آزادگان؛ شاگردان مکتب عاشورای حسینی

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، در این نوشتار متن زیارت امام حسین (ع) با تفکیک‌سازی و موضوع‌بندی، موارد استخراج شده در موضوعات روز عاشورا، بیان سختی مصیبت و عزاداری روز عاشورا، سلام‌های زیارت عاشورا، لعن و نفرین‌ها، دعا و سپاس به درگاه الهی، بیان عداوت دشمنان امام حسین (ع)، تولای و تبری حسینی، انواع نفرین‌شوندگان، مبارزه دائمی در خون‌خواهی امام حسین (ع) تبیین شده است.

زیارت عاشورا، زیارت‌نامه‌ای است که شیعیان جهان امام حسین (ع) و یارانش (از دور و نزدیک) را زیارت کرده و آن را می‌خوانند. این زیارت‌نامه از امام محمد باقر (ع) نقل شده است.

حقیقت زیارت و هدف از قرب الهی و تجدید عهد با اهداف و آرمان‌های الهی امام حسین (ع) است. زیارت، ارتباط قلبی و روحی با بنده برگزیده خدا و استمداد از او در پیمودن راه پر پیچ و خم بندگی و عبودیت و یادآوری عظمت و بزرگی و تعالیم و آموزه‌های سعادت آفرین امام حسین (ع) است. با رجوع یه موضوع بندی متن زیارت می‌توان به معارف زیارت عاشورا دست یافت و مصباح هدایت قرار داد:

امام حسین (ع) سعادت‌دهنده دنیوی و اخروی

مقام امام حسین (ع) در متن زیارت عاشورا چنین بیان شده است:

خداوندی که مقامت را گرامی داشت اللّهَ الَّذِی أَکْرَمَ مَقامَکَ
مقام ستوده‌ای که برای شما نزد خداست الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَ اللّهِ،
منزلتی که برای شما نزد او (خدا) ست، وَبِالشَّأْنِ الَّذِی لَکُمْ عِنْدَهُ
خون خدا و فرزند خون خدا و تنهای شهید شده که هنوز خونخواهی‌ات انجام نگرفته، ثارَ اللّهِ وَابْنَ ثارِهِ وَالْوِتْرَ الْمَوْتُورَ
فرزند رسول خدا، ابْنَ رَسُولِ اللّهِ
فرزند امیرمؤمنان و فرزند سرور جانشیان ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ
فرزند فاطمه سرور بانوان جهانیان، ابْنَ فاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِساءِ الْعالَمِینَ
آبرومند دهنده نزد خدا در دنیا و آخرت، اللّهُمَّ اجْعَلْنِی عِنْدَکَ وَجِیهاً بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ فِی الدُّنْیا وَالآخِرَةِ،
کرامت بخش: و مرا به وسیله تو کرامت بخشید، وَ أَکْرَمَنِی [بِکَ]،
از سوی خدا به مردمی درود و رحمت و آمرزش می‌رسد، مِمَّنْ تَنالُهُ مِنْکَ صَلَواتٌ وَرَحْمَةٌ وَمَغْفِرَةٌ
خدا من در این روز و در این جایگاه و همه روز‌های زندگی‌ام به تو تقرّب می‌جویم، اللّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ فِی هذَا الْیَوْمِ، وَفِی مَوْقِفِی هذَا، وَأَیَّامِ حَیَاتِی
شفاعت کنندگی امام حسین در روز به قیامت شَفاعَةَ الْحُسَیْنِ یَوْمَ الْوُرُودِ، «در سجده».

روز عاشورا

روز دهم محرم الحرام سال ۶۱ هجری

آنان‌که جانشان را در دفاع از حسین (درود بر او) بخشیدند. الَّذِینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ‌السلام. «درسجده»:
و امروز روزی است که خوشحال شدند به این روز خاندان زیاد و خاندان مروان، به خاطر کشتن حضرت امام حسین (درود خدا بر او)؛ وَهذَا یَوْمٌ فَرِحَتْ بِهِ آلُ زِیادٍ وَآلُ مَرْوانَ بِقَتْلِهِمُ الْحُسَیْنَ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِ؛
خدایا این روز روزی است که به آن تبرّک جستند بنی‌امیه و فرزند جگرخوار، اللّهُمَّ إِنَّ هذَا یَوْمٌ تَبَرَّکَتْ بِهِ بَنُو أُمَیَّةَ وَابْنُ آکِلَةِ الْأَکْبادِ
خدا من در این روز و در این جایگاه و همه روز‌های زندگی‌ام به تو تقرّب می‌جویم، اللّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ فِی هذَا الْیَوْمِ، وَفِی مَوْقِفِی هذَا، وَأَیَّامِ حَیَاتِی

بیان سختی مصیبت و عزاداری روز عاشورا‌

ای اباعبدالله، هرآینه عزایت بزرگ و سنگین شد یَا أَبا عَبْدِاللّهِ، لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِیَّةُ
بر بزرگی بلا و مصیبتم، عَلَى عَظِیمِ رَزِیَّتِی، «درسجده»:
و مصیبت تو بر ما و بر همه اهل اسلام بس دشوار و طاقت‌فرسا گشت وَجَلَّتْ وَعَظُمَتِ الْمُصِیبَةُ بِکَ عَلَیْنا وَعَلَى جَمِیعِ أَهْلِ الْإِسْلامِ
همانا مصیبتت بر من دشوار و طاقت‌فرسا شد، لَقَدْ عَظُمَ مُصابِی بِکَ
و سنگین و دشوار و طاقت‌فرسا شد مصیبتت در آسمان‌ها بر همه اهل آسمان، وَجَلَّتْ وَعَظُمَتْ مُصِیبَتُکَ فِی السَّمَاوَاتِ عَلَى جَمِیعِ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ
چه مصیبتی بزرگ است آن مصیبت و چه دشوار و طاقت‌فرسا است آن عزا در اسلام و در همه آسمان‌ها و زمین. مُصِیبَةً مَا أَعْظَمَها وَأَعْظَمَ رَزِیَّتَها فِی الْإِسْلامِ وَفِی جَمِیعِ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ
که عطا کند به من به خاطر مصیبت‌زدگی‌ام به شما برترین چیزی را که عطا کند به مصیبت‌زده‌ای به خاطر مصیبتش، أَنْ یُعْطِیَنِی بِمُصابِی بِکُمْ أَفْضَلَ مَا یُعْطِی مُصاباً بِمُصِیبَتِهِ

سلام‌ها

زیارت عاشورا با سلام بر امام حسین آغاز می‌شود و با سلام بر فدائیانش ادامه می‌یابد و انتها نیز با سلام بر امام حسین و یارانش پایان می‌پذیرد:

