آلنا دوهان

به گزارش مجاهدت از گروه اجتماعی دفاع‌پرس، پنجاه و یکمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل روز ۱۲ سپتامبر (۲۱ شهریور) کار خود را آغاز کرد و تا ۷ اکتبر (۱۵ مهر) ادامه خواهد داشت.

گذشته از محور‌ها و موضوعات مختلف مورد بررسی در این دوره از نشست‌های شورای حقوق بشر، گزارش سفر «آلنا دوهان»، گزارشگر ویژه سازمان ملل در موضوع تاثیر اقدام‌های قهری یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر به ایران از وجوه مختلفی دارای اهمیت است.

«دوهان» در اردیبهشت ماه سال جاری به ایران به عنوان چهارمین سوژه کاری خود سفر کرد تا تاثیرات منفی تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران را از بعد حقوق بشری مورد بررسی قرار دهد.

سفر ۱۱ روزه «دوهان» به ایران و بررسی آثار تحریم‌های یکجانبه بر این کشور به انتشار دو گزارش منجر شد؛ گزارش اولیه و گزارش رسمی اخیرا ارائه شده به شورای حقوق بشر سازمان ملل. دوهان در گزارش خود در بررسی تحریم‌ها علیه ایران وجوه مختلفی را مورد بررسی قرار داده است.

گستردگی تحریم‌ها و کشور‌های تحریم کننده ایران

دوهان در گزارش خود در بررسی تحریم‌ها علیه ایران وجوه مختلفی را مورد بررسی قرار داده است.

گستردگی تحریم‌ها از جهات کشور‌های تحریم کننده و بخش‌های مورد تحریم در گزارش «دوهان» مورد بررسی قرار گرفت.

مهم‌ترین کشور‌های تحریم کننده و عمده‌ترین بخش‌های مورد تحریم در ایران عبارتند از:

الف) آمریکا از سال ۱۹۷۹ تاکنون ایران را هدف تحریم‌های اقتصادی، تجاری، مالی، تحریم‌های ثانویه و شماری از دستورات اجرایی و قوانین خاص خود قرار داده است.

ب) اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۰ تحریم‌هایی علیه سرمایه گذاری، مالی، صنایع بیمه، نفت، گاز، حمل و نقل، تجارت، بانکداری، شخصیت‌های حقیقی و حقوقی علیه ایران اعمال کرد.

ج) استرالیا از سال ۲۰۱۱ ایران را هدف تحریم‌ها و محدودیت‌های صادراتی در زمینه‌های خاص قرار داد.

د) کانادا در سال ۲۰۱۰ تحریم‌های اقتصادی در زمینه‌های مالی، سرمایه گذاری، بیمه، انرژی، کشتیرانی، معدن، … ایران اعمال کرد.

ه) شمار قابل توجهی از کشور‌ها نیز به صورت داوطلبانه یا به دلیل پیامد‌های تحریم‌های مذکور به جمع کشور‌های تحریم کننده ایران پیوستند.

افشاگری درباره جنایت‌های حقوق بشری علیه ایران

موضوع مهم دیگر گزارش «دوهان»، تاکید بر اثرات نامطلوب تحریم‌ها بر بخش‌های مختلف در ایران است؛ وی ضمن اشاره بر تاثیر تحریم‌ها بر بخش‌های اقتصادی، دارویی و پزشکی، بانکی، کشاورزی، انرژی و تاکید می‌کند که بهره مندی مردم ایران از حقوق بشر به شدت تحت تاثیر تحریم‌ها و اقدامات قهری قرار گرفته اند.

وی در این گزارش تحریم‌ها را سبب الغای قرارداد‌های انرژی شرکت‌های خارجی، توقف پروژه‌های بیمارستانی و آمادگی در برابر بلایای طبیعی و ناوگان هوانوردی، کاهش قابل توجه یا قطع ارتباط دانشگاه‌های ایران با همتایان خارجی، کاهش قابل توجه خدمات کنسولی، کاهش ارائه خدمات و حمایت از پناهجویان و توقف کمک‌های بشردوستانه خواند.

