آسیای مرکزی

به گزارش مجاهدت از مشرق، رئیس جمهور در دانشگاه بین‌المللی نظربایف قزاقستان گفت: اگر هزار سال پیش ابن‌سینا، فارابی، خوارزمی و بیرونی توانستند با علم و اندیشه خود مسیر تمدن جهان را تغییر دهند، امروز نیز فرزندان ایران و قزاقستان می‌توانند در حوزه پزشکی مدرن، واکسن، سلامت دیجیتال و فناوری‌های نوین همان مسیر را ادامه دهند؛ ما نه تنها گذشته‌ای پرافتخار داریم، بلکه آینده‌ای روشن پیش روی ماست.

ایران و قزاقستان نه تنها گذشته‌ای پرافتخار دارند، بلکه آینده‌ای روشن پیش روی آنهاست
دکتر مسعود پزشکیان بعد از ظهر امروز پنجشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۴ به وقت محلی، در ادامه برنامه‌های سفر به قزاقستان، در مراسم دریافت دکترای افتخاری دانشگاه بین‌المللی نظربایف، طی سخنانی در جمع اساتید، پژوهشگران و دانشجویان این دانشگاه، ابراز خرسندی کرد که در مرکزی حضور یافته است که سال‌ها یکی از برجسته‌ترین مراکز علمی منطقه در حوزه علوم پزشکی بوده و نقشی مهم در ارتقای سلامت مردم قزاقستان و توسعه دانش پزشکی ایفا کرده است.

رئیس‌جمهور با اشاره به پیشینه مشترک علمی و تمدنی ایران، قزاقستان و آسیای مرکزی گفت: ما در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که تاریخ علم و پزشکی نه تنها بخشی از هویت فرهنگی ما، بلکه پایه‌گذار بسیاری از دستاوردهای پزشکی جهان بوده است. تمدنی که ایران، قزاقستان و آسیای مرکزی در آن شریک هستند، در قرون طلایی تمدن اسلامی، برجسته‌ترین دانشمندان تاریخ بشر همچون ابن‌سینا، زکریای رازی، ابوریحان بیرونی، خوارزمی و فارابی را به جهان تقدیم کرده است؛ بزرگانی که محصول یک جغرافیای فرهنگی مشترک‌اند و قزاقستان نیز به فارابی افتخار می‌کند.

دکتر پزشکیان با تاکید بر اینکه ایران و منطقه آسیای مرکزی بیش از هزار سال است بخشی از حافظه علمی و پزشکی جهان به شمار می‌آیند، یادآور شد: ابن‌سینا در قانون، پزشکی را نظام‌مند و علمی کرد و روشی دقیق برای تشخیص و درمان ارائه داد؛ روشی که بیش از ۷۰۰ سال در دانشگاه‌های اروپا و آسیا تدریس می‌شد. فارابی نیز با بنیان‌گذاری ساختار منطقی و روش‌شناختی علوم، نقشی مهم در شکل‌گیری پزشکی اسلامی ایفا کرد و در احصاء العلوم، پزشکی را دانشی تجربی و مبتنی بر استدلال معرفی کرد؛ دیدگاه‌هایی که بعدها در روان‌پزشکی و موسیقی‌درمانی تأثیرگذار شد.

رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به چالش‌های کنونی جهان در حوزه سلامت، از جمله گسترش بیماری‌های غیرواگیر، تغییرات اقلیمی، تهدیدهای زیستی، بیماری‌های نوپدید و ضرورت برخورداری کشورها از نظام‌های سلامت تاب‌آور، تاکید کرد که هیچ کشوری به تنهایی قادر به پاسخ‌گویی به این نیازها نیست و همکاری علمی و تبادل تجربیات امری ضروری است.

رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با تشریح توانمندی‌های علمی و پزشکی جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: دانشگاه‌های ایران طی دهه‌های اخیر در تولید علم، پژوهش و آموزش پزشکی، جایگاه درخوری کسب کرده‌اند. ایران از قدیمی‌ترین مراکز تولید واکسن در جهان و یکی از تولیدکنندگان معتبر داروهای بیوتکنولوژیک در منطقه محسوب می‌شود، رادیوداروهای پیشرفته برای تشخیص و درمان سرطان در ایران تولید می‌شود و کشورمان در حوزه‌هایی چون سلول‌درمانی، پزشکی مولکولی، فناوری‌های نوین درمان، سیستم‌های هوشمند سلامت و کاربرد هوش مصنوعی در تشخیص پیش‌روست. ایران همچنین از موفق‌ترین کشورها در پیوند اعضا و جزو کشورهای پیشرو در جراحی قلب، مغز و اعصاب و جراحی‌های پیچیده به شمار می‌رود.

