ادبیات

حجت‌الاسلام «سلمان علوی» شاعر آیینی کشورمان در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، با بیان اینکه اولین‌سروده من برای حضرت امام خمینی (ره) مدحی برای ایشان بود و مناسبت خاصی نداشت، اظهار داشت: اولین سروده من برای امام (ره) بخاطر کاریزما و علاقه‌ای بور که به ایشان داشتم.

وی تصریح کرد: همه احزاب و گروه‌های فکری با سلایق مختلف همواره سعی داشته‌اند حضرت امام خمینی(ره) را مصادره کنند که نشان دهنده جایگاه و محبوبیت ایشان در قلوب است و طبيعتا بنده نیز در همان سال‌های ابتدایی شاعری، سروده‌هایی برای ایشان داشتیم.

حجت‌الاسلام سلمانی به تشریح علت عدم شناخت جوانان نسل جدید از حضرت امام خمینی(ره) پرداخت و گفت: درخصوص معرفی امام (ره) موضوع کم‌کاری در معرفی و البته مصادره‌ای که عرض کردم وجود دارد؛ گروهک‌ها و گروه‌ها همواره سعی می‌کنند ایشان را مصادره کنند لذا سلایق مختلف اجازه نمی‌دهند امام (ده) آنگونه که بود معرفی شود چراکه بحث منافع در میان است.

این شاعر آیینی تصریح کرد: شما ببینید در میان احزابی که در کشورمان وجود دارد تقریبا همگی سعی دارند به سخن حضرت امام(ره) استناد داشته باشند؛ همین احزابی که چشم دیدن همدیگر را ندارند همگی به امام (ره) استناد می‌کنند و طبیعی است که این‌ها اجازه نخواهند داد امام (ره) آن‌گونه که بود، معرفی شود.

وی همه‌جانبه‌ بودن را مهم‌ترین ویژگی امام (ره) دانست و ادامه داد: این ویژگی امام (ره) انقلاب را هم همه‌جانبه کرد؛ حرکت امام (ره) همانطور که تاریخ را حرکت داد و همان‌طوری که جغرافیایی ما را حفظ کرد و برای اولین‌بار سدی گذاشت تا کشورمان کوچکتر از گذشته نشود. ایشان در تایخ، جغرافیا، علم، فقه و دیگر علوم تاثیرگذاشت لذا ادبیات بعد از انقلاب نیز مرهون چندجانبه بودن امام(ره) است.

حجت‌الاسلام سلمانی گفت: چندجانبه بودن امام (ره) و معنوی بودن تمام این ابعاد چیزی نیست که با ذوق و منافع برخی‌ها همسو باشد لذا بسیاری سعی دارند امام (ره) را به‌نفع خودشان و ایده‌آل‌هایشان مصادره کنند لذا نسل جدید در شناخت امام (ره) مظلوم واقع شده است.

این شاعر آیینی با تاکید براینکه هنوز دلسوزانی وجود دارند که امام (ره) را به‌درستی می‌شناسند، گفت: افراد شاخصی وجود دارند که می‌توانند در معرفی امام(ره) تاثیرگذار باشند که مع‌الاسف مشغول کارهای اجرایی و مدیریتی و همایش‌ها شده‌اند که امیدواریم این دوستان خطر تحریف امام (ره) را احساس کنند و برای شناخت امام (ره) به فرزندان‌مان به میدان آیند تا این میراث از بین نرود.

انتهای پیام/ 121

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ اکبر صفرزاده، شبکه‌های فروش هرمی چیزی در حدود بیست و پنج سال پیش برای اولین‌بار با گلد کوئیست به مردم ایران معرفی شد.

در ابتدای ورود گلدکوئیست به ایران استقبال چندانی از آن نشد اما به تدریج در بین برخی از مردم جا باز کرد و آنهایی که دنبال سودهای باد آورده بودند به آن روی آوردند و این پدیده چنان همه گیر شد که مسئولان را مجبور به واکنش و تصویب قوانین بازدارنده علیه آن کرد.

درپی غیر قانونی اعلام شدن گلدکوئیست عده‌ای بر آن شدند که از ساختار فروش هرمی برای محصولات داخلی استفاده کنند؛ برخی سراغ محصولات شوینده داخلی رفتند و برخی سراغ مواد غذایی و برخی سراغ لوازم لوکس مورد استفاده در منزل. برخی از این شبکه‌های فروش هرمی که از نهادهای زیربط مجوز گرفته‌اند همچنان فعال هستند.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در طول بیست سال گذشته می‌توانست از ظرفیت‌های عظیم فروش شبکه‌های هرمی برای رشد و توسعه فروش کتاب و فرهنگ کتاب خوانی به بهترین شکل ممکن استفاده کند اما متاسفانه این کار را نکرد.

