نصرالله منصوری روانشناس تربیتی و مشاوره خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار گروه تعلیم و تربیت خبرگزاری فارس در رابطه با آسیب‌های کنکور و راه‌های مواجهه با آن، گفت: ما انسان‌ها همواره برای هر کاری در دنیا در حالت امتحان و آزمون قرار داریم.
*خانواده اولین بستر در کاهش آسیب‌های ناشی از کنکور است
منصوری با بیان اینکه خانواده اولین بستری است که می‌تواند در کاهش آسیب‌های ناشی از کنکور تأثیرگذار باشد، افزود: خانواده‌ها باید فرزندان خود را به گونه‌ای تربیت کنند که در مواجهه با مسائل مختلف از جمله کنکور، شکننده و آسیب پذیر نباشند.
وی یادآور شد: اما دلیل اینکه در بسیاری از مواقع دانش‌آموزان در اثر کنکور آسیب‌پذیر می‌شوند، این است که برخی خانواده‌ها یا از لحاظ هزینه، معاش و حتی سواد توان همراهی با فرزندان خود را ندارند و یا اینکه اختلافاتی در درون خانواده‌ها وجود دارد. بنابراین اگر خانواده ها بتوانند شرایط خوبی برای آرامش فرزندان خود فراهم کنند طبیعتا تا حد قابل قبولی موفق خواهند بود و در غیر این صورت فکر، روح و تمام شرایط شخصیتی آنها دچار مشکل می شود و نمی‌توانند آنچه را که خانواده از آنها انتظار دارد به منصه ظهور و عمل برسانند.
این روانشناس تربیتی در ادامه عدم داشتن استعداد و آمادگی کافی در یک رشته خاص را در برخی از دانش آموزان از دیگر آسیب های کنکور دانست و گفت: بسیاری از خانواده ها از فرزندان خود بدون در نظر گرفتن استعداد آنها انتظار بالایی دارند. چرا که در بسیاری از خانواده‌ها آمال و آرزو این است که فرزند آنها پزشک یا کارمند هوافضا شود.
وی افزود: انتظارات بسیار بالا از طرف خانواده از یک سو و تأثیر تبلیغات باعث می‌شود دانش‌آموز خود را به آن قله‌ای برساند که خواسته‌ها در آن مطرح شده و زمانی که می‌بیند نتوانسته به بالای قله برسد و در حال سینه خیز و افتادن است، افکار و اعصاب فرد دچار مشکل می شود که در دراز مدت آثار منفی برای او به جا می گذارد.
منصوری خاطر نشان کرد: ما هنوز یاد نگرفته‌ایم که با فرزندان خود بر اساس استعداد و خواسته‌های آنها رفتار کنیم. ممکن است دانش‌آموزی در رشته مکانیک یا الکترونیک مؤثر باشد اما اصرار داریم در رشته‌های دلخواه ما وارد شود. بنابراین فرد هم از رشته دلخواه خود دور می‌شود و هم در رشته جدید مد نظر ما نمی‌تواند عنصر موثری باشد.
وی ادامه داد: برخی از دانش آموزان چنانچه در سال اول موفق به قبولی در رشته مورد نظر خود در کنکور نشوند ممکن است برای سال بعد هم پشت کنکور بمانند و حتی تا چند سال این کار را تکرار کنند که تکرار این امر از یک طرف می‌تواند برای این باشد که دانش‌آموز نمی‌خواهد از تکاپو و تلاش بیفتد، اما از طرف دیگر می‌تواند این گونه نباشد، بلکه فرد با تکرار کنکور می‌خواهد نیاز اطرافیان را برطرف کند.
* ۱۲ توصیه برای دوری از اضطراب کنکور
منصوری اظهار داشت: اگر می خواهیم در ماجرای کنکور، فرزندان ما موفق شوند و خیلی دچار اضطراب، استرس و مسائل روانی نشوند ابتدا باید کنترل افکار و احساسات منفی را بیاموزند؛ باید به اهل کنکور بگوییم تمام دنیا پیروزی نیست. در بعضی از مواقع شکست مقدمه پیروزی‌های بعدی است. ممکن است حتی شرایط فراهم باشد اما فرد موفق نشود.
این روانشناس تربیتی ادامه داد: کنکوری‌ها باید روحیه رقابت سالم را در خود ایجاد کنند؛ اگر دانش‌آموزان متوجه شوند برای کنکور سالم رقابت کنند آثار منفی شکست آنها به صفر و یا به حداقل می‌رسد.
