به گزارش مجاهدت از مشرق، تیروئید شما هورمون هایی را ایجاد و تولید می کند که در بسیاری از سیستم های مختلف بدن شما نقش دارند. زمانی که تیروئید شما این هورمون های مهم را بیش از حد یا خیلی کم تولید کند، به آن بیماری تیروئید می گویند. انواع مختلفی از بیماری تیروئید وجود دارد، از جمله پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید، تیروئیدیت و تیروئیدیت هاشیموتو.
تیروئید چیست؟
غده تیروئید اندام کوچکی است که در جلوی گردن قرار دارد و در اطراف نای پیچیده شده است. شکل آن شبیه پروانه است، در وسط کوچکتر با دو بال پهن که در اطراف گلوی شما امتداد دارند. تیروئید یک غده است. شما در سرتاسر بدن خود غدد متعددی دارید، که موادی را ایجاد و آزاد می کنند که به بدن شما کمک می کند تا کار خاصی را انجام دهد. تیروئید هورمون هایی می سازد که به کنترل بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن کمک می کند.
وقتی تیروئید شما به درستی کار نمی کند، می تواند کل بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. اگر بدن شما بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند، می توانید به بیماری به نام پرکاری تیروئید مبتلا شوید . اگر بدن شما هورمون تیروئید کمی تولید کند، کم کاری تیروئید نامیده می شود . هر دو بیماری جدی هستند و باید توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی درمان شوند.
تیروئید چه می کند؟
تیروئید وظیفه مهم ترشح و کنترل هورمون های تیروئیدی که متابولیسم را در بدن شما کنترل می کنند، دارد. تیروئید متابولیسم را با چند هورمون خاص کنترل می کند T۴ (تیروکسین،) و T۳ (تری یدوتیرونین،). این دو هورمون توسط تیروئید ایجاد می شوند و به سلول های بدن می گویند که چقدر انرژی مصرف کنند. وقتی تیروئید به درستی کار کند، مقدار مناسبی از هورمون ها را حفظ می کند تا متابولیسم شما با سرعت مناسب کار کند.
همه این فعالیت ها توسط غده هیپوفیز نظارت می شود . غده هیپوفیز که در مرکز جمجمه، زیر مغز شما قرار دارد، میزان هورمون های تیروئید را در جریان خون شما کنترل می کند. هنگامی که غده هیپوفیز کمبود هورمون های تیروئید یا سطح بالایی از هورمون ها را در بدن شما احساس می کند، مقدار آن را با هورمون خود تنظیم می کند. این هورمون، هورمون محرک تیروئید (TSH) نامیده می شود. TSH به تیروئید فرستاده می شود و تیروئید را وادار به انجام کاری که برای بازگرداندن بدن به حالت عادی لازم است، می کند.
بیماری تیروئید چیست؟
بیماری تیروئید یک اصطلاح کلی برای شرایط پزشکی است که تیروئید شما را از تولید مقدار مناسب هورمون باز می دارد. تیروئید معمولاً هورمون هایی تولید می کند که عملکرد طبیعی بدن را حفظ می کند. وقتی هورمون بیش از حد تولید می شود بدن شما خیلی سریع انرژی مصرف می کند. به این حالت پرکاری تیروئید می گویند. استفاده سریع از انرژی می تواند ضربان قلب شما را افزایش دهد، بدون تلاش باعث کاهش وزن شود و حتی باعث ایجاد احساس برافروختگی و تحریک پذیری ( زود از کوره در رفتن) در شما شود. از طرف دیگر، تیروئید می تواند هورمون تیروئید بسیار کمی تولید کند. به این کم کاری تیروئید می گویند. زمانی که هورمون تیروئید در بدن شما بسیار کم باشد، باعث ایجاد احساس خستگی، اضافه وزن و حتی عدم تحمل دمای سرد در شما شود.
این دو اختلال اصلی می توانند ناشی از عوامل مختلفی باشند. یکی از این عوامل ژنتیک است.
