امام جعفر صادق

بیا که نوای دل انگیز توحیدت را با گوش جان شنواییم/ جان‌ها، شورانگیز از یاد دلربای توست

بیا که نوای دل انگیز توحیدت را با گوش جان شنواییم/ جان‌ها، شورانگیز از یاد دلربای توست


گروه اجتماعی دفاع‌پرس: یارا! دل‌ها به یاد تو می‌تپد و روشنی نگاه منتظران به افق خورشید ظهور توست …‌ای برترین افق برای پرواز پرندگان آرزو،‌ای تجلی آبی‌ترین آسمان امید،‌ای منتهای برترین خیال هستی،‌ای آرمان همه چشم انتظاران، دنیا نیازمند ظهور توست، و قلب انسان‌ها به شوق زیارت روی دلربای تو می‌تپد.‌ای قلب عالم امکان، بیا و گـَرد گامهایت را توتیای چشمانمان قرار ده. بیا که نوای دل انگیز توحیدت را با گوش جان شنواییم.
مولا جان بیا! …
 
پس از ولادت امام زمان علیه السلام به دلیل شرایط سیاسى آن دوران تولد ایشان در زیر پرده کتمان پوشیده ماند. امام حسن عسکرى علیه السلام تولّد فرزند خویش را جز به اصحاب خاص خود در میان ننهاد. امامت ایشان بنا به حدیث‌های بسیاری بود که از پیامبر (ص) و امامان پیشین روایت شده بود. امام زمان (عج) پس از آنکه بر بدن گرامی پدر نماز گزارد از چشم مردمان پنهان شد. سبب پنهان شدن آن حضرت این بود که خلیفه‌های عباسی تصمیم به کشتن او داشتند. در روایتى از کتاب غیبت، از عدّه اى از اصحاب امام عسکرى نقل شده است که گفتند: «نزد امام عسکرى علیه السلام گرد آمده بودیم و از وى در باره حجّت و پیشواى پس از او پرسش مى کردیم. در مجلس او چهل مرد حضورداشتند.
 
عثمان بن سعید بن عمر عمرى در برابر آنحضرت بر پا خاست و گفت: فرزند رسول خدا! مى خواهم در باره مطلبى از شما سؤال کنم که خود بدان داناتر از من هستی. امام به او فرمود: بنشین عثمان! عثمان ناراحت و خشمگین برخاست تا خارج شود. امّا آنحضرت فرمود: کسى بیرون نرود. هیچ کدام از ما بیرون نرفتیم. تا پس از ساعتى که امام، عثمان را با صداى رسا ندا داد. عثمان روى پاهایش برخاست. امام فرمود: آیا شما را به خاطر مطلبى که آمده اید، آگهى دهم؟ همه گفتند: آرى اى فرزند رسول خدا! فرمود: شما آمده اید تا درباره حجّت پس از من سؤال کنید: همه گفتند: آرى. ناگهان پسرى را دیدیم مثل پاره ماه، شبیه‌تر از هرکسى به امام عسکرى! فرمود: این پس از من پیشواى شماست و جانشین من بر شما. او را فرمان برید و پس از من به تفرقه دچار نشوید که در دین خویش به هلاکت افتید. بدانید که شما پس از این روز او را نخواهید دید تا عمرش کامل گردد. از عثمان بن سعید آنچه را مى گوید بپذیرید و فرمان او را اطاعت کنید؛ که او جانشین امام شماست و کار به دست اوست».
 
دوره امامت، چگونه آغاز شد؟
 
خلفاى عبّاسى بنا بر عادت معمول خویش، هر گاه فرصتى براى کشتن اولیاء اللَّه مى یافتند، فوراً آن‌ها را به زهر از پاى در مى آوردند. معتصم نیز، امام حسن عسکرى علیه السلام را به زهر شهید کرد و سپس درصدد یافتن فرزندِ آنحضرت بر آمد تا او را نیز از میان بردارد و به خیال خویش دنباله امامت را نیست و نابود گرداند. معتصم عده اى را به خانه امام فرستاد تا هر که و هر چه در آنجاست توقیف کنند. احمد بن عبد اللَّه بن یحیى بن خاقان پسر وزیر معتصم در این باره مى گوید:، چون امام حسن عسکرى بیمار شد. پدرم به من پیغام داد که امام بیمار شده. آنگاه خود همان لحظه سوار شد و به دارالخلافه رفت و سپس باپنج نفر از خادمان معتصم شتابان بازگشت. همه آنان از افراد مورد وثوق و خواص خلیفه بودند.
 
یکى از آن‌ها هم «نحریر» بود. پدرم به آن‌ها دستور داده بود در خانه حسن بن على باشند و اوضاع و احوال او رازیر نظر بگیرند. همچنین در پى عده اى از پزشکان فرستاده بود و به آنان دستور داده بود که در خانه امام حسن عسکرى رفت و آمد کنند و هر بام وشام از او پرستارى و مراقبت کنند. چون دو روز از این ماجرا گذشت، کسى نزد پدرم آمد و به وى خبرداد که آنحضرت بیمارى اش شدت یافته و ضعیف شده است. پدرم سوار شد و به خانه آنحضرت رفت و به پزشکان دستور داد بخوبى حال آنحضرت را تحت نظر بگیرند. همچنین در پى قاضى القضات فرستاد و به او دستور داد که پیش او بیاید و ده تن از کسانى را که به دین و امانتدارى و پرهیز گارى آنان مطمئن است، انتخاب کند و با خود بیاورد. آنگاه تمام آن‌ها را به خانه امام حسن فرستاد و بدیشان تکلیف کرد که شبانه روز همانجا بمانند. آن‌ها در آنجا بودند تا آنکه امام حسن عسکرى علیه السلام درگذشت.
 
رحلت او چند روز گذشته از ماه ربیع الاوّل سال ۲۶۰ واقع شد. با رحلت او سامراء یکصدا ناله بر مى آورد که ابن الرضا از دنیا رفت. خلیفه عدّه اى را به خانه آنحضرت فرستاد تا خانه و اتاق‌ها را بازرسى کنند و هر آنچه در خانه است مهر و موم نمایند و نشان فرزند آنحضرت را بجویند. بدین گونه قدرت جاهلى و استکبارى مى کوشید، ریشه هاى امامت را از بیخ برکند و حرکت اصیل مکتبى را دستخوش نابودى سازد. امّا به مقصود خود نایل نیامدند که دست خداوند بر فراز دستان آن‌ها بود. یرِیدُونَ أَن یطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَیأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَن یتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ کَرِهَالْکَافِرُونَ؛ “خواهند پرتو خدا را با دهان هاى خویش فرو نشانند امّاخداوند چنین نخواهد مگر آنکه پرتو خویش را به انجام رساند، هر چند که کافران نا خوش دارند. “
 
پنهان بودن میلاد حجّت اللَّه
 
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: مهدی از فرزندان من است، نامش نام من (محمد) و کنیه اش کنیه من (ابوالقاسم) می‌باشد، در صورت و سیرت از همه کس به من شبیه‌تر است. برای او غیبتی است که در آن مردم دچار حیرت می‌گردند و بسیاری از دسته‌ها و گروه‌های مردم، گمراه می‌شوند، آنگاه مانند ستاره تابانی از پرده غیبت بدر آید و زمین را پر از عدل و داد کند آن چنان که پر از ظلم و ستم شده باشد.
 
نام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
 
از جمله القاب شریف آن حضرت مهدی، قائم، منتظر، خاتم، حجه، صاحب و منصور است؛ که با بیان احادیث معصومین (ع)، وجه تناسب برخی از این لقب‌ها با وجود مبارکش بیان می‌گردد.
 
۱- مهدی

از حضرت امام جعفر صادق (ع) روایت شده است که فرمود: هنگامی که قائم قیام نماید، بار دیگر مردم را به اسلام دعوت می‌کند و به احکام از بین رفته و فراموش شده آن آشنا می‌گرداند و، چون از جانب خداوند به امور گمشده و از میان رفته راهنمایی می‌شود، او را مهدی می‌گویند.
 
۲- قائم

ابوحمزه ثمالی گوید: از حضرت امام محمد باقر (ع) پرسیدم:‌ای پسر رسول خدا! مگر همه شما ائمه، قائم به حق نیستید؟ فرمود: بلی. عرض کردم: پس چرا فقط امام زمان (ع) قائم نامیده شده است؟ فرمود:، چون جد م امام حسین (ع) به شهادت رسید، صدای ناله فرشتگان برخاست و به شدت به درگاه الهی گریستند و گفتند: پروردگارا! آیا قاتلین بهترین بندگان و زاده اشرف مخلوقات و برگزیده آفرید گانت را به حال خود می‌گذاری؟ خداوند به آن‌ها وحی فرستا د که‌ای فرشتگان من آرام گیرید، به عزت و جلالم سوگند، از آن‌ها انتقام خواهم گرفت، هر چند بعد از گذشت زمان‌ها باشد. آنگاه پروردگار عالم، امامان از اولاد امام حسین (ع) را به آن‌ها نشان داد و فرشتگان از دیدن آنان مسرور گشتند. ناگاه دیدند یکی از آن‌ها ایستاده است و نماز می‌گزارد. خداوند فرمود: به وسیله این قائم از آن‌ها انتقام می‌گیرم.

صقربن دلف می‌گوید به امام محمد تقی (ع) گفتم:‌ای فرزند رسول خدا! چرا آن حضرت را قائم می‌گویند؟ امام در پاسخ فرمودند:، زیرا آن حضرت بعد از آن که نامش از خاطر‌ها فراموش می‌شود و اکثر معتقدین به امامتش از دین خدا بر می‌گردند، قیام می‌کند.

از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است که فرمود: آن حضرت را به جهت این که براساس حق قیام می‌کند، قائم می‌نامند.
 
۳- منتظر

صقربن دلف از امام جواد (ع) پرسید: چرا آن حضرت را منتظر می‌گویند؟ فرمود:، چون برای مدتی طولانی غیبت می‌نماید. افراد با اخلاص منتظر ظهورش خواهند بود؛ و اهل شک و تردید وجود وی را انکار می‌کنند؛ و منکران، چون یادی ا زاو می‌شود تمسخرمی کنند! کسانی که وقت ظهور را تعیین می‌کنند، دروغ می‌گویند، شتاب کنند گان به هلاکت می‌رسند و آن‌ها که در مقام تسلیم هستند، رستگاری می‌یابند.
 
۴- منصور

از امام محمد باقر (ع) روایت شده است که آن حضرت در تفسیر آیه شریفه و من قتل مظلوما (و آن کس که به ستم کشته شده است) فرمود: او حسین بن علی (ع) است؛ و در مورد بقیه آیه فقد جعلنا لولیه سلطانا فلا یسرف فی القتل انه کان منصورا (برای، ولی او سلطه (حق قصاص) قرار دادیم پس در کشتن زیاده روی نکنید، چون او منصور (مورد حمایت) است) فرمود: خداوند مهدی را منصور نامید.
 