راه‌اندازی قانونی شبکه‌های فروش هرمی برای کتاب توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حمایت تبلیغاتی همه جانبه صدا و سیما و نهادهایی مانند شهرداری و بیلبورد زدن برای این کار در سطح کشور به شکلی که اکثریت مردم را درگیر خرید و فروش کتاب کند می‌تواند بزرگترین اقدام جمهوری اسلامی ایران برای ترویج کتاب و کتاب‌خوانی باشد.

در حال حاضر تیراژ کتاب در ایران در برخی موارد به پانصد جلد می رسد که این واقعا شرم آور است. خرید کتاب در بین بسیاری از اقشار جامعه ایران هیچ مفهومی ندارد و بسیاری از مردم شاید سالی یک بار هم کتاب خریداری نکنند و حتی بدتر از آن شاید سالی یک بار هم وارد کتاب فروشی نشوند. برخی از شهرهای ایران فاقد کتاب فروشی هستند.

خداوند در اولین کلام خود به پیامبر اسلام (ص) دستور خواندن داده است؛ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ / بخوان به نام پروردگارت كه جهان را آفريد. آغاز بعثت پیامبر اسلام با دستورعلم‌آموزی و فراگیری علم همراه بوده است؛ یاد بگیر! بخوان! آغاز وحى همراه با یک حرکت علمى بوده است.

پس از گذشت چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی و با این همه تاکیدی که در درباره خواندن و علم آموزی در قرآن وجود دارد انتظار این بود که تعداد کتابخانه ایران چهار برابر تعداد موجود باشد و در تمام شهرهای ایران به اندازه کافی کتابفروشی وجود داشته باشد اما نیست.

در طول چهل سال گذشته وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی می توانست با سرمشق قرار دادن دستور قرآن طوری عمل کند که نویسنده های این مملکت در زمره ثروتمندترین مردمان این دیار باشند اما اینگونه نیست و متاسفانه بسیاری از نویسندگان کشورمان در بدترین شرایط اقتصادی به سر می‌برند.

در انگلیس خانم جی. کی. رولینگ با نوشتن رمان هری پاتر توانست در زمره پانزده زن ثروتمند انگلستان قرار بگیرد اما در ایران کدام نویسنده توانسته با اتکاء به کتابش ثروتمند شود و در زمره پانزده ثروتمند ایران قرار بگیرد؟!

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، رمان «در خواب‌هایم» نوشته مریم راهی و «حریم» نوشته صادق کرمیار دو اثر مناسبتی برای تولد امام رضا علیه السلام از نشر نیستان هستند که هم اکنون در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.

می‌توان از این دو کتاب به عنوان رهیافتی تازه در رمان اجتماعی اعتقادی با درون‌مایه معناگرا یاد کرد.

در خواب‌هایم

راهی که در دو اثر قبلی خود با عنوان «یوما» و «فردا مسافرم» نشان داده بود که توانایی بالایی در پرداخت داستانی سوژه‌هایی دارد که اطلاعات تاریخی چندانی پیرامون آنها نیست؛ در رمان «در خواب‌هایم» نیز بر مبنای چنین رویکردی، به خلق موقعیت‌های بکر و کمتر دیده شده‌ای بر مبنای برخی باورهای دینی در رمان دست زده است.

نکته قابل توجه در این اثر تجربه خاص نویسنده در خلق آن است. او در ابتدای اثر یک روایت داستانی کوتاه که در آن شخصیت‌ها و مکان‌هایی تعریف می‌شوند را بازگو و در ادامه در طول کتاب بر پایه آن روایت، داستان‌هایی را تعریف می‌کند که هر کدام سرگذشت افراد و موقعیت‌های زیستی آنها در این روایت است.

داستان این چنین آغاز می‌شود: ترمه، زن قالیباف یزدی که همسرش قمارباز است و پسری نوجوان دارد، برای حفظ خانه‌اش از خراب شدن توسط خیری به نام حاج‌الیاس که می‌خواسته در یزد هم تکیه عزاداری امام حسین بسازد، نذر می‌کند یک قالی زرع‌نیم ببافد و تقدیم حرم امام رضا کند…

و چنین ادامه می‌یابد: هانی، پسر آقا سید هاشم معبر عاشق نبات، نوۀ یحیی می‌شود. یحیی یک قالیچه داشته که دو سال است دنبال جفتش می‌گردد. یحیی شرط می‌کند اگر جفت این قالیچه پیدا شود با ازدواج نبات و هانی موافقت می‌کند.

