به گزارش مشرق، دکتر محمد مهدی مظهری جانشین معاونت سلامت آموزش پزشکی و دفاع زیستی سپاه، متخصص طب کار و بیماریهای شغلی و همچنین متخصص طب سنتی، ضمن اشاره به خطرات ناشی از بیماریهای بیولوژیک اظهار داشت: اقدامات راهبردی این سازمان در راستای مبارزه با این نوع بیماری ها، قسمتی از اقدامات مجموعه‌های درمانی سپاه و بسیج در طول مدت شیوع بیماری کروناست.
وی همچنین با اشاره به دغدغه های مقام معظم رهبری برای اجرای سبک زندگی ایرانی اسلامی افزود : مهمترین مرحله در مبارزه با بیماریهای واگیردار و بیولوژیک، مرحله پیشگیری و بعد از آن تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری هاست که این مساله با پیاده نمودن یک سبک زندگی مناسب در جامعه نمود پیدا خواهد کرد.
دکتر مظهری در پاسخ به این سوال که "آیا طب سنتی برای مقابله با بیماری کرونا کارسازی است؟" پاسخ داد: اول از همه باید توجه داشت طب سنتی و طب ایرانی بر مبنای علوم حکمی و فلسفه طب و بر مبنای تعقل است؛ بدین معنی که اگر کسی خودسرانه اقدامی را خلاف بدیهی ترین مسائل پزشکی انجام داد این مساله به ضعفهای این طب ها مربوط نیست و مشکل به همان شخص بر می‌گردد.
اقدامات سازمان بهداشت جهانی گاها گمراه کننده بوده است
وی ادامه داد: پس از شروع بیماری کرونا، متاسفانه ما هم در خصوص روش های درمانی و پیشگیری آن از سازمان جهانی سلامت که به اشتباه در ایران سازمان جهانی بهداشت نامیده می شود پیروی کردیم، که متاسفانه در مواردی این پیروی کورکورانه، مشکلاتی نیز برای ما ایجاد کرد؛ مثلاً در اوایل شروع بیماری، این سازمان دو داروی اصلی درمان که یکی از این داروها مربوط به درمان بیماری مالاریا بود را به عنوان روش اصلی درمان این بیماری معرفی کرد که پس از مدتی مشخص شد که داروهای مذکور تاثیری در درمان کرونا ندارد یا در مورد استفاده از ماسک، این سازمان در اوایل اعتقاد چندانی به استفاده از ماسک نداشت و استفاده از دستکش را ارجح می دانست و این اتفاق در حالی رخ داد که در همان اوایل اسفند ماه پس از شیوع بیماری، در جلسات مستمری که حتی در تعطیلات رسمی و تعطیلات نوروز با فرماندهی محترم در قرارگاه بهداشتی درمانی امام رضا(ع) داشتیم استفاده از ماسک را راه حل مناسبی برای جلوگیری از این بیماری می دانستیم.
با توجه به این که راه ورود و خروج این ویروس از طریق دهان، بینی و چشم می باشد بر اساس اصول عقلی و منطقی، بایستی از ماسک استفاده کرد. یا در طی عطسه ذرات با اندازه های مختلف ایجاد می شود و در مواردی این ذرات کمتر از ۵ میکرون است که در این صورت حتما ویروس به صورت هوابرد خواهد بود.
نقش طب سنتی در درمان بیماری کرونا
جانشین معاونت سلامت، آموزش پزشکی و دفاع زیستی سپاه در خصوص استفاده از ظرفیت طب سنتی نیز گفت: در اسفند ماه۹۸، کار گروه طب سنتی و حکمت در سازمان بسیج شکل گرفت که علاوه بر حضور اساتید طب سنتی از اساتید طب مدرن هم در این کارگروه استفاده شد و این کارگروه با ریاست دکتر شمس اردکانی مسئول دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت تشکیل و از ظرفیت تمامی اساتید طب سنتی با تفکرات و سبک های مختلف استفاده شد و باید گفت که در کارگروه مورد اشاره طرح های خوبی برای مبارزه با کرونا ارائه شد و جهت هماهنگی بیشتر جلسه ای در حضور وزیر بهداشت تشکیل شد. در بیمارستان حضرت بقیه الله الاعظم(عج) هم چند روش تغذیه ای و دارویی ارائه شد که نتایج خوبی را نیز به همراه داشت که ان شاءالله در آینده نزدیک نتایج این طرح ها به اطلاع خواهد رسید.