نهی از بردن نام حضرت
 
از ابوهاشم جعفری نقل است که گوید: شنیدم حضرت امام علی النقی (ع) می‌فرمود: جانشین من فرزندم حسن است. ولی چگونه خواهد بود برای شما وضع جانشین او؟!
 گفتم: چرا فدایت گردم؟!
 فرمود: شما او را نمی‌بینید و بر شما روا نیست که نام او را ببرید.
 گفتم: پس چگونه ا ز او یاد کنیم؟
 فرمود: بگویید حجت از آل محمد که درود و سلام خدا بر او باد.
پیغمبر اکرم (ص) فرمودند: مهدی مردی از فرزندان من است. رنگ پوست او، رنگ نژاد عرب و اندامش، چون اندام فرزندان حضرت یعقوب (ع) (قوی و بلند قامت) است و خالی بر گونه راست او می‌باشد.
 
امام زمان (عج) در روایات معصومین (ع)
 
علی بن جعفر از برادرش حضرت امام کاظم (ع) پرسید: تفسیر آیه «قل ارایتم ان اصبح ماوکم غورا فمن یاتیکم بماء معین» (بگو: به من خبر دهید اگر آب‌های (سرزمین) شما در زمین فرو رود، چه کسی می‌تواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟ (سوره ملک، آیه ۳۰) حضرت فرمود: یعنی هرگاه امام خود را از دست بدهید و دیگر او را نبینید، چه خواهید کرد؟!
 
غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
 
برای امام زمان (عج) دو غیبت است، غیبت صغری و غیبت کبری، غیبت صغری از آغاز امامت آن حضرت، سال ۲۶۰ شروع می‌شود و تا نزدیک به هفتاد سال ادامه می‌یابد و پس از آن غیبت کبری آغاز می‌شو دکه تاکنون ادامه دارد. در زمان غیبت صغری، چهار نفر نایب مخصوص، واسطه میان آن حضرت و شیعیان بودند.

اسامی آنان به ترتیب زیر است:
 
۱- ابوعمرو عثمان بن سعید العمری، وی از یازده سالگی در خدمت امام هادی (ع) بوده و از طرف آن حضرت و بعد از سوی امام حسن عسکری (ع) و سپس امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، وکالت داشته است. مدت نیابت او ازامام زمان (ع) حدود ۵ سال بوده است.
 
۲- ابوجعفر محمدبن عثمان العمری که حدود ۴۰ سال نایب امام زمان (ع) بوده و در سال ۳۰۴ یا ۳۰۵ هـ ق از دنیا رفته است.
 
۳- ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی که تا سال ۳۲۶ هـ ق درحدود ۲۳ سال نایب حضرت بوده است.
 
۴- ابوالحسن علی بن محمد سمری، وی تا ماه شعبان سال ۳۲۹ هـ ق به مدت ۳ سال نایب امام زمان (ع) بوده است و چند روز قبل از وفات او این توقیع از جانب آن حضرت برایش ارسال شد:
 
بسم الله الرحمن الرحیم، یا علی بن محمد السمری! اعظم الله اجر اخوانک فیک: فانک میت ما بینک و بین سته ایام؛ فاجمع امرک و لا توص الی احد، فیقوم مقامک بعد وفاتک فقد وقعت الغیبه التامه فلا ظهور الا بعد اذن الله تعالی ذکره و ذلک بعد طول الامد و قسوه القلب و امتلاء الارض جوراً…. (بحارالانوار. ج ۵۱، ص ۳۶۱، ح ۷، به نقل از غیبت شیخ طوسی و کمال الدین)
 
بسم الله الرحمن الرحیم.‌ای علی بن محمد سمری! خداوند در مرگ تو به برادرانت پاداش فراوان عطا فرماید، چرا که تو تا شش روز دیگر خواهی مرد، پس به کار‌های خود رسیدگی کن و به هیچ کس به عنوان جانشین خود وصیت منما که غیبت کامل واقع شده است، و من ظهور نخواهم کرد مگر بعد از اذن پروردگار عالم، و این بعد از گذشت زمان‌های طولانی و سنگ دل شدن مردم و پر شدن زمین از ستم خواهد بود.
 
 حفظ دین در زمان غیبت
 
قال موسی بن جعفر (ع) طوبی لشیعتنا المتمسکین بحبنا فی غیبه قائمنا الثابتین علی موالاتنا و البراءه من اعدائنا، اولئک منا و نحن منهم، قد رضوا بنا ائمه و رضینا بهم شیعه و طوبی لهم، هم و الله معنا فی درجتنا 
 یوم القیامه. (بحارالانوار. ج ۵۱، ص ۱۵۴، ح ۴، به نقل از کمال الدین و عیون اخبارالرضا)
 
حضرت امام موسی کاظم (ع) فرمود: خوشا به حال آن دسته از شیعیان ما که در غیبت قائم ما به دوستی ما چنگ می‌زنند و بر محبت ما ثابت می‌مانند و از دشمنان ما بیزاری می‌جویند. آن‌ها از ما و ما از آن‌ها هستیم. آن‌ها به ما به عنوان امامانشان د لبسته اند و ما نیز از آن‌ها خشنود می‌باشیم. خوشا به حال آنان! به خدا قسم، آنان روز قیامت در درجه ما خواهند بود. 
 
فضیلت شیعیان در زمان غیبت
 
از حضرت عبدالعظیم حسنی نقل شده است که گفت:حضرت امام جواد (ع) فرمود: بهترین کار‌های شیعیان ما، انتظار فرج امام زمان است. ورد فی التوقیع بخط مولانا صاحب الزمان (ع) … اکثروا الدعاء بتعجیل الفرج، فان ذلک فرجکم. (بحارالانوار. ج ۵۱، ص ۱۵۴، ح ۴، به نقل از کمال الدین و عیون اخبارالرضا)
 
در توقیعی که به خط امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نوشته شده، آمده است: برای تعجیل فرج، بسیار دعا کنید، زیرا خود دعا کردن برای تعجیل فرج، فرج است.
 
انتظار فرج

مرحوم سید بن طاووس در کتاب مهج الدعوات از حضرت صادق (ع) روایت می‌کند که آن حضرت فرمودند: به زودی به شبهاتی برخورد می‌کنید بدون این که دسترسی به دانش و یا امام هدایت کننده داشته باشید، هیچ کس ازاین شبهه‌ها نجات نمی‌یابد، مگر آن کس که دعا کند به دعای غریق؛ راوی پرسید: دعای غریق چیست؟ حضرت فرمودند: یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک. (صحیفه مبارکه مهدیه، ص ۲۲۱، به نقل از مهج الدعوات، ص ۳۹۶)
 
زراره از امام صادق (ع) نقل کرده است که حضرت فرمودند:، چون زمان غیبت را درک کردی همواره این دعا را بخوان: اللهم عرفنی نفسک فانک ان لم تعرفنی نفسک لم اعرف نبیک اللهم عرفنی رسولک فانک ان لم تعرفنی رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی. (بحارالانوار. ج ۵۲، ص ۱۴۷-۱۴۶، ح ۷۰، به نقل از اصول کافی و کمال الدین)
 
توسل به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
 
در توقیعی که از ناحیه مقدسه امام زمان (ع) برای مرحوم شیخ مفید نوشته شده، آمده است: انا غیر مهملین لمراعاتکم و لا ناسین لذکرکم و لو لا ذلک لنزل بکم اللاواء واصطلمکم الاعداء فاتقوا الله جل جلاله. (بحارالانوار. ج ۵۳، ص ۱۷۵، به نقل از احتجاج طبرسی)
 
ما در رعایت حال شما کوتاهی نمی‌کنیم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم و اگر جز این بود، از هر سو گرفتاری به شما رو می‌آورد و دشمنان، شما را از میان می‌بردند، پس تقوای الهی پیشه سازید.

انتهای پیام/ 241

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

بیا که نوای دل انگیز توحیدت را با گوش جان شنواییم/ جان‌ها، شورانگیز از یاد دلربای توست بیشتر بخوانید »

تصاویر/ برپایی مراسم شهادت امام جعفر صادق (ع) در مازندران

تصاویر/ برپایی مراسم شهادت امام جعفر صادق (ع) در مازندران


این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

تصاویر/ برپایی مراسم شهادت امام جعفر صادق (ع) در مازندران بیشتر بخوانید »

برنامه هیأت‌های مذهبی برای سالروز شهادت امام صادق (ع) اعلام شد

برنامه هیأت‌های مذهبی برای سالروز شهادت امام صادق علیه‌السلام


به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، در آستانه فرارسیدن سالروز شهادت امام صادق (ع) تعدادی از هیأت‌های مذهبی، مساجد و بقاع متبرکه سراسر کشور برنامه عزاداری خود را اعلام کردند.

حرم امام رضا (ع)

شب شهادت

سخنران: آیت‌الله سیدحسن عاملی

شعرخوانی: حجت‌الاسلام روح‌الله موید

مرثیه‌خوانی: میثم مطیعی و مهدی سروری

زمان: دوشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۹:۳۵

صبح شهادت

سخنران: آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی

شعرخوانی: سیدحسین سیدی

مرثیه‌خوانی: میثم مطیعی، سیدحسین سیدی و امیر عارف

زمان: سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۸:۳۵

شام شهادت

سخنران: آیت‌الله سیدحسن عاملی

مرثیه‌خوانی: مهدی سروری و کاظم غلامشاهی

زمان: سه شنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۹:۳۵

نشانی: رواق امام خمینی (ره)

حرم حضرت معصومه (س)

سخنران: حجت‌الاسلام میثم علی‌پناه

مرثیه‌خوانی: سیدرضا تحویلدار و حسن عطایی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: قم، حرم حضرت معصومه (س)، مسجد اعظم

حرم ‏شاهچراغ (ع)

سخنران: حجت‌الاسلام ماندگاری

مرثیه‌خوانی: مهدی سلحشور و امیر کرمانشاهی

زمان: دوشنبه و سه‌شنبه ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب

هیأت حسین جان (ع)؛ تهران

سخنران: حجت‌الاسلام سیدعلی صادقی

مرثیه‌خوانی: منصور ارضی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب

نشانی: خیابان پانزده خرداد، مسجد ارک

حسینیه صنف لباسفروشان؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام ثمری

مرثیه‌خوانی: منصور ارضی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۵:۱۵

نشانی: خیابان سعدی جنوبی، نرسیده به جمهوری، کوچه درختی

هیأت یا فاطمةالزهرا (س)؛ ‏بابل

سخنران: حجت‌الاسلام احمدنژاد

مرثیه‌خوانی: محمدرضا بذری و جبار بذری

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: بابل، مسجد امام علی (ع) دانشگاه علوم پزشکی بابل

هیأت رزمندگان اسلام؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان

مرثیه‌خوانی: سیدمجید بنی‌فاطمه

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: خیابان فاطمی، نرسیده به تقاطع کارگر، فاطمیه بزرگ تهران

