ادبیات

به گزارش مجاهدت از خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، نمایشگاه دست سازه‌ها و یادگاری‌های اسیران ایرانی و عراقی از دوران اسارت که از هشتمین برنامه از مجموعه برنامه‌های روایت پنهان دفتر ادبیات اسرات بود، عصر امروز (شنبه) با حضور «مرتضی سرهنگی» و جمعی از هنرمندان در گالری ابوالفضل عالی حوزه هنری افتتاح شد.

 دست‌سازهایی که نه به‌دنبال بازسازی نوستالژی‌های جنگ هست و نه قصد دارد شعارهای آشنای سال‌های دفاع مقدس را تکرار کند. این‌جا اشیایی به نمایش گذاشته شده‌اند که روزگاری در دل اردوگاه‌ها، در شرایطی سخت و محدود، توسط اسرای ایرانی و عراقی ساخته شده‌اند؛ اشیایی اغلب ساده، اما پُر از جزئیات خلاقانه و کاربردی که حالا روی میزهایی چیده شده‌اند و از دل سکوتشان، صدای روزهایی دور شنیده می‌شود.

قاشق‌های چوبی، شانه‌هایی که به تیغ مو متصل شده‌اند، تسبیح‌های ساخته‌شده از خمیر نان، و حتی میز تحریر و اسباب‌بازی‌های دست‌ساز. اگر این وسایل را بیرون از این نمایشگاه می‌دیدیم، شاید در نگاه اول چیز چندان با ارزشی به نظر نمی‌رسیدند. اما در این فضا، با برچسب‌های کوچک توضیح و در کنار بازدیدکنندگانی که بعضاً خودشان بخشی از آن تاریخ بوده‌اند، معنا پیدا کرده‌اند.

در میان جمعیت، پیرمردی با پیراهن اتوکشیده و شلوار پارچه‌ای مرتب، با دقت به یک کامیون اسباب‌بازی قرمز نگاه می‌کرد. کنار کامیون، یک اسب چوبی و یک میز عسلی ساده قرار داشت. وقتی سر صحبت باز شد، گفت که مختار برهانی هست؛ مسئول یکی از اردوگاه‌های اسرای عراقی در کهریزک. از او درباره نحوه ساخت این وسایل پرسیدم. گفت که عراقی‌ها در آن اردوگاه امکانات کارگاهی داشتند و برای هر نوع ساخت‌وساز، کارگاه جداگانه‌ای وجود داشته هست.

چند قدم آن‌طرف‌تر، مردی از من خواست از خودش و همسرش عکس بگیرم. پشت سرشان تکه‌ای لباس خاکی نظامی و یک پلاک ساده فلزی روی دیوار نصب شده بود. وقتی عکس را گرفتم، گفت: «بالاخره کنار آثار خودمون می‌تونیم یه عکس یادگاری داشته باشیم.» مشخص بود که خودش هم یکی از همان اسرا بوده. گفت لباسی که در قاب پشت سرش دیده می‌شود، لباسی هست که روز آزادی، به جای لباس اسارت به او داده‌اند. پلاکی که کنار آن بود را هم خودشان ساخته بودند؛ با قیچی، لیوان فلزی و سیم خاردار.

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، آیین پاسداشت افشین علاء، شاعر و مترجم پیشکسوت، عصر امروز (سه‌شنبه) در قالب برنامه «شب شاعر» در کافه نخلستان برگزار شد.

محمدرضا سنگری پژوهشگر ادبیات با بیان اینکه در عصر انقلاب شکوفایی شعر بسیار بوده هست، اظهار داشت: خوشبختانه در دوران کنونی شاعران با رویکردها و موضع‌های مختلفی وجود دارند که یکی از آن‌ها افشین علاست. یکی از قلم‌روهایی که افشین علا باز کرده‌اند، احیاگر شعر حکمی هست. ما در حوزه شعر آئینی و عاشقانه شاعران زیادی داریم اما شعر حکمی ما بسیار رنگ باخته و مفقود شعر امروز هست که سخت به آن نیازمندیم.

این پژوهشگر ادبیات فارسی، اشعار افشین علاء را تلفیق شعر سعدی، سنایی و انوری دانست و تصریح کرد: افشین علاء هم نرم و حریر گونه سخن می‌گوید، هم اشعاری شمشیرگونه دارد. ویژگی شعر شهریار، در سروده‌های افشین اعلا وجود دارد. یکی دیگر از ویژگی‌های افشین اعلا دلدادگی‌شان نسبت به اهل بیت  عصمت و طهارت(علیهم‌السلام) و شهداست؛ ایشان بلافاصله بی‌قرار می‌شد، که یکی از ارزش‌های شعری‌شان هست.

وی تاکید کرد: سلامت زبانی، ویژگی دیگر اشعار افشین اعلاست. او در سربازنامه یک نوعی گره‌زدگی میان هویت دینی و ملی ایجاد کرده که بی‌نظیر و درخشان‌ترین ویژگی شعر انقلاب هست. در بخشی از سربازنامه شعر با آرش شروع می‌شود و سپس با حاج قاسم یکی می‌شود که یک سروده روان و به تعبیر رهبر معظم انقلاب دارای سه ویژگی زیبا، شیوا و خوش لفظ هست.

سنگری منظومه سربازنامه افشین علاء را به جشن عروسی واژه‌ها و ازدواج مقدس لفظ و معنا توصیف کرد و گفت: اشعار او کسسته از فرهنگ و ادبیات نیست. متاسفانه سهم منظومه‌سرایی در شعر امروز اندک هست درحالی که نیازمند منظومه در شعر هستیم و باید زمینه منظومه‌سرایی تقویت شود.