سلام بر تو‌ای اباعبدالله، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبا عَبْدِاللّهِ،
سلام بر تو‌ای فرزند رسول خدا، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللّهِ، [السَّلامُ عَلَیْکَ یا خِیَرَةَ اللّهِ وَابْنَ خِیرَتِهِ]،
سلام بر تو‌ای فرزند امیرمؤمنان و فرزند سرور جانشیان السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ
سلام بر تو‌ای فرزند فاطمه سرور بانوان جهانیان، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِساءِ الْعالَمِینَ
سلام بر تو‌ای خون خدا و فرزند خون خدا و‌ای تنهای شهید شده که هنوز خونخواهی‌ات انجام نگرفته، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ثارَ اللّهِ وَابْنَ ثارِهِ وَالْوِتْرَ الْمَوْتُورَ
سلام بر تو و جان‌هایی که به درگاهت فرود آمدند، السَّلامُ عَلَیْکَ وَعَلَى الْأَرْواحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنائِکَ
از سوی من بر همگی شما سلام خدا باد برای همیشه تا هستم و تا شب و روز باقی است؛ عَلَیْکُمْ مِنِّی جَمِیعاً سَلامُ اللّهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَبَقِیَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ؛
سلام بر تو‌ای اباعبدالله السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبا عَبْدِاللّهِ؛ «صد مرتبه»:
و (سلام) بر جان‌هایی که به درگاهت فرود آمدند، وَعَلَى الْأَرْواحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنائِکَ؛ «صد مرتبه»:
از سوی من سلام خدا بر تو باد همیشه تا هستم و تا شب و روز باقی است عَلَیْکَ مِنِّی سَلامُ اللّهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَبَقِیَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ؛ «صد مرتبه»:
سلام بر حسین السَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ؛ «صد مرتبه»:
و بر علی بن الحسین وَعَلَى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ؛ «صد مرتبه»:
و فرزندان حسین وَعَلَى أَوْلادِ الْحُسَیْنِ؛ «صد مرتبه»:
و یاران حسین؛ وَعَلَى أَصْحابِ الْحُسَیْنِ؛ «صد مرتبه»:

لعن و نفرین‌ها

در زیارت عاشورا طیف مقابل امامت، که از در تخاصم و جنگ با امامان شیعه و حکومت آنان درآمده‌اند مورد لعن ونفرین واقع شده‌اند:

خدا لعنت کند امّتی که بنای ستم و بی‌داد بر شما اهل‌بیت را بنیان نهادند فَلَعَنَ اللّهُ أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَالْجَوْرِ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ
و خدا لعنت کند قومی که شما را از مقامتان دور کرد وَلَعَنَ اللّهُ أُمَّةً دَفَعَتْکُمْ عَنْ مَقامِکُمْ
و از مرتبه‌هایتان برکنار نمود، مرتبه‌هایی که خدا شما را در آن‌ها جای داد وَأَزالَتْکُمْ عَنْ مَراتِبِکُمُ الَّتِی رَتَّبَکُمُ اللّهُ فِیها،
و خدا لعنت کند امّتی که شما را کشتند؛ وَلَعَنَ اللّهُ أُمَّةً قَتَلَتْکُمْ؛
و خدا لعنت کند آنان را که امکانات و توان جنگ با شما را برای ایشان تدارک دیدند، وَلَعَنَ اللّهُ الْمُمَهِّدِینَ لَهُمْ بِالتَّمْکِینِ مِنْ قِتالِکُمْ
و لعنت کند پسر مرجانه و عمر بن سعد و شمر را وَلَعَنَ اللّهُ ابْنَ مَرْجانَةَ، وَلَعَنَ اللّهُ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ، وَلَعَنَ اللّهُ شِمْراً
و لعنت کند امّتی که مرکب‌ها را زین کردند و لگام زدند و جنگ با تو را دنبال کردند؛ وَلَعَنَ اللّهُ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَأَلْجَمَتْ وَتَنَقَّبَتْ لِقِتالِکَ؛
خدایا پس لعنت و شکنجه‌ات را بر آنان دوچندان کن، اللّهُمَّ فَضاعِفْ عَلَیْهِمُ اللَّعْنَ مِنْکَ وَالْعَذابَ [الْأَلِیمَ]خدایا لعنت کن نخستین ستمکاری را که به حق محمّد و خاندان محمّد ستم کرد اللّهُمَّ الْعَنْ أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ؛ «صد مرتبه»
و آخرین کسی را که در این ستم از او پیروی نمود. وَآخِرَ تَابِعٍ لَهُ عَلَى ذلِکَ. «صد مرتبه»
خدایا لعنت کن جمعیتی را که با حسین پیکار کردند اللّهُمَّ الْعَنِ الْعِصَابَةَ الَّتِی جاهَدَتِ الْحُسَیْنَ؛ «صد مرتبه»
و همراهی نمودند َشایَعَتْ؛ «صد مرتبه»
و پیمان بستند ووَبایَعَتْ؛ «صد مرتبه»
و پیروی کردند بر کشتن آن حضرت، وَتابَعَتْ عَلَى قَتْلِهِ، «صد مرتبه»
خدایا همه آنان را لعنت کن؛ اللّهُمَّ الْعَنْهُمْ جَمِیعاً؛ «صد مرتبه»
خدایا اختصاص ده، اوّلین ستمکار را از سوی من به لعنت اللّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنِّی
و آغاز کن به آن لعنت اولین را، وَابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً،
سپس دومین و سومین و چهارمین را، ثُمَّ [الْعَن]الثَّانِیَ وَالثَّالِثَ وَالرَّابِعَ
خدایا یزید پنجم آنان را لعنت کن اللّهُمَّ الْعَنْ یَزِیدَ خامِساً،
و لعنت کن عبیدالله بن زیاد و پسر مرجانه و عمر بن سعد و شمر و خاندان ابوسفیان خاندان زیاد و خاندان مروان را تا روز قیامت. وَالْعَنْ عُبَیْدَ اللّهِ بْنَ زِیادٍ وَابْنَ مَرْجانَةَ وَعُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَشِمْراً وَآلَ أَبِی سُفْیانَ وَآلَ زِیادٍ وَآلَ مَرْوَانَ إِلى یَوْمِ الْقِیَامَةِ.
خدایا لعنت کن اباسفیان و معاویه و یزید فرزند معاویه را که از جانب تو بر آنان لعنت باد به جاودانگی جاودان‌ها اللّهُمَّ الْعَنْ أَباسُفْیانَ وَمُعَاوِیَةَ وَیَزِیدَ بْنَ مُعَاوِیَةَ عَلَیْهِمْ مِنْکَ اللَّعْنَةُ أَبَدَ الْآبِدِینَ،
و خدا لعنت کند خاندان زیاد و خاندان مروان را و خدا همه بنی امیه را لعنت کند وَلَعَنَ اللّهُ آلَ زِیادٍ وَآلَ مَرْوانَ، وَلَعَنَ اللّهُ بَنِی أُمَیَّةَ قاطِبَةً
آن لعنت‌شده فرزند لعنت شده اللَّعِینُ ابْنُ اللَّعِینِ

دعا و سپاس به درگاه الهی

در زیارت عاشورا، دعا‌های مختلفی ذکر شده که جهت دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی شیعیان است:

خدایا سپاس تو را سپاس شکرگزاران بر مصیبت‌زدگی آنان، اللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْدَ الشَّاکِرِینَ لَکَ عَلَى مُصَابِهِمْ، «ذکر درسجده»:
درخواست می‌کنم که خون‌خواهی تو را همراه پیشوای یاری شده از اهل‌بیت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) روزی من کند، أَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثارِکَ مَعَ إِمامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
خدایا به حق حسین مرا نزد خود در دنیا و آخرت آبرومند قرار ده، اللّهُمَّ اجْعَلْنِی عِنْدَکَ وَجِیهاً بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ فِی الدُّنْیا وَالآخِرَةِ،‌ای اباعبدالله من به خدا و رسولش و امیرمؤمنان و فاطمه و حسن تقرّب می‌جویم، به دوستی تو؛ یَا أَباعَبْدِاللّهِ، إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَى اللّهِ، وَ إِلى رَسُولِهِ، وَ إِلى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَ إِلى فاطِمَةَ، وَ إِلَى الْحَسَنِ، وَ إِلَیْکَ بِمُوَالاتِکَ؛
و به خدا تقرّب می‌جویم وَأَتَقَرَّبُ إِلَى اللّهِ
پس درخواست می‌کنم از خدا که مرا به معرفت شما و دوستان شما گرامی داشت فَأَسْأَلُ اللّهَ الَّذِی أَکْرَمَنِی بِمَعْرِفَتِکُمْ، وَمَعْرِفَةِ أَوْلِیَائِکُمْ
اینکه مرا در دنیا و آخرت با شما قرار دهد أَنْ یَجْعَلَنِی مَعَکُمْ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ
و جایگاهم را نزد شما با پیشینه‌ای نیک استوار بدارد وَأَنْ یُثَبِّتَ لِی عِنْدَکُمْ قَدَمَ صِدْقٍ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ،
و از او می‌خواهم که مرا برساند به مقام ستوده‌ای که برای شما نزد خداست وَأَسْأَلُهُ أَنْ یُبَلِّغَنِی الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَ اللّهِ،
و روزی کند خون‌خواهی‌ام را به همراه امام هدایت‌گر آشکار و گویای به حق از خاندان شما؛ وَأَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثارِی مَعَ إِمامٍ هُدىً ظَاهِرٍ نَاطِقٍ بِالْحَقِّ مِنْکُمْ؛
و از خدا می‌خواهم به حق شما و منزلتی که برای شما نزد اوست که عطا کند به من به خاطر مصیبت‌زدگی‌ام به شما برترین چیزی را که عطا کند به مصیبت‌زده‌ای به خاطر مصیبتش، وَأَسْأَلُ اللّهَ بِحَقِّکُمْ وَبِالشَّأْنِ الَّذِی لَکُمْ عِنْدَهُ أَنْ یُعْطِیَنِی بِمُصابِی بِکُمْ أَفْضَلَ مَا یُعْطِی مُصاباً بِمُصِیبَتِهِ
خدایا در این جایگاه مرا از کسانی قرار ده که از سوی تو به آنان درود و رحمت و آمرزش می‌رسد، اللّهُمَّ اجْعَلْنِی فِی مَقَامِی هذَا مِمَّنْ تَنالُهُ مِنْکَ صَلَواتٌ وَرَحْمَةٌ وَمَغْفِرَةٌ
خدایا حیاتم را حیات [آمیخته به عشق]محمّد و خاندان محمّد اللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیایَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
و مرگم را مرگ [در حال شیفتگی به]محمّد و خاندان محمّد قرار ده؛ وَمَماتِی مَماتَ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
بر زبان تو و زبان پیامبرت (درود خدا بر او و خاندانش) عَلَى لِسانِکَ وَ لِسانِ نَبِیِّکَ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
در هر کجا و هر جایی که پیامبرت (درود خدا بر او و خاندانش) در آن ایستاد. فِی کُلِّ مَوْطِنٍ وَ مَوْقِفٍ وَقَفَ فِیهِ نَبِیُّکَ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
خدا من در این روز و در این جایگاه و همه روز‌های زندگی‌ام به تو تقرّب می‌جویم، اللّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ فِی هذَا الْیَوْمِ، وَفِی مَوْقِفِی هذَا، وَأَیَّامِ حَیَاتِی
خدا را سپاس بر بزرگی بلا و مصیبتم، الْحَمْدُ لِلّهِ عَلَى عَظِیمِ رَزِیَّتِی، «درسجده»:
خدایا شفاعت حسین را در روز ورود [به قیامت]نصیبم کن اللّهُمَّ ارْزُقْنِی شَفاعَةَ الْحُسَیْنِ یَوْمَ الْوُرُودِ، «درسجده»:
و پیشینۀ نیک مرا نزد خود ثابت بدار به همراه حسین و یاران حسین، وَثَبِّتْ لِی قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَکَ مَعَ الْحُسَیْنِ وَأَصْحابِ الْحُسَیْنِ، «درسجده»:
و خدا زیارت شما را آخرین زیارت از سوی من قرار ندهد، وَلَا جَعَلَهُ اللّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِزِیارَتِکُمْ؛ «صد مرتبه»:
که عطا کند به من به خاطر مصیبت‌زدگی‌ام به شما برترین چیزی را که عطا کند به مصیبت‌زده‌ای به خاطر مصیبتش، أَنْ یُعْطِیَنِی بِمُصابِی بِکُمْ أَفْضَلَ مَا یُعْطِی مُصاباً بِمُصِیبَتِهِ

بیان عداوت دشمنان امام (ع)

دربخش‌هایی از زیارت عاشورا عمل و ویژگی دشمنان امام بیان شده است:

امّتی که بنای ستم و بی‌داد بر شما اهل‌بیت را بنیان نهادند أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَالْجَوْرِ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ
قومی که شما را از مقامتان دور کرد أُمَّةً دَفَعَتْکُمْ عَنْ مَقامِکُمْ
و از مرتبه‌هایتان برکنار نمود، مرتبه‌هایی که خدا شما را در آن‌ها جای داد وَأَزالَتْکُمْ عَنْ مَراتِبِکُمُ الَّتِی رَتَّبَکُمُ اللّهُ فِیها،
امّتی که شما را کشتند؛ أُمَّةً قَتَلَتْکُمْ؛
آنان را که امکانات و توان جنگ با شما را برای ایشان تدارک دیدند، الْمُمَهِّدِینَ لَهُمْ بِالتَّمْکِینِ مِنْ قِتالِکُمْ
امّتی که مرکب‌ها را زین کردند و لگام زدند و جنگ با تو را دنبال کردند؛ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَأَلْجَمَتْ وَتَنَقَّبَتْ لِقِتالِکَ؛
اوّلین ستمکار أَوَّلَ ظالِمٍ
نخستین ستمکاری را که به حق محمّد و خاندان محمّد ستم کرد أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ؛ «صد مرتبه»
و آخرین کسی را که در این ستم از او پیروی نمود. وَآخِرَ تَابِعٍ لَهُ عَلَى ذلِکَ. «صد مرتبه»
جمعیتی را که با حسین پیکار کردند الْعِصَابَةَ الَّتِی جاهَدَتِ الْحُسَیْنَ؛ «صد مرتبه»
و همراهی نمودند َشایَعَتْ؛ «صد مرتبه»
و پیمان بستند ووَبایَعَتْ؛ «صد مرتبه»
و پیروی کردند بر کشتن آن حضرت، وَتابَعَتْ عَلَى قَتْلِهِ، «صد مرتبه»

