امارات

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق به نقل از الشرق الاوسط، «فیصل بن فرحان بن عبد الله» وزیر خارجه عربستان روز شنبه با شیخ  محمد بن زاید آل نهیان ولیعهد ابظبی درباره جدیدترین تحولات منطقه و بین‌المللی و مسائل مورد علاقه مشترک دو کشور دیدار و گفت‌وگو کردند. 

این دیدار که در کاخ الوطن در امارات برگزار شد دو طرف درباره گسترش روابط دوجانبه و نیز راههای تقویت آن در تمامی عرصه‌ها بحث و تبادل نظر کردند. 

سفر وزیر خارجه عربستان به امارات در شرایطی صورت گرفته که اختلافات دو کشور در پرونده‌های منطقه‌ای از جمله در حوزه یمن وارد مرحله جدیدی شده است.  

تشدید اختلافات ریاض و ابوظبی در پرونده‌های مختلف

حوادث اخیر منطقه عربی به ویژه تحولات مربوط به جنگ یمن و تلاش‌های ریاض برای تشکیل ائتلاف جدید با کشورهایی همچون ترکیه و نزدیکی آنکارا به قاهره پس از ۸ سال، اختلافات عربستان و امارات را وارد مرحله جدیدی کرده است.

اختلافات عربستان و امارات درباره یمن در سه سطح 

در یمن، اختلاف عربستان و امارات در سه زمینه قدرت در جنوب این کشور، حمایت از دولت مستعفی و همچنین در موضوع حمایت از حزب اصلاح است. اختلاف میان عربستان و امارات در جنوب یمن در قالب درگیری‌ میان نیروهای نیابتی دو طرف ( نیروهای دولت مستعفی تحت هدایت سعودی‌ها و شورای انتقالی جنوب تحت حمایت امارات) بروز پیدا کرده است. این اختلافات که طی دوره‌های اخیر به شکل درگیری نظامی نمود یافته اکنون به اوج خود رسیده و تبدیل به یک جنگ گسترده شده است.

چرخش عربستان به سمت ترکیه 

ز سوی دیگر مقامات سعودی که اختلاف و تنش با آنکارا را به تحریم کالاهای ساخت این کشور با هدف ضربه ۲۰ میلیارد دلاری به اقتصاد ترکیه نیز کشانده بودند، اکنون در چرخشی آشکار متمایل به بهبود روابط با دشمن پیشین خود شده‌اند.

این درحالی است که در سال‌های اخیر٬ ترکیه و امارات متحده عربی در مورد مسائل منطقه‌ای٬ همواره اختلاف نظر داشته‌اند و ابوظبی در اختلاف با آنکارا همواره تابع ریاض بوده است. به ویژه اینکه بیشترین تقابل سیاست‌های ترکیه و امارات در قطر و قضیه ترور «جمال خاشقجی» بود. در این پرونده ترکیه دوشادوش رسانه‌های قطری مانند الجزیره، رهبران سعودی از جمله بن سلمان که مورد حمایت اماراتی‌ها و شخص محمد بن زاید بود را به باد انتقاد گرفت.

آشتی عربستان با قطر بدون جلب رضایت امارات

اقدام عربستان به آشتی با قطر بدون جلب رضایت امارات نیز از جمله عوامل خشم ابوظبی از ریاض بود و این اختلافات در قالب پیام های توییتری از جانب شخصیت‌های دو کشور فاش شد.

جنگ اقتصادی دو کشور 

تنها چند هفته پس از پایان اختلاف چند ساله با قطر-که آن هم تبدیل به یکی دیگر از نقاط اختلاف ابوظبی و ریاض شد، عربستان طرح جدیدی را اعلام کرده که بر مبنای آن همه شرکت‌های تجاری خارجی باید دفتر مرکزی منطقه‌ای خود را در عربستان سعودی دایر کنند وگرنه ممکن است اجازه عقد هیچ گونه قراردادی با دولت سعودی را نداشته باشند. این تصمیم مستقیما امارات را هدف قرار داده و در نهایت می‌تواند باعث ایجاد درگیری میان ریاض و دبی شود.

ناصر الشیخ، وزیر دارایی سابق دوبی که در جریان بحران مالی ۲۰۰۸ سکان اقتصاد این امارت را در دست داشت، این اقدام عربستان را نقض بازار مشترک خلیج فارس می‌داند و می‌گوید «جذب اجباری» به نتیجه نمی‌رسد.

آیا امارات به دنبال نقش مستقل از عربستان است؟ 

در صورتی که اقدامات عربستان در پرونده‌های منطقه بر خلاف میل امارات ادامه یابد، ممکن است ابوظبی این فرصت را غنیمت شمرده و همانند قطر به دنبال استقلال از عربستان در زمینه‌های مختلف باشد که می‌تواند منجر به یک کودتای گروهی علیه رهبری عربستان در منطقه عربی شود.

سرویس جهان مشرق – رسانه‌های آمریکایی اخیرا از دیداری محرمانه بین مسئولان اسرائیلی با «صدام حفتر»، پسر ژنرال بازنشسته ارتش لیبی «خلیفه حفتر» برای بحث و تبادل نظر درباره کاندیداتوری وی برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال جاری میلادی پرده برداشتند.

