ارباب رعیتی

سرویس سیاست مشرق – روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه “ویژه‌های مشرق” نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با    «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

**طالبان، الگوی جدید اصلاح طلبان در سیاست خارجی

روزنامه اعتماد در یادداشتی با عنوان «لااقل از طالبان بیاموزید! » به قلم «فیاض زاهد» فعال اصلاح طلب و مشاور ارگان های اقتصادی دولت روحانی نوشت: «دولت بایدن شاید اقدام موثر نظامی علیه روسیه انجام ندهد، اما موجب بالارفتن ارزش ائتلاف به رهبری امریکا و اروپا در ناتو می‌شود. رهبری جهانی امریکا که در دوره ترامپ تضعیف شده بود، قدرتمندتر می‌شود.»

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت: «تخریب وجهه روسیه در افکار عمومی جهانی هزینه مالی و اقتصادی گسترده‌ای هم خواهد داشت.   این ماجرا حتی می‌تواند بر توازن مناسبات ایران و روسیه هم اثر بگذارد، اما متاسفانه چنین اراده‌ای در داخل دیده نمی‌شود... چگونه امیرعبداللهیان…نمی‌داند این‌گونه سخنان همدلانه با روسیه بر موقعیت ایران در مذاکرات هسته‌ای تاثیر منفی می‌گذارد! الان بهترین زمان برای بهره‌وری در راستای منافع ملی است… حداقل از مقامات طالبان!! بی‌طرفی را بیاموزید.»

جریان تندروی اصلاح طلب، تمام رفتار خود را براساس منافع آمریکا تنظیم می کند. بر همین اساس منافع ملی و عزت مردم ایران برای این طیف از کوچکترین اهمیتی نیز برخوردار نیست.

این روحیه وابستگی و عدم استقلال و نگاه ارباب-رعیتی به آمریکا، موجب می شود که این طیف یکروز علیه طالبان موضع میگیرد و روز دیگر طالبان را به عنوان الگو انتخاب می کند.

وقتی جریانی از خود هیچ اختیاری ندارد، دچار این تناقض های فاحش می شود. این طیف این روزها ژست ضدجنگ به خود گرفته، این در حالی است که پیش از این هیچگاه جنایت های مختلف در جهان از جمله جنایت آمریکا در افغانستان و عراق و پاکستان و سوریه و لبنان و…را محکوم نکرد. افراطیون اصلاح طلب هیچگاه جنایت های اسرائیل در فلسطین را محکوم نکردند. جنایت های آل سعود در یمن نیز همینطور.

جمهوری اسلامی ایران در ۴۳ سال اخیر نه هیچگاه آغازگر جنگ بوده و نه از حمله نظامی در کشورهای دیگر دفاع کرده است. در آخرین نمونه، پس از وقوع جنگ در اوکراین، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در توئیتی نوشت: «بحران اوکراین ریشه در اقدامات تحریک‌آمیز ناتو دارد. ما توسل به جنگ را راه‌حل نمی‌دانیم. برقراری آتش‌بس و تمرکز بر راه‌حل سیاسی و دموکراتیک یک ضرورت است.»

وزیر خارجه کشورمان تاکید کرده است که بحران اوکراین ریشه در اقدامات تحریک‌آمیز ناتو دارد. با اینکه مستندات زیادی در این خصوص وجود دارد، جریان اصلاح طلب و به خصوص طیف تندرو اصلاح طلب با سانسور نقش آمریکا و اروپا در مسئله اوکراین، در پی پاک کردن صورت مسئله است.

یکی از فعالین رسانه ای نیز در همین رابطه در مطلبی نوشت: «وضعیت امروز ‌اوکراین نتیجه ساده لوحی لئونید کوچما رئیس جمهور این کشور در سال ۱۹۹۴ است که فکر میکرد “امضای بیل کلینتون تضمین است” و با امضای تفاهم نامه بوداپست، اوکراین را خلع سلاح کرد.»

وی در ادامه نوشت: «اعتماد به هر کشور خارجی برای تامین امنیت داخلی به خصوص اعتماد به امریکا، مرض خطرناکی است که میتواند سومین قدرت اتمی دنیا را هم به این روز بیندازد.»

بحران اوکراین یکبار دیگر نشان داد که کشورهای غربی و به خصوص آمریکایی ها در مواقع حساس، پشت متحدان خود را خالی می کنند. رفتاری که آمریکا پیش تر در قبال متحدان خود همچون محمدرضا پهلوی، صدام، حسنی مبارک، بن علی، قذافی و … داشت، اینک در قبال اوکراین و زلنسکی نیز در حال تکرار است.  

آمریکایی ها در شرایطی به تشدید بحران در اوکراین دامن زدند که حاضر نیستند هیچ حمایتی از دولت زلنسکی کنند. این در حالیست که دولت اوکراین کاملا تحت تسلط و اختیار آمریکایی ها قرار داشت.

 یکی از دلایل اصلی وضع فعلی اوکراین، اعتماد بلاوجه دولت این کشور به آمریکا و تروئیکای اروپا بوده است. اما افراطیون اصلاح طلب به دلیل آنکه نگاهی «ارباب- رعیتی» به آمریکا دارند، این مسئله بسیار مهم را سانسور کرده و بر آن سرپوش می گذارند.