تکیه حاج سیدحسن؛ ‏قم

سخنرانان: حجج‌اسلام سیدکاظم تکیه‌ای، شهاب مرادی، حسینی صدر

مرثیه‌خوانی: مسعود زمانی

زمان: از یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه به مدت ۷ شب از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: قم، خیابان آیت‌الله طالقانی، خیابان آقا سیدحسن

حسینیه اعظم ‏ زنجان

سخنران: حجت‌الاسلام حسین انصاریان

زمان: از یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه به مدت ۲ شب از ساعت ۲۱

نشانی: زنجان، خیابان فردوسی

هیأت بین‌الحرمین؛ ‏شهرری

سخنران: حجج‌اسلام سیدعلیرضا حسینی و مهدی حسن‌آبادی

مرثیه‌خوانی: جواد مقدم و محمدرضا میرزاخانی

زمان: دوشنبه و سه‌شنبه ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: شهرری، بلوار صفائیه، حسینیه چهارده معصوم (ع)

هیأت قمر بنی‌هاشم (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام مهدی گودرزی

مرثیه‌خوانی: حسین سیب‌سرخی، محمد پورعباسیان و جواد پورعباسیان

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: بزرگراه ارتش، شهرک ابوذر، حسینیه قمر بنی‌هاشم (ع)

هیأت معظم بیت‌الرقیه (س)؛ ‏ زاهدان

سخنران: حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان

مرثیه‌خوانی: رضا ناروئی، یوسف ارجونی، مجتبی سرگزی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: زاهدان، خیابان بهشتی، جنب فروشگاه اتکا

حسینیه آیت‌الله حق‌شناس؛ ‏‬تهران

پیش‌منبرخوانی: مهدی سماواتی

سخنران: حجت‌الاسلام حسینی قمی

مرثیه‌خوانی: محمدحسین پویانفر

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۶:۴۵

نشانی: میدان شهدا، خیابان مجاهدین اسلام، حسینیه آیت الله حق شناس (ره)

هیأت عشاق العباس (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام عباس صراف

مرثیه‌خوانی: سیدمجید بنی‌فاطمه، حسین سیب‌سرخی و روح‌الله بهمنی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۴

نشانی: خیابان گلبرگ غربی، نبش رحمتی، ورودی اورژانس

هیأت حُداث‌الحسین (ع)؛ ‏قم

سخنران: حجت‌الاسلام میرزامحمدی

مرثیه‌خوانی: محمدجواد احمدی

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب و عشا

نشانی: قم، صفاییه، حسینیه شهدا، طبقه دوم

هیأت فداییان حسین (ع)؛ ‏ اصفهان

سخنران: آیت‌الله مهدوی

مرثیه‌خوانی: سیدرضا نریمانی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: اصفهان، چهارراه عسکریه، آستان مقدس امامزاده شاه میرحمزه علیه‌السلام

هیأت انصارالحجه ؛ ‏مشهد

سخنران: حجت‌الاسلام مهدی حسن‌آبادی

مرثیه‌خوانی: امیر کرمانشاهی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۹:۳۰

نشانی: مشهد، خیابان امام رضا، امام رضا ۱۹، حسینیه آیت‌الله هاشمی شاهرودی

مسجد جامع نظام مافی ؛ ‏‬تهران

سخنرانان: حجج اسلام حسینی قمی و موسوی مطلق

مرثیه‌خوانی: سعید حدادیان و امیر عباسی

زمان: از یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه به مدت ۳ شب از نماز مغرب و عشا

نشانی: خیابان آیت‌الله کاشانی، نبش جنت آباد

هیأت عاشقان حضرت ابوالفضل (ع) ؛ ‏مشهد

سخنران: حجت‌الاسلام میرحافظ

مرثیه‌خوانی: حسن کاشانی و پیام کیانی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: مشهد، بلوار توس، بین توس ۷۵۷۷، مسجد علی ابن ابیطالب علیه‌السلام

هیأت صاحب العصر (عج)؛ ‏ اراک

سخنران: حجت‌الاسلام ماهری

مرثیه‌خوانی: مسعود پیرایش

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: اراک، خیابان امام خمینی (ره)، کوچه الکه، مسجد ساعت

هیأت عشاق‌الحسین (ع) ؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام سیدعلی صادقی

شعرخوانی: محمد سهرابی

مرثیه‌خوانی: حنیف طاهری، علیرضا سفری و علیرضا آذری

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: شهرری، صفائیه، محله شهدا، خیابان طبایی، کوچه شهید صفری

هیأت امام حسین (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام علی سعیدیان

مرثیه‌خوانی: نریمان پناهی و پیام کیانی

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: خیابان ۱۷ شهریور، نرسیده به بلوار قیام، مسجد سلمان

هیأت عشاق الحسین (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام مصطفی کرمی

مرثیه‌خوانی: علی قربانی و سیدمهدی حسینی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: میدان امام حسین، خیابان ۱۷ شهریور، نبش چهارراه صفا، حسینیه عشاق الحسین (ع)

هیأت شریف حدیث کساء؛ ‏‬تهران

پیش‌منبرخوانی: مهدی آصفی

سخنران: احسان ارجمند

مرثیه‌خوانی: سعید خرازی، محمد سهرابی و علی‌اکبر زادفرج

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۱:۳۰

نشانی: خیابان بهارستان، خیابان قائن، حسینیه رضایی

هیأت دیوانگان حضرت زینب (س)؛ ‏اصفهان

پیش‌منبرخوانی: ابوالقاسم زاهدی

سخنران: حجت‌الاسلام محمدرضا حججی

مرثیه‌خوانی: حمید علیمی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از اذان ظهر

نشانی: اصفهان، خیابان مدرس قدیم، خیابان بابلدشت، حسینیه احمدی

مسجد حضرت امیر (ع)؛ ‏‬تهران

پیش‌منبرخوانی: حسین ارضی

سخنران: حجت‌الاسلام سیدمحمدباقر علوی تهرانی

مرثیه‌خوانی: سیدمهدی میرداماد

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: خیابان کارگر شمالی، بالاتر از متروی کارگر

هیأت ریحانةالنبی (س)؛ ‏‬تهران

شب شهادت

پیش‌منبرخوانی: سیدحسین عرب

سخنران: حجت‌الاسلام جواد محمدزمانیمرثیه‌خو

انی: محمدحسین پویانفر

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: میدان تجریش، امامزاده صالح (ع)

ظهر شهادت دسته عزاداری

سخنران: حجت‌الاسلام سیدعبدالمجید سادات

مرثیه‌خوانی: سیدامیرحسین جوزی و محمدحسین پویانفر

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: حرکت از مسجد اعظم تجریش به سمت آستان مقدس امامزاده صالح (ع)

شام شهادت

پیش‌منبرخوانی: سیدحسین عرب

سخنران: حجت‌الاسلام سیدعلی صادقی

مرثیه‌خوانی: محمدحسین پویانفر

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: میدان تجریش، مسجد گیاهی تجریش

هیأت مکتب الزهرا (س)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام اسماعیل کاظمی

مرثیه‌خوانی: محمدرضا طاهری و حسین طاهری

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: خیابان شریعتی، خیابان شهدای ناجا (پلیس)، ستاد فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، حسینیه چهارده معصوم (ع)

هیأت میثاق با شهدا؛ ‏‬تهران

لطائف قرآنی: حجت‌الاسلام کیانی

سخنران: حجت‌الاسلام حسینی قمی

مرثیه‌خوانی: ابوذر بی وکافی

زمان: دوشنبه و سه‌شنبه ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: بزرگراه شهید چمران، پل مدیریت، مسجد دانشگاه امام صادق (ع)

مسجد حضرت زینب (س)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام محمود ابوالقاسمی

مرثیه‌خوانی: سیدمهدی حسینی، محسن هژبری، یاسر علینژاد

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: بزرگراه شهید نواب صفوی، خیابان شهید داوود محبوب مجاز

هیأت عبدالله بن الحسن (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام حامد کاشانی

مرثیه‌خوانی: حنیف طاهری

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از اذان مغرب

نشانی: فرمانیه، دیباجی شمالی، نرسیده به بزرگراه صدر، حسینیه مسجدالرضا علیه‌السّلام

هیأت روضةالحسین (ع) ؛ ‏‬تهران

سخنران: علی قربانی

مرثیه‌خوانی: سیدمهدی حسینی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: خیابان نبرد شمالی، میدان نبرد، مسجد شهید بهشتی

اجتماع عزاداران امام صادق (ع) ؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام مصطفی کرمی

مرثیه‌خوانی: سعید حدادیان، رضا هلالی و محمدحسین حدادیان

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۰

نشانی: ضلع غربی فلکه دوم صادقیه

هیأت روضةالنجف؛ ‏‬تهران

سخنران: حسن لطفی

مرثیه‌خوانی: مجتبی صمدی شهاب

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: نبرد جنوبی، خیابان بقایی، خیابان شهدای فاضل بجستانی (مسلم جنوبی)، کوچه نهم

هیأت علمدار مشهدالرضا (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام رئیس السادات

مرثیه‌خوانی: مهدی اکبری و سعید قانع

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۲

نشانی: مشهد، چهارراه شیرودی، حسینیه حضرت زینب (س)

هیأت جان‌نثاران امام زمان (عج)؛ ‏مشهد

مرثیه‌خوانی: وحید شکری

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۵

نشانی: مشهد، خیابان طبرسی، نبش چهارراه مجلسی

هیأت دلباختگان حسین؛ ‏زنجان

سخنران: حجت‌الاسلام مجید شجاعی

مرثیه‌خوانی: علیرضا اسفندیاری، مجیدرضانژاد، محمد عطایی‌نیا، محسن داداشی، محمد سرداری

زمان: از یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه به مدت ۲ شب از ساعت ۲۱:۳۰

نشانی: زنجان، سبزه میدان، کوچه شهید فتح‌الله، مسجد حجت‌الاسلام

هیأت رایةالرضا (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: سعید تکلو

مرثیه‌خوانی: کاظم غفارنژاد

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱:۳۰

نشانی: میدان محمدیه (اعدام)، خیابان خیام شمالی، مقابل مترو خیام، امامزاده سیدناصرالدین (ع)

هیأت عشاق الرضا (ع) ؛ ‏کرمانشاه

سخنران: حجت‌الاسلام مصطفی کریمی

مرثیه‌خوانی: یزدان ناصری

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: میدان نیایش، شهرک نصر، خیابان توحید، مسجد حضرت علی بن موسی الرضا (ع)

هیأت سینه‌زنان باب‌الحوائج؛ ‏ اردبیل

مرثیه‌خوانی: شهروز حبیبی و نادر جوادی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۲:۳۰