مظهری در خصوص طب سنتی ایرانی برای مقابله با بیماری کرونا، توضیحات بیشتری داد و افزود: وقتی می‌گوییم این طب حکمی و تعقلی است باید از آنچه عقل و حکمت می‌گوید پیروی کرد و هیچ فردی به طور صددرصد و کامل ایمن نمی باشد؛ در طب سنتی شش اصل ضروری وجود دارد که رعایت کامل این اصول باعث ایمن شدن حداکثری فرد می شود و تقریبا رعایت کامل این شش اصل ممکن نیست چون موردی مثل هوا و آلودگی هوا در اختیار کامل فرد نیست؛ یا تهیه مواد خوراکی کاملا سالم تقریبا غیرممکن است؛ پس ایمنی صددرصد وجود ندارد و عقل حکم می کند در محل های آلوده نبایستی بدون ماسک و وسایل ایمنی حاضر شد؛چنانچه در منابع طب سنتی به وسایل حفاظت فردی اشاره کرده است یا در احادیث ما استنشاق و یا قرقره کردن دهان نیز سفارش شده است که همین نشان از اهمیت حفاظت فردی در طب سنتی ایرانی اسلامی است.
وی اضافه کرد: در بحث سلامت محوری، چهار مرحله از پیشگیری پیش بینی شده است و سطوح پیشگیری شامل پیشگیری نخستین، پیشگیری سطح اول، دوم و سوم است؛ از موثرترین اقدامات جهت پیشگیری در سطح اول و دوم تقویت سیستم دفاعی و ایمنی بدن است و نقش واکسیناسیون در تقویت سیستم دفاعی و ایمنی بر هیچ کس پوشیده نیست ولی شاید مهمتر از آن تقویت ایمنی بدن با رعایت اصول ضروری شش گانه باشد و اگر بتوانیم با طراحی و پیاده سازی سبک زندگی ایرانی اسلامی سالم اعم از اصلاح تغذیه در خانواده، خواب مناسب، ورزش صحیح و دیگر موارد به سمت تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بیماری برویم، راه زیادی را در مقابله با بیماریها طی کرده ایم.
عدم رعایت پروتکل های بهداشتی باعث تشدید بیماری کرونا شد
جانشین معاونت سلامت، آموزش پزشکی و دفاع زیستی سپاه مصرف ویتامین و زینک و… بدون تجویز پزشک برای مقابله با بیماری کرونا گفت: در مورد مصرف ویتامین ها برای افرادی که مشکل خاص و یا کمبود دارد آنهم تحت نظر پزشک مناسب و در مواردی لازم است؛ اما اگر این ویتامین ها از روشهای طبیعی مانند میوه و سبزیجات و غذاهای مقوی دریافت شود بسیار موثرتر است، این هم باز مربوط به سبک زندگی است که من روی آن تاکید دارم و باید تاکید کنم که متاسفانه همین کمبود فراگیر ویتامین D ، که اخیرا در مقالاتی یکی از علل ابتلا و همچنین احتمال شدت بیماری کرونا را کمبود این ویتامین ذکر کرده اند به دلیل سبک تغذیه و سبک زندگی نادرست در جامعه است.