چه کسانی به بیماری تیروئید مبتلا می شوند؟
بیماری تیروئید می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. مردان، زنان، نوزادان، نوجوانان و افراد مسن. ممکن است در بدو تولد (معمولا کم کاری تیروئید) وجود داشته باشد و یا با افزایش سن (اغلب بعد از یائسگی در زنان) ایجاد شود. بیماری تیروئید بسیار شایع است، به طوری که حدود ۲۰ میلیون نفر در ایالات متحده به نوعی اختلال تیروئید مبتلا هستند. احتمال ابتلای یک زن به بیماری تیروئید تقریباً پنج تا هشت برابر بیشتر از یک مرد است.
احتمال ابتلا در افراد زیر بیشتر است:
افراد با سابقه خانوادگی بیماری تیروئید
افراد با بیماری های خاصی مانند کم خونی خطرناک، دیابت نوع ۱، نارسایی اولیه آدرنال، لوپوس، آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن و سندرم ترنر.
افرادی که از داروهای حاوی ید (آمیودارون) استفاده می کنند.
افراد بالای ۶۰ سال به خصوص در زنان.
افرادی که قبلاً برای یک بیماری تیروئید یا سرطان (تیروئیدکتومی یا پرتودرمانی) درمان داشته اند.
علائم و علل
دو نوع اصلی بیماری تیروئید کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید هستند. هر دو بیماری می توانند ناشی از بیماری های دیگری باشند که بر نحوه ی عملکرد غده تیروئید تأثیر می گذارد.
شرایطی که می تواند باعث کم کاری تیروئید شود عبارتند از:
تیروئیدیت : این وضعیت التهاب (تورم) غده تیروئید است. تیروئیدیت می تواند میزان هورمون هایی را که تیروئید شما تولید می کند کاهش دهد.
تیروئیدیت هاشیموتو : یک بیماری بدون درد، تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است که در آن سلول‌های بدن به تیروئید حمله کرده و به آن آسیب می‌رسانند. این یک بیماری ارثی است.
تیروئیدیت پس از زایمان : این وضعیت در ۵ تا ۹ درصد از زنان پس از زایمان رخ می دهد. معمولاً یک وضعیت موقتی است.
کمبود ید: تیروئید از ید برای تولید هورمون استفاده می کند. کمبود ید مشکلی است که چندین میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد.
غده تیروئیدی که کار نمی کند: گاهی اوقات، غده تیروئید از بدو تولد به درستی کار نمی کند. از هر ۴۰۰۰ نوزاد ۱ نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. در صورت عدم درمان، ممکن است کودک در آینده دچار مشکلات جسمی و روحی شود. به همه نوزادان در بیمارستان آزمایش خون غربالگری داده می شود تا عملکرد تیروئید آنها بررسی شود.
شرایطی که می تواند باعث پرکاری تیروئید شود عبارتند از:
بیماری گریوز : در این شرایط کل غده تیروئید ممکن است بیش از حد فعال باشد و هورمون بیش از حد تولید کند. به این مشکل گواتر سمی منتشر (بزرگ شدن غده تیروئید) نیز می گویند.
ندول ها: پرکاری تیروئید می تواند ناشی از گره هایی باشد که بیش از حد در تیروئید فعال هستند. یک ندول منفرد ندول تیروئیدی با عملکرد خودمختار سمی نامیده می شود، در حالی که غده ای با چندین گره گواتر سمی چند ندولار نامیده می شود.
تیروئیدیت : این اختلال می تواند دردناک باشد یا اصلا احساس نشود. در تیروئیدیت، تیروئید هورمون هایی را آزاد می کند که در آنجا ذخیره شده اند. این می تواند برای چند هفته یا چند ماه ادامه یابد.
ید بیش از حد : هنگامی که شما بیش از حد ید (ماده معدنی که برای تولید هورمون های تیروئید استفاده می شود) در بدن خود دارید، تیروئید بیش از نیاز خود هورمون تیروئید تولید می کند. ید بیش از حد را می توان در برخی داروها (آمیودارون، داروی قلب) و شربت های سرفه یافت.