نشانی: اردبیل، خیابان هلال احمر، روبروی پمپ بنزین، مسجد حاج مجید

مسجد مولا مؤمن؛ ‏اردبیل

سخنران: حجت‌الاسلام علیرضا خوش‌ترکیب

مرثیه‌خوانی: محمود عیدانیان، غفور رجبی و مرتضی بیابانی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: اردبیل، بلوار آیت الله مروج اردبیلی، بین بن‌بست آیت‌الله مروج ۱۲ و کوچه آیت‌الله مروج ۱۴

هیأت حضرت اباالفضل (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: یدالله بهتاش

مرثیه‌خوانی: مصطفی قیومیان و حسین عسکری‌زاده

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: بزرگراه شهید سلیمانی، خیابان ۱۶ متری دوم شمالی، بن بست شهید بیدهندی

مسجد شهدا؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام سیدحمید میرباقری

مرثیه‌خوانی: مصطفی سماواتی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب و عشا

نشانی: خیابان ۱۷ شهریور، بزرگراه شهید محلاتی، دومین پل عابر پیاده

هیأت آئین حسینی؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام مسعود عالی

مرثیه‌خوانی: میثم مطیعی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: میدان شیخ بهایی، ده ونک، آستان مقدس امامزاده قاضی الصابر (علیه‌السلام)

هیأت اصحاب الحسین (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام محمد شریفیان

مرثیه‌خوانی: مهدی رسولی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب و عشا

نشانی: خیابان انقلاب، دانشگاه تهران، مسجد دانشگاه

هیأت روضةالشهدا؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام بهمنی

مرثیه‌خوانی: حسین محمدی‌فام

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: سردار جنگل، بهار غربی، بالاتر از میدان استاندارد

هیأت سراج منیر؛ ‏‬تهران

بیان احکام: حجت‌الاسلام صالحی

سخنران: مهدی توکلی

مرثیه‌خوانی: حنیف طاهری

زمان: پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب و عشا

نشانی: خیابان ۱۷ شهریور بلوار قیام، خیابان مشهدی رحیم شمالی (زیبا)، کوچه صوفیانی، پلاک ۱۴

هیأت مکتب‌العباس (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام رحیم مؤذن

مرثیه‌خوانی: علیرضا اسفندیاری، حمید شکوری و رضا مختاری

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۳

نشانی: عبدل‌آباد، خیابان مکتب‌العباس (ع)

هیأت عاشقان ثارالله؛ ‏‬تهران

سخنران: مهدی توکلی

مرثیه‌خوانی: حسن حسین‌خانی و ابوالفضل کریمی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۷

نشانی: شهرری، خیابان ابن‌بابویه، خیابان شهید نبی‌پور، حسینیه صدوق (ره)

هیأت رضاجان ؛ ‏‬تهران

سخنران: مهدی توکلی

مرثیه‌خوانی: حسن حسین‌خانی، محمدحسن فیضی و علی‌اکبر زادفرج

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: خیابان جمهوری، نرسیده به میدان بهارستان، کوچه ممتاز، حسینیه دلریش

هیأت موج‌الحسین (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام سیدعلی صادقی

مرثیه‌خوانی: حسین سازور

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: خیابان ۱۷ شهریور، جنب بلوار قیام، کوچه شهید متخاوری

هیأت مکتب‌المهدی (عج)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام شریفی صادقی

مرثیه‌خوانی: حسین هوشیار

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: دولت‌آباد، بلوار قدس، نبش خیابان گلبرگ شمالی، بیت‌الزهرا (س)

هیأت بین‌الحرمین؛ ‏ بروجرد

سخنران: حجت‌الاسلام رمضانی

مرثیه‌خوانی: مهدی رسولی و مهدی ترکاشوند

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: بروجرد، خیابان جعفری، مسجد امام (ره)

مسجد موسی بن جعفر (ع)؛ ‏لنگرود

سخنران: حجت‌الاسلام محیطی

مرثیه‌خوانی: محمود گرجی، محمدعلی رحمانی و ابوذر روحی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: لنگرود، انزلی محله

حسینیه کربلا؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام سیدمحمد حسینی

مرثیه‌خوانی: رضا هلالی، محمدحسین حدادیان و سجاد محمدی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: بلوار شهید اندرزگو

مسجد حضرت علی‌ابن موسی الرضا (ع) ؛ ‏‬تهران

مرثیه‌خوانی: مهدی سماواتی

زمان: سه شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب و عشا

نشانی: میدان شهدا

هیأت ثارالله؛ ‏زنجان

سخنران: حجت الاسلام سیدرضا مجبوبی

مرثیه خوانی: مهدی رسولی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت ماه از ساعت ۱۶:۳۰

نشانی: زنجان، گلزار شهدا پایین

هیأت بنی‌فاطمه (س)؛ ‏‬تهران

سخنران: مهدی توکلی

مرثیه‌خوانی: علی مهدوی‌نژاد

زمان: از دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه به مدت ۶ روز از ساعت ۷

نشانی: خیابان امیرکبیر، نرسیده به چهارراه سرچشمه

هیأت نورالرضا (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام ناصر یوسفی

مرثیه‌خوانی: سیدمحمود علوی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب و عشا

نشانی: ازگل، خیابان نوبهار، کوچه گلستان شرقی، حوزه علمیه امام خمینی (ره)، مسجد امام رضا (ع)

مسجد حضرت خدیجه (س)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام غلامی

مرثیه‌خوانی: امیر عبداللهی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: بزرگراه شهید حقانی، خیابان کاویان غربی

هیأت صادقیه؛ ‏ اردکان

سخنران: حجت‌الاسلام ناصر رفیعی

مرثیه‌خوانی: محمدعلی وطن‌خواه، ابوذر بی وکافی، محسن عراقی و محمدرضا بذری

زمان: از یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه به مدت ۲ شب از نماز مغرب و عشا

نشانی: مصلای امام خمینی (ره) اردکان

مسجد النبی (ص) نارمک؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام غروی

مرثیه‌خوانی: حمیدر رمضانپور

زمان: از یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه به مدت ۳ شب بعد از نماز عشاء

نشانی: نارمک، میدان نبوت

هیأت لواء الحیدر کرار؛ ‏کرج

سخنران: حجت‌الاسلام سیدمیثم مؤمنی

مرثیه‌خوانی: سیدامیر حسینی و محمد شعبانپور

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: کرج، بلوار مؤذن، شهرک سپهر، مسجد حضرت ولی عصر (عج)

هیأت حرم؛ ‏‬تهران

مرثیه‌خوانی: هادی هاشمی شاهرودی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: بلوار ارتش، شهرک قائم، میدان نیایش، خیابان مهر آسا، مدرسه صاحب کوثر

هیأت رایةالرضا (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام محمدجواد فوادیان

روضه‌خوانی: علیرضا اسفندیاری

شاه حسین گویان: مهدی لیثی و کاظم غفارنژاد

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر آغاز رژه شاه حسین گویان از ساعت ۱۴

نشانی: منیریه، خیابان ابوسعید، مسجد دارالسلام

حسنیه ؛ ‏ قم

سخنران: حجت‌الاسلام سیدبهاءالدین ضیایی

مرثیه‌خوانی: علی‌اکبر حائری

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: قم، بلوار شهید نواب صفوی، نبش کوچه ۲

هیأت محبان المرتضی (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام محمد محبی

مرثیه‌خوانی: حسین سازور

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: خیابان ۱۷ شهریور، جنب بلوار قیام، کوچه شهید متخاوری، حسینیه موج‌الحسین (ع)

فاطمیه حضرت ولی عصر (عج) دفتر آیت‌الله وحید خراسانی ؛ ‏قم

مراسم عزاداری

سخنران: حجت‌الاسلام بندانی نیشابوری

مرثیه‌خوانی: علی‌اصغر انصاریان

زمان: از دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه به مدت ۲ روز از ساعت ۱۰:۳۰

نشانی: قم، صفاییه، کوی ۲۳

دسته عزاداری

سخنران: حجت الاسلام بندانی نیشابوری

مرثیه خوانی: حسین طاهری

زمان: سه شنبه ۲۶ اردیبهشت ماه از ساعت ۱۱

نشانی: قم، خیابان صفاییه، کوی ۲۳، فاطمیه حضرت ولی عصر صاحب‌الزمان (عج) به‌سمت حرم مطهر حضرت‌معصومه (س)

مسجد موسی بن جعفر (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام اسلامی

مرثیه‌خوانی: مهدی محمدنژاد

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب وعشا

نشانی: خیابان ابوذر، خیابان سوری، کوچه تاجیک

هیأت مکتب الحسین (ع)؛ ‏اصفهان

مرثیه‌خوانی: حمید علیمی

زمان: دوشنبه و سه شنبه ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: اصفهان، خیابان آیت‌الله کاشانی، ابندای خباان آیت‌الله طالقانی، بیت‌الرضا (ع)

جلسه مرکزی جامعه مداح؛ ‏‬تهران

زمان: چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۹ صبح

نشانی: میدان سپاه، چهارراه فخرآباد، خیابان مشکی، خانه مداحان اهل بیت علیهم‌السلام

هیأت محبان الائمه (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام علی سعیدیان

مرثیه‌خوانی: امیر ولی زاده

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: مجیدیه شمالی، خیابان شهید منصوری (١۶ متری دوم شمالی)، گلزار شهدای گمنام، بوستان مجیدیه

حسینیه مکتب الصادق (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا تقوی

مرثیه‌خوانی: سجاد آشتیانی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: خیابان پیروزی، خیابان شهید شاه آبادی، کوچه شهید اسماعیلی، تقاطع شهید لشکر

هیأت رهپویان وصال؛ ‏شیراز

سخنران: حجت‌الاسلام انجوی‌نژاد

مرثیه‌خوانی: عباس زحمتکشان و عبدالرحمن دانشجو

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب

نشانی: شیراز، خیابان شهید آقایی، حسینیه سیدالشهدا

فاطمیه تهران؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام مهدی گودرزی

مرثیه‌خوانی: تقی قربانی، مهدی معینی، علیرضا معینی و حسین عباسی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱:۳۰

نشانی: خیابان قزوین، دوراهی قپان، خیابان شهید نعمتی، خیابان شهید مهدوی

هیأت انصار سیدالساجدین (ع)؛ ‏‬تهران

پیش‌منبرخوانی: حمید خدام و سعید جعفری

سخنران: عباس دلجو

مرثیه‌خوانی: امیر نعیمی، امیرحسین زارع، حیدر خمسه و محمدرضا شهریاری

زمان: یکشنبه و دوشنبه ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب

نشانی: شهرری، میدان بسیج مستضعفین (سه راه ورامین)، آستان مقدس حضرت امامزاده عبدالله علیه‌السلام

هیأت ام‌المصائب زینب (س)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام حامدرضا معاونیان

مرثیه‌خوانی: سیدمحمد ترکان و محمدحسین دامنی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: خیابان پانزده خرداد شرقی، کوچه نمازی

