اغتشاشات

*******

روزنامه‌های امروز دوشنبه ۱۸ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که بررسی سال‌مرگ برجام، دستور رئیس‌جمهور در تشکیل کمیته بررسی اغتشاشات سال ۱۴۰۱ و در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در سالگرد خروج ترامپ از برجام برخی روزنامه‌ها این ماجرا را مورد ارزیابی مجدد قرار داده‌اند، بررسی رسانه های اصلاح طلب نشان می دهد که آنان در سالروز دستور خروج آمریکا از برجام از سوی ترامپ کوشیدند به بررسی این موضوع پرداخته و ضمن بررسی چرایی این موضوع تاکید کنند در شرایطی که امیدی نمی توان به احیای برجام داشت اما برای حفظ کشور می بایست به سمت مذاکره مستقیم با آمریکا رفت.

روزنامه هم‌میهن نوشته است:

ر سال ۱۳۹۷ ایران نمی‌توانست کاری کند که ترامپ از برجام خارج نشود. احمدی وضعیت فعلی برجام را وضعیت نامناسبی می‌بیند و حتی معتقد است که مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا هم بعید است تغییر اساسی در شرایط ایجاد کند. در آن دوره نیز ترامپ به‌طور مداوم پیشنهاد مذاکره با ایران را می‌داد. حتی گفته شد که در جریان سفر دکتر ظریف به نیویورک در مرداد ۹۸ از طریق سناتور رند پال از او برای سفر به واشنگتن و ملاقات با ترامپ دعوت شد. همچنین در شهریور همان سال دکتر ظریف همزمان با نشست گروه ۷ به بیاریتز در فرانسه دعوت شد و ترامپ علنا تایید کرد که دعوت از ایشان با موافقت او انجام شده است.

در ادامه این یادداشت به قلم کوروش احمدی، دیپلمات پیشین آمده است:

اکنون سوال این است که اگر مذاکراتی انجام می‌شد آیا امکان نجات برجام با تغییرات شکلی اندکی و احیانا تغییر نام آن امکان‌پذیر می‌بود یا خیر. همچنین می‌دانیم که افرادی مانند جان بولتون و مایک پمپئو برعکس ترامپ مواضعی ایدئولوژیک و بسیار تندتر در مورد برجام داشتند. ما حداقل اگر این احتمال را بررسی می‌کردیم، امروز دیگر برایمان هیچ اما و اگری باقی نمی‌ماند. یکی از ویژگی‌های روابط بین‌الملل تاثیرپذیری آن از تحولات درون کشورهاست، لذا برخوردی توأم با متانت و انعطاف را ایجاب می‌کند.

روزنامه شرق نیز در گزارشی با عنوان از فرصت‌سوزی تا نافرجامی برجام می‌نویسد:

در حالی که شرایط حکایت از آن دارد که مذاکرات احیای برجام دشوار شده است و بازگشت توافق هسته‌ای هم کمی دور از واقعیت جلوه می‌کند، حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران، در جلسه دوره‌ای خود با وزیران و معاونان رئیس‌جمهور دولت‌های یازدهم و دوازدهم گفت: «من امیدوار بودم که مسئله برجام در اسفند ۹۹ یا فروردین ۱۴۰۰ حل شود تا دولتی که بر سر کار می‌آید، دچار این مشکل بزرگ نباشد. برای احیای برجام همه‌چیز تمام شده و آماده بود. حتی موفق شدیم از طرف‌های مذاکره امتیاز خروج سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی و لغو تحریم دفتر رهبری و نهادهای مربوط به ایشان را بگیریم. اما متأسفانه این امکان فراهم نشد». روحانی در ابتدای صحبت‌های خود تأکید داشت که «امروز شرایط اقتصادی مردم مناسب نیست و اکثریتی از جامعه، کاهش قدرت خرید خود را لمس می‌کنند. وقتی تورم بالاتر از ۵۰ درصد است و افزایش حقوق حدود ۲۰ درصد، معلوم است که قدرت خرید مردم پایین می‌آید و این میزان یارانه هم کفاف زندگی مردم را نمی‌دهد!