تولای حسینی

دربخش‌هایی از زیارت عاشورا دوستی و پیروی از راه وثابت قدم بودن در راه امام بیان شده است:

دوستم با کسی که شما را دوست داشت وَوَلِیٌّ لِمَنْ والاکُمْ
و پس از آن به شما نیز با دوستی نسبت به شما و دوستی نسبت به دوستان شما، ثُمَّ إِلَیْکُمْ بِمُوالاتِکُمْ وَمُوالاةِ وَلِیِّکُمْ
و به دوستی پیامبر و خاندان پیامبرت (درود بر او ایشان)؛ وَبِالْمُوَالاةِ لِنَبِیِّکَ وَآلِ نَبِیِّکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ؛
من در صلحم با کسی که با شما صلح کرد إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ‌ای اباعبدالله من تا روز قیامت در صلحم با کسی که با شما صلح کرد یَا أَبا عَبْدِاللّهِ، إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ،
خدایا حیاتم را حیات [آمیخته به عشق]محمّد و خاندان محمّد اللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیایَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
و مرگم را مرگ [در حال شیفتگی به]محمّد و خاندان محمّد قرار ده؛ وَمَماتِی مَماتَ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
و پیشینۀ نیک مرا نزد خود ثابت بدار به همراه حسین و یاران حسین، وَثَبِّتْ لِی قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَکَ مَعَ الْحُسَیْنِ وَأَصْحابِ الْحُسَیْنِ، «درسجده»:
پدر و مادرم به فدایت، بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی

تبری حسینی

دربخش‌هایی از زیارت عاشورا بیزاری جستن از دشمنان امام بیان شده است:

من بیزاری می‌جویم به سوی خدا و به سوی شما از ایشان و از شیعیان و پیروان و دوستدارانشان، بَرِئْتُ إِلَى اللّهِ وَ إِلَیْکُمْ مِنْهُمْ وَ [مِنْ]أَشْیاعِهِمْ وَأَتْباعِهِمْ وَأَوْلِیائِهِمْ
و به بیزاری [از کسی که با تو جنگید و به تو اعلام جنگ داد وَبِالْبَراءَةِ [مِمَّنْ قَاتَلَکَ وَنَصَبَ لَکَ الْحَرْبَ
و به بیزاری از آنان‌که اساس ستم و جور بر ضدّ شما را پایه‌گذاری کردند وَبِالْبَراءَةِ مِمَّنْ أَسَّسَ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَالْجَوْرِ عَلَیْکُمْ
و بیزاری می‌جویم بسوی خدا و رسولش]از کسی که پایه‌گذاری کرد اساس این حادثه را و َأَبْرَأُ إِلَى اللّهِ وَإِلى رَسُولِهِ]مِمَّنْ أَسَّسَ أَساسَ ذلِکَ
و بنا نهاد بر آن بنیانش را وَبَنى عَلَیْهِ بُنْیانَهُ
و روان شد در ستم و بیدادش بر شما و شیعیان شما، وَجَرى فِی ظُلْمِهِ وَجَوْرِهِ عَلَیْکُمْ وَعَلَى أَشْیاعِکُمْ
از ایشان (دشمنان) به سوی خدا و شما بیزارم بَرِئْتُ إِلَى اللّهِ وَ إِلَیْکُمْ مِنْهُمْ
و به بیزاری از دشمنانتان و برپاکنندگان جنگ با شما و به بیزاری از شیعیان و پیروان آن‌ها، وَبِالْبَراءَةِ مِنْ أَعْدائِکُمْ، وَالنَّاصِبِینَ لَکُمُ الْحَرْبَ، وَبِالْبَراءَةِ مِنْ أَشْیَاعِهِمْ وَأَتْبَاعِهِمْ
و بیزاری از دشمنان شما را نصیب من کرد، وَرَزَقَنِی الْبَراءَةَ مِنْ أَعْدائِکُمْ
به بیزاری از اینان و لعنت بر ایشان بِالْبَرَاءَةِ مِنْهُمْ، وَاللَّعْنَةِ عَلَیْهِمْ،

انواع نفرین شوندگان

دشمنان امام و اسلام که براساس إِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ مشمول زمان حال نیز میشوند:

پیکارکنندگان: جمعیتی را که با حسین پیکار کردند الْعِصَابَةَ الَّتِی جاهَدَتِ الْحُسَیْنَ؛ «صد مرتبه»
همراهی کنندگان با دشمن: و همراهی نمودند َشایَعَتْ؛ «صد مرتبه»
هم پیمانان با دشمن: و پیمان بستند ووَبایَعَتْ؛ «صد مرتبه»
پیروی کنندگان با دشمن: و پیروی کردند بر کشتن آن حضرت، وَتابَعَتْ عَلَى قَتْلِهِ، «صد مرتبه»
ملت بنیان گذار بنای ستم: امّتی که بنای ستم و بی‌داد بر شما اهل‌بیت را بنیان نهادند أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَالْجَوْرِ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ
دورکنندگان جانشینان امام از مقام خویش: قومی که شما را از مقامتان دور کرد أُمَّةً دَفَعَتْکُمْ عَنْ مَقامِکُمْ
تدارک کنندگان امکانات برای دشمن: آنان را که امکانات و توان جنگ با شما را برای ایشان تدارک دیدند، الْمُمَهِّدِینَ لَهُمْ بِالتَّمْکِینِ مِنْ قِتالِکُمْ
کسانیکه وسیله در اختیار دشمن بگذارند: امّتی که مرکب‌ها را زین کردند و لگام زدند و جنگ با تو را دنبال کردند؛ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَأَلْجَمَتْ وَتَنَقَّبَتْ لِقِتالِکَ؛
اوّلین ستمکار
اولین و آخرین پیروی کننده از ستم: و آخرین کسی را که در این ستم از او پیروی نمود. أَوَّلَ ظالِمٍ وَآخِرَ تَابِعٍ لَهُ عَلَى ذلِکَ. «صد مرتبه»

مبارزه دائمی در خون خواهی امام حسین (ع)

اوج تاثیر گذاری زیارت عاشورا، روحیه جنگ آوری و جان فشانی در مبارزه با دشمنان اسلام در طول تاریخ (إِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ) می‌باشد:

خون خدا و فرزند خون خدا و تنهای شهید شده که هنوز خونخواهی‌ات انجام نگرفته، ثارَ اللّهِ وَابْنَ ثارِهِ وَالْوِتْرَ الْمَوْتُورَ
و دشمنم با کسی که شما را دشمن داشت؛ وَعَدُوٌّ لِمَنْ عاداکُمْ؛
و در جنگم با کسی که با شما جنگید وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ،
و تا روز قیامت در جنگم با کسی که با شما جنگید وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ إِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ
درخواست می‌کنم که خون‌خواهی تو را همراه پیشوای یاری شده از اهل‌بیت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) روزی من کند، أَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثارِکَ مَعَ إِمامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
و روزی کند خون‌خواهی‌ام را به همراه امام هدایت‌گر آشکار و گویای به حق از خاندان شما؛ وَأَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثارِی مَعَ إِمامٍ هُدىً ظَاهِرٍ نَاطِقٍ بِالْحَقِّ مِنْکُمْ؛
پدر و مادرم به فدایت، بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی

سخن پایانی

واقعه کربلا بعنوان یک حادثه بی نظیر و شعله فروزان در تاریخ تشیع باقی مانده است و با الگو گیری سبب قیام‌های بسیاری علیه ظلم و ستم و بخصوص در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس گردید.