بی تردید برجسته‌ترین بخش گزارش «دوهان» درباره تاثیرات تحریم‌ها، تاثیرات آن بر دسترسی بیماران ایرانی به دارو به ویژه بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص مانند بیماری پروانه‌ای است.

«دوهان» در گزارش خود تاکید می‌کند که تحریم‌ها در میانه مبارزه ایران با شیوع بیماری همه گیر کرونا نه تنها کاهش نیافت بلکه به شکلی ویژه و گسترده‌تر از همیشه آسیب زا شد.

«دوهان» به عنوان یک حقوقدان به خوبی توانسته با استفاده از ادله و مستندات به موازات مفاد قانونی به عباراتی مانند غیرقانونی، نامتعارف، نامشروع، ضد حقوق بشر، غیر انسانی، غیر منصفانه و جنگ اقتصادی را در توصیف و تشریح تحریم‌های یکجانبه علیه ایران به کار ببرد و آن‌ها را توضیح دهد.

آیا تحریم‌ها کارآمد بودند؟

آن چه از واقعیت‌ها یعنی تداوم و گسترش یافتن تحریم‌ها طی ادوار مختلف، اذعان و اعتراف اعمال کنندگان تحریم و ناظران بین المللی مشخص است و گزارش «دوهان» نیز به آن اشاره دارد، دچار شدن تحریم‌های یکجانبه به سرنوشت کارزار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران است.

تحریم‌های اعمال شده علیه ایران شاید توانسته باشند جنایتی حقوق بشری را در ایران رقم بزنند، اما موفق نشده اند به اهداف ادعایی خود دست یابند و در برابر سد مقاومت مردم ایران محکوم به شکست شده اند.

آزمون دشوار برای ادعا‌های حقوق بشری مدعیان دروغین

حالا باید منتظر ماند و دید که کشور‌های مدعی حقوق بشر جهان در پی درخواست گزارشگر ویژه سازمان ملل از کشور‌های اعمال کننده تحریم برای پایان دادن و لغو تحریم‌ها چه تصمیمی را اتخاذ می‌کنند.

اگرچه کشور‌های اعمال کننده تحریم، پیش، هنگام و پس از سفر «دوهان» به ایران همانند سفر‌های دیگر وی برای تهیه گزارش حقوق بشری دست به حاشیه سازی و شایعه آفرینی زده و قصد داشتند کار وی را تحت فشار‌های مختلف تحت تاثیر قرار دهند، آن چه که عملا رخ داده افشاگری درباره جنایت‌های حقوق بشری ناشی از تحریم‌ها بوده است.

گزارش‌های این گزارشگر تاکنون موفقیت‌هایی زیادی در آشکار کردن ابعاد غیرانسانی تحریم‌ها علیه کشور‌های هدف داشته و توانسته غبار نشسته بر واقعیت این جنایت از طریق رسانه‌های غربی را بزداید و تصویری شفاف از جنایت‌های حقوق بشری ناشی از تحریم‌ها ارائه کند.

جبران غرامت؛ درخواست مشروع ایران

جبران خسارت از سوی کشور تحریم شده و در موضوع خاص مورد بحث از سوی ایران درخواستی به حق و کاملا مشروع است، اما مکانیسم قانونی برای جبران خسارات ناشی از تحریم‌های یکجانبه وجود ندارد.

از این رو انتظار می‌رود جامعه جهانی با مشاهده این گزارش افشاگرانه، دستکم دست از سوءاستفاده از ابزار تحریم علیه ایران در قالب استاندارد‌های دوگانه خود برداشته و هر چه سریع‌تر در مسیر جبران اشتباهات خود برآیند.

پایان پیام/ 241

به گزارش مجاهدت از گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، «آلنا دوهان» گزارشگر ویژه سازمان ملل در امر بررسی آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه، روز ۱۸ اردیبهشت وارد تهران می‎شود.