روزنامه ایران نیز درباره دوران پسابرجامی به نقل از معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه نوشته است:

هیچ‌کسی مخالف حل و فصل موضوع برجام نیست. اما وقتی طرف عقب می‌نشیند شما که نمی‌توانید متوقف شوید. بلکه باید راه‌حل‌های خودتان را پیدا کنید؛ مثلاً عضویت ما در شانگهای یک پیروزی بزرگ برای جمهوری اسلامی است. درباره همین «شانگهای» بفرمایید. دستاوردهای عضویت در آن چه اثرات ملموسی برای اقتصاد کشور به دنبال داشته است؟ برخی معتقدند تحریم‌ها و عدم پیوستن به «اف ای تی اف» مانع از تحقق اهداف اقتصادی کشور در چهارچوب این سازمان منطقه‌ای شده است.
«اف ای تی اف» برای ما چه مشکلی ایجاد کرده است؟ من نمی‌توانم این مسأله را باز کنم. ما الان داریم با بسیاری از کشورها از جمله بعضی از کشورهای اروپایی کار می‌کنیم اما نمی‌توانیم جزئیات آن را مطرح کنیم؛ زیرا امریکایی‌ها ورود کرده و این روند را تخریب می‌کنند. کار دارد انجام می‌شود. چرا الان مسأله برجام حل نشده است؟ خب امریکایی‌ها جلو نیامدند. می‌گویند مشتاقیم ولی جلو نمی‌آیند.

بررسی روزنامه‌های اصلاح‌طلب نشان می‌دهد که در حال حاضر برجامی وجود ندارد که بخواهیم به سمتش برویم. باید مذاکره مستقیم با آمریکا را شروع کنیم. اگر مسئولان می‌خواهند توافق کنند باید مذاکرات را از سر بگیرند و به توافق جدیدی دست پیدا کنیم!.

پشت‌پرده تشکیل کمیته بررسی آشوب‌های سال گذشته چیست؟

به رغم اینکه ماه‌ها از پایان اغتشاشات زن، زندگی، آزادی می‌گذرد، حاکمیت همچنان پیگیر شکایات آسیب‌دیدگان، بازماندگان شهدا و جان‌باختگان و ابعاد مختلف موضوع است، روز گذشته رئیس جمهور با صدور حکمی کمیته جدیدی برای بررسی حوادث سال گذشته کشور تشکیل داد.

روزنامه اعتماد در تحلیل دستور رئیس‌جمهور نوشته است:

دلیل شکل‌گیری این کمیته تحقیق، گزارشی است که وزیر کشور از عملکرد کارگروه پیگیری اعتراضات سال گذشته ارایه کرده است. پس از این گزارش، رییس‌جمهور با صدور حکمی هیاتی را مسوول بررسی ابعاد این حوادث و ناآرامی‌ها و بررسی‌های فنی و کارشناسی توسط سایر دستگاه‌ها و جهات ذی‌ربط و تکمیل تحقیقات به عمل آمده کرد.
بررسی جامع و متقن ابعاد مختلف ناآرامی‌های پاییز سال ۱۴۰۱ از طریق دریافت گزارش‌های دستگاه‌های مسوول و گزارش‌های مردمی و اصحاب رسانه، بررسی شکایات آسیب‌دیدگان و مصدومان حوادث یا خانواده‌های آنان و پیگیری جبران خسارت شهروندانی که در جریان این حوادث و ناآرامی‌ها دچار خسارت‌های مادی یا آسیب‌های معنوی شده‌اند.

روزنامه وطن امروز نیز از بررسی ابعاد آشوب زیر ذره‌بین دولت خبر داده و می‌نویسد:

غتشاشاتی که سال گذشته با شعار زن، زندگی، آزادی با خشونت حداکثری و تولید نفرت، اهدافی مثل براندازی جمهوری اسلامی و تجزیه ایران را دنبال می‌کرد، در نهایت با حضور مردم در صحنه دفاع از انقلاب اسلامی، با شکست مواجه شد. شهادت ده‌ها نفر از نیروهای مدافع امنیت از قبیل ماموران پلیس، اعضای بسیج و سپاه، همچنین آسیب رسیدن به اموال عمومی، از نتایج این آشوب‌ها بود. البته مردم عادی نیز از مشی ترور و خشونت‌طلبی جریان زن، زندگی، آزادی بی‌نصیب نماندند.