صدام حفتر و تلاش برای جلب حمایت غرب

وبگاه نشریه «The Washington Free Beacon» با انتشار گزارشی در این باره نوشت: «صدام حفتر تلاش می‌کند، آرام و بی صدا حمایت غرب را برای ستاد انتخاباتی اش جهت رقابت با سیف الاسلام قذافی، پسر سرهنگ قذافی، دیکتاتور سابق لیبی به دست آورد».

این نشریه توضیح می‌دهد: «هم اکنون در لیبی به صدام حفتر به عنوان وکیل و نماینده پدرش، خلیفه حفتر نگریسته می‌شود که دارای دو تابعیت آمریکایی و لیبیایی است و فرمانده ارتش ملی لیبی معروف به ارتش طبرق محسوب می‌شود».

بر اساس این گزارش «طی نشست مشترک با مسئولان سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل، صدام حفتر درباره اوضاع منطقه و دیدگاه هایش جهت تثبیت اوضاع در لیبی بحث و تبادل نظر کرد، این درحالی است که وی پیش تر حمایت خود از دموکراسی و حاکمیت قانون و نظام مقتدر اعلام کرده بود».

حمایت اسرائیل از صدام حفتر

منابع آگاه لیبیایی در این زمینه تأکید می کنند: «مقامات اسرائیلی وعده حمایت از صدام حفتر در انتخابات ریاست جمهوری آتی لیبی را به شرط پیروزی در آن داده و در مقابل از وی توسعه و تحکیم روابط طرابلس – تل آویو را خواسته‌اند، با اینکه لیبی تاکنون اسرائیل را به رسمیت نشناخته است، اما با توجه به روند عادی سازی روابط بین امارات، بحرین، سودان و مغرب، تل آویو انتظار دارد، در مناسبات این رژیم با دولت آتی لیبی گشایش حاصل شود».

در صورت پیروزی صدام حفتر در انتخابات آتی ریاست جمهوری لیبی، طرابلس به طور رسمی عادی سازی روابط خود با تل آویو را اعلام خواهد کرد. تاکنون نه تل آویو و نه صدام حفتر واکنشی در برابر این گزارش از خود نشان نداده و در قبال آن سکوت اختیار کرده اند.

این گزارش درحالی منتشر می شود که مدت هاست، اخبار و اطلاعاتی درباره حمایت سرویس های اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل از خلیفه حفتر منتشر کرده اند، اما تل آویو تاکنون از اظهار نظر رسمی و علنی در این باره امتناع کرده است.

رویارویی حفتر و قذافی

روزنامه صهیونیستی «اسرائیل الیوم» با انتشار گزارشی درباره لیبی و انتخابات آتی این کشور نوشت: «منابع اطلاعاتی و امنیتی اسرائیلی بر این باورند، انتخابات آتی لیبی، میدان رویارویی بین صدام حفتر و سیف الاسلام قذافی است».

این گزارش خاطر نشان می کند: «سفر سپتامبر گذشته سیف الاسلام قذافی به مسکو و ملاقات با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه حکایت از آن دارد که سیف الاسلام تلاش می کند، حمایت مسکو در انتخابات را بدست آورد».

سیف الاسلام قذافی، کوچک ترین پسر سرهنگ قذافی که در آخرین روزهای حکومت پدرش منصب نخست وزیری لیبی را تصدی می کرد، در حالی قصد دارد، در انتخابات آتی ریاست جمهوری لیبی کاندیدا شود که همچنان از سوی دادگاه جنایی بین المللی به اتهام ارتکاب جنایات ضد بشری تحت پیگرد است.

موضع آمریکا در قبال تحولات لیبی

درباره موضع آمریکا در قبال تحولات سیاسی جاری در لیبی، به ویژه انتخابات آتی این کشور و کاندیداهای احتمالی، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که تاکنون کاخ سفید موضعی رسمی در این باره اتخاذ نکرده، اما آنچه مسلم است، سیف الاسلام قذافی همچنان در فهرست شخصیت های تحت پیگرد و مجازات قرار دارد.

صدام حفتر با درجه سرگردی در ارتش طبرق خدمت می کند و همچون پدرش دارای دیدگاه های لائیک و دموکراتیک از نوع غربی آن است. با این حال یکی از یگان های وابسته به ارتش طبرق که توسط وی فرماندهی می شد، به علت حمله به بانک مرکزی لیبی و غارت حدود نیم میلیارد دلار از این بانک در سال ۲۰۱۷ با انتقادات و محکومیت های داخلی و بین المللی گسترده ای مواجه شد.

خلیفه حفتر

خلیفه حفتر به عنوان فرمانده ارتش طبرق سال هاست، از حمایت غرب برخوردار است، اما اقدام ارتش حفتر در محاصره نظامی دولت موقت مورد حمایت سازمان ملل در طرابلس در سال ۲۰۱۹ باعث کاهش حمایت های غرب از وی شده است.

با این حال این موضوع لطمه ای به رابطه حفتر با «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری سابق وارد نکرد و حمایت کاخ سفید در زمان ترامپ از حفتر همچنان به قوت ادامه داشت.

قرار است، انتخابات سراسری در لیبی روز ۲۴ دسامبر سال ۲۰۲۱ برگزار شود که اولین انتخابات سراسری در لیبی از سال ۲۰۱۴ محسوب می شود. انتخاباتی که قرار است، دسامبر آینده در لیبی برگزار شود، دو بار ابتدا در سال ۲۰۱۸ و بار دیگر در سال ۲۰۱۹ به دلیل جنگ داخلی و شرایط نامساعد امنیتی حاکم بر این کشور به تعویق افتاد.