** ضریب دادن به پروژه «شرطی سازی اقتصاد» به بهانه جنگ اوکراین

«حسین موسویان» فعال اصلاح طلب و دیپلمات سابق که اکنون در آمریکا ساکن است، در مصاحبه با روزنامه شرق گفت: «با توجه به اینکه در مقطع فعلی سیاست خارجی کشور به سمت شرق با محوریت روسیه و چین گرایش پیدا کرده، طبیعی است که مردم ایران با حساسیت خاصی رفتارها و سیاست‌های این دو کشور را دنبال کنند، زیرا بخشی از آینده و سرنوشت کشور خود را مرتبط به سیاست گرایش به شرق می‌دانند.»

موسویان در ادامه گفت: «نکته دوم اینکه بخش مهمی از معیشت مردم به حل‌وفصل موضوع هسته‌ای و تحریم‌ها گره خورده است. ایران هم اعلام کرده که با آمریکا مذاکره نمی‌کند و به اروپا هم اعتماد ندارد؛ بنابراین روسیه نقش محوری در مذاکرات هسته‌ای پیدا کرده و این هم دلیل مهمی است که مردم رفتارهای روسیه را تحت نظر قرار داده‌اند.»

از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون هیچ تغییری در پرونده برجام ایجاد نشد. به عبارت دیگر در این مدت برجام احیا نشد اما صادرات نفتی ایران حدود ۴۰ درصد رشد داشته و صادرات غیرنفتی نیز به میزان قابل توجهی افزایش یافت.

در این مدت ارتباطات اقتصادی با کشورهای منطقه نیز رشد قابل توجهی داشته و دیپلماسی اقتصادی نیز بسیار فعال تر شد. در حال حاضر ایران هم نفت بیشتری می فروشد و هم درآمد حاصل از آن را دریافت می کند.

کارشناسان پیش از این به دفعات تاکید کرده بودند که تحریم ها نهایتا ۲۰ الی ۳۰ درصد در مشکلات سهیم است و ۷۰ الی ۸۰ درصد مشکلات ناشی از سوءمدیریت در دستگاه های اجرایی است.

با اینحال و با وجود مستندات متعدد، جریان اصلاح طلب از یکسو پروژه «شرطی سازی اقتصاد» را دنبال کرده و از سوی دیگر، رویکرد دولت سیزدهم در سیاست خارجی را تخطئه می کند.

طیف تندروی اصلاح طلب، همه دنیا را به سه چهار کشور غربی خلاصه کرد، رویکردی که در ۸ سال گذشته خسارت زیادی به کشور وارد کرد. سوءمدیریت در سیاست داخلی و انفعال در سیاست خارجی در ۸ سال گذشته، هم ارزش پول ملی را کاهش داد و هم سفره مردم را کوچک کرد.

** فرافکنی با چاشنی بزک FATF

«محمدتقی فاضل میبدی» فعال اصلاح طلب که پیش از این مدعی شده بود که  «چون مرگ بر آمریکا گفتیم زاینده رود خشک شد»!   در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشت: «امروز مردم به‌ویژه نسل جوان اعتمادشان به حکومت‌ها ودولتمردان کم شده به خاطر اینکه در کارزار انتخابات قول‌هایی می‌دهیم ولی به محض اینکه حاکم و انتخاب شدیم، راه و عمل‌مان چیز دیگری است.»

وی در ادامه نوشت: «یک جای کار ایراد دارد. شبیه برجامی است که زمان آقای روحانی می‌خواست در مجلس تصویب شود و الان دارند همان کار را دنبال می‌کنند و می‌گویند تکلیف ما این است که برجام را تصویب کنیم. معلوم نیست آقایان به خاطر منافع شخصی ومسائل جناحی چرا حاضرند آن قدر خسران بر منافع ملی ما وارد کنند؟ خیال می‌کنند ملت فقیر شوند، کارخانه‌ها تعطیل شوند، مراودات بانکی با دنیا تعطیل شود، اف‌ای‌تی‌اف تصویب نشود، به سود ماست اما همان‌طور که تابه‌حال به سود کشور نبوده، منبعد هم نخواهد بود.»

طیف اصلاح طلب مدعی است که تا برجام به سرمنزل مقصود نرسد، هیچ گره‌ای از مشکلات باز نخواهد شد. بر همین براساس پیش از این ادعا شد که تا برجام احیا نشود و تا به FATF نپیوندیم، نه از واکسیناسیون سراسری کرونا خبری خواهد بود، نه از پیوستن به سازمان اقتصادی شانگهای. و نه از اجرایی شدن توافق ۲۵ ساله ایران و چین خبری خواهد بود و نه ایران قادر خواهد بود درآمد حاصل از فروش نفت خود را دریافت کند و نه تعاملات اقتصادی و تجاری با دیگر کشورها کلید می‌خورد.

اما در دولت سیزدهم همه این موارد به وقوع پیوست و آن در شرایطی بود که نه برجام احیا شده بود و نه ایران به FATF پیوسته بود.

حداقل در ۸ سال گذشته، سیاست خارجی با نسخه های تجویز شده توسط اصلاح طلبان پیش رفت. از چیدن تمام تخم مرغ ها در سبد برجام تا تضمین نامیدن امضای وزیر خارجه آمریکا و مودب و باهوش نامیدن رئیس جمهور آمریکا و جرای برجام به هر قیمت و خلاصه کردن دیپلماسی به سه چهار کشور معدود غربی.

اما نسخه مطلوب جریان اصلاح طلب در سیاست خارجی، ضربات سنگینی به معیشت مردم وارد کرد. با اینحال این طیف با سانسور این سابقه سیاه و غیرقابل دفاع، همچنان اصرار دارند که خسارت های ۸ سال گذشته در دولت سیزدهم نیز استمرار یابد.