مظهری، دلایل افزایش مجدد تعداد مبتلایان به کرونا را عدم رعایت پروتکل های بهداشتی عنوان کرد و ابراز داشت: اول اینکه در همان مرحله اول محدودیت ها به طور کامل رعایت نشد و شاید اگر محدودیت جدی در فاصله پانزدهم اسفند تا پانزدهم فروردین ایجاد می شد تا حد زیادی بیماری کنترل می شد و ما شاهد محدودیت نسبی بودیم ولی متاسفانه به یکباره به دلیل مساله تولید و اقتصاد همه محدودیت ها برداشته شد و یقینا اگر محدودیت جدی یک ماهه ابتدایی که به آن اشاره را اعمال می کردیم در مجموع به نفع اقتصاد و تولید ملی بود؛ از علل دیگر تردد گسترده مردم در سطح شهرها مانند حضور در مترو و وسایل ارتباط جمعی که متاسفانه فاصله گذاری اجتماعی رعایت نمی شود هم باعث انتقال سریعتر بیماری شد و از دیگر علل اصلی افزایش بیماری، افزایش برگزاری مراسم عروسی، عزا و مهمانی های خانوادگی است که نقش مهمی در افزایش آمار ابتلا و مرگ و میر داشته است.
بیماری کرونا و آمادگی سپاه و بسیج برای مقابله با آن
وی در ادامه به اقدامات مجموعه سپاه و بسیج در مدت شیوع بیماری کرونا اشاره کرد و افزود:با شیوع بیماری در کشور در ابتدای اسفند قرارگاه زیستی شفا با مسئولیت فرماندهی کل سپاه شکل گرفت و بعد از فرمان مقام معظم رهبری قرارگاه با نام مبارک قرارگاه بهداشتی درمانی امام رضا(ع) در تمامی ایام حتی در تمام تعطیلات عید نوروز و بدون وقف ادامه داشت و در روزهای ابتدایی شرایط همانند مرکز فرماندهی جنگی بود و فرمانده سپاه و معاون هماهنگ کننده سپاه، هدایت این مجموعه را به عهده داشتند و به درمانگاه های سپاه در سطح کشور ابلاغ شد که خدمت رسانی را بصورت شبانه روزی انجام دهند و پس از مواجه با بیماران کرونایی آنها را به بیمارستان ها انتقال دهند.
جانشین معاونت سلامت، آموزش پزشکی و دفاع زیستی سپاه خاطر نشان کرد: بیمارستان ها و مراکز درمانی سپاه در تولید مواد ضدعفونی کننده و همچنین در تولید ماسک و وسایل حفاظت فردی پا به عرصه تولید گذاشتند و تا حد زیادی خودکفا شد و با توجه به اشکال در تغسیل متوفیان بیماری کرونا، بیمارستان های سپاه وارد عمل شدند و با حضور نیروهای جهادی در این زمینه نیز اقدامات خوبی انجام شد و ما شاهد حضور اقدام جهادی نیروهای درمانی سپاه و بسیج بودیم.
۸۲۵ تخت سیار بیمارستانی توسط سپاه در اختیار بهداشت و درمان کشور قرار گرفت
وی با بیان اینکه سپاه و بسیج در این بیماری تمام توان خود را به کار بست و تمام داشته های خود اعم از نیروی درمانی، مراکز بیمارستانی ثابت و سیار، نقاهتگاه ها، نیروهای رفع آلودگی را وارد میدان مبارزه با این ویروس منحوس کرد، ادامه داد: در شروع بیماری در قم، بیمارستان سیار شهید صدوقی اصفهان در این استان مستقر شد و بیمارستان سیار نیروی دریایی در شهرستان رشت آغاز به کار کرد و بیمارستان سیار در کاشان، بابل، مهاباد و … مستقر و خدمات مناسب ارائه دادند و در مجموع ۸۲۵ تخت سیار بیمارستانی در سطح کشور در اختیار بهداشت و درمان کشور قرار گرفت.