دکتر پزشکیان با اعلام آمادگی ایران برای گسترش همکاری‌های علمی و فناورانه با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی قزاقستان افزود: امروز ایران و قزاقستان می‌توانند با اتکا بر ریشه‌های مشترک تمدنی، همکاری گسترده‌ای را در زمینه‌هایی چون تولید مشترک دارو و واکسن برای بازار اوراسیا، ایجاد شبکه مشترک آزمایشگاه‌های منطقه، تبادل استاد، پژوهشگر و دستیار تخصصی و انجام پژوهش‌های مشترک در حوزه‌های پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر، پزشکی مولکولی و بیوتکنولوژی، سلامت دیجیتال و هوش مصنوعی و مدیریت بحران‌های اپیدمی آغاز کنند.

رئیس جمهور در جمع‌بندی سخنان خود خاطرنشان کرد: اگر هزار سال پیش ابن‌سینا، فارابی، خوارزمی و بیرونی توانستند با علم و اندیشه خود مسیر تمدن جهان را تغییر دهند، امروز نیز فرزندان ایران و قزاقستان می‌توانند در حوزه پزشکی مدرن، واکسن، سلامت دیجیتال و فناوری‌های نوین همان مسیر را ادامه دهند. ما نه تنها گذشته‌ای پرافتخار داریم، بلکه آینده‌ای روشن پیش روی ماست.

به گزارش مجاهدت از مشرق، کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه شامگاه سه‌شنبه با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری با اشاره به اهمیت برگزاری این اجلاس گفت: همایشی در بهمن سال گذشته در سطح نخست‌وزیران برگزار شد و مقرر گردید نشست بعدی در رشت برگزار شود. برنامه‌ریزی گسترده‌ای برای آن تدارک دیده شد و لابی‌ها و رایزنی‌هایی نیز با چهار کشور ساحلی صورت گرفت. موضوعاتی که در دستور کار قرار گرفت؛ باید توجه کنیم که منطقه‌گرایی یک بحث و توجه به کشورهای همسایه یک بحث دیگر است. اکنون در بحث همسایگان، نگاه ما معطوف به همان سیاست منطقه‌گرایی است؛ از منطقه خزر شروع کرده‌ایم. کشورهای ساحلی خزر ظرفیت‌های بسیار گسترده‌ای دارند و نکته مهم‌تر این است که ما روابط بسیار خوبی با چهار کشور ساحلی داریم. البته این به معنای بی‌توجهی به سایر کشورهای آسیای مرکزی یا قفقاز نیست. ما با دیگر کشورهای این منطقه نیز همکاری فعال داریم.

وی ادامه داد: اتحادیه اقتصادی اوراسیا که مطرح است، دایره کشورهای بیشتری را در بر می‌گیرد و حتی برخی کشورهای خارج از این محدوده جغرافیایی را نیز شامل می‌شود. ما در آن چارچوب نیز فعال هستیم، عضو هستیم و از ظرفیت‌های منطقه‌ای آن استفاده می‌کنیم. با این حال، تمرکز فعلی بر حوزه خزر است؛ زیرا این حوزه ظرفیت‌های متنوعی در همکاری‌های محیط‌زیستی، گردشگری، حمل‌ونقل و لجستیک، و همکاری‌های اقتصادی و تجاری دارد. بحث کریدور شمال–جنوب نیز که این روزها مطرح است، طبیعتاً سه کشور اصلی درگیر یعنی ایران، آذربایجان و روسیه که کشورهای ساحلی را در بر می‌گیرد و از اهمیت راهبردی برخوردار است. هدف اصلی این نشست آن است که بتوانیم نقشه راهی برای اتصال استان‌های‌مان به یکدیگر وصل کنیم و سپس مصوبات آن را پیگیری کنیم تا به مرحله اجرا برسد.

معاون وزیر خارجه با اشاره به اینکه دبیرخانه‌ای در وزارت امور خارجه و در معاونت کنسولی، امور مجلس و ایرانیان خارج از کشور تشکیل شده است که آقای دکتر جلال‌زاده مسئولیت آن را بر عهده دارند، گفت: طبیعتاً این روند به همین دو یا سه نشست محدود نخواهد شد و امکان دارد نشست‌های بعدی در استان‌های مختلفی که دارای ظرفیت هستند، برگزار شود. نکته مهم در دیپلماسی استانی این است که ابتدا استان‌ها باید به ظرفیت‌های خود باور داشته باشند. اگر در داخل کشور یک قوه محرکه وجود نداشته باشد، دیپلماسی همسایگی و همکاری با کشورهای همسایه شکل نخواهد گرفت؛ بنابراین باید ابتدا ساختار متناظر آن را در داخل کشور ایجاد کنیم. به همین دلیل وزارت امور خارجه به این موضوع توجه کرده است.