قرائت زیارت عاشورا در ایام مختلف و در مکان‌های مختلف و بخصوص در روز عاشورا سفارش شده است و شیعیان جهان نیز بدان اهتمام دارند.

آنچه مهم‌تر از قرائت زیارت عاشورا است، شناخت معارف زیارت عاشورا و معارف قیام امام حسین (ع) و تعالیم و الگوگیری از آموزه‌های سعادت آفرین امام حسین (ع) است؛ و ارتقای روحیه حسینی زیستن و حسینی مردن بایستی درجامعه دمیده و فراگیر شود، تا جوامع اسلامی در برابر تهدیدات دشمنانی که کمر به تابودی اسلام ناب و احیای اسلام امریکایی هستند، بیمه شده و بساط ظلم و ستم به محاق رود.

گزارش از دکتر سید جواد هاشمی فشارکی

انتهای پیام/ 112

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ روزبه قمصری؛ بی‌شک قیام امام حسین (ع) حادثه‌ای بزرگ در تاریخ اسلام است که درک درست از ماهیت این حرکت به سادگی به دست نمی‌آید. همچنان که واقعه «عاشورا» به عنوان یکی از نماد‌های هویت بخش شیعه از اهمیت و جایگاه بسیار والا و بااهمیتی برخوردار است.

واقعه عاشورا که در ۱۰ محرم سال ۶۱ هجری قمری اتفاق افتاد نبردی بود مابین سپاه کم‌تعداد امام حسین (ع) و سپاه یزید با تعدادی در حدود سه تا چهار هزار نفر که در محلی در نزدیکی کربلا روی داد. هر دو طرف دلایلی را برای آغاز و انجام این نبرد با یکدیگر داشتند که دلیل امام حسین (ع) خطر نابودی اسلام توسط یزید بود و دلیل یزید ابن معاویه برای جنگ، بیعت نکردن امام حسین (ع) با او بود. در واقع امام حسین (ع) حکومت و زمامداری یزید ابن معاویه را غیرشرعی و غیرقانونی می‌دانست که بر خلاف پیمان صلح امام حسن مجتبی و معاویة بن ابی‌سفیان به شکلی مورثی به یزید اول رسیده بود.

پیش از آنکه بخواهیم ویژگی‌های امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان و نقش و تاثیر آن‌ها در واقعه بزرگ و عظیم عاشورا را بررسی کنیم باید به ویژگی‌ها و خصلت‌های برتری که این امام بزرگ و خاندان او در آن زمان از آن برخوردار بودند اشاره کنیم. یکی از مهمترین این ویژگی‌ها، خصلت «شجاعت» در بنی‌هاشم و خاندان پیامبر است که در آن زمان زبانزد خاص و عام بود.

با توجه به موارد گفته شده، بالاتر از همه این‌ها، شجاعتى است که امام حسین (ع)، اهل‌ بیت او و یارانش در صحنه‌هاى مختلف عاشورا از خودشان نشان دادند. شجاعت و رزم‌آورى یاران امام در میدان کربلا، آن‌چنان بود که فریاد همه را برآورد تا آنجایی که یکی از سران سپاه کوفه آن‌ها را «شیران خشمگین» نام نهاده بود.

فرهنگ عاشورا در واقع فرهنگی است که در بطن خود آموزه‌های ارزشمند و نابی را در حوزه‌های مقاومت و ایستادگی انسان در برابر ظلم و ستم دارد و اگر ما و تمامی انسان‌های آزاده واقعه عاشورا و چرایی قیام امام حسین (ع) برعلیه یزد زمان خود را به خوبی مطالعه کرده و به آن عمل کنند دیگر هیچ ظالم و ستمگری روی آرامش را به خود نخواهد دید و در آن طرف میدان نیز دیگر هیچ مظلومی هم در عالم باقی نخواهد ماند.

بر این اساس فرهنگ عاشورا و به خصوص فرهنگ مقاومت و ایستادگی می‌تواند راهنما و چراغ راه بسیار مهم و ارزشمندی در سطح حکومتی باشد. حتی این فرهنگ تاریخی و ارزشمند می‌تواند برای یکایک مردم هر جامعه‌ای مسیری روشن برای رسیدن به حق و حقیقت و کامیابی و عاقبت به خیری باشد.

نکته قابل تامل در این میان این است که مردم ایران در جریان انقلاب اسلامی با سرمشق قراردادن آزادی خواهی و ظلم ستیزی سید و سالار شهیدان، امام حسین (ع) در برابر رژیم سراسر ظلم ستم‌شاهی بپاخواستند و قیام کردند و با نثار جان و خوان چاپ خود و فرزندان خود بساط حکومت ۲۵۰۰ طاغوت را جمع کرده و آن‌ها را به زباله دادن تاریخ فرستادند.

سپس نوبت به مقطع تاریخی دفاع مقدس رسید که آنجا هم مردم ایران و رزمندگان جبهه حق برعلیه باطل مجددا با توکل به خداوند و الگو قرار دادن قیام امام حسین (ع) و درک و فهم فرهنگ عاشورا توانستند بر علیه یزد زمان، صدام جنایتکار بپاخیزند و در دوران دفاع مقدس که جنگی هشت ساله را به دنبال خود داشت در برابر ماشین جنگی صدام کافر و دنیای غربی که متشکل از بیش از ۴۰ کشور بود مقاومت کرده و در نهایت به پیروزی شیرینی دست پیدا کنند.

امروز نیز با گذشت بیش از ۴۰ سال از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در ایران و از سر گذراندن گردنه‌های بسیار خطرناک ازجمله فتنه سال ۱۳۸۸ و اعتراضات سال ۱۳۹۶ که جز با یاری خداوند و ایثار و ازخودگذشتگی مردم ممکن نبود به مقطع زمانی فعلی رسیدیم و جا دارد تا همچنان از آموزه‌های ارزشمند عاشورا و فرهنگ ایثار و شهادت که در قیام امام حسین (ع) جاری و ساری بود درس گرفته و استفاده کنیم تا همانند چهار دهه گذشته پرقدرت و باصلابت رو به جلو حرکت کنیم و پرچم انقلاب اسلامی را به دستان مبارک امام عصر، مهدی موعود (عج) برسانیم.

در پایان باید این نکته را در خاطر داشت که مقاومت در برابر قدرت‌های سلطه گر و مبارزه با فساد و انحراف و دور نشدن از سنت نبوی درس بزرگ عاشورا است که امروزه نیز می‌تواند راهگشای مردم و مسئولان کشور باشد. در حقیقت اکنون نیز می‌توانیم با بهره‌مندی از فرهنگ عاشورا بر مشکلات داخلی و خارجی کشور فائق بیاییم.

