ناآرامی‌های عراق از کجا نشأت گرفت؟

گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: بعد از گذشت هشت ماه از انتخابات پارلمانی در عراق و به‌دنبال تداوم اختلافات «مقتدی صدر» با هیات هماهنگی گروه‌های شیعی بر سر تشکیل دولت جدید، او از نمایندگان فراکسیون خود در پارلمان عراق خواست تا استعفانامه خود را به ریاست این پارلمان تقدیم کنند. «مقتدی صدر» در جلسه‌ای که بر همین اساس با نمایندگان مستعفی برگزار کرده بود، عنوان کرد که تصمیم خود را برای خروج از روند سیاسی عراق گرفته است.

از طرف دیگر «مقتدی صدر» در همین جلسه‌ای که با نمایندگان مستعفی پارلمان عراق داشت با تاکید بر اینکه هیچ عقب‌نشینی از استعفا و کناره‌گیری نخواهد کرد، با تشکر از آن‌ها عنوان کرد که علت این تصمیم در خروج از عرصه سیاست عراق، شریک نشدن با «مفسدان» است. او در این نشست پای خود را هم از این فراتر گذاشت و گفت که در انتخابات آینده هم با «مفسدان» شرکت نخواهد کرد.

نکته جالب در این ماجرا اینکه «مقتدی صدر» خطاب به نمایندگان طرفدار خود در «جریان صدر» گفته بود که بر فرض اگر مفسدان به یاری خدا از میان رفتند «شما نمایندگان و نامزد‌های ما خواهید بود و آماده باشید و پراکنده نشوید و منتظر بمانید و خود را به لحاظ عقیدتی و سیاسی و حقوقی تقویت کنید و به ارتباط‌تان با ملت و من ادامه بدهید.»

اما «قیس الخزعلی»، دبیرکل جنبش عصائب اهل حق عراق با پیچیده خواندن فرآیند سیاسی در این کشور پس از استعفای نمایندگان فراکسیون «جریان صدر» به رهبری «مقتدی صدر» به این نکته اشاره کرد که نتیجه انتخابات در هر دو صورت شرایط خوبی را فراهم نکرده تا تشکیل دولت به راحتی انجام شود و توافق بر سر انتخاب نخست وزیر بسیار سخت و دشوار شده است.

از طرف دیگر «مقتدی صدر» برای اینکه از تنش‌ها و حساسیت‌های ماجرای استعفای نمایندگان «جریان صدر» از پارلمان عراق بکاهد، با بیان اینکه نماز جمعه یکپارچه یک عبادت خالصانه است و به همین دلیل هم باید به دستورات و نظم پایبند باشیم به این موضوع اشاره کرد که امامت نماز جمعه را همچنان ادامه خواهد داشت و اگر چنین امکانی وجود نداشته باشد فرد دیگری را به عنوان نماینده معرفی می‌کند.

نکته مهم اینجاست که در همان زمان بود که دشمنان ایران و عراق در اظهاراتی هماهنگ و با برنامه مدعی دخالت ایران در امور سیاسی عراق شدند. اما «مقتدی صدر» اول تیرماه بود که در اظهاراتی جدید و با صدور بیانیه‌ای هرگونه مداخله ایران در امور سیاسی عراق را تکذیب کرد. او در تکمیل صحبت‌های خود به این مهم اشاره کرد که «تهران» هیچ فشاری بر هیچ‌کدام از طرف‌های شیعی اعمال نکرده و این شایعه که علت انصراف او و «جریان صدر» تهدید ایران بوده را کذب دانست و تکذیب کرد.

سپس عراق در تازه‌ترین تحولات در عرصه سیاسی خود بعد از کناره‌گیری «مقتدی صدر» و نمایندگان «جریان صدر» از پارلمان این کشور، شاهد تجمع عظیم ده‌ها هزار نفری از مردم این کشور بود که برای اقامه نمازجمعه به امامت او به بغداد آمده بودند. در این تجمع که به دنبال فراخوان «مقتدی صدر» شکل گرفته بود مردم و طرفداران او از استان‌های مختلف عراق خود را به بغداد رسانده بودند.

