«هم‌روایتی»؛ مسیر فتح خرمشهرهای پیش‌رو

گروه استان‌های دفاع‌پرس– «رضا کفاشیان» فعال رسانه‌ای؛ خرمشهر تنها یک نقطه جغرافیایی نبود که در سوم خرداد ۱۳۶۱ آزاد شد؛ خرمشهر، یک معنا بود. معنای ایستادگی در برابر سخت‌ترین تهاجم‌ها. در آن روز، ایمان، هم‌سنگر اسلحه شد و در مصاف نابرابر، کفه پیروزی را به‌سوی ملتی خم کرد که در خط مقدمش، باور و غیرت، مهمات اصلی بودند. اما امروز، ما در میانه نبردی دیگر ایستاده‌ایم؛ نبردی که خاکریزهایش نه در مرز‌ها که در ذهن‌ها و روایت‌ها امتداد یافته‌اند.

جنگ امروز، دیگر صدای انفجار و رگبار ندارد؛ بلکه با تصویرسازی‌های فریبنده، تحریف تاریخ، القای بی‌هویتی، و تخریب قهرمانان ملّی پیش می‌رود. دشمن دیگر از خاک عبور نمی‌کند، بلکه از «اکسپلور» عبور می‌کند. فید‌های خبری، ویدئو‌های کوتاه، روایت‌های ساختگی، و داستان‌های شبه‌واقعی، همان تانک‌هایی هستند که امروز از مرز ایمان عبور کرده‌اند و خرمشهر‌های جدید را نشانه گرفته‌اند: خرمشهر‌هایی به نام «هویت»، «خانواده»، «اعتماد به نفس ملی» و «مقاومت فرهنگی».

در چنین شرایطی، سلاح دفاعی ما دیگر تنها تحلیل سیاسی یا بیانیه رسمی نیست؛ بلکه روایت هست. رسانه هست. هنر هست. در این نبرد نرم، هر فیلم، هر نمایش، هر پادکست و حتی هر پُست شبکه اجتماعی، می‌تواند معادل همان گلوله‌ای باشد که روزی در عملیات بیت‌المقدس، دیوار اشغال را فرو ریخت. کار فرهنگی، دیگر حاشیه نیست؛ خط مقدم هست. هنر متعهد، نه زینت مراسم که خود صحنه نبرد هست.

نمونه‌ای موفق از این نوع نبرد را می‌توان در کنگره شهدای منطقه ترشیز دید؛ یک رویداد فرهنگی – هنری که در ۱۰ شب، هزاران دل مشتاق را پای روایت شهدا نشاند. این کنگره، نمایش زنده‌ای از وفاداری نسل امروز به حقیقت دیروز بود. از زبان شعر و موسیقی، تا روایت و نمایش، همه آمده بودند برای احیای یک «خرمشهر دیگر»؛ اما این بار در قلب‌ها و ذهن‌ها. این حضور پرشور نشان داد که مردم، اگر به‌درستی مخاطب قرار گیرند، خود پیشگام روایت‌سازی می‌شوند.

در دل همین تجربه، حقیقتی روشن شد: هنر اگر از دل ایمان بجوشد، اثرگذارتر از هر خطابه‌ای هست. وقتی نمایشنامه‌ای، مستندی یا حتی یک تصویر ساده، بتواند روح مقاومت را زنده کند، خود به یک عملیات تبدیل می‌شود؛ عملیاتی که خاکریز به خاکریز، روایت تحریف‌شده دشمن را پس می‌زند.

این کنگره ثابت کرد که وقتی فرهنگ و هنر با الهام اسلامی همراه شود، می‌تواند در جبهه رسانه‌ای هم پیروز شود. وقتی مردم با دل‌های سوزان در کنار هم جمع شوند، نه فقط به عنوان شاهد، بلکه به عنوان همراه و همدل شهدا، در واقع نبرد را به خانه دشمن می‌برند.

۱۰ شب پیوسته، در دل کاشمر، هزاران نفر به میدان فرهنگ آمدند؛ نه برای دیدن یک کنسرت، نه برای سرگرمی صرف، بلکه برای شنیدن حرف شهدا با زبان هنر. تلفیق نمایش، روایت، گرافیک، موسیقی زنده، طراحی صحنه، و نور… همه آمده بودند برای اینکه یک خرمشهر دیگر، این بار در قلب نسل جدید، فتح شود.

آنچه در ترشیز بزرگ رخ داد، الگویی هست که باید جدی گرفته شود. این کنگره نشان داد که مردم تشنه‌اند؛ اما نه تشنه خطابه‌های خشک، بلکه تشنه بیانی تازه، روایت‌هایی زنده، تجربه‌هایی حسی از حقیقت. وقتی شهدا از زبان هنر سخن می‌گویند، جوان امروز گوش می‌سپارد؛ دل می‌دهد؛ و این، آغاز فتح هست.

امروز بیش از هر زمان، به «سوم خرداد‌های رسانه‌ای» نیاز داریم. به برنامه‌ریزانی که همان‌گونه که برای عملیات بیت‌المقدس نقشه کشیده شد، برای عملیات روایت، طراحی کنند. هر یادداشت‌نویس دغدغه‌مند، هر مستندساز عاشق، هر بازیگر آگاه، امروز در جایگاه یک رزمنده رسانه‌ای هست.

خرمشهر امروز، شاید در قاب یک تئاتر خیابانی معنا پیدا کند، یا در یک سرود نوجوانانه، یا در فریم‌های یک فیلم کوتاه که زندگی ساده، اما پرمعنای یک شهید را به تصویر می‌کشد و در این میدان، هنرمندان، نویسندگان، طراحان، فعالان رسانه‌ای و حتی کاربران آگاه شبکه‌های اجتماعی، همان رزمندگان خاموشی‌اند که روایت را سلاح کرده‌اند.

بنابراین، اگر روزی رزمنده‌ای با خون، خاک را آزاد کرد، امروز هنرمندی باید با قلم و دوربین، ذهن را آزاد کند. همان‌طور که بیت‌المقدسِ دیروز با همدلی آزاد شد، خرمشهر‌های امروز را نیز تنها با «هم روایتی» می‌توان آزاد کرد. باید روایت ساخت، به‌جای غرزدن؛ باید نمایش داد، به‌جای خطابه گفتن؛ باید به مردم نشان داد که «حقیقت» هنوز جذاب‌ترین قصه هست، اگر آن را درست و هنرمندانه بگوییم.

خرمشهر آزاد شد، چون کسانی باور کردند که غیرممکن، ممکن هست. امروز نیز همان ایمان و باور، باید در زبان هنر، تصویر و روایت جاری شود تا خرمشهر‌های دیگر را، پیش از آنکه فراموش شوند، فتح کنیم.

انتهای پیام/