انتهای پیام/ 134

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، جنگ تحمیلی، طولانی‌ترین جنگ متعارف در قرن جاری و دومین جنگ طولانی پس از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید. جنگ با تجاوز رزیم بعث عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ آغاز شد. یک هفته پس از نوشیدن جام زهر توسط امام راحل که با توطئه دشمنان و فتنه کارگزاران سیاسی داخلی و برخی نظامیان خسته از جنگ صورت گرفت و پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران، حدود پنج هزار نیروی سازمان منافقین با حمایت صدام به ایران حمله کردند.

سرانجام سه هفته پس از شکست عملیات منافقین، در ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ با حضور نیرو‌های بین‌المللی، آتش‌بس در سراسر مرز‌های ایران و عراق برقرار شد. ایران و عراق در سال ۱۳۶۹ و پیش از حمله عراق به کویت، توافق رسمی صلح امضا کردند و روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند. از همان زمان کار تبادل اسرای جنگی دو طرف آغاز شد.

آمار اسرا

طبق آمار حدود ۴۳ هزار نفر از ایرانی‌ها در دوران جنگ تحمیلی در زندان‌های رژیم بعث به اسارت گرفته شدند (ایسنا، ۲۹ مهر ۱۳۹۹) و کل اسرای بازگشتی به کشور تحت عنوان آزادگان سرافراز ۳۹ هزار و ۱۴۰ نفر بودند. (خبرگزاری دفاع مقدس، ۰۵ مهر ۱۳۹۸). حدود ۲۴ هزار نفر از ۴۰ هزار نفر اسیر در دوران دفاع مقدس در سال ۶۷ اسیر شدند. از ۲۴ هزار و ۳۷۸ اسیر در سال ۶۷، ۱۹ هزار و ۳۸۷ نفر برای تیر ماه سال ۶۷ است. یعنی ۲۰ هزار اسیر ما ـ نیمی از اسرا ـ در یک ماهه آخر هشت سال جنگ بوده است. بیشترین اسرای ما مدت اسارتشان دو سال و چهار ماه است که همین‌ها هستند.

درباره تعداد اسرای زن جنگ تحمیلی، آمار روشنی منتشر نشده، اما در برخی منابع از رقم ۱۷۱ اسیر زن در طول جنگ هشت ساله گفته شده است. (خبرگزاری صدا و سیما؛ ۲۸ شهریور ۱۳۹۵). تعدادی از درجه‌داران و پاسداران را نیز قبل از شروع جنگ اسیر گرفته بودند. (موسسه فرهنگی پیام آزادگان، ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹)

وضعیت اطلاعات اسرا

۶۰ درصد از اسرای ما مفقودین بودند که در همان شهریور ۱۳۶۹ آزاد شدند. از بین این ۴۰ هزار نفر، فقط حدود ۱۹ هزار نفر ثبت نام شده و شناخته شده بودند. ما بقی مفقود بودند و تنها زمان مبادله بزرگ، عراق آن‌ها را به صلیب سرخ نشان داد. (خاجی؛ علی؛ مشرق، ۲۶ مرداد ۱۳۹۹) تعداد ۲۰ هزار و ۳۱۳ نفر از آن‌ها را از نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب سرخ مخفی نگه داشت و تا زمان تبادل یعنی سال ۱۳۶۹ دولت ایران و خانواده این افراد از آن‌ها هیچ‌گونه اطلاعاتی نداشتند.

مفقودین

تعداد مفقودین رزمندگان دولت جمهوری اسلامی ایران در طول دوران دفاع مقدس حدود ۱۱ هزار نفر در مقابل حدود ۶۰ هزار نفر مفقود عراقی است. (خبرگزاری دفاع مقدس، ۰۵ مهر ۱۳۹۸)

وضعیت اسارت و حوادث اسرا

رژیم بعثی عراق به هیچ‌وجه پایبند به تعهدات و تکالیف بین‌المللی خود نبود و اصول اخلاقی و انسانی را با بی‌اعتنایی کامل زیر پا می‌گذاشت و نه تنها بدترین رفتار‌ها را نسبت به اسیران ایرانی روا داشت بلکه آن‌ها را از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی‌شان هم محروم کرد و در بدترین شرایط زیست‌محیطی به لحاظ آب و هوا، خوراک و پوشاک، وضعیت بهداشتی و درمانی از آن‌ها نگهداری کرد. در زمان اشغال مناطق مسکونی تعداد زیادی از مردم غیر نظامی را هم اسیر جنگی قلمداد کرده و با آن‌ها نیز همان رفتار و اعمال را داشتند.

از مجموع اسرای ایرانی در عراق، تعداد ۵۷۴ اسیر هم «شهید» یا «کشته» شدند؛ و پیکر مطهر ۵۷۰ اسیر شهید در اردوگاه‌های عراق با جنازه هزار و ۱۲۴ اسیر عراقی فوت شده در اردوگاه‌های ایران تبادل شده است. (خبرگزاری دفاع مقدس، ۰۵ مهر ۱۳۹۸)

رده سنی اسرا

متوسط سن رسمی اسرای نظامی ایرانی در عراق ۲۲ سال بود و متوسط سن پنج اسیر ایرانی خردسال کمی بیش از هفت سال بود. همچنین مسن‌ترین اسیر ایرانی در دست بعثی‌ها در زمان اسارت ۹۷ سال سن داشت که بعد از ۸۰۴ روز اسارت، آزاد شد. (موسسه فرهنگی پیام آزادگان)

اطلاعات شیرین از دوران اسارت

علی‌رغم تنبیه دژخیمان بعثی، آزادگان در شرایط سخت و کمبود امکانات، با ابتکاراتشان از فرصت‌های خود برای یادگیری امور دینی، آموزش علوم و فنون و … اجرای عبادات و مراسم دینی و مناسبت‌های انقلابی و افزایش روحیه در برابر شکنجه‌های سفاکان بعثی، حداکثر استفاده را می‌کردند. همچنین با اقدامات زندان‌بانان عراقی و تبلیغات منافقین مبارزه می‌کردند و امکان سو استفاده‌های تبلیغاتی رسانه‌های مختلف را سلب می‌کردند که در این خصوص خاطرات زیادی از آزادگان عزیز منتشر و بسیاری نیز مکتوم مانده است.

از سید آزادگان، حجه الاسلام مرحوم سید على‌اکبر ابوترابی (۱۳۱۸ – ۱۳۷۹) با برنامه‌ریزی‌ها و اقداماتی که در زندان‌های بعث عراق انجام داد می‌توان با عنوان مکتب ابوترابی در اسارت نام برد. وی با رهبرى حکیمانه خود و با تمسک به ائمه معصومین (ع) و با معنویت و سعه صدر و حلم و بردبارى فوق العاده مکر و حیله دشمنان بعثى را بى تأثیر کرد و شمع محفل ایران شد و در جهت تقویت روحیه مقاومت و ایمان آنان از هیچ اقدام و ایثارى دریغ نورزید.