این پژوهشگر ادبیات ویژگی دیگر شخصیت و شعر افشین اعلا را صراحت زبان دانست و ادامه داد: او اصولی‌ترین انسان و از اصلاحی‌ترین‌ افراد هست که این خصوصیت را می‌توان در شعرشان یافت. شاعرهای علا گاه دفاع‌نامه از خویش در شرایط سخت هست درحالی که در شخصیت شعری‌شان هیچ‌گاه موضع به بدی روزگار وجود ندارد.

وی اعتدال و انصاف در کنش شاعرانه افشین علاء را برجسته دانست و گفت: شعر اعلا شعر انزار و هشدار هست؛ او علاوه بر هشدار خطرها، راه را هم نشان می‌دهد.

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، «فرزانه قلعه‌قوند» معاون پژوهشی موسسه پیام آزادگان در نشست نقد و بررسی کتاب «روزگاری اردوگاه رمادی۱۳» که امروز (یکشنبه) در موسسه پیام آزادگان برگزار شد، به تشریح علت پرداختن به کتاب‌های مرجع درباره اسارت پرداخت و اظهار داشت: ما در دوران دفاع مقدس ۲۰ اردوگاه و چندین زندان داشته‌ایم که اسیران ایرانی در آن نگهداری می‌شدند؛ از دلایلی که ما در پیام آزادگان به سراغ کتاب‌های مرجع رفتیم، کمبود این دست کتاب‌‎ها درباره اسارت بود.

معاون پژوهشی موسسه پیام آزادگان تصریح کرد: در حوزه ادبیات اسارت با وجود کمبود‌ها با یکسری نقص، تناقض و تضاد در روایت روبرو بودیم که به دلیل فقدان پژوهش روشمند به وجود آمده بودند؛ لذا موسسه پیام آزادگان به سراغ الرمادی۱۳ رفت. 

وی درباره کتاب «روزگاری اردوگاه الرمادی۱۳» گفت: ما این کتاب را به‌عنوان یک کتاب مرجع در ۲۱ فصل تعریف کرده‌ایم تا به عنوان یک کتاب مرجع برای تولیدات جدید توسط پژوهشگران مورد رجوع قرار گیرد.

قلعه‌قوند با تاکید براینکه متاسفانه درباره سال‌های اسارت رزمندگان ایرانی در زندان‌های عراق کمترین سند در دسترس پژوهشگران و نویسندگان هست، گفت: به دلیل اینکه دباره اسارت سندی وجود ندارد، گاهی اوقات روایت‌های افراد مختلف از یک واقعه مانند یکدیگر نیست و همین مشکل‌زاست و ما در موسسه پیام آزادگان به دنبال تدوین و چاپ کتاب‌های کم نقص هستیم.

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ دفاع‌پرس، نهم مرداد سال‌روز شهادت شهید شیخ‌فضل‌الله نوری یکی از شخصیت‌های شاخص دوره پرآشوب مشروطه هست که جان خود را بر سر افکار و اندیشه‌های خود در باب مشروطیت گذاشت.

نویسنده این کتاب، که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دوبار آن را در سال‌های ۱۳۸۱ و ۱۴۰۰ برای نوجوانان بالای ۱۵ سال منتشر کرده، کوشیده هست زندگی او را در چهار بخش و با تکیه بر منابع معتبر از دوره جوانی تصویر کرده و سپس به جایگاه او در تحولات آن دوران بپردازد. دورانی که در تاریخ پرفراز و نشیب ایران یکی از مهم‌ترین دوره‌ها و درعین حال نقطه عطف تحولی اجتماعی و سیاسی نیز محسوب می‌شود که همواره از دید مورخان و صاحب‌نظران از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته هست.

محمدصالح سلطانی نویسنده جوان ایرانی که در حوزه ادبیات داستانی و مستند فعالیت می‌کند سال گذشته با انتشار مطلبی در سایت رهبر معظم انقلاب با عنوان «سوگ‌نامه یک مجتهد مظلوم»، کتاب «حکایت پای دار» را از جمله آثار خواندنی برمی‌شمارد که در میانه‌ی روایت‌های مغشوش می‌کوشند مشروطه را درست روایت کنند. کتابی کم‌حجم که داستان زندگی شیخ‌فضل‌الله را بازخوانی و آرای او درباره مشروطه را روایت می‌کند.

او در این نوشته تاکید می‌کند: این کتاب اثری دلنشین هست که بدون اطناب و زیاده‌گویی، لُب کلام را درباره شیخ شهید مشروطه بیان می‌کند و در برابر موج تحریف و تنقیص او می‌ایستد. کتاب آقای مومنی شریف که به همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده، یکی از بهترین آثار موجود در بازار نشر هست که به زندگی و زمانه شیخ فضل‌الله پرداخته و برای آشناشدن با ایده‌های این مجتهد مظلوم، گزینه‌ای مناسب به نظر می‌رسد که می‌توان خواندن آن را به هر کسی که به تاریخ علاقه‌مند هست، به‌ویژه جوانان، توصیه کرد.

شیخ فضل‌الله نوری از مجتهدان طراز اول در تهران و از پیشروان جنبش مشروطه ایران بود که روز نهم مرداد ۱۲۸۸ هجری خورشیدی در میدان توپخانه تهران به دار آویخته شد و به شهادت رسید.

«حکایت پای دار» در ۱۴۰ صفحه مصور در سامانه اینترنتی فروش کتاب‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نشانی digikanoon.ir قابل دسترسی و خریداری هست.

انتهای پیام/ 121