حریم

کرمیار نویسنده‌ای است که به خوبی پیچ و خم استفاده از تخیل و شخصیت‌سازی را در روایت داستانی بلد است. خود او در مصاحبه‌هایش درباره رمان نامیرا بارها اذعان داشته است که تنها چیزی که در این رمان از منظر تاریخی سندیت داشته است، یک خط روایت تاریخی از قبیله قهرمان داستان اوست. اما کرمیار این خط تاریخ را به رمانی تأثیرگذار مبدل ساخته که نه تنها پایبند به تاریخ است و در راستای واقعیت‌های تاریخی قدم برداشته است، بلکه به خوبی توانسته شخصیت‌هایی را خلق کند که در پس یک واقعیت تاریخی نفس کشیده و بدون حضور فیزیکی در آن، جزئی از سازندگانش باشند.

تازه‌ترین رمان کرمیار با عنوان «حریم» اما تجربه‌ای تازه در کارهای اوست. او در این زمان از سویی به سراغ ژانر تازه و کمتر تجربه شده در داستان‌نویسی بلند خود رفته است و از سوی دیگر مهارت و قدرت ذهنی وسیعی را در این حوزه به رخ مخاطب خود کشیده است.

این داستان را می‌توان رمانی در ژانر اجتماعی برشمرد.  او با زبان روایی دانای کلی که به خوبی خودش را از دل داستان کنار کشیده و مانند یک نریتور (گوینده) مستند به بازخوانی زندگی و زمانه شخصیت‌های خود می‌پردازد و در هم‌تندیگی زندگی آنها نسبت به هم را واکاوی می‌کند.

مهم‌ترین تأکید و وجه ممیزه این رمان را باید در معرفی مفاهیمی کلیدی در بطن این رمان بدانیم. موضوعاتی مانند خیر و شر و نفس و نیت اعمال انسانی و مهم‌تر از آن، تأثیرگذاری تمامی انسان‌ها در زندگی یکدیگر بر اساس باورهای اعتقادی آن هاست.

 حریم  با چنین مختصاتی اتفاقی تازه در ادبیات کرمیار و نیز داستان نویسی اجتماعی معاصر  ایران است.

انتهای پیام/ 121

«انسیه شاه‌حسینی»، فیلمنامه‌نویس و کارگردان مطرح سینمای دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، به تشریح جایگاه زن در سینمای دفاع مقدس پرداخت و با تاکید براینکه بین زن و مردِ ایثارگر فرقی وجود ندارد، اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های جنگ این است که از زن ها مرد می‌سازند و از مردها مادر ساخته می‌شود.

این نویسنده و کارگردان تصریح کرد: مادرانی که وقتی پسرشان شهید می‌شد پسر دوم‌شان را راهی جبهه می‌کردند و وقتی همسرشان شهید می‌شد هنوز استوار می‌ایستادند، مانند چاهی در خود فرو می‌ریختند و این اوج ایستادگی است. من بسیاری از مردان را دیدم که در جریان جنگ مادر شدند لذا فرقی بین زن و مرد نمی‌بینم.

کارگردان فیلم شب ‌به‌خیر فرمانده خاطرنشان کرد: یک روز در اخبار مجری خبر گفت «امام فرمودند جنگ برای ما نعمت است». آن روز باخودم عهد بستم تا آنقدر این جمله را واکاوی کنم تا به معنی این جمله امام برسم. در یکی از روزهای جنگ در محل مقبره راهیان شهدای هویزه به جایی که محل زندگی مرزنشینان بود رسیدیم و مشاهده کردم که تمام زندگی آنها جعبه مهمات بود و از همین مهمات مصالح و دیوارهای زندگی خود را می‌ساختند.

این فیلمنامه‌نویس افزود: وقتی در آن منطقه برای چوپانی می‌رفتیم با دختری دوست بودم که اسمش مسبوبه بود، او حامله بود و ما باهم هیزم جمع می‌کردیم آنجا منطقه مین‌گذاری شده بود. یکروز او پای‌اش را روی مین گذاشت و پای‌اش قطع شد اما در همان حال، با خوشحالی شکم‌اش را گرفته بود و به عربی خداروشکر می‌کرد و می‌گفت بچه ام سالم است.