رهبر کبیر انقلاب درباره اسرا و آزادگان تعبیرات زیبایی دارند. ایشان اسرا را سرود آزادی دانسته و می‌گویند: «اسرا در چنگال دژخیمان خود سرود آزادی‌اند و احرار جهان آن را زمزمه می‌کنند. مفقودین عزیز، محور دریای بیکران خداوندی‌اند و فقرای ذاتی دنیای دون در حسرت مقام والایشان در حیرتند.» ایشان همچنین از مادران اسرا چنین یاد می‌کنند: «در اقدام شریف مادران بزرگواری که در دامن‌های مطهر خود چنین فرزندانی را تربیت کرده‌اند، چه می‌توان نثار کرد؟ و برای اسیرانی که در زندان‌های مخوف دشمن، شجاعانه بر سر دشمنان بشریت فریاد می‌کشند، چگونه توان تعظم نمود؟»

حضرت امام خامنه‌ای (مد ظله‌العالی) درباره آزادگان چنین گفته‌اند: «یکی از چیز‌هایی که شما را، دل‌هایتان را زنده نگه می‌داشت، پرامید نگه می‌داشت، یاد آن چهره و روحیه پرصلابت امام عزیزمان بود. آن بزرگوار هم خیلی به یاد اسرا بودند. حال پدری را که فرزندانش به این شکل از او دور شده باشند، راحت می‌شود فهمید… مساله اسارت طولانی فرزندان این ملت به نوبه خود امتحان دیگری بود که ملت ما با موفقیت آن را به انجام رسانده و اسرای ما همانند ملت ایران از خود آزادمردی نشان دادند و سرانجام با موفقیت و سرافرازی به وطن بازگشتند… شما در دوران اسارت شرایط سختی را گذراندید، اما در عین حال با حفظ دین و اعتقادات و دلبستگی خود به اسلام، امام و انقلاب موجب افتخار و آبرومندی ملت خود در برابر دشمن شدید.»

اطلاعات تلخ اسرا

تعداد معدودی از افراد به دلیل همکاری با دشمن و اذیت و آزار اسرا ایرانی توسط بچه‌ها تنبیه شدند به تعداد کمتر از تعداد انگشتان یک دست نیز کشته شده یا آسیب شدید دیدند و یا اینکه به سازمان مجاهدین پیوسته بودند که در درگیری‌ها کشته شدند. این‌ها عموماً با حمایت عراقی‌ها موجب دردسر برای بقیه اسرا می‌شدند. دار و دسته راه انداخته و سعی می‌کردند برای امتیاز‌های بسیار ناچیز از سمت عراقی‌ها بچه‌های خودمان را به دشمن بفروشند. آماری که در این کتاب آمده بر اساس گزارش صلیب سرخ است. پناهنده‌ها را هم ۵۰۰ نفر نوشته‌ایم که باید ۲۵۰ نفر به آن‌ها اضافه کنیم. اکثر این افراد تاکنون به کشور برگشته‌اند و فقط انگ پناهندگی به خود چسباندند. آن‌ها به عراق یا کشور‌های دیگر پناهنده شده بودند. اگر صلیب سرخ می‌توانست برایشان پذیرش بگیرد که می‌رفتند، اما عموماً در عراق ماندند و حالا هم اکثرشان برگشته‌اند. (خاجی؛ علی؛ مشرق، ۲۶ مرداد ۱۳۹۹)

اسرای عراقی

رزمندگان ایران توانسته بودند، ۷۲ هزار و ۱۱۳ تن از نیرو‌های مسلح ارتش بعث عراق اعم از زمینی، هوایی و دریایی را همراه ۲۴۷ تن مزدور (غیر عراقی) به اسارت درآورند؛ که وظیفه نگهداری از آن‌ها به ارتش جمهوری اسلامی ایران محول شده بود.

پس از انجام عملیات‌های پیروزمندانه فتح‌المبین، طریق‌القدس و ثامن‌الائمه (ع) و افزایش اسرای عراقی امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۱ در پیامی منشور نگهداری از اسیران عراقی را صادر کردند و فرمودند: «گرچه می‌دانم مکتبی بودن و متعهد به اسلام راستین بودن اقتضا می‌کند تا رزمندگان اسلام با اسیران جنگی و پناهندگان با عطوفت و فتوت و به گونه‌ای اسلامی رفتار کنند».

تعداد ۲۰ هزار اسیر عراقی درخواست پناهندگی دادند که با نیمی از آن‌ها موافقت شد و ۱۰ هزار و ۶۳۴ تن ماندند؛ بنابراین می‌توان گفت حدود ۱۴ درصد از همه اسیران عراقی، تحت تاثیر شرایطی که برای آنان در اردوگاه‌های ایران فراهم شده بود، از بازگشت به کشور خود منصرف شدند.

بازگشت شکوهمندانه

در طول دوران دفاع مقدس مسئولان ایرانی تلاش کردند تا اسیران معلول و آنان که جراحت‌های خیلی شدیدی داشتند با یکدیگر مبادله شوند، ولی طرف عراقی حاضر به همکاری نبود، ام دولت ج.ا.ا. در ۲۱ مرحله تعداد یک هزار و ۳۴۱ نفر از اسرای بیمار را یک‌طرفه آزاد کرد و نیرو‌های عراقی نیز در اقدامی مشابه ناگزیر به آزادی ۹۴۶ نفر از اسیران معلول و بیمار ایرانی شدند که تعدادی غیر نظامی زن هم در بین آن‌ها وجود داشتند.

مبادله بزرگ در مرداد و شهریور ۱۳۶۹ انجام شد. بعد از آن هم مبادله‌هایی انجام شد که تا سال ۱۳۸۱ ادامه داشت. در جریان تبادل اسرا بود. ما ۴۰ هزار اسیر داشتیم و عراقی‌ها ۷۰ هزار نفر اسیر. صدام گفت تبادل یک به یک و سی هزار اسیر عراقی بلاتکلیف ماندند، چون عراقی‌ها می‌دیدند که جان آن‌ها اهمیتی برای مسئولان حکومت ندارند.

در بین جانبازان و ایثارگران، در هیچ گروهی به اندازه اسرا، تحصیل کرده نداریم. حدود ۶۰۰ پزشک داریم. بیش از هزار نفر داریم که در علوم مهندسی پیشرفت کرده‌اند. بیش از دو هزار نفر از آزادگان در علوم انسانی سرآمد شده‌اند.

امام خمینی درپیام خود چنین گفته بودند: «اگر روزی اسراء برگشتند و من نبودم، سلام مرا به آن‌ها برسانید و بگویید خمینی در فکرتان بود» آنان بازگشتند، اما خبری از رهبر محبوبشان نبود. آنان نتوانستند آغوش گرم را داشته باشند ودر عوض تنها صندلی سپید و ضریح سردش میزبانشان و وصیتنامه امام (ره) مونس‌شان شد.

خلف شایسته پیر جماران، حضرت امام خامنه‌ای درباره‌شان فرمودند: «ایستادگى و مقاومت آزادگان سرافراز ما در طول سال‌هاى سخت اسارت، ملت ایران را روسفید و سربلند کرد و ما بازگشت پیروزمندانه آنان به میهن اسلامى را حادثه‏اى مى‏دانیم که دست قدرت الهى آن را رقم زد. بنا بر این یکایک ملت ایران باید این خاطره و خاطرات شبیه آن را زنده نگهدارند و آن‌ها را قدر بدانند.»