«مقتدی صدر» رهبر جریان صدر عراق در این نمازجمعه گفته بود که «من وارد یک فتنه دیگر نخواهم شد… انتخاب با مردم است. من پیشتر از آنان حمایت خواهم کرد و طی روز‌های آینده، اگر بخواهند دست به اصلاح بزنند، [حامی آنان خواهم بود].»

اوضاع عراق با برگزاری این نماز جمعه می‌رفت اندکی آرام شود که انتشار یک فایل صوتی مشکوک در فضای مجازی که ادعا شده بود صاحب این صدا «نورری المالکی» است خشم «مقتدی صدر» را به شدت برانگیخت به صورتی که او در بیانیه‌ای به شدت به «نوری المالکی» حمله کرده و از او خواست تا از سیاست کناره‌گیری کند. زیرا در این فایل صوتی ادعایی، رهبر جریان صدر عراق توسط «نوری مالکی» تهدید به قتل شده بود و او را به سرسپردگی به آمریکا متهم کرده بود.

نخستین جرقه وقوع ناآرامی‌ها و آشوب‌های عراق در روز چهارشنبه ۵ مرداد کلید خورد که در جریان آن حامیان او در مقابل پارلمان عراق تجمع کرده و سپس به داخل آن وارد شدند. البته بعد از اینکه دفتر آیت‌الله سیستانی پیامی خطاب به معترضان صادر کرد مقداری اوضاع آرام شد، ولی دو روز بعد مجددا طرفداران او پارلمان عراق را اشغال کردند.

در این میان و پس از این پیام، مقتدی صدر نیز در صفحه توئیتر خود، ضمن اینکه اشغال پارلمان را «انقلاب اصلاح و نفی ظلم و فساد» توصیف کرد، از حامیان خود خواست تا دو رکعت نماز خوانده و به خانه‌هایشان بازگردند. بر این اساس اشغال مجدد پارلمان توسط حامیان «مقتدی صدر» را می‌توان به نوعی نشانه‌ای واضح و روشن از بی‌اعتنایی رهبر جریان صدر عراق به پیام آیت‌الله سیستانی دانست.

هنوز ساعاتی از اعلام خداحافظی «مقتدی صدر» رهبر جریان صدر عراق از عرصه سیاست این کشور نگذشته بود که طرفداران و حامیان او با هجوم به خیابان‌های بغداد، پایتخت عراق ناآرامی‌های جدیدی را در این شهر مهم عراق کلید زدند.

البته کمیته هماهنگی شیعیان عراق موسوم به «چارچوب هماهنگی» با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که مردم عراق با نگرانی تظاهارت طرفداران «مقتدی صدر» را که با هجوم به منطقه سبز بغداد به نهاد‌های مختلف حکومتی ازجمله دستگاه قضا و کاخ ریاست جمهوری حمله کردند را دنبال می‌کنند.

البته «مقتدی صدر» ظهر روز گذشته در نشست خبری حاضر شد و ضمن عذرخواهی از مردم عراق برای تظاهرات و آشوب پیش آمده از طرفداران خود درخواست کرد تا از مقابل پارلمان عراق عقب نشینی کنند. او در اظهاراتی با تکمیل صحبت‌های خودش گفت از مردم عراق عذرخواهی می‌کنم. در مقابل مردم عراق سرافکنده هستم و از آن‌ها عذرخواهی می‌کنم. انقلابی که خشونت و قتل در آن باشد بد انقلابی است. از این پس نمی‌گویم که آنچه رخ داد انقلاب است، زیرا انقلاب نیست. قاتل و مقتول در آتش هستند.

ناآرامی‌ها در عراق اکنون بعد از برگزاری نشست خبری «مقتدی صدر» به آرامش رسیده است، اما حال باید منتظر ماند و دید که وضعیت سیاسی عراق بعد از پایان این دور از درگیری‌ها به چه صورتی تغییر خواهد کرد.

انتهای پیام/ ۱۳۴