در ادامه این خبر آمده است:

حمله تروریستی داعش به حرم مطهر شاهچراغ(ع)، همچنین حمله مسلحانه اوباش به مردم ایذه از جمله این موارد بود. فعالیت گسترده گروهک‌های تروریستی و تجزیه‌طلب برای پیشبرد پروژه تجزیه ایران نیز از دیگر مواردی بود که در جریان آشوب‌هایی که پاییز سال گذشته به بهانه فوت مهسا امینی آغاز شد، شاهدش بودیم. بنا بر این موارد، جمهوری اسلامی ۲ کارویژه را در دستور کار خود قرار داد؛ برخورد و مقابله با هسته‌های ضدانقلاب از یک سو و پیگیری ابعاد حوادث از سوی دیگر.

ماجرای یک پرواز چارتر به سوی اقلیم کردستان چیست؟

شنیده‌ها حاکی از این است که یک کاروان از فعالان رسانه‌ای و سیاسی و فرهنگی ایرانی، پس فردا با هواپیمای چارتر اختصاصی عازم اربیل برای تجدید دیدار با مسعود بارزانی به بهانه افتتاح موزه کردستان‌شناسی است.

روزنامه جوان در ستون اخبار ویژه خود نوشته است:

رسمیت بخشی به اقلیم کردستان عراق و نادیده گرفتن کارشکنی‌ها و اقدامات ضدایرانی مقامات آن علیه ایران اولین پیام چنین حضور و چنین سفری است. اقلیم کردستان عراق مأمن تروریست‌هایی است که بارها مردم ایران را هدف اقدامات تروریستی خود قرار داده‌اند و هدف اصلی‌شان هم تجزیه ایران است. از همین رو، نوع تعامل با آن‌ها از سوی ایرانی‌ها نمی‌تواند کاملاً همدلانه باشد. از سویی آن‌ها نسبت به عراق و ایران نگاه تجزیه‌طلبانه دارند، لذا هر نوع تعاملی که تلاش شکست خورده برای استقلال کردستان را بخواهد احیا کند، علیه تمامیت ارضی کشور و محکوم است.

*******

روزنامه‌های امروز سه شنبه ۱۲ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که دستور رئیس جمهوری به وزیر کار برای ساماندهی قراردادهای کارگری، مراسم تشییع شهید غیرت در مشهد، اعلام خبر قرارگرفتن سوداگران زیر تیغ مالیات و پیام تند ایران درباره فعال شدن مکانیسم ماشه در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

دیروز مراسم تشییع پیکر مطهر شهید «حمیدرضا الداغی» با حضور جمع کثیری از مردم مشهد به سمت حرم مطهر رضوی برگزار شد. مردم مشهد به منظور تشییع پیکر این شهید غیور، مسیر مهدیه مشهد تا حرم مطهر رضوی را طی کردند.

شرح غیرت‌مندی این شهید عزیز مورد توجه بسیاری از روزنامه‌ها قرار گرفته است، روزنامه اعتماد نوشته است:

حمیدرضا الداغی غیرتمند سبزواری برای دفاع از دختران جوان وارد میدان می‌شود و مزاحمان را عقب می‌راند اما دو جوان مزاحم قصد ندارند دست از سر دختران بردارند و هر دو با چاقو به حمیدرضا حمله می‌کنند. اصابت ۴ ضربه چاقو به پشت سر و دو چاقو به قلبش باز هم مانعی برای دفاع از دختران نمی‌شود؛ او تک و تنها در میدان برای دفاع از ناموس کشورش ایستاده و تا آخرین لحظه مبارزه می‌کند؛ اصابت چاقو مانعی برای خالی کردن میدان نمی‌شود. دو جوان چاقو به دست که ایستادگی و مقاومت او را می‌بینند درنهایت فرار می‌کنند. اصابت چاقو به قلب جوان سبزواری و خونریزی توان او را کم کرده و نای ایستادن را از او گرفته است؛ با رسیدن حمیدرضا به بیمارستان، به کما می‌رود و ساعتی بعد خبر شهادتش از طریق دادگستری سبزوار اعلام می‌شود.