شاه‌حسینی ادامه داد: در روستای دیگری یک‌روز زن عربی را دیدم که گفت میروم لب آب تا آب بیاورم، لب آب یعنی درست نقطه‌ای که در تیررس عراقی‌ها است، او به نزدیکی کرخه رفت و عبایش را خیس کرد و برگشت، وقتی آمد عبای‌اش را در آورده بود و به پیرمردها و بچه ها داد تا ابای‌اش را مک بزنند و دهنشان‌تر شود. تماشای این سکانس‎‌ها هر انسانی را بهم می‌ریزد.

شاه‌حسینی با اشاره به خاطره کودکی‌اش بیان کرد: در همان شرایط و در آن هشت سال من فهمیدم برای برنده شدن باید حتما اول ببازی، برای به دست‌آوردن باید حتما از دست بدهی و رمز جاودانی این است که اول تشنه باشی.

این کارگردان سرشناس گفت: وقتی به آن نقطه برسید با تمام شکست‌هایی که خورده‌ای مانند یک پهلوان زخمی از جایت بلند می‌شوی و با عظمتی شگرف راه میروی، باید به لحظه ای برسی که حس می‌کنی نرسیده‌ای. شهادت و ایثارگری تمام رازی است که آدم‌های پاک‌باخته به آن دست پیدا کرده‌اند، وقتی به آرمانت می‌رسی به هدف دنیایی رسیده‌ای و دیگر برایت رنگ می‌بازد.

وی تاکید براینکه کار سینمای دفاع مقدس تمام نشده است، درباره وضعیت وضعیت سینمای دفاع مقدس گفت: برای گفت‌وگو با مخاطب امروز در موضوع دفاع مقدس نیازمند روایت‌های ناب هستیم.

شاه‌حسینی با اشاره به ویژگی‌های کارگردانان عرصه دفاع مقدس گفت: یک فیلمساز دفاع مقدس باید به این مسائل فکر کند، اول باید اندازه خود را محک بزند، باید بداند که این دنیا محل زندگی نیست بلکه محل عبور است اگر این‌گونه به این دنیا نگاه کند قهرمان قصه‌اش با یک ضرر مالی فرو نمی‌پاشد و تازه می‌فهمد باید به سراغ دریای بی‌کرانه صبر برود که خدا در قرآن می‌گوید سلام بر صابرین و سلام بر پاداش‌هایی که برای آنها در نظر گرفته شده است و این صبر از آن انتخاب درست می‌آید که پیش‌تر گفتم.

وی افزود: برای اینکه آرمان‌هایمان ویران نشود، نباید فریب نرسیدن‌ها را بخوریم، نباید از باخت ناراحت شویم، تا نبازیم نمی‌بریم. بسیاری از مسائلی که در جنگ برای زنان اتفاق افتاد را نمی‌شود نوشت، درواقع احساس می‌کنم هنوز جان‌ها در آن شرایط محرمیت قرار نگرفته‌اند، هنوز درک لازم را ندارند حرف زدن در مورد زنان در جنگ کم‌فروشی است، زیرا نمی شود آنطور که باید و شاید گفت و نوشت و نمایش داد.

شاه‌حسینی با اشاره به فیلم جدیدش گفت: در فیلم جدیدم به زندگی زنانی پرداخته شده که لباس‌های سربازان را می‌شویند این فیلم خیلی لایه‌های نهفته دارد چگونه می توان حس و حال زنی که همسرش شهید و لباس خونی رزمنده‌ای دیگر را می‌شوید نمایش داد؟ ما هنوز به آن مرحله نرسیدیم، حضور زنان صور مختلفی دارد و نمی توان هنوز به تمام آن مسائل پرداخت.

وی بیان کرد: فیلمسازان دفاع، زبان سینما را نمی شناسند و نمیدانند چگونه کلام را باید به تصویر تبدیل کرد، اگر به این ترجمه دست پیدا کنند، و بدانند چطور برخی دیالوگها را با عکس بگویند رسالت‌شان را به درستی انجام داده‌اند. باید برای ترجمه ما‌به‌ازا بگذاریم و با قصه‌های روزمره امروزی ایثار و از خودگذشتگی را نشان بدهیم، حتما نباید ایثار را در پشت خاکریز نشان داد، یک معلم با رازداری‌اش می‌تواند آبروی یک شاگرد را نجات بدهد و این ایثار است؛ برای نشان دادن تشنگی اگر کسی زبان ترجمه تصویر را بداند، با یک حس یا واکنش تشنگی یا گرما را نشان می‌دهداگر فیلمساز به این مرحله برسد بسیاری از مشکلات ما حل می‌شود. ما قصه‌های زیبای بیشماری داریم که باید آنها را به نمایش بگذاریم.

انتهای پیام/ 121