با ابلاغ فرماندهی سپاه به تمام بیمارستان های تحت نظر سپاه، هفتاد درصد ظرفیت این بیمارستانها به بیماران کرونایی اختصاص پیدا کرد و بعضی از بیمارستان های سپاه همانند علی بن ابیطالب قم، ولایت ساری، تمام ظرفیت خود را به بستری بیماران کرونا تخصیص دادند. در مقطعی حتی ۵۵۰ نفر بیمار کرونایی طی یک روز در بیمارستان بقیه الله پذیرفته شدند که در کشور بی‌نظیر بود. این درحالی بود که اصلا قرار نبود این بیمارستان درگیر بستری کرونا شود اما ابلاغ فرماندهی محترم سپاه قرار شد تمام ظرفیت بیمارستان بقیه الله به ارائه خدمت بیماران کرونایی تخصیص داده شود و تقریبا تمام سپاه های استانی در موضوع آماده سازی نقاهتگاه وارد عمل شدند و در مجموع حدود ۱۶ هزار تخت نقاهتگاهی تجهیز شد. یکی دیگر از اقدامات سپاه و بسیج برای مقابله با بیماری کرونا، برپایی ایستگاههای سلامت بود که نقش مهمی در رفع آلودگی، توزیع اقلام بهداشتی و حتی کمک مومنانه و آموزش به مردم و اصناف را به عهده داشتند.
از اقدامات دیگر پروژه های تحقیقاتی بهداشتی محور و درمان محور در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) می باشد که انشاءالله در ماه‌های آینده اخبار خوشی در این زمینه ها خواهیم داشت.
مظهری در ادامه به راهبرد کلی سپاه برای مبارزه با چنین بیماری هایی اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه رصد و پایش دقیق بیماری های بیولوژیکی از اصول اولیه مبارزه می باشد، بایستی مسیر شناسایی به دقت و به صورت صحیح ریل گذاری شود؛بدین منظور در قدم اول سازمان دهی جدید در مقابله با بیماری های بیولوژیک و واگیردار شکل گرفت و معاونت بهداشت امداد درمان و آموزش پزشکی به معاونت سلامت آموزش پزشکی و دفاع زیستی تبدیل و معاونت آرایش مناسب با این تهدید را در سپاه ایجاد کرد و این تغییر ساختار در حال قوام گرفتن و انجام شدن است.
رصد و پایش دقیق بیماریهای بیولوژیک توسط بسیج
جانشین معاونت سلامت، آموزش پزشکی و دفاع زیستی سپاه ادامه داد: به منظور رصد و پایش دقیق بیماریهای بیولوژیک، موضوع از طریق شبکه مویرگی سازمان بسیج انجام می شود و اقدامات اولیه در جهت شناسایی، آموزش و رزمایش مرتبط با دفاع زیستی در حال انجام است و زنجیره شناسایی از پایگاه های بسیج شروع می شود که نزدیکترین تماس و ارتباط با تهدیدات را دارد و با رصد دقیق، اطلاعات لازم را جمع آوری و به ناحیه بسیج مربوطه انتقال می دهد؛ از آنجا نیز در هر شهرستان کوچک یک ناحیه داریم، اطلاعات پس از جمع آوری به سپاه استان و در نهایت به معاونت سلامت آموزش پزشکی و دفاع زیستی ارسال می شود و باید توجه داشته باشیم که اگر از همان لحظات نخست شیوع بیماری کرونا، شناسایی درست افراد آلوده و افراد در تماس با آنها انجام می شد، به مشکلات امروز نمی‌رسیدیم و ما باید یک رصد دقیق تهدید و مرزبانی زیستی در تمام زمینه های تهدیدات بیولوژیک داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه ترویج سبک زندگی درست ایرانی-اسلامی در حوزه سلامت و تغذیه نیز اهمیت زیادی دارد، گفت: برنامه های هوشمند محور در جهت کنترل دقیق زیست محیطی مثل را هم در نظر داریم؛ مثل کنترل خاک و هوا و دام که خوشبختانه برنامه های خوبی در این زمینه خواهیم داشت.