روزنامه رسالت در گزارشی با عنوان قصه سربه‌داری و غیرت سبزواری می‌نویسد:

ما در دورانی زندگی می‌کنیم که در آن با مفاهیم و ارزش‌ها، به انحای مختلف مبارزه می‌شود. یکی از این ارزش‌ها غیرت است که به طور خلاصه، به معنای دفاع از زن در برابر مزاحمت مردان و مراقبت از اوست. غیرت تنها در مورد زن نیست. انسان ذاتا بر هر پدیده یا مفهوم ارزشمندی غیرت دارد. انسان روی خودش غیرت دارد، نمی‌تواند بپذیرد کسی به او اهانت می‌کند یا حق او را می‌خورد. انسان روی مالش غیرت دارد. آدم‌ها بر باورها و اعتقاداتشان غیرت دارند. دین و مقدسات، وطن، خانواده و بسیاری از مفاهیم دیگری که آدمی بر آن‌ها تعلق خاطر دارد نیز می‌توانند سوژه غیرت باشند. با این تعریف می‌بینیم که غیرت مسئله بسیار بدیهی، فطری و همه‌شمولی است. اما پای زن که به میان می‌آید، این غیرت به عنوان مانعی بر سر راه امیال وبی‌قیدی شناخته شده و به عنوان یک انگاره سنتی و جاهلانه و عوامانه، تحقیر می‌شود.

در ادامه این گزارش آمده است:

این غیرت به عنوان مانعی بر سر راه امیال وبی‌قیدی شناخته شده و به عنوان یک انگاره سنتی و جاهلانه و عوامانه، تحقیر می‌شود. هرچند پاره‌ای از رفتارهای غلط و سنت‌های بی‌اساس نیز وجود دارد که چهره این حس دینی و فطری را خراب می‌کند. غیرت که در حقیقت معنای حفاظت می‌دهد، توسط برخی به اشتباه فهم می‌شود و به ابزاری برای برتری‌جویی، ظلم و محدودیت بدل می‌گردد. تا جایی که حتی فرد ظالمی، زنی از اهل خود را به بهانه بی‌عفتی می‌کشد و نام جنایت خود را غیرت می‌گذارد.

حقه‌بازی‌های ناتمام یک حقوقدان

یکی از مدرسان حقوق دانشگاه تهران با کنار هم گذاشتن چند عبارت و توضیح حقوقی، شهادت حمیدرضا الداغی در سبزوار را منکر شده و این شهید عالی‌مقام را «نفله» خطاب کرده‌است.

روزنامه جوان در یادداشنی درباره ادامه همکاری این استاد دانشگاه با پروژه اشوب نوشته است:

فروکاستن شهادت الداغی به مقوله دفاع مشروع، یک فریب آشکار است. آنچه در قانون در زمینه این همانی، رعایت سلسله مراتب، یکسانی شرایط و سایر موارد دفاع مشروع بیان شده، اساساً ناظر به جنایت وارده بر اثر دفاع است. به بیان دیگر، در قضیه سبزوار، شهید الداغی در مقام دفاع از خود به شهادت نرسیده‌است که نوبت به طرح موضوع مشروع بودن یا نبودن دفاع وی برسد؛ الداغی با مشاهده تعرض به دختران، در مقام حمله به قاتل برآمده و به شهادت رسیده‌است. در این قضیه اگر هم قرار به طرح موضوع دفاع مشروع باشد، فرضاً این قاتل الداغی است که می‌تواند به این موضوع استناد کند، نه شهید الداغی. البته واضح است که قاتل هم نمی‌تواند برای فرار از مجازات به دفاع مشروع متوسل شود، این موضوع در ادامه بهتر مشخص می‌شود؛ بنابراین تحلیل شهادت الداغی با کلیدواژه دفاع مشروع، یک مغالطه آشکار و نیرنگ حقوقی است.