مسجد الزهرا (س)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام عباس صراف

مرثیه‌خوانی: علی جهانبخش و سیدمحمدرضا نوشه‌ور

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب وعشا

نشانی: پاسداران، خیابان شهید عراقی

هیأت روضةالزهرا (س)؛ ‏مشهد

سخنران: حجت‌الاسلام ماندگاری

مرثیه‌خوانی: رضا شیخی، محمدحسین حدادیان و عباس زینل‌پور

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: مشهد، میدان گنبد سبز، حسینیه ولی عصر (عج)

هیأت عزاداران حسینی پیرعطاء؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام سیدابراهیم هاشمیان و یدالله بهتاش

مرثیه‌خوانی: عباس رحمانی و جواد حبیبی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۰

نشانی: خیابان ری، سه‌راه امین‌حضور

هیأت علمدار حسین (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: جواد گنجی

مرثیه‌خوانی: محمدحسین قنداق سازان، محمدمهدی مجیدی‌فرد و ابوالفضل فنایی

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: خیابان تهران قدیم، آستانه متبرکه حضرت بی‌بی شهربانو (ع)

هیأت فاطمیه طهران؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌ااسلام محمدحسن شریعت‌زاده

مرثیه‌خوانی: مجتبی باقری

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از اذان مغرب

نشانی: خیابان دماوند، خیابان شهید اشراقی، خیابان شهیده رنجکش، حسینیه الزهرا (س)

هیأت محبان الائمه (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: مهدی توکلی

مرثیه‌خوانی: حامد خمسه

زمان: چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب وعشا

نشانی: خیابان سهروردی جنوبی، خیابان ملک، خیابان یوسفیان

هیأت اصحاب عاشورایی؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام علی سعیدیان

مرثیه‌خوانی: مصطفی الهیاری و محمد لطفی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۷

نشانی: خیابان شهید بهشتی، روبروی مترو میرزای شیرازی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

هیأت عزاداران سقاء آل علی (ع)؛ ‏ مشهد

سخنران: حجت‌الاسلام صابری تولایی

مرثیه‌خوانی: سیدمحمد موسوی، مهدی قرائی، محمود باباخانی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: مشهد، بلوار شهید رستمی ۳۸، نبش محمدآباد ۲۱، مسجد رسول الله

موکب ابناء الزهرا (س)؛ ‏ تبریز

سخنران: حجت‌الاسلام پیشنماز اهری

مرثیه‌خوانی: حبیب آذری و مهدی لیثی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۱

نشانی: خیابان طالقانی، بالاتر از مسجد امامزاده، حسینیه الزهرا (س)

هیأت روضةالعطش؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام عباس مفید

مرثیه‌خوانی: مهدی اکبری، هادی طالبیان و محمدرضا ناصری

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: مشهد، چهارراه خسروی، مسجد بنا‌ها

محفل شاه نجف؛ ‏کرج

سخنران: حجت‌الاسلام حسینی

شعرخوانی: محمد سهرابی

مرثیه‌خوانی: حسن حسین‌خانی، سیدعلی مؤمنی و مجید رضانژاد

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۳

نشانی: فردیس، فلکه چهارم، خیابان ۴۸ جدید (۱۸ غربی)، سالن ورزشی امام رضا (ع)

هیأت سیده رقیه (س)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام میثم علی‌پناه

مرثیه‌خوانی: علی کرمی

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از اذان ظهر

نشانی: تهرانپارس، خیابان ۵۴ غربی، بین خیابان عادل و کیخسروی، پلاک ۴۴

محفل معظم یا علی (ع)؛ ‏قزوین

سخنران: حجت‌الاسلام مجید شجاعی

مرثیه‌خوانی: حسین ستوده و مهدی نظری

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰:۳۰

نشانی: قزوین، چهارراه راهنمایی، مسجد محمدخان بیک

هیأت دارالتبلیغ حسینی؛ ‏تربت حیدریه

سخنران: حجت‌الاسلام علی خزاعی

مرثیه‌خوانی: عباس واعظی، مهدی شهرابی، علی‌اکبر حائری و سیدمحمدرضا نوشه‌ور

زمان: از یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه به مدت ۲ شب از نماز مغرب و عشا

نشانی: تربیت حیدریه، خیابان کاشانی

مسجد امام رضا (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجج‌اسلام میثم علی‌پناه، سیدعبدالحمید شهاب و نظیف

زمان: از یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه به مدت ۳ شب از نماز مغرب وعشا

نشانی: نارمک، خیابان شهید افشاری

هیأت فاطمیون؛ ‏تهران

پیش‌منبرخوانی: مهدی آصفی

سخنران: حجج‌اسلام حسینی قمی و عباس صراف

مرثیه‌خوانی: جواد حیدری و سید امیر حاج‌احمدی

زمان: از صبح سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه به مدت ۴ روز از ساعت ۷

نشانی: خیابان مجاهدین اسلام، چهارراه آبسردار، حسینیه فاطمیون

حسینیه بیت‌الزهرا (س)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام کاظم خداجو

مرثیه‌خوانی: علی‌اکبر زادفرج

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۱۶

نشانی: خیابان ۲۰ متری ابوذر، خیابان ۱۶ متری حسنی، نبش کوچه شهیدان وفایی

هیأت قائمیه غرب؛ ‏تهران

بیان احکام: حجت‌الاسلام حسین عسکری

سخنران: حجت‌الاسلام کریم بابایی

مرثیه‌خوانی: مرتضی معیری

زمان: سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه از نماز ظهر

نشانی: بلوار سی‌متری جی، خیابان شهید زمانی، خیابان شهید رویایی، مسجد علی ابن ابیطالب (ع)

هیأت طفلان مسلم (ع)؛ ‏‬تهران

سخنران: حجت‌الاسلام سید کاظم تکیه‌ای

مرثیه‌خوانی: مرتضی طاهری، محسن طاهری، حمید رضوانی و علی‌اکبر نامنی

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از نماز مغرب و عشا

نشانی: خیابان شریعتی، نرسیده به سیدخندان، جنب باشگاه پیام، حسینیه پیامبر اعظم (ص)

هیأت جان نثاران حضرت ابالفضل العباس (ع)؛ ‏‬تهران

مرثیه‌خوانی: حسین مجتهدی، ابوالفضل عباسی و محمدحسین دودانگه

زمان: دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: خیابان هاشمی، تقاطع یادگار

اجتماع دانشگاهیان؛ ‏رفسنجان

سخنران: حجت‌الاسلام سیدجلال موسویان

مرثیه‌خوانی: حسین رستمی و مجتبی رمضانی

زمان: یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از ساعت ۲۰

نشانی: در جوار شهدای دانشگاه ولی عصر (عج)

انتهای پیام/ 200

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

برنامه هیأت‌های مذهبی برای سالروز شهادت امام صادق علیه‌السلام بیشتر بخوانید »

خطوط اصلی زندگی حضرت امام صادق علیه‌السلام

وجود تشکیلات پنهانی؛ ایدئولوژی سیاسی امام صادق (ع)


به گزارش مجاهدت از خبرنگار اخبار داخلی دفاع‌پرس،  به‌مناسبت سالروز شهادت حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام، به بخش‌هایی از بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره حیات نورانی این امام معصوم پرداختیم.

وقتی امام باقر علیه‌السلام از دنیا می‌رود بر اثر فعالیت‌های بسیاری که در طول این مدت خود امام باقر علیه‌السلام و امام سجاد علیه‌السلام انجام داده بودند اوضاع و احوال به سود خاندان پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بسیار تغییر کرد.

نقشه‌ی امام صادق علیه‌السلام این بود، که بعد از رحلت امام باقر علیه‌السلام کار‌ها را جمع و جور کند، یک قیام علنی به راه بیندازد و حکومت بنی‌امیه را -که هر روزی یک دولتی عوض می‌شد و حاکی از نهایت ضعف دستگاه بنی‌امیه بود- واژگون کند و از خراسان و ری و اصفهان و عراق و حجاز و مصر و مراکش و همه‌ی مناطق مسلمان‌نشین که در همه‌ی این مناطق شبکه‌ی حزبی امام صادق علیه‌السلام -یعنی شیعه، شیعه یعنی شبکه‌ی حزبی امام صادقعلیه‌السلام- شبکه‌ی امام صادق علیه‌السلام همه جا گسترده بود، از همه‌ی آن‌ها نیرو بیاید مدینه و امام لشکرکشی کند به شام.

حکومت شام را ساقط کند و خودش پرچم خلافت را بلند کند و بیاید مدینه و حکومت پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را به راه بیندازد؛ این نقشه‌ی امام صادق بود؛ لذا وقتی که در خدمت امام باقر علیه‌السلام در روز‌های آخر عمرش صحبت می‌شود و سؤال می‌شود که قائم آل محمد کیست، حضرت یک نگاهی می‌کنند به امام صادق علیه‌السلام می‌گویند که گویا می‌بینم که قائم آل محمد این است. البته می‌دانید که قائم آل محمد یک اسم عام است، اسم خاص نیست، اسم، ولی عصر صلوات‌اللَّه‌علیه نیست.

حضرت، ولی عصر صلوات‌اللَّه‌علیه قائم نهایی آل محمد است، اما همه‌ی کسانی که از آل محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله در طول زمان قیام کردند -چه پیروزی به دست آورده باشند چه نیاورده باشند- این‌ها قائم آل محمدند و این روایاتی که می‌گوید وقتی قائم ما قیام کند این کار‌ها را می‌کند، این کار‌ها را می‌کند، این رفاه را ایجاد می‌کند، این عدل را می‌گستراند، منظور حضرت، ولی عصر عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف نبود آن روز، منظور این بود که آن شخصی از آل محمد که بناست حکومت حق و عدل را به وجود بیاورد، او وقتی که قیام بکند این کار‌ها را خواهد کرد و این درست هم بود.

کار پنهانی و تشکیلاتی به‌طور معمول در صورتی‌که با اصول درست پنهان‌کاری همراه باشد، باید همواره پنهان بماند. آن روز مخفی بوده، بعد از آن نیز مخفی می‌ماند و رازداری و کتمان صاحبانش نمی‌گذارد پای نامحرمی بدانجا برسد. هرگاه آن کار به ثمر برسد و گردانندگان و عاملانش بتوانند قدرت را در دست گیرند، خود، دقایق کار پنهان خود را برملا خواهند کرد. به همین جهت است که اکنون بسیاری از ریزهکاری‌ها و حتی فرمان‌های خصوصی و تماس‌های محرمانه‌ی سران بنی‌عباس با پیروان افراد تشکیلاتشان در دوران دعوت عباسی در تاریخ ثبت است و همه از آن آگاهند.