مظهری اقدامات بسیج در گندزدایی و ضد عفونی معابر را این گونه ارزیابی کرد و گفت: واقعیت این است این اقدامات در اوایل کمی بدون برنامه انجام شد و برنامه دقیق وجود نداشت، اما بلافاصله در معاونت سلامت و معاونت عملیات بررسی های لازم انجام و موارد اصلاحی ابلاغ شد. مواد استاندارد با غلظت مناسب و با دستور تهیه استاندارد در اختیار جهادگران بسیجی قرار گرفت و آموزش‌های لازم نیز در زمینه برای ضد عفونی مکان هایی مانند مراکز درمانی، ایستگاههای اتوبوس یا ورودی منازل و ادارات و دیگر اماکن تاثیرگذار داده شد.
وی با اشاره به اینکه ویروس کرونای جهش یافته به جامعه جهانی ورود کرده است، تصریح کرد: به نظر می رسد این ویروس برای چندین سال همراه بشریت باشد و بایستی با این ویروس کنار آمد و برای مقابله و پیشگیری آن اقدامات بیشتر و موثرتری انجام داد و ما باید اقداماتی کنیم تا سطح ایمنی افزایش یابد پیشگیریها و حفاظت فردی و محیطی را انجام دهیم و مهمترین مطلب اینکه در خصوص بیماری های بیولوژیک باید دید و روشمان تغییر کند.
ضرورت برگزاری جشنواره تجلیل از مدافعان سلامت
جانشین معاونت سلامت، آموزش پزشکی و دفاع زیستی سپاه در خصوص برگزاری جشنواره هایی برای تجلیل از فعالیت های جهادگران سلامت گفت: جای خالی تقدیر از جهادگران و مدافعان حوزه سلامت حس می‌شود و ما نیز در قرارگاه بهداشتی درمانی امام رضا(ع) کمیته های مختلف داریم که یکی از آنها کمیته فرهنگی است که ضمن تقدیر از عزیزان جهادگر در حال مستند سازی اقدامات شبانه روزی و جانفشانی این عزیزان است و مردم عزیزمان باید بدانند بسیاری از پزشکان و پرستاران ما علیرغم ابتلا در محیط درمانی حاضر و گاه از روی تخت بیمارستان به فعالیت درمانی خود ادامه دادند؛ کارکنان بهداشت و درمان حدود چند ماه فعالیت شبانه روزی داشتند و درموادری پزشکانی داشتیم که ۲ ماه به منزل نرفتند و در این راه بهداشت و درمان سپاه ۱۰ شهید مدافع سلامت را تقدیم نظام انقلاب اسلامی کرد که می توان به شهیدان داستانی، زارع، خانم صفوی، دکتر پورمحبت، دکتر نوروزی، شمس الدینی، سردار کفاش، رئیسی، خانم سربیشه و دکتر عزیزی اشاره کرد که خالصانه جانشان را در این راه فدا کردند.
تبادل تجارب بین سپاه و وزارت بهداشت برای مقابله با کرونا
مظهری در ادامه به تبادل تجارب بین سپاه و وزارت بهداشت اشاره کرد و ادامه داد: از اقدامات ارزشمند وزارت بهداشت، ایجاد قرارگاه سردار شهید سلیمانی بود که مسئولیت این قرارگاه به فرماندهی سردار فتحیان که از فرماندهان بهداری سپاه بودند و هستند در این خصوص تعدادی دیگر از عزیزان بهداشت و درمان سپاه به این قرارگاه مامور شدند و الحمدلله این قرارگاه عملکرد مناسبی در این زمینه داشته است و در روزهای ابتدایی تفاهم نامه همکاری بین سازمان بسیج مستضعفین و وزارت بهداشت و درمان منعقد شد که پس از این تفاهم نامه بسیج مستضعفین اقدامات ارزشمندی در این زمینه داشت که یکی از اقدامات انجام طرح غربالگری بود که عمده این غربالگری توسط سازمان بسیج انجام شد.