روزنامه فرهیختگان با اشاره به این موضوع که حمیدرضا الداغی نمادی از سنجش غیرتمندی جامعه ایران نسبت به زنان و دشمنان آزادی آنهاست می‌نویسد:

شامگاه دهم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲، حمیدرضا الداغی که یک جوان خوش‌تیپ و تحصیلکرده سبزواری بود، دید که چند نفر از اراذل بی‌سر و پا مزاحم دخترانی جوان شده‌اند و وقتی برای رهاندن آن خانم‌ها جلو رفت، از پشت چاقو خورد و شهید شد. چند ساعت بعد محسن برهانی، یک وکیل دادگستری که مطلقا نه به‌دلیل هیچ پرونده یا اقدام موفق و ناموفق دیگر در حوزه حقوقی، بلکه به‌عنوان فعال فضای مجازی معروف شده است، چنین جملاتی را توییت کرد. می‌دانیم که این قضیه فقط در خودش منحصر نیست و تعریف و تفسیر آن و موضع‌گیری‌ها درباره‌اش به قطب‌بندی‌های جامعه در چند ماه اخیر برمی‌گردد. روکم‌کنی شدیدی در جامعه به راه افتاده که حتی اگر تا ابد ادامه پیدا کند، هیچ برنده‌ای نخواهد داشت!

شوخی اروپایی‌ها با ماشه

در حالی بیشتر تحلیلگران از سیاست دولت بایدن ناظر بر «نه توافق، نه بحران» می‌گویند که در فضای رسانه‌ای نشانه‌ها یا لفاظی‌هایی از احتمال فعال‌شدن دوباره اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه برای بازگرداندن مجدد قطع‌نامه‌های شورای امنیت دیده می‌شود. علی واعظ مشاور نایاکی وزارت‌خارجه آمریکا، شنبه هفته جاری در توییتی این موضوع را مطرح کرد.

روزنامه آرمان امروز نوشته است:

روند مذاکرات به گونه ای است که همواره طرف های گفت وگو از مسیرهای مختلف به دنبال این هستند تا یکدیگر را تحت فشار قرار دهند و امتیازگیری کنند. گاهی برخی طرف ها با مصاحبه و توئیت و تهدید اقدام به جوســازی مــی کنند و گاهی نیز در عرصه میدانی تحرکاتی انجام می دهند تا طرف مقابل را زیر فشار قرار دهند. به نظر می رســد که حرف هایی کــه امروز نیز در خصوص مکانیزم ماشــه زده می شود، ریشه در همین مســاله دارد و برخی طرف ها می خواهند با این اخبار منفی، روند مذاکــرات را از انجماد خارج کنند و برای مثال ایران را به واکنش وادار کنند.

شرق نیز درباره فعال شدن مکانیسم ماشه می‌نویسد:

در حالی بیشتر تحلیلگران از سیاست دولت بایدن ناظر بر «نه توافق، نه بحران» می‌گویند که در فضای رسانه‌ای نشانه‌ها یا لفاظی‌هایی از احتمال فعال‌شدن دوباره اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه برای بازگرداندن مجدد قطع‌نامه‌های شورای امنیت دیده می‌شود. ادعای علی واعظ از دو جنبه شایان تحلیل است؛ یا به واقع برگزاری این جلسه بین سه کشور اروپایی عضو برجام با دیگر اعضای شورای امنیت می‌تواند آغازی بر روند فعال‌شدن مکانیسم ماشه و بازگشت قطع‌نامه‌های سازمان ملل و شورای امنیت باشد یا باید آن را یک لفاظی دیپلماتیک صرف و بازی روانی علیه تهران دانست که با توجه به شرایط موجود، برخی شق اول تحلیل را محتمل‌تر می‌دانند.