بی‌گمان اگر نهضت علوی نیز به ثمر می‌رسید و قدرت و حکومت در اختیار امامان شیعه یا عناصر برگزیده‌ی آنان در می‌آمد، ما امروز از همه‌ی راز‌های سربه‌مهر دعوت علوی و تشکیلات همه‌جاگسترده و بسیار محرمانه‌ی آن مطلع می‌بودیم.

تنها راهی که می‌تواند ما را با خط کلی زندگی امام آشنا سازد، آن است که نمودار‌های مهم زندگی آن حضرت را در لابه‌لای این ابهام‌ها یافته، به کمک آنچه از اصول کلی تفکر و اخلاق آن حضرت می‌شناسیم، خطوط اصلی زندگینامه‌ی امام را ترسیم کنیم و آنگاه برای تعیین خصوصیات و دقایق، در انتظار قرائن و دلایل پراکنده‌ی تاریخی و نیز قرائنی به‌جز تاریخ بمانیم.

نمودار‌های مهم و برجسته در زندگی امام صادق علیه‌السلام بدین شرح است:

۱. تبیین وتبلیغ مسأله‌ی امامت.
۲. تبلیغ و بیان احکام دین به شیوه‌ی فقه شیعی و نیز تفسیر قرآن به روال بینش شیعی.
۳. وجود تشکیلات پنهانی ایدئولوژیک–سیاسی.

امام صادق علیه‌السلام نیز مانند دیگر امامان شیعه، محور برجسته‌ی دعوتش را موضوع «امامت» تشکیل می‌داده است. برای اثبات این واقعیت تاریخی، قاطعترین مدرک، روایات فراوانی است که ادعای امامت را از زبان امام صادق علیه‌السلام به روشنی و با صراحت تمام نقل می‌کند.

امام در هنگام اشاعه و تبلیغ این مطلب، خود را در مرحله‌ای از مبارزه می‌دیده است که می‌بایست به طور مستقیم و صریح، حکام زمان را نفی کند و خویشتن را به عنوان صاحب حق واقعی ولایت و امامت به مردم معرفی نماید؛ و قاعدتاً این عمل فقط هنگامی صورت می‌گیرد که همه‌ی مراحل قبلی مبارزه با موفقیت انجام گرفته، آگاهی‌های سیاسی و اجتماعی در قشر وسیعی پدید آمده، آمادگی‌های بالقوه در همه‌جا احساس شده، زمینه‌های ایدئولوژیک در جمع قابل توجهی ایجاد گردیده، لزوم حکومت حق و عدل برای جمعی کثیر به ثبوت رسیده و بالاخره رهبر تصمیم راسخ خود را برای مبارزه‌ا‌ی نهایی گرفته است. بدون این همه، مطرح کردن نام یک شخص معین به عنوان امام و زمامدار محق جامعه، کاری عجولانه و بی‌فایده خواهد بود.

نکته‌ی دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که امام در مواردی به این بسنده نمی‌کند که امامت را برای خویش اثبات کند؛ بلکه همراه نام خود، نام امامان بحق و اسلاف پیشین خود را نیز یاد می‌کند و در حقیقت سلسله‌ی امامت اهلبیت علیهم‌السلام را متصل و جدایی‌ناپذیر مطرح می‌سازد. این عمل با توجه به اینکه تفکر شیعی، همه‌ی زمامداران نابحق گذشته را محکوم کرده و آنان را «طاغوت» بهشمار میآورده، میتواند اشاره به پیوستگی جهاد شیعیان این زمان بهزمان‌های گذشته نیز باشد. در واقع امام صادق علیه‌السلام با این بیان، امامت خود را یک نتیجه‌ی قهری که بر امامت گذشتگان مترتب است، می‌شمارد و آن را از حالت بی‌سابقه و بی‌ریشه و پایه بودن؛ بیرون می‌آورد و سلسله‌ی خود را از کانالی مطمئن و تردیدناپذیر به پیامبر بزرگوار صلی‌الله‌علیه‌وآله متصل می‌کند.

روایت «عمروبن‌ابی‌المقدام» منظره‌ی شگفت‌آوری را ترسیم می‌کند: روز نهم ذیحجه روز عرفه است. محشری از خلایق در عرفات برای ادای مراسم خاص آن روز گردآمده‌اند و نمایندگان طبیعی مردم سراسر مناطق مسلمان‌نشین، از اقصای خراسان تا ساحل مدیترانه، جمع شده‌اند. یک کلمه حرف به‌جا در اینجا می‌تواند کار گسترده‌ترین شبکه‌ی وسایل ارتباط‌جمعی را در آن زمان بکند. امام، خود را به این جمع رسانده است و پیامی دارد. می‌گوید: دیدم امام در میان مردم ایستاد و با صدای هر چه بلندتر – با فریادی که باید در همه‌جا و در همه‌ی گوش‌ها طنین بی‌افکند و به‌وسیله‌ی شنوندگان به سراسر دنیای اسلام پخش شود- پیام خود را سه مرتبه گفت. روی را به طرف دیگری گرداند و سه مرتبه همان سخن را ادا کرد. باز روی را به سمتی دیگر گرداند و باز همان فریاد و همان پیام؛ و بدین ترتیب امام دوازده مرتبه سخن خود را تکرار کرد. این پیام با این عبارات ادا می‌شد: «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ رَسُولَ اللهِ (ص) کَانَ الْإِمَامَ- ثُمَّ کَانَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ (ع) ثُمَّ الْحَسَنُ (ع) ثُمَّ الْحُسَیْنُ (ع) – ثُمَّ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ (ع) ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ (ع) ثُمَّ…» ۱

حدیث دیگر از ابی‌الصباح‌کنانی است که در آن، امام صادق علیه‌السلام خود و دیگر امامان شیعه را چنین توصیف می‌کند: «ما کسانی هستیم که خدا اطاعت ما را بر مردم لازم ساخته است. انفال و صفوالمال در اختیار ماست».

صفوالمال، اموال گزیده‌ای است که طواغیت گردنکش به خود اختصاص داده و دست‌های مستحق را از آن بریده بودند و هنگامی‌که این اموال مغصوب، با پیروزی سلحشوران مسلمان از تصرف ستمگران مغلوب خارج می‌شود، مانند دیگر غنایم تقسیم نمی‌شود تا در اختیار یک نفر قرار گیرد و به او حشمتی کاذب و تفاخری دروغین ببخشد، بلکه به حاکم اسلامی سپرده می‌شود و او از آن‌ها در جهت مصالح عموم مسلمانان استفاده می‌کند. امام در این روایت، خود را اختیاردار صفوالمال و نیز انفال – که آن نیز مربوط به امام است – معرفی می‌کند و با این بیان، به روشنی می‌رساند که امروز حاکم جامعه‌ی اسلامی اوست و این همه باید به دست او و در اختیار او باشد و به نظر او در مصارف درستش به کار رود.

امام در حدیثی دیگر، امامان گذشته را یکیک نام می‌برد و به امامت آنان و اینکه اطاعت از فرمانشان واجب و حتمی است، شهادت می‌دهد و، چون به نام خود می‌رسد، سکوت می‌کند. شنوندگان سخن امام به خوبی می‌دانند که پس از امام باقر علیه‌السلام میراث علم و حکومت در اختیار امام صادق علیه‌السلام است؛ و بدین ترتیب، هم حق فرمانروایی خود را مطرح می‌سازد و هم با لحن استدلال‌گونه، ارتباط و اتصال خود را به نیای والامقامش علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام بیان می‌کند. در ابواب «کتاب الحجه» از کافی و نیز در جلد ۴۷ بحارالانوار از اینگونه حدیث که به صراحت یا به کنایه، سخن از ادعای امامت و دعوت به آن است، فراوان می‌توان یافت.

مدرک قاطع دیگر، شواهدی است که از شبکه‌ی گسترده‌ی تبلیغاتی امام در سراسر کشور اسلامی یاد می‌کند و بودن چنین شبکه‌ای را مسلم می‌سازد. این شواهد، چندان فراوان و مدلل است که اگر حتی یک حدیث صریح هم وجود نمی‌داشت، خدشه‌ای بر حتمیت موضوع وارد نمی‌آمد. مطالعه‌گر زندگینامه‌ی مدون ائمه علیهم‌ا‌لسلام از خود می‌پرسد: آیا امامان شیعه در اواخر دوران بنی‌امیه، داعیان و مبلغانی در اطراف و اکناف کشور اسلامی نداشتند که امامت آنان را تبلیغ کنند و از مردم قول اطاعت و حمایت برای آنان بگیرند؟ پس در این صورت، نشانه‌های این پیوستگی تشکیلاتی که در ارتباطات مالی و فکری میان ائمه و شیعه به وضوح دیده می‌شود، چگونه قابل توجیه است؟ این حمل وجوه و اموال از اطراف عالم به مدینه؟ این همه پرسش از مسائل دینی؟ این دعوت همه‌جاگستر به تشیع؟ و آنگاه این وجهه و محبوبیت بینظیر آل‌علی علیه‌السلام در بخش‌های مهمی از کشور اسلامی؟ و این خیل انبوه محدثان و راویان خراسانی و سیستانی و کوفی و بصری و یمانی و مصری در گرد امام؟ کدام دست مقتدر، این همه را به وجود آورده بود؟ آیا میتوان تصادف یا پیشامد‌های خودبه‌خودی را عامل این پدیده‌های متناسب و مرتبط به هم دانست؟

با این همه تبلیغات مخالف که از طرف بلندگو‌های رژیم خلافت اموی بی‌استثناء در همه‌جا انجام می‌گرفت و حتی نام علی‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام به عنوان محکوم‌ترین چهره‌ی اسلام، در منابر و خطابه‌ها یاد می‌شد، آیا بدون وجود یک شبکه‌ی تبلیغاتی قوی ممکن است آل‌علی علیه‌السلام در نقاطی چنان دوردست و ناآشنا، چنین محبوب و پرجاذبه باشند که کسانی محض دیدار و استفاده از آنان و نیز عرضه کردن دوستی و پیوند خود با آنان، راه‌های دراز را بپیمایند و به حجاز و مدینه روی آورند؛ دانش دین را که بنا بر عقیده‌ی شیعه، همچون سیاست و حکومت است، از آنان فراگیرند و در موارد متعددی بی‌صبرانه اقدام به جنبش نظامی -و به زبان روایات، قیام و خروج- را ازآنان بخواهند؟ اگر تسلیحات شیعه فقط در جهت اثبات علم و زهد ائمه علیهم‌السلام بود، درخواست قیام نظامی چه معنایی می‌توانست داشته باشد؟ ممکن است سؤال شود اگر به‌راستی چنین شبکه‌ی تبلیغاتی وسیع و کارآمدی وجود داشته، چرا نامی از آن در تاریخ نیست و صراحتاً ماجرایی ازآن نقل نشده است؟ پاسخ به‌طور خلاصه آن است که دلیل این بی‌نشانی را نخست در پایبندی وسواس‌آمیز یاران امام به اصل معتبر و مترقی «تقیه» باید جست که هر بیگانه‌ای را از نفوذ در تشکیلات امام مانع می‌شد، و سپس در ناکام ماندن جهاد شیعه در آن مرحله و به قدرت نرسیدن آنان، که این معلول عواملی چند است. اگر بنی‌عباس نیز به قدرت نمی‌رسیدند، بیگمان تلاش و فعالیت پنهانی آنان و خاطرات تلخ و شیرینی که از فعالیت‌های تبلیغاتی داشتند، در سینه‌ها می‌ماند و کسی از آن خبر نمی‌یافت و در تاریخ نیز ثبت نمی‌شد.