وی همچنین توصیه کرد که کنکوری ها به انتظار دیگران در ارتباط با خودشان اهمیت ندهند چرا که یک رقابت ناسالم است و ادامه داد: کنکوری ها از خودشان انتظارات صد درصد نداشته باشند. در بسیاری از خانواده‌ها مرسوم است که از فرزندان خود انتظار دارند در کنکور تک‌رقمی شوند و با این انتظارات باعث سرخوردگی او می‌شوند و در این شرایط برای همیشه خود را می بازد.
این روانشناس تربیتی، تمرین آرامش را یکی دیگر از توصیه های روانشناسی به دانش آموزان و خانواده ها معرفی کرد و گفت: برخی خانواده‌ها هر کدام به نحوی وسایل آسایش مانند خانه، ماشین و شغل را دارند، اما آرامشی ندارند. ژان ژاک روسو می‌گوید انسان امروز با وجود اینکه در عصر تکنولوژی و مدرنیته زندگی می‌کند اما هنوز به ایستگاه آرامش نرسیده است.
منصوری با بیان اینکه کنکوری ها باید تمرکز حواس خود را حفظ کنند، اظهار داشت: ۳۴ نشانه برای افسردگی وجود دارد که یکی از این علائم عدم تمرکز در افکار و پراکندگی آن در ذهن است. ما باید حفظ تمرکز را به دانش آموزان، فرزندان یا کسانی که می خواهند در کنکور شرکت کنند آموزش دهیم.
وی بر رعایت رژیم غذایی برای دانش آموزانی که در کنکور شرکت می کنند تاکید کرد و گفت: رژیم غذایی بسیار مهم است.
این روانشناس تربیتی یکی دیگر از توصیه های روانشناسی را ورزش کردن برای کنکوری ها دانست و یادآور شد: بعضی ها ورزش را فقط دویدن روی تردمیل و اسکی می دانند در حالی که علم ما می گوید بهترین ورزش ۴۰ تا ۶۰ دقیقه پیاده روی در صبح و یا شب است. پایه افسردگی استرس منفی است و علم می‌گوید هر ۴۰ دقیقه پیاده‌روی ۱۴ درصد استرس منفی را کاهش می‌دهد.
وی ادامه داد: کنکوری ها باید هنگام اضطراب، نفس عمیق بکشند. وقتی فرد کنکوری برای آزمون آماده می شود اظطراب زاید الوصفی به او حاکم می شود لذا باید تمریناتی را در خودمان ایجاد کنیم که در صحنه اصلی گرفتار و درمانده نشویم.
منصوری فرا گرفتن روش تداعی ذهنی را از دیگر توصیه های روانشناسی به کنکوری ها دانست.
وی با بیان اینکه کنکوری ها به انتخاب های ممکن فکر کنند، خاطر نشان کرد: باید این موضوع را اپیدمی کنیم که باید به سراغ آن چیزی که نزدیک و ممکن است برویم.نباید دانش‌آموزان وقت خود را تلف کنند چرا که در این شرایط به آن چیزی که می خواهند نیز نمی رسند.یکی از معضلات جامعه ما این است که کسی به وقت و زمان توجهی ندارد. آلبرت انیشتین می‌گوید اگر مردم ارزش وقت و زمان را می‌دانستند کفش بنددار نمی‌پوشیدند. چون زمان سرمایه بزرگی است.
منصوری یادآور شد: کنکوری‌ها وقت را تنظیم کنند. یکی از مشکلات جامعه ما بی‌برنامگی است. پیشرفت زائیده دو تفکر نظم و برنامه‌ریزی است.
*کنکور آثار روانی، عصبی و استرس خاص خود را دارد
این روانشناس بالینی خاطر نشان کرد: کنکور می‌تواند جایگزین داشته باشد چون خیلی از کشورها کنکور ندارند، ولی ما به یک سبک موروثی عادت کردیم. در سال‌های گذشته بارها اعلام کردند که کنکور حذف می‌شود ولی بار دیگر اعلام شده کنکور حذف نمی‌شود که خود این موضوع برای دانش‌آموزان مشکلاتی ایجاد می‌کند. چون برخی به امید حذف نشسته‌اند اما در دقیقه نود کنکور حذف نمی‌شود و باید دوباره شروع به خواندن کنند. چنانچه صاحبنظران جایگزین بهتری برای کنکور طراحی کنند عالی است. اما کنکور موجود، آثار روانی، عصبی و استرس خاص خود را دارد اما برای هر کاری راهکاری وجود دارد. در روانشناسی می‌گویند زمانی که بلا عمومی شود قابل تحمل خواهد شد.
منصوری در پایان گفت: اگر بخواهیم آثار منفی کنکور کم شود باید آرامش را در درون خانواده، محیط آموزش و خانواده ایجاد کنیم.
انتهای پیام/
منبع خبر