وی اضافه کرد: اعزام بیمارستان های سیار در شهرستان های هدف، معرفی و اعزام نیروهای تخصصی به بیمارستان های وزارت بهداشت از جمله موارد دیگر است و باید گفت که رفع آلودگی بیمارستان های و مراکز آلوده وزارت بهداشت و توزیع اقلام و نیز حضور نیروهای جهادی در بیمارستان های وزارت بهداشت از دیگر اقدامات تبادل تجربه بین سپاه و وزارت بهداشت بود؛ همچنین تبادل طرح های تحقیقاتی مثل تدوین پروتکل های جدید درمانی، پیشنهاد و انجام طرح پلاسمادرمانی که تحقیقات اولیه آن در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله انجام و سپس تجربیات آن در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفت.
جانشین معاونت سلامت، آموزش پزشکی و دفاع زیستی سپاه با بیان اینکه کرونا درس بزرگی بود و نشان داد مولفه های قدرت در جهان تغییر کرده و مشخص کرد تهدیدات بیولوژیک از مهمترین تهدیدات جامعه هستند، ابراز داشت: تهدیدات بیولوژیک تهدیداتی ارزان قیمت، با اثربخشی و گسترش سریع منطقه ی و جهانی و ردپای دشمن مشخص نیست و باید در این زمینه قدرت آفرینی جدی داشته باشیم و قدرت اصلی در تهدیدات بیولوژیک با کشوری است که به موقع این تهدیدات تشخیص دهد و به هنگام و به طور مناسب اقدام کند.
باید از درمان محوری به سمت سلامت محوری و پیشگیری برویم
وی افزود: در تهدیدات بیولوژیک علاوه بر بیماری های واگیر باید به موضوعات اثر گذاری احتمالی فرآورده های بیولوژیک بر بیماری های غیر واگیر مثل دیابت، کبد چرب، ناباروری و … توجه کرد؛ همچنین باید به محیط زیست و دستکاری های بشر در این زمینه به عنوان تهدید توجه داشته باشیم و جهت رصد، پایش و اقدام به هنگام نیاز به مرکز فرماندهی سلامت ملی هستیم که در این مرکز به صورت سریع و با به کارگیری تمامی ظرفیت کشور و با قدرت فرماندهی در کنترل تهدیدات بیولوژیک و مرزبانی زیستی اقدام نماید و باید گفت که ما در ارئه الگو و نهادینه کردن سبک زندگی مطلوب عقب هستیم و باید برنامه ریزی دقیقی برای مقابله و پیشگیری این تهدیدات داشته باشیم و همانطور که مقام معظم رهبری مطالبه دارند سبک زندگی ایرانی اسلامی باید درنظر گرفته شده و پیاده سازی شود.
مظهری تاکید کرد: زیاد نباید روی سازمان های جهانی حساب کرد، اکثر این سازمان ها استعماری هستند و همانطور که مطلعید آمریکایی ها ۲۵ آزمایشگاه سطح سه و چهار را در کشورهای همسایه ما قرار داده اند و این خطری بالقوه برای کشور ما هست و از وظایف مسئولین کشور ما برچیدن این آزمایشگاه ها از منطقه باید باشد و باید به جوانان و استعداد داخلی توجه بیشتری کرد و پیروی کورکورانه از نهادهای بیرونی نداشت. ما باید دستورالعمل زندگی ایرانی و اسلامی و سند راهبری زیستی و سند راهبردی سلامت خودمان را داشته باشیم و ان شاالله به جایی برسیم که دیگران درمان را از ما مطالبه کنند و البته نسبت به دیگر کشورهای خاورمیانه رشد بسیار خوبی در این چند سال داشتیم و ان شاالله با اعتماد به جوانان بهتر هم می‌شود و باید از سمت درمان محوری به سمت سلامت محوری و پیشگیری رفت.