وی در این سفر ۱۱ روزه به بررسی آثار منفی اقدام‌های قهری یکجانبه بر بهره مندی مردم ایران از حقوق بشر می‌پردازد.

آلنا دوهان کیست؟

«آلنا دوهان»، وکیل، محقق و پژوهشگر حقوق بین الملل اهل بلاروس است که در مارس ۲۰۲۰ به عنوان دومین گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد تاثیر منفی اقدام‌های قهری یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر انتخاب شد.

این پژوهشگر پیش از انتخاب به عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل، در مورد تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ونزوئلا و تحریم عربستان علیه قطر فعالیت می‎کرد.

«دوهان»، چهره‎ای آکادمیک و پژوهشی در بلاروس است که در زمینه حقوق بین الملل، حقوق تحریم‌ها، حقوق بشر، حقوق سازمان‌های بین المللی، حل و فصل اختلاف‌های بین المللی و حقوق بین الملل محیط زیست کار کرده است.

از ۱۵۰ عنوان کتاب و مقاله تالیفی «دوهان» در زمینه‌های مختلف حقوق بین الملل، چهار کتاب در زمینه حقوق بشر در موضوع‌های تحریم‌های هدفمند و جامع، اقدام‌های قهری یکجانبه، آزادی عقیده، حریم خصوصی، مبارزه با تروریسم، حق آموزش و تحریم‌های سازمان ملل هستند.

«دوهان» از سال ۲۰۱۳، به عنوان یک متخصص در میزگرد‌های مختلف در مورد تاثیر منفی اقدام‌های قهری یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر که توسط شورای حقوق بشر و دیگر سازمان‌ها برگزار شده بود، شرکت می‎کرد.

نتیجه سفر دوهان به ایران چگونه اعلام می‌شود؟

«دوهان»، قرار است روز ۲۸ اردیبهشت برای تشریح سفر به ایران نشستی خبری داشته باشد و سپس گزارش نهایی خود از این سفر را در شهریور و مهر ۱۴۰۱ در پنجاه و یکمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه می‎کند.

وظایف و اختیارات گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور اقدام‌های قهری یکجانبه

بروز نگرانی‌هایی درباره آثار منفی اقدام‌های یکجانبه بر شهروندان در سراسر جهان سبب شد تا مامویت گزارشگر ویژه سازمان ملل در این مورد از سوی ایران به نمایندگی از جنبش غیرمتعهد‌ها پیشنهاد شود.

شورای حقوق بشر سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۱۴ سازوکار و ماموریت گزارشگر ویژه بررسی آثار منفی اقدام‌های قهری یکجانبه بر بهره مندی افراد از حقوق بشر را طی قطعنامه ۲۷/۲۱ و Corr.۱ به تصویب رساند.

این قطعنامه تاکید می‎کند که اقدام‌ها و قوانین قهری یکجانبه مغایر با حقوق بین الملل، حقوق بین الملل بشردوستانه، منشور و هنجار‌ها و اصول حاکم بر روابط مسالمت آمیز بین کشورهاست و در درازمدت ممکن است به مشکلات اجتماعی و افزایش نگرانی در مورد کمک‌های بشردوستانه منجر شود.

هدف از تعریف ماموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد تاثیر منفی اقدام‌های قهری یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر، تاکید بر مشکلات و نارضایتی‌های ریشه‌دار در نظام بین‌الملل و به منظور تضمین چندجانبه‌گرایی، احترام متقابل و حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات است، اما کشور‌های غربی هر سال به این قطعنامه رای منفی می‎دهند.

ماموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد تاثیر منفی اقدام‌های قهری یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر شغلی بدون دستمزد است و دارنده این سمت عضوی از کارکنان سازمان ملل نیست.

نخستین گزارشگر ویژه سازمان ملل در این مورد، «ادریس جزایری» از الجزایر بود که از اول مه ۲۰۱۵ تا ۹ دسامبر ۲۰۱۹ این سمت را در اختیار داشت.

سابقه فعالیت‌های دوهان در زمینه تاثیر منفی تحریم‌های یکجانبه

قطر

«دوهان» در نوامبر ۲۰۲۰ به مدت ۱۲ روز در قطر حضور داشت تا تاثیر تحریم‌های اعمال شده بر این کشور از سوی کشور‌های همسایه اش را ارزیابی کرده و نتیجه را در چهل و هشتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۲۱ ارائه کند.

وی در نشست مذکور بیانیه‌ای مقدماتی در انتقاد از تحریم‌ها علیه قطر ارائه کرد.

سوریه

«دوهان» در دسامبر ۲۰۲۰ بیانیه‌ای علیه تحریم‌های آمریکا علیه سوریه صادر و تاکید کرد که این تحریم‌ها می‌توانند مانع بازسازی زیرساخت‌های غیرنظامی سوریه شوند و از این طریق حقوق بشر مردم سوریه را نقض کنند.

ونزوئلا

«دوهان» به درخواست ۶۶ سازمان غیر دولتی ونزوئلا برای بررسی تاثیر مضر تحریم‌ها بر این کشور در ژانویه ۲۰۲۰ وارد این کشور شد.

وی در گزارش خود اعلام کرد که تحریم‌ها علیه ونزوئلا تاثیر قابل توجه و ویرانگری بر اقتصاد و جمعیت این کشور داشته است.

وی تاکید کرده بود که تعداد فزاینده تحریم‌های یکجانبه اعمال شده از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و دیگر کشور‌ها مصائب اقتصادی و انسانی را در ونزوئلا تشدید کرده است و معافیت‌های بشردوستانه پر هزینه و ناکارآمد بوده‎اند.

اهداف سفر دوهان به ایران

نماینده ویژه سازمان ملل پیشتر طی سخنانی در مورد سفر خود به ایران، تاکید کرده بود که تمام تلاش خود را برای پوشش دادن همه طبقات و بخش‌های جامعه که تحت تاثیر اقدام‌های قهری یکجانبه شامل تحریم‌های ثانویه و پیروی بیش از حد از تحریم‌ها قرار گرفته‎اند، به کار می‎گیرد.

از دیگر موضوع‌هایی که «دوهان» بر توجه به آن‌ها در سفر به ایران تاکید داشته، اثرات منفی اقدام‌های مذکور بر آسیب پذیرترین اقشار جامعه از جمله در موقعیت کنونی همه گیری کرونا و کاوش تجارب خوب، ابتکار‌ها و سیاست‌هایی که منجر به کاهش و سازگاری با اثرات تحریم‌ها می‌شوند، بودند.

در کنار اهدافی که گزارشگر ویژه سازمان ملل از سفر به ایران دنبال می‌کند، این دیدار ابعاد و وجوه مثبتی دارد چرا که در سال‎های اخیر کشورمان به بهانه‌های واهی و در واقع با انگیزه‌های سیاسی به شکلی قابل ملاحظه هدف اقدام‌ها و تحریم‌های یکجانبه قرار گرفته است.

این سفر گامی موثر برای کشورمان در نمایاندن بیش از پیش آثار مخرب تحریم‌های یکجانبه آمریکا و غرب و احقاق حقوق مردم است.

ایران نیز به شکل مستند و مستدل پیامد‌های تحریم‌های یکجانبه و ناقض حقوق بشری علیه خود را به نماینده سازمان ملل معرفی می‎کند.

از مهم‌ترین نقض‌های حقوق بشر ناشی از تحریم‌های یکجانبه علیه ایران می‌توان به تروریسم اقتصادی و همچنین تحریم دارویی به ویژه در میانه شیوع بیماری کرونا اشاره کرد که اوج ریاکاری آمریکا در ادعاهایش مبنی بر عدم مشمولیت صادرات دارو به ایران در چارچوب اعمال تحریم‌ها یاد کرد.

منبع: میزان

انتهای پیام/ ۹۱۱