 

این نیز یک خط روشن در زندگی امام صادق علیه‌السلام است. به شکلی متمایزتر و صریح‌تر و صحیح‌تر از آنچه در زندگی دیگر امامان می‌توان دید؛ تا آنجا که فقه شیعه «فقه جعفری» نام گرفته است و تا آنجا که همه‌ی کسانی که فعالیت سیاسی امام را نادیده گرفته‌اند، بر این سخن هم‌داستان هستند که امام صادق علیه‌السلام وسیع‌ترین- یا یکی از وسیع‌ترین- حوزه‌های علمی و فقهی زمان خود را دارا بوده است.

مقدمتاً باید دانست که دستگاه خلافت در اسلام، از این جهت با همه‌ی دستگاه‌های دیگر حکومت متفاوت است که این فقط یک تشکیلات سیاسی نیست؛ بلکه یک رهبری سیاسی- مذهبی است. نام و لقب «خلیفه» برای حاکم اسلامی، نشاندهنده‌ی همین حقیقت است که وی بیش از یک رهبر سیاسی است؛ جانشین پیامبر صلوات‌اللَّه‌علیه است و پیامبر صلوات‌اللَّه‌علیه، آورنده‌ی یک دین و آموزنده‌ی اخلاق و البته در عین حال حاکم و رهبر سیاسی است. پس خلیفه در اسلام، به‌جز سیاست، متکفل امور دینی مردم و پیشوای مذهبی آنان نیز هست.

با این آگاهی، به وضوح میتوان دانست که فقه جعفری در برابر فقه فقیهان رسمی روزگار امام صادق علیه‌السلام فقط یک اختلاف عقیده‌ی دینی ساده نبود؛ بلکه در عین حال دو مضمون متعرضانه را نیز با خود حمل می‌کرد: نخست و مهمتر، اثبات بی‌نصیبی دستگاه حکومت از آگاهی دینی و ناتوانی آن از اداره‌ی امور فکری مردم و دیگر، مشخص ساختن موارد تحریف در فقه رسمی که ناشی از مصلحت‌اندیشی فق‌ها در بیان احکام فقهی و ملاحظه‌کاری آنان در برابر تحکم و خواست قدرت‌های حاکم است.

امام صادق علیه‌السلام با گستردن بساط علمی و بیان فقه و معارف اسلامی و تفسیر قرآن به شیوه‌ای غیر شیوه‌ی عالمان وابسته به حکومت، عملاً به معارضه‌ی با آن دستگاه برخاسته بود. آن حضرت بدین وسیله تمام تشکیلات مذهبی و فقاهت رسمی را که یک ضلع مهم حکومت خلفا به شمار می‌آمد، تخطئه می‌کرد و دستگاه حکومت را از بعد مذهبی‌اش تهی‌دست می‌ساخت.

نخستین حکمرانان بنی‌عباس که خود در روزگار پیش از قدرت، سال‌ها در محیط مبارزاتی علوی و در کنار پیروان و یاران آل‌علی علیه‌السلام گذرانیده و به بسیاری از اسرار و چموخم‌های کنار آنان بصیرت داشتند، نقش متعرضانه‌ی این درس و بحث و حدیث و تفسیر را پیش از اسلاف اموی خود درک می‌کردند. گویا به همین خاطر بود که منصور عباسی در خلال درگیری‌های رذالت‌آمیزش با امام صادق علیه‌السلام مدت‌ها آن حضرت را از نشستن با مردم و آموزش دین به آنان، و نیز مردم را از رفت‌وآمد و سؤال از آن حضرت منع کرد؛ تا آنجا که به نقل از «مفضل‌بن‌عمر» – چهره‌ی درخشان و معروف شیعی – هرگاه مسأله‌ای در باب زناشویی و طلاق و امثال این‌ها برای کسی پیش می‌آمد، به آسانی نمی‌توانست به پاسخ آن حضرت دست یابد.

 

امام صادق علیه‌السلام در اواخر دوران بنی‌امیه، شبکه‌ی تبلیغاتی وسیعی را که کار آن، اشاعه‌ی امامت آل‌علی علیه‌السلام و تبیین درست مسأله‌ی امامت بود، رهبری می‌کرد؛ شبکه‌ای که در بسیاری از نقاط دوردست کشور مسلمان، به ویژه در نواحی عراق و خراسان، فعالیت‌های چشمگیر و ثمربخشی دربارهی مسأله‌ی امامت عهده‌دار بود، ولی این تنها یک روی مسأله و بخش ناچیزی از آن است.

موضوع تشکیلات پنهان در صحنه‌ی زندگی سیاسی امام صادق علیه‌السلام و نیز دیگر ائمه علیهم‌السلام، از جمله مهم‌ترین و شورانگیزترین و در عین حال مجهول‌ترین و ابهام‌آمیزترین فصول این زندگینامه‌ی پرماجراست.

برای اثبات وجود چنین سازمانی نمی‌توان و نمی‌باید در انتظار مدارک صریح بود. نباید توقع داشت که یکی از امامان یا یکی از یاران نزدیکش صراحتاً به وجود تشکیلات سیاسی – فکری شیعی اعتراف کرده باشد؛ این چیزی نیست که بتوان به آن اعتراف کرد. انتظار معقول آن است که اگر روزی هم دشمن به وجود تشکل پنهانی امام پی برد و از خود آن حضرت یا یکی از یارانش چیزی پرسید، او به‌کلی وجود چنین چیزی را انکار کند و گمان آن را یک سوءظن یا تهمت بخواند. این، خاصیت همیشگی کار مخفی است.

باید در پی قرائن و شواهد و بطون حوادث ظاهراً ساده‌ای بود که اگرچه نظر بیننده‌ی عادی را جلب نمی‌کند، ولی با دقت و تأمل، خبر از جریان‌های پنهانی بسیاری می‌دهد. اگر با چنین نگرشی به سراسر دوران دو قرن و نیمی زندگی ائمه علیهم‌السلام نظر شود، وجود یک تشکیلات پنهان در خدمت و تحت فرمان ائمه علیهم‌السلام تقریباً مسلم می‌گردد.

انتهای پیام/341

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

وجود تشکیلات پنهانی؛ ایدئولوژی سیاسی امام صادق (ع) بیشتر بخوانید »

خطوط اصلی زندگی حضرت امام صادق علیه‌السلام

وجود تشکیلات پنهانی؛ ایدئولوژیک سیاسی امام صادق (ع)


به گزارش مجاهدت از خبرنگار اخبار داخلی دفاع‌پرس،  به‌مناسبت سالروز شهادت حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام، به بخش‌هایی از بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره حیات نورانی این امام معصوم پرداختیم.

وقتی امام باقر علیه‌السلام از دنیا می‌رود بر اثر فعالیت‌های بسیاری که در طول این مدت خود امام باقر علیه‌السلام و امام سجاد علیه‌السلام انجام داده بودند اوضاع و احوال به سود خاندان پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بسیار تغییر کرد.

نقشه‌ی امام صادق علیه‌السلام این بود، که بعد از رحلت امام باقر علیه‌السلام کار‌ها را جمع و جور کند، یک قیام علنی به راه بیندازد و حکومت بنی‌امیه را -که هر روزی یک دولتی عوض می‌شد و حاکی از نهایت ضعف دستگاه بنی‌امیه بود- واژگون کند و از خراسان و ری و اصفهان و عراق و حجاز و مصر و مراکش و همه‌ی مناطق مسلمان‌نشین که در همه‌ی این مناطق شبکه‌ی حزبی امام صادق علیه‌السلام -یعنی شیعه، شیعه یعنی شبکه‌ی حزبی امام صادقعلیه‌السلام- شبکه‌ی امام صادق علیه‌السلام همه جا گسترده بود، از همه‌ی آن‌ها نیرو بیاید مدینه و امام لشکرکشی کند به شام.

حکومت شام را ساقط کند و خودش پرچم خلافت را بلند کند و بیاید مدینه و حکومت پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را به راه بیندازد؛ این نقشه‌ی امام صادق بود؛ لذا وقتی که در خدمت امام باقر علیه‌السلام در روز‌های آخر عمرش صحبت می‌شود و سؤال می‌شود که قائم آل محمد کیست، حضرت یک نگاهی می‌کنند به امام صادق علیه‌السلام می‌گویند که گویا می‌بینم که قائم آل محمد این است. البته می‌دانید که قائم آل محمد یک اسم عام است، اسم خاص نیست، اسم، ولی عصر صلوات‌اللَّه‌علیه نیست.

حضرت، ولی عصر صلوات‌اللَّه‌علیه قائم نهایی آل محمد است، اما همه‌ی کسانی که از آل محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله در طول زمان قیام کردند -چه پیروزی به دست آورده باشند چه نیاورده باشند- این‌ها قائم آل محمدند و این روایاتی که می‌گوید وقتی قائم ما قیام کند این کار‌ها را می‌کند، این کار‌ها را می‌کند، این رفاه را ایجاد می‌کند، این عدل را می‌گستراند، منظور حضرت، ولی عصر عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف نبود آن روز، منظور این بود که آن شخصی از آل محمد که بناست حکومت حق و عدل را به وجود بیاورد، او وقتی که قیام بکند این کار‌ها را خواهد کرد و این درست هم بود.

کار پنهانی و تشکیلاتی به‌طور معمول در صورتی‌که با اصول درست پنهان‌کاری همراه باشد، باید همواره پنهان بماند. آن روز مخفی بوده، بعد از آن نیز مخفی می‌ماند و رازداری و کتمان صاحبانش نمی‌گذارد پای نامحرمی بدانجا برسد. هرگاه آن کار به ثمر برسد و گردانندگان و عاملانش بتوانند قدرت را در دست گیرند، خود، دقایق کار پنهان خود را برملا خواهند کرد. به همین جهت است که اکنون بسیاری از ریزهکاری‌ها و حتی فرمان‌های خصوصی و تماس‌های محرمانه‌ی سران بنی‌عباس با پیروان افراد تشکیلاتشان در دوران دعوت عباسی در تاریخ ثبت است و همه از آن آگاهند.

بی‌گمان اگر نهضت علوی نیز به ثمر می‌رسید و قدرت و حکومت در اختیار امامان شیعه یا عناصر برگزیده‌ی آنان در می‌آمد، ما امروز از همه‌ی راز‌های سربه‌مهر دعوت علوی و تشکیلات همه‌جاگسترده و بسیار محرمانه‌ی آن مطلع می‌بودیم.

