدس چه باید کرد؟
مولایی: به هر حال خبرنگار حوزه دفاع مقدس هرچقدر فعالیت زیادی داشته باشد، اما به یک سری محتوا و اطلاعات از زمان جنگ نیازمند است که شامل افراد حاضر در جنگ و اسناد مربوط به آن دوران می‌شود. سال‌ها اسناد و اطلاعات دفاع مقدس به صورت اسناد محرمانه باقی مانده که امروز پس از گذشت بیش از ۳۰ سال امکان انتشار آن وجود دارد و می‌تواند از محرمانه بودن خارج شود، اما این اتفاق آنطور که باید رح نداده است. هرچند ما نیز قائل به این هستیم که همه اسناد نباید منتشر شوند و همه کشور‌ها بخشی از اطلاعات را در آرشیو خود نگه می‌دارند اما ارائه آن بخش قابل انتشار نیز به خوبی صورت نگرفته است.
دفاع‌پرس: امروز پرداختن به اخبار و رویداد‌های دفاع مقدس منحصر به چند خبرگزاری و روزنامه شده و مابقی رسانه‌ها اغلب مناسبی کار می‌کنند دلیل این اتفاق از نظر شما چیست؟
مولایی: هر سالی که از پایان جنگ می‌گذرد موضوع دفاع مقدس نیز مشمول زمان می‌شود. دهه ۶۰ با وجود تعداد کم رسانه‌ها، اخبار مربوط به دفاع مقدس از کیفیت خوبی برخوردار بود، اما رفته رفته این کیفیت و کمیت کمتر شد که اینهم به چند دلیل است. اول اینکه گنجایش مطبوعات برای درج اخبار محدود است و این رسانه‌ها ترجیح می‌دهند اخبار مهمتر در حوزه‌های دیگر که دربرگیری بیشتری را دارد کار کنند، نکته بعدی بحث اقتصادی است یا برای کسب درآمد به آگهی اختصاص می‌دهند. راهکارش این است که نهاد‌های متولی به خصوص وزارت ارشاد در این زمینه حمایت‌های لازم را انجام دهند. نکته دیگر این است که باید محتوای ارائه شده را مطابق با ذائقه جوان امروز تولید و منتشر کنیم. تفاوت دفاع مقدس با جنگ‌های دیگر را بگوییم و اینکه اگر دفاع نمی‌کردیم چه عواقبی دامن گیر کشور می‌شد.
دفاع‌پرس: خبرگزاری دفاع مقدس را در طول هشت سال فعالیتش چطور دیدید؟
مولایی: ویژگی بارز خبرگزاری دفاع مقدس نسبت به سایر رسانه‌ها در مطبوعات و رسانه‌های برخط این است که به دلیل دسترسی نسبتا راحت‌تر به مسوولان و اطلاعات، گفت‌وگو‌های خوبی تولید می‌کند. ای کاش این دسترسی به رسانه‌های دیگر نیز داده شود.
همانطور که از اسم خبرگزاری پیداست توقع این است که به صورت تخصصی در این حوزه ورود کند، مثلا بحث پیشرفت نظامی و دفاعی جای کار بیشتری دارد. این خبرگزاری به عنوان مرجعی در موضوع دفاع مقدس می‌تواند مرجعی برای دیگر خبرنگاران باشد که قرار است واقعه‌ای را ثبت کنند، از این رو نباید صرفا کار خبررسانی و اطلاع رسانی انجام دهد.
عملکرد خوب دفاع‌پرس انتقاد‌ها را خاموش کرد
دفاع مقدس: آفت کار رسانه‌ای در حوزه اخبار دفاع مقدس از نظر شما چیست؟
رشیدی: همنشینی مدام با موضوعات دفاع مقدس ممکن است انسان را دچار روزمرگی کند و از آن تاثیر و اهمیتی که این موضوع دارد در ذهن ما بکاهد. بعضی اوقات لازم است خبرنگاران سرکی به حوزه‌های دیگر بکشند، از این جهت که متوجه خواهند شد روال کاری در حوزه‌های دیگر چقدر با مسائل حاشیه‌ای و غیرحرفه‌ای همراه است و این فاصله گیری شاید بتواند یادآوری کند ما در چه فضای سالم و خوبی کار می‌کنیم.
من در دوران فعالیتم گاه این کار را کرده‌ام فاصله‌‍‌های نسبی گرفته‌ام و وارد این حوزه شدم و فهمیدم کار در حوزه شهید و شهادت چقدر باارزش است و چه برکاتی دارد.
دفاع‌پرس: چه انتقادی به خبرنگاران این حوزه دارید؟
رشیدی: تقدس موضوع شهید و شهادت نباید ما را نسبت به کیفیت تولیدات غافل کند. خود من هر زمان مطلبی را می‌نویسم یا تنظیم می‌کنم، این صحبت رهبر معظم انقلاب اسلامی را مرور می‌کنم که «برای شهدا باید بهترین کار‌ها انجام شود» و به این فکر می‌کنم از قول خانواده یا همرزم شهید چگونه می‌توانم بنویسم که بهترین ارتباط را با مخاطب برقرار کند؛ لذا چالش مهم تقویت نگارش و ادبیات در محصولات خبری این حوزه است. دوستان باید مطالعات را در فضای ادبیات قوی‌تر کنند تا تولیدات قوی‌تری داشته باشند.
چندین سال پیش تلاش‌های خوبی صورت گرفت تا خبرنگاران این حوزه همدیگر را ببینند و از حال و روز خود و سوژه‌ها باخبر شوند. فارغ از کرونا مدت زیادی است که ما به جزیره‌های پراکنده تبدیل شده‌ایم که جز در نشست‌های خبری کمتر هم را می‌بینیم. با توجه به اینکه تعداد اندکی هستیم جا دارد بار دیگر این نشست‌ها برگزار شود و چه در فضای رسانه و غیر رسانه جویای احوال همدیگر باشیم و قبل از مخاطبین، خودمان کار یکدیگر را اصلاح کنیم.
دفاع‌پرس: انعکاس اخبار این حوزه را چطور می‌بینید؟
رشیدی: متاسفانه اخبار دفاع مقدس سالهاست تابع مناسبت‌هاست، حتی فضای مدافعان حرم هم به نظرم خیلی نتوانست موثر باشد. از این منظر که سال هاست غافلیم و نتوانستیم جریان سازی کنیم. یکی از عواملش کم بودن تعداد ماست و زیاد بودن مناسبت‌های تاریخی در دفاع مقدس و بحث مدافعان حرم. لازم است اگر چراغی را خبرنگاری در رسانه‌ای روشن می‌کند بقیه رسانه‌ها آینه‌هایشان را جلوی این چراغ بگیرند و انعکاسش را چند برابر کنند. این هم‌افزایی در نشست‌های جمعی و گعده‌های همدلانه اتفاق می‌افتد، اگر بخواهیم باز جزیره‌ای عمل کنیم اگر کار خوبی هم انجام شود کم فروغ خواهد ماند.
دفاع‌پرس: در هشتمین سالگرد تاسیس خبرگزاری دفاع مقدس هستیم چه نظر، پیشنهاد و توصیه‌ای دارید؟
رشیدی: خبرگزاری دفاع مقدس بسیار بهتر از آن چیزی بود که ابتدا تصور می‌کردیم. گمان می‌کردیم تبدیل شود به رسانه‌ای برای انعکاس نظرات برخی مسوولین بنیاد حفظ آثار، اما به مرور نیت پاک و انرژی صادقانه‌ای که دوستان خبرنگار به خرج دادند نشان داد مطالب مفیدی را تولید می‌کنند و الحمدالله به نحوی نشد که ما از پایه منتقد تاسیس خبرگزاری باشیم. خبر‌های خوب و گزارش‌های خواندنی و گفت‌وگو‌های جذابی را دیدیم و خواندیم و تلاش کردیم در رسانه خود بازنشر دهیم اما در واقعیت، خبرگزاری دفاع مقدس هم افت و خیز‌های زیادی داشته است و من این را تابع تغییرات زیاد مدیریتی در این مجموعه می‌بینم. اگر این تغییرات کمتر بود با یک وضعیت بهتر روبه‌رو بودیم. نکته دوم که می‌تواند راهگشای دهه دوم کار خبرگزاری باشد، جذب خبرنگاران فعال و آموزش همزمان و ضمن خدمت برای ارتقا سطح کیفی است.
انتهای پیام/ ۱۴۱
منبع خبر