غریب آبادی با تاکید بر اینکه هدف ما انجام کار در داخل کشور نیست؛ افزود: هدف این است که ظرفیت‌های داخلی را شناسایی و آن‌ها را به ظرفیت‌ها و سازوکارهای خارج از کشور به‌ویژه کشورهای پیرامونی و همسایگان متصل کنیم تا در راستای منافع ملی از آن‌ها بهره‌برداری شود. سیاست خارجی فقط خلاصه به گفت‌وگو با چند کشور نیست. گفت‌وگو و مذاکره تنها بخشی از وظایف وزارت خارجه است. وزارت امور خارجه وظایف دیگری نیز دارد، از جمله مأموریت‌هایی در حوزه دیپلماسی اقتصادی. باور ما این است که برآیند فعالیت‌های وزارت امور خارجه باید تأمین منافع ملی باشد؛ تأمین منافع ملی نیز تنها به منافع سیاسی، دیپلماتیک یا امنیتی-دفاعی محدود نمی‌شود. بخش مهمی از آن، در جهانی که امروز به‌طور گسترده به هم پیوسته است، منافع اقتصادی و تجاری است که بسیار کلیدی محسوب می‌شود.

معاون حقوقی وزیر خارجه خاطر نشان کرد: از این منظر، وزارت امور خارجه در حال بازنگری ساختارهای خود است تا از تمامی ظرفیت‌های داخلی، ظرفیت‌های استانی و ظرفیت سفارتخانه‌ها برای تحقق منافع ملی استفاده کند. یکی از ایده‌هایی که اکنون در وزارت خارجه در حال پیگیری است، تغییر رویکرد نسبت به سفارتخانه‌هاست. زمانی توجه ویژه به سفارتخانه‌های کشورهای اروپایی داده می‌شد و تلاش می‌شد سفرا و دیپلمات‌های قوی در آن کشورها اعزام شوند. اما امروز دیگر نیازی برای این رویکرد وجود ندارد. وزارت امور خارجه اکنون بر روی این ایده کار می‌کند که قوی‌ترین دیپلمات‌ها باید به‌عنوان سفیر در کشورهای همسایه اعزام شوند و این موضوع مورد توجه ویژه وزیر محترم امور خارجه نیز هست. در حال حاضر تلاش می‌کنیم ساختار و منابع انسانی سفارتخانه‌های خود را در کشورهای پیرامونی تقویت کنیم.

به گزارش مجاهدت از مشرق، رویترز به نقل از پنج منبع آگاه نوشت که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا مصرانه به‌دنبال متقاعد کردن جمهوری آذربایجان و تعدادی دیگر از متحدان واشنگتن در آسیای مرکزی به پیوستن به توافقات عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی است.

به ادعای این منابع، حالا آنکه جمهوری آذربایجان و تمام کشورهای آسیای مرکزی پیش از این روابط دیرینه‌ای با اسرائیل داشته و این بدان معناست که گسترش توافقات «آبراهام» با گنجاندن آنها تا حد زیادی نمادین خواهد بود و بر تقویت روابط در حوزه‌هایی همچون تجارت و همکاری نظامی تمرکز خواهد داشت.

رویترز در ادامه نوشت: نسخه اولیه توافقات «آبراهام» که در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، بین اسرائیل و چهار کشور با اکثریت مسلمان در خاورمیانه و آفریقا منعقد شد، بر عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با اسرائیل پس از میانجی‌گری آمریکا تمرکز داشت.

با این حال، افزایش شمار شهدا در نواز غزه و مسدودسازی ورود مواد غذایی و کمک‌های بشردوستانه به این باریکه و استفاده رژیم صهیونیستی از غذا به عنوان سلاح و تداوم عملیات‌های نظامی در غزه، خشم جهان عرب را برانگیخته و تلاش‌های مذبوحانه ترامپ برای اضافه کردن کشورهای مسلمان بیشتر به توافقات آبراهام را پیچیده ساخته است.

جنگ غزه که تاکنون به شهادت بیش از ۶۰ هزار فلسطینی از جمله ده‌ها زن و کودک منجر شده است، خشم جامعه بین‌الملل را نیز برانگیخته است. کشورهای کانادا، فرانسه و انگلیس در روزهای اخیر برنامه خود را به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین اعلام کرده‌اند.

همچنین به گفته سه منبع، یکی از مسائل بحث‌برانگیز، مناقشه آذربایجان با کشور همسایه با ارمنستان است چرا که دولت ترامپ توافق صلح بین این دو کشور واقع در منطقه قفقاز را پیش‌نیاز پیوستن به توافقات عادی سازی می‌داند.

به گفته منابع مذکور، در حالی که مقامات دولت ترامپ به طور علنی به چندین گزینه احتمالی ورود به توافقات عادی‌سازی اشاره کرده‌اند، مذاکرات حول محور باکو در بین مسنجم‌ترین و جدی‌ترین‌هاست. به ادعای دو منبع، توافق احتمالی ظرف چند ماه یا حتی چند هفته قابل دستیابی است!