تنها راهی که می‌تواند ما را با خط کلی زندگی امام آشنا سازد، آن است که نمودار‌های مهم زندگی آن حضرت را در لابه‌لای این ابهام‌ها یافته، به کمک آنچه از اصول کلی تفکر و اخلاق آن حضرت می‌شناسیم، خطوط اصلی زندگینامه‌ی امام را ترسیم کنیم و آنگاه برای تعیین خصوصیات و دقایق، در انتظار قرائن و دلایل پراکنده‌ی تاریخی و نیز قرائنی به‌جز تاریخ بمانیم.

نمودار‌های مهم و برجسته در زندگی امام صادق علیه‌السلام بدین شرح است:

۱. تبیین وتبلیغ مسأله‌ی امامت.
۲. تبلیغ و بیان احکام دین به شیوه‌ی فقه شیعی و نیز تفسیر قرآن به روال بینش شیعی.
۳. وجود تشکیلات پنهانی ایدئولوژیک–سیاسی.

امام صادق علیه‌السلام نیز مانند دیگر امامان شیعه، محور برجسته‌ی دعوتش را موضوع «امامت» تشکیل می‌داده است. برای اثبات این واقعیت تاریخی، قاطعترین مدرک، روایات فراوانی است که ادعای امامت را از زبان امام صادق علیه‌السلام به روشنی و با صراحت تمام نقل می‌کند.

امام در هنگام اشاعه و تبلیغ این مطلب، خود را در مرحله‌ای از مبارزه می‌دیده است که می‌بایست به طور مستقیم و صریح، حکام زمان را نفی کند و خویشتن را به عنوان صاحب حق واقعی ولایت و امامت به مردم معرفی نماید؛ و قاعدتاً این عمل فقط هنگامی صورت می‌گیرد که همه‌ی مراحل قبلی مبارزه با موفقیت انجام گرفته، آگاهی‌های سیاسی و اجتماعی در قشر وسیعی پدید آمده، آمادگی‌های بالقوه در همه‌جا احساس شده، زمینه‌های ایدئولوژیک در جمع قابل توجهی ایجاد گردیده، لزوم حکومت حق و عدل برای جمعی کثیر به ثبوت رسیده و بالاخره رهبر تصمیم راسخ خود را برای مبارزه‌ا‌ی نهایی گرفته است. بدون این همه، مطرح کردن نام یک شخص معین به عنوان امام و زمامدار محق جامعه، کاری عجولانه و بی‌فایده خواهد بود.

نکته‌ی دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که امام در مواردی به این بسنده نمی‌کند که امامت را برای خویش اثبات کند؛ بلکه همراه نام خود، نام امامان بحق و اسلاف پیشین خود را نیز یاد می‌کند و در حقیقت سلسله‌ی امامت اهلبیت علیهم‌السلام را متصل و جدایی‌ناپذیر مطرح می‌سازد. این عمل با توجه به اینکه تفکر شیعی، همه‌ی زمامداران نابحق گذشته را محکوم کرده و آنان را «طاغوت» بهشمار میآورده، میتواند اشاره به پیوستگی جهاد شیعیان این زمان بهزمان‌های گذشته نیز باشد. در واقع امام صادق علیه‌السلام با این بیان، امامت خود را یک نتیجه‌ی قهری که بر امامت گذشتگان مترتب است، می‌شمارد و آن را از حالت بی‌سابقه و بی‌ریشه و پایه بودن؛ بیرون می‌آورد و سلسله‌ی خود را از کانالی مطمئن و تردیدناپذیر به پیامبر بزرگوار صلی‌الله‌علیه‌وآله متصل می‌کند.

روایت «عمروبن‌ابی‌المقدام» منظره‌ی شگفت‌آوری را ترسیم می‌کند: روز نهم ذیحجه روز عرفه است. محشری از خلایق در عرفات برای ادای مراسم خاص آن روز گردآمده‌اند و نمایندگان طبیعی مردم سراسر مناطق مسلمان‌نشین، از اقصای خراسان تا ساحل مدیترانه، جمع شده‌اند. یک کلمه حرف به‌جا در اینجا می‌تواند کار گسترده‌ترین شبکه‌ی وسایل ارتباط‌جمعی را در آن زمان بکند. امام، خود را به این جمع رسانده است و پیامی دارد. می‌گوید: دیدم امام در میان مردم ایستاد و با صدای هر چه بلندتر – با فریادی که باید در همه‌جا و در همه‌ی گوش‌ها طنین بی‌افکند و به‌وسیله‌ی شنوندگان به سراسر دنیای اسلام پخش شود- پیام خود را سه مرتبه گفت. روی را به طرف دیگری گرداند و سه مرتبه همان سخن را ادا کرد. باز روی را به سمتی دیگر گرداند و باز همان فریاد و همان پیام؛ و بدین ترتیب امام دوازده مرتبه سخن خود را تکرار کرد. این پیام با این عبارات ادا می‌شد: «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ رَسُولَ اللهِ (ص) کَانَ الْإِمَامَ- ثُمَّ کَانَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ (ع) ثُمَّ الْحَسَنُ (ع) ثُمَّ الْحُسَیْنُ (ع) – ثُمَّ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ (ع) ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ (ع) ثُمَّ…» ۱

حدیث دیگر از ابی‌الصباح‌کنانی است که در آن، امام صادق علیه‌السلام خود و دیگر امامان شیعه را چنین توصیف می‌کند: «ما کسانی هستیم که خدا اطاعت ما را بر مردم لازم ساخته است. انفال و صفوالمال در اختیار ماست».

صفوالمال، اموال گزیده‌ای است که طواغیت گردنکش به خود اختصاص داده و دست‌های مستحق را از آن بریده بودند و هنگامی‌که این اموال مغصوب، با پیروزی سلحشوران مسلمان از تصرف ستمگران مغلوب خارج می‌شود، مانند دیگر غنایم تقسیم نمی‌شود تا در اختیار یک نفر قرار گیرد و به او حشمتی کاذب و تفاخری دروغین ببخشد، بلکه به حاکم اسلامی سپرده می‌شود و او از آن‌ها در جهت مصالح عموم مسلمانان استفاده می‌کند. امام در این روایت، خود را اختیاردار صفوالمال و نیز انفال – که آن نیز مربوط به امام است – معرفی می‌کند و با این بیان، به روشنی می‌رساند که امروز حاکم جامعه‌ی اسلامی اوست و این همه باید به دست او و در اختیار او باشد و به نظر او در مصارف درستش به کار رود.

امام در حدیثی دیگر، امامان گذشته را یکیک نام می‌برد و به امامت آنان و اینکه اطاعت از فرمانشان واجب و حتمی است، شهادت می‌دهد و، چون به نام خود می‌رسد، سکوت می‌کند. شنوندگان سخن امام به خوبی می‌دانند که پس از امام باقر علیه‌السلام میراث علم و حکومت در اختیار امام صادق علیه‌السلام است؛ و بدین ترتیب، هم حق فرمانروایی خود را مطرح می‌سازد و هم با لحن استدلال‌گونه، ارتباط و اتصال خود را به نیای والامقامش علی‌بن‌ابیطالب علیه‌السلام بیان می‌کند. در ابواب «کتاب الحجه» از کافی و نیز در جلد ۴۷ بحارالانوار از اینگونه حدیث که به صراحت یا به کنایه، سخن از ادعای امامت و دعوت به آن است، فراوان می‌توان یافت.

مدرک قاطع دیگر، شواهدی است که از شبکه‌ی گسترده‌ی تبلیغاتی امام در سراسر کشور اسلامی یاد می‌کند و بودن چنین شبکه‌ای را مسلم می‌سازد. این شواهد، چندان فراوان و مدلل است که اگر حتی یک حدیث صریح هم وجود نمی‌داشت، خدشه‌ای بر حتمیت موضوع وارد نمی‌آمد. مطالعه‌گر زندگینامه‌ی مدون ائمه علیهم‌ا‌لسلام از خود می‌پرسد: آیا امامان شیعه در اواخر دوران بنی‌امیه، داعیان و مبلغانی در اطراف و اکناف کشور اسلامی نداشتند که امامت آنان را تبلیغ کنند و از مردم قول اطاعت و حمایت برای آنان بگیرند؟ پس در این صورت، نشانه‌های این پیوستگی تشکیلاتی که در ارتباطات مالی و فکری میان ائمه و شیعه به وضوح دیده می‌شود، چگونه قابل توجیه است؟ این حمل وجوه و اموال از اطراف عالم به مدینه؟ این همه پرسش از مسائل دینی؟ این دعوت همه‌جاگستر به تشیع؟ و آنگاه این وجهه و محبوبیت بینظیر آل‌علی علیه‌السلام در بخش‌های مهمی از کشور اسلامی؟ و این خیل انبوه محدثان و راویان خراسانی و سیستانی و کوفی و بصری و یمانی و مصری در گرد امام؟ کدام دست مقتدر، این همه را به وجود آورده بود؟ آیا میتوان تصادف یا پیشامد‌های خودبه‌خودی را عامل این پدیده‌های متناسب و مرتبط به هم دانست؟

با این همه تبلیغات مخالف که از طرف بلندگو‌های رژیم خلافت اموی بی‌استثناء در همه‌جا انجام می‌گرفت و حتی نام علی‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام به عنوان محکوم‌ترین چهره‌ی اسلام، در منابر و خطابه‌ها یاد می‌شد، آیا بدون وجود یک شبکه‌ی تبلیغاتی قوی ممکن است آل‌علی علیه‌السلام در نقاطی چنان دوردست و ناآشنا، چنین محبوب و پرجاذبه باشند که کسانی محض دیدار و استفاده از آنان و نیز عرضه کردن دوستی و پیوند خود با آنان، راه‌های دراز را بپیمایند و به حجاز و مدینه روی آورند؛ دانش دین را که بنا بر عقیده‌ی شیعه، همچون سیاست و حکومت است، از آنان فراگیرند و در موارد متعددی بی‌صبرانه اقدام به جنبش نظامی -و به زبان روایات، قیام و خروج- را ازآنان بخواهند؟ اگر تسلیحات شیعه فقط در جهت اثبات علم و زهد ائمه علیهم‌السلام بود، درخواست قیام نظامی چه معنایی می‌توانست داشته باشد؟ ممکن است سؤال شود اگر به‌راستی چنین شبکه‌ی تبلیغاتی وسیع و کارآمدی وجود داشته، چرا نامی از آن در تاریخ نیست و صراحتاً ماجرایی ازآن نقل نشده است؟ پاسخ به‌طور خلاصه آن است که دلیل این بی‌نشانی را نخست در پایبندی وسواس‌آمیز یاران امام به اصل معتبر و مترقی «تقیه» باید جست که هر بیگانه‌ای را از نفوذ در تشکیلات امام مانