به گزارش مجاهدت از مشرق، بسیاری از افراد هر ۶ ماه یک بار یا بیشتر باید واکسن آنفولانزا را تزریق کنند. آنفولانزای فصلی در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ باعث شده است که افراد به سمت واکسن ها روی بیاورند که البته هیچ ترجیح خاصی در این زمینه وجود ندارد اما بعضی از افراد هستند که نباید واکسن را استفاده کنند.
در این بخش اطلاعاتی را در مورد این که چه کسانی باید واکسن آنفولانزا استفاده کنند و چه کسانی نباید این کار را انجام دهند، با شما صحبت می کنیم و نکاتی را یادآور خواهیم شد.
پیشنهاد ما این است که همه افراد از نوزادان شش ماه به بالا تا هر سنی سالانه واکسن آنفولانزا استفاده کنند. این واکسن مخصوصاً برای افرادی که بیماری های زمینه ای دارند و در معرض سختی های جدی آنفولانزا هستند، مهم تر است.
نحوه ی عملکرد واکسن آنفولانزا
بعد از تزریق واکسن آنفولانزا پس از دو هفته بدن شروع به تولید آنتی بادی می کند. این آنتی بادی ها در برابر عفونت ناشی از ویروسی که واکسن بر اساس آن ساخته شده در بدن مصونیت ایجاد می کند.
واکسن های چهار ظرفیتی یا چهارگانه (quadrivalent) حاوی دو ویروس آنفولانزای نوع A یعنی ویروس H۱N۱ و ویروس H۳N۲ و دو ویروس آنفولانزای نوع B هستند که در برابر ۴ ویروس مختلف آنفولانزا مصونیت ایجاد می کنند.
نوع دیگری از واکسن های آنفولانزای تولید شده سه ظرفیتی یا سه گانه (trivalent) هستند و از بدن در برابر سه نوع ویروس مختلف آنفولانزا (دو ویروس آنفولانزای نوع A ویروس H۱N۱ و ویروس H۳N۲ و یک ویروس آنفولانزای نوع B ) محافظت می کنند. این واکسن ها پاسخ قوی تری در بدن ایجاد می کنند و برای افراد ۶۵ سال و بالاتر طراحی شده اند.
انواع واکسن آنفولانزا
انواع مختلفی واکسن آنفولانزا وجود دارند اما این واکسن ها نسبت به یکدیگر برتری خاصی نداشته و فاقد اولویت بندی هستند:
واکسن آنفولانزای خنثی کننده (IIV)
واکسن آنفولانزای نوترکیب (RIV)
واکسن آنفولانزای تضعیف کننده (LAIV)
علاوه بر این واکسن ها، واکسن های آنفولانزای سه و چهار ظرفیتی هم در دسترس می باشند:
واکسن آنفولانزای سه ظرفیتی:
واکسن آنفولانزای سه ظرفیتی با سوزن به همراه ماده یاور یا ادجوانت (adjuvant) مناسب برای افراد ۶۵ سال و بالاتر، مواد یاور قابلیت آنتی ژنی ندارند اما در ترکیب با واکسنها سبب تحریک سیستم ایمنی و افزایش پاسخ آن به آنتی ژن موجود در واکسن می شوند و پاسخ ایمنی سریع و قوی ایجاد می کنند.
واکسن آنفولانزای چهار ظرفیتی:
واکسن آنفولانزا چهار ظرفیتی با استفاده از ویروس های رشد یافته درون تخم مرغ مانند آفلوریا چهار ظرفیتی، فلوریکس چهار ظرفیتی، فلولاول چهارظرفیتی و فلوزون چهار ظرفیتی تولید می شوند و برای گروه های سنی مختلف، واکسن های متفاوتی وجود دارد.
واکسن سلولی آنفولانزا چهار ظرفیتی (Flucelvax Quadrivalent) که برای افراد بالای ۴ سال مناسب است زیرا حاوی ویروس رشد یافته در کشت سلولی (بدون تخم مرغ) می باشد.
واکسن آنفلوآنزا چهار ظرفیتی نوترکیب (Flublok Quadrivalent) که بدون تخم مرغ و برای افراد بالای ۱۸ سال مناسب است.
واکسن آنفولانزا چهار ظرفیتی به همراه مواد یاور برای افراد ۶۵ سال و بالاتر مناسب است.
واکسن آنفولانزا با دوز بالا برای افراد ۶۵ سال و بالاتر مناسب است.
افرادی که می توانند با تجویز پزشک واکسن آنفولانزا را تزریق کنند:
تزریق واکسن آنفولانزا برای همه سنین ( از ۶ ماهگی به بعد ) توصیه شده است. همه افراد می توانند واکسن را متناسب با سن شان تزریق کنند. واکسن های آنفولانزا به صورت غیر فعال هم وجود دارند که برای کودکان زیر شش ماه هستند. بعضی از واکسن ها فقط برای جوانان توصیه می شود. مثلاً واکسن آنفولانزای RIV برای سنین ۱۸ سال به بالا مناسب است.
خانم های باردار و افرادی که بیماری های زمینه ای دارند، حتما باید تزریق واکسن آنفولانزا را انجام دهند.
اکثر افرادی که به چیزهایی مثل تخم مرغ آلرژی دارند، هم باید واکسن آنفولانزا بزنند.
افرادی که باید واکسن آنفولانزا تزریق کنند:
هر فردی با توجه به سنی که دارد و بسته به شرایط جسمی خود میتواند اجازه تزریق یا عدم تزریق واکسن آنفولانزا را از پزشک متخصص دریافت کنید اما در این بین افرادی هستند که به دلیل شرایط خاص جسمی واکسن برایشان بیشتر تاکیید می شود مثل:
خانم های باردار و افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای
افراد مبتلا به بیماری های مزمن مثل بیماران قلبی عروقی، کلیوی و ..
مصرف کنندگان داروهای کورتن، پیوند شدگان که در شرایط حساس سیستم ایمنی بدن قراردارند.
افرادی که تحت درمان رادیوتراپی و شیمی درمانی هستند.
افرادی که نباید واکسن آنفولانزا را تزریق کنند:
کودکان کم تر از شش ماه برای استفاده از واکسن آنفولانزا بسیار کوچک هستند.
افرادی که آلرژی های خطرناک و شدید به واکسن آنفولانزا یا هر ماده ای در واکسن دارند، نباید این کار را انجام دهند. این مواد می تواند شامل ژلاتین، آنتی بیوتیک ها یا هر ماده و داروی دیگری باشد.
افراد با شرایط زیر قبل از استفاده از تزریق واکسن آنفولانزا باید با درمانگر خود صحبت کنند.
افرادی که نباید از اسپری بینی یا واکسن استنشاقی آنفولانزا استفاده کنند:
کودکان زیر ۲ سال
افراد ۶۵ سال به بالا
خانم های باردار
خانم ها یا افرادی با آلرژی های شدید و خطرناک به واکسن و مواد درون آن
افراد بین ۲ تا ۱۷ سال که آسپیرین یا دارو های حاوی سالیسیلات مصرف می کنند
افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
افرادی که از یک فرد با بیماری بسیار شدید در منزل و محیط استرلیزه شده مراقبت می کنند. در چنین حالتی اگر این افراد از واکسن استفاده کنند، حداقل تا ۷ روز نباید با فرد بیمار تعامل داشته باشند.
کودکان بین ۲ تا ۴ سال که بیماری آسم دارند یا در ۱۲ ماه گذشته بیماری هایی همراه با خس خس سینه را تجربه کردند.
افرادی که از دارو های مربوط به آنفولانزا در ۴۸ ساعت گذشته استفاده کردند.
افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای که ممکن است بعد از استفاده از آن دچار سختی های زیاد شوند.
افرادی که دارای بیماری های مزمن ریوی، بیماری قلبی، فشار خون بالا، بیماری کلیوی، کبدی، اختلالات خونی یا متابولیک مثل بیماری دیابت هستند.
افرادی که بیماری حاد شدید یا حتی معمولی دارند که ممکن است با تب یا بدون تب همراه باشد.
افرادی که به سندروم گیلن باره مبتلا هستند.