آیا در صورت ابتلا به دیابت، خطر ابتلا به بیماری تیروئید بیشتر است؟
اگر دیابت دارید، نسبت به افراد بدون دیابت در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری تیروئید هستید. دیابت نوع ۱ یک اختلال خود ایمنی است. اگر قبلاً یک اختلال خودایمنی دارید، احتمال ابتلا به یک اختلال خود ایمنی دیگر در شما بیشتر است.
برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، خطر کمتر است، اما همچنان وجود دارد. اگر دیابت نوع ۲ دارید، احتمال ابتلای شما به بیماری تیروئید در مراحل بعدی زندگی بیشتر است.
آزمایش منظم برای بررسی مشکلات تیروئید توصیه می شود. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ ممکن است بیشتر از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ – بلافاصله پس از تشخیص و سپس هر سال یا بیشتر مورد آزمایش قرار گیرند. در صورت ابتلا به دیابت نوع ۲، برنامه منظمی برای آزمایش وجود ندارد، با این حال پزشک برنامه ای را برای آزمایش در طول زمان پیشنهادخواهد کرد.
اگر دیابت دارید و آزمایش تیروئید شما مثبت است، چند کار وجود دارد که می توانید انجام دهید تا به بهترین حالت ممکن کمک کنید. این نکات عبارتند از:
خواب کافی داشته باشید
برنامه منظم برای ورزش داشته باشید
مراقب رژیم غذایی خود باشید
تمام داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید
به طور منظم طبق دستور پزشک آزمایش های درخواست شده را انجام دهید
علائم پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید) می تواند شامل موارد زیر باشد:
تجربه اضطراب، تحریک پذیری و عصبی بودن.
داشتن مشکل در خواب.
کاهش وزن.
داشتن غده تیروئید بزرگ یا گواتر .
داشتن ضعف عضلانی و لرزش.
تجربه قاعدگی های نامنظم یا توقف چرخه قاعدگی.
احساس حساسیت به گرما.
داشتن مشکلات بینایی یا سوزش چشم.
علائم تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) می تواند شامل موارد زیر باشد:
احساس خستگی ( خستگی ).
افزایش وزن.
تجربه فراموشی.
داشتن قاعدگی های مکرر و سنگین .
داشتن موهای خشک و زبر.
داشتن صدای خشن
تجربه عدم تحمل دمای سرد.
آیا مشکلات تیروئید باعث ریزش موهایم می شود؟
ریزش مو یکی از علائم بیماری تیروئید، به ویژه کم کاری تیروئید است. اگر ریزش مو دارید و در مورد آن نگران هستید، با پزشک صحبت کنید.
آیا مشکلات تیروئید می تواند باعث تشنج شود؟
در بیشتر موارد، مشکلات تیروئید باعث تشنج نمی شود. با این حال، اگر موارد بسیار شدید کم کاری تیروئید دارید که تشخیص داده نشده یا درمان نشده است، خطر ابتلا به سدیم پایین، افزایش می یابد. این می تواند منجر به تشنج شود.
بیماری تیروئید چگونه تشخیص داده می شود؟
گاهی اوقات، تشخیص بیماری تیروئید ممکن است دشوار باشد زیرا علائم به راحتی با علائم سایر بیماری ها اشتباه گرفته می شود. شما ممکن است علائم مشابهی را در دوران بارداری یا پیری و در هنگام ابتلا به بیماری تیروئید تجربه کنید. خوشبختانه، آزمایشاتی وجود دارد که می تواند به تعیین اینکه آیا علائم شما ناشی از مشکل تیروئید است یا خیر، کمک می کند. این تست ها عبارتند از:
آزمایشات خون
تست های تصویربرداری
معاینات بدنی
بیماری تیروئید چگونه درمان می شود؟
هدف پزشک این است که سطح هورمون تیروئید شما را به حالت عادی برگرداند. این را می توان به روش های مختلفی انجام داد و هر درمان خاص به علت بیماری تیروئید شما بستگی دارد.
منبع: بهداشت نیوز