بسیاری از آزادگان پس از بازگشت دچار عوارض دوران اسارت خود بوده و تعدادی نیز به شهادت رسیده و یا به رحمت خدا رفته اند.

سخن پایانی

آزادگان دوران اسارت را در راستای دفاع مقدس مردانه مقاومت کردند و تازیانه‌های بی عدالتی را تاب آوردند و لازم است الگوی یکایک افراد جامعه در شرایط سختی‌های کشور در برابر مشکلاتی که ناشی از تحریم‌های ظالمانه دشمنان و سو تدبیر‌های برخی مدیران است، در راستای اهداف انقلاب در تلاش باشیم و همگام با گام دوم انقلاب بوده و زمینه سازی دولت مهدوی را فراهم سازیم.

رنج ومحنت‌های آزادگان عزیز را ارج نهاده و بر آنان درود فرستاده و برای آنان صحت و سلامتی و عاقبت بخیری ارزومندیم.

منابع

• باقری محمد حسن و عسگری شاداب، جنگ تحمیلی فرصتی برای احیای عزت و شرف ایران اسلامی، جلد ۲، تهران: انتشارات اندیشه عصر، ۱۳۸۸
• خاجی؛ علی؛ مشرق، ۲۶ مرداد ۱۳۹۹
• سرهنگی مرتضی، اسرار جنگ تحمیلی به روایت اسرای عراق، تهران: سروش، ۱۳۶۳
• شریفی اسماعیل، تحول در اسارت، تهران: موسسه فرهنگی نشر امین، ۱۳۷۸
• ایسنا؛ ۲۹ مهر ۱۳۹۹
• خبرگزاری صدا وسیما؛ ۲۸ شهریور ۱۳۹۵
• دفاع پرس (خبرگزاری دفاع مقدس، ۰۵ مهر ۱۳۹۸)
• مشرق (خاجی؛ علی؛ مشرق، ۲۶ مرداد ۱۳۹۹)
• موسسه فرهنگی پیام آزادگان

انتهای پیام/ 112

گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس ـ حامد افروغ؛ فرهنگ هر کشوری بن‌مایه و جان حیات آن ملت است. در واقع نرم‌افزار زندگی انسان‌ها فرهنگ است که اگر هر قوت یا ضعفی در آن باشد، مستقیما زندگی آحاد آن ملت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از این گذشته در میان ملت‌های جهان معدودند ملت‌هایی که دارای پیشینه فرهنگی و تمدنی کهن یا ریشه‌داری باشند که خوشبختانه ملت ایران از جمله مهم‌ترین و سرآمدترین آن تعداد کم هستند.

فرهنگ غنی ملت ایران به نسبت فرهنگ‌های هم‌رده خود، با امتزاج با فرهنگ اسلامی چونان اکسیری عمل کرده است که در طول این 1400 سال مفاخر و افتخارات زیادی را برای مسلمین خصوصا ایرانیان رقم زده است. در حوزه های علمی و فرهنگی آسمان ایران اسلامی پر است از ستارگان و خورشیدهایی که تا ابد از درخشش و افتخارات آنها کم نخواهد شد.

این فرهنگ غنی و اکسیرگونه اوج درخشش خود را در نهضت اسلامی و دفاع مقدس به رخ سایر ملل کشید. فرهنگی که در عین تنگ‌دستی و فشارهای مختلف استکبار به ملت ایران، اما عزت و آزادگی آنها را تضمین کرد و روز به روز بر قوت و قدرت آنها می‌افزاید. که در این میان قله این فرهنگ غنی اسلامی خود را در عاشورای حسینی به منصه ظهور رساند و در این واقعه جان حیات و هستی بشر را به تصویر و تفسیر کشید.

فرهنگ حسینی  که باشکوه‌ترین و گیراترین فرهنگ در میان فرهنگ‌های تاریخ است، چونان سلاحی بی‌رقیب در دست شیرمردان و دلیرمردان ایرانی به گونه‌ای عمل کرد که هر کجا از آن بهره گرفته شد، پیروزی‌های شگفتی‌آور در کارنامه ملت ایران رقم خورد. انقلاب اسلامی سال 1357 پیروزی خود را مدیون نگاه بلند و انگیزه‌ساز حسینی به زندگی است که باعث شد انقلابیون در کوران شکنجه و زندان بتوانند در برابر ظلم طاغوت استقامت ورزیده و با یاد مصائب سیدالشهدا (ع) به خود انگیزه دهند تا بتوانند مقاومت کنند.

در طول سال‌های پر فراز و نشیب دفاع مقدس، این یاد و نام امام حسین (ع) و آتش عشق زیارت خضرتش در کربلا بود که شعله‌های ایمان و قدرت و دلاوری را در دل رزمندگان پر لهیب ساخت تا بتوانند در برابر ارتش تا بن دندان مسلح بعثی، مقاومت کرده و مچ آن سفاکان حمایت شده از سوی جهان استکبار را بخوابانند. فرهنگ جوانمردی و دلاوری‌ای که در رفتار و منش ستارگان کربلا از جمله حضرت ابالفضل العباس (ع)، حضرت علی اکبر و در راس آنها سیدالشهدا نسل به نسل و سینه به سینه به جوانان این مرز و بوم منتقل شد، میراثی است که همواره آنها را در صدر تاریخ ناه خواهد داشت تا ملت‌های دیگر شکوه ایثار و عظمت اخلاق حسینی آنها را به نظاره بنشینند.

فرهنگ حسینی که همواره در جشنواره ایثار و شهادت محرم به تقدیس و تعظیم آن می‌پردازیم، همان ثروتی است که راهزنان تهاجم فرهنگی در صدد تضعیف، تخریب و سرقت آن هستند تا از ایران هم کشوری زبون و عافیت‌طلب بسازند و از این رهگذر بتوانند با سوار شدن بر استعدادهای این ملت، منافع مزورانه و مستکبرانه خود را تامین کنند. با نگاهی به تاریخ کشورهای همسایه در می‌یابیم که فرهنگ حسینی چگونه می‌تواند در عزت و ذلت ملت‌ها نقش آفرینی کند که به هر میزان ملت‌ها عامل به این فرهنگ باشند عزیز بوده و به هر میزان که دوری کنند ذلیل خواهند شد.

در عراق هم پس ازآنکه ملت غیورش چنگ به دامان حسین (ع) زده و با انسجام بخشیدن به حزب ‌الله و جوانان حسینی‌اش قدم درراه مبارزه با ظلم و تکفیر و استکبار گذاشتند، روز به روز بیش از قبل در حال نزدیک شدن به آرمان‌های والا و متعالی خود هستند تا با این سلاح قدرتمند بتوانند پشت دشمن را خاک کنند.

همین نسخه شفابخش، امروز همت ملت افغانستان را می‌طلبد تا یک‌بار برای همیشه دست در دست حسین (ع) گذاشته و دمل چرکین جنگ و ذلت را از چهره پرفروغ کشور خود بزداید.جنگی که هر بار از سوی یک دسته از مستکبرین زندگی این ملت را به خاک و خون کشیده و داغ پشت داغ روی دل دردمند مردمش می‌گذارد.

انتهای پیام/ 112