افرادی که برای استفاده از واکسن آنفولانزا اولویت دارند:
زمانی که ظرفیت واکسن محدود باشد، معمولاً تمرکز باید روی افرادی قرار بگیرد که برای استفاده از این واکسن در اولویت هستند که شامل موارد زیر می باشد:
کودکان ۶ ماه تا ۴ سال
افراد ۵۰ سال به بالا
افراد مبتلا به بیماری های تنفسی مثل آسم، بیماری های قلبی عروقی، فشار خون، هپاتیت و مشکلاتی مثل دیابت
افرادی که ۶ ماه تا ۱۸ سال داروهای حاوی آسپیرین یا سالیسیلات مصرف می کنند.
افرادی با سیستم ایمنی سرکوب شده به هر دلیل
افراد مبتلا به اچ آی وی
خانم های باردار
خانم ها دو هفته بعد از زایمان
پرستاران و کادر درمانی که از افراد مبتلا به بیماری های مزمن مراقبت می کنند.
نکته: واکسن تزریقی از ۶ ماهگی به بعد و واکسن استنشاقی (به صورت اسپری بینی) پس از ۴ سالگی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
چه زمانی باید واکسن آنفولانزا را تزریق کرد؟
در مطلب وقت هایی که نباید واکسن آنفولانزا زد! در مورد باید نبایدهای تزریق واکسن آنفولانزا کامل گفتیم و در ادامه هم به برخی موارد مهم اشاره شده است که شامل:
پیش از شیوع ویروس آنفولانزا
در آغاز فصل پاییز و قبل از شیوع آنفولانزا واکسن باید تزریق گردد، بدن به ۲ هفته زمان نیاز دارد تا آنتی بادی تولید کرده و از شخص در برابر بیماری محافظت کند سازمان پیشگیری و کنترل بیماری های آمریکا زدن واکسن پیش از پایان ماه اکتبر یا آغاز ماه آبان را توصیه می کند. کودکانی که به دو دوز مختلف از واکسن نیاز دارند باید زودتر واکسینه شوند. چرا که لازم است بین تزریق دو دوز واکسن ۴ هفته فاصله باشد.
دریافت واکسن در تیر ماه و مرداد ماه می تواند از میزان اثر بخشی آن در طول فصل شیوع بیماری به خصوص در میان افراد مسن تر بکاهد.
میزان اثر بخشی واکسن آنفولانزا
بعد از واکسیناسیون، دوهفته زمان نیاز است تا آنتی بادی ها شروع به تولید کرده و از بدن در برابر عفونت ناشی از ویروس آنفولانزا حفاظت کنند.
میزان اثر بخشی واکسن آنفولانزا هر سال و از فصلی به فصل دیگر متفاوت بوده و به عوامل مختلفی مانند سن، وضعیت سلامتی فردی که واکسن را دریافت کرده و جور بودن یا مطابقت واکسن با ویروس بستگی دارد. اگر واکسن آنفولانزا به خوبی در چرخه ویروس های آنفولانزا قرار گیرد، خطر ابتلا به بیماری را ۴۰ الی ۶۰ درصد کاهش می دهد.
آیا بعد از دریافت واکسن احتمال ابتلا به بیماری آنفولانزا وجود دارد؟
ابتلا به بیماری آنفولانزا حتی بعد از دریافت واکسن آنفولانزا، وجود دارد. دلایل زیر سبب احتمال ابتلا به بیماری با وجود دریافت واکسن می شود:
فرد زمانی که بدن در حال ساخت آنتی بادی است، در معرض ویروس قرار گرفته است.
فرد در معرض نوعی از ویروس آنفولانزا قرار گرفته که واکسن آنفولانزا آن را در بر نمی گیرد.
ابتلا به بیماری با وجود دریافت واکسن به سن و وضعیت عمومی سلامتی بستگی دارد. واکسن آنفولانزا در میان افراد جوان، سالمند و کودکان سالم بهتر عمل می کند.
در صورت ابتلا به آنفولانزا، بعد از واکسن زدن، بیماری شدید نیست.
برخی از افرادی که واکسینه می شوند اما به دلایل بالا مجددا به آنفولانزا مبتلا می شوند، شدت بیماری در آنها به اندازه قبل نخواهد بود. تزریق واکسن آنفولانزا، میزان مرگ و میر، احتمال بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه ICU، مدت زمان بستری در ICU و به طور کلی در بیمارستان را کاهش می دهد. واکسن آنفولانزا خطر بستری شدن کودکان در بخش مراقب ویژه، را ۷۴٪ کاهش می دهد.
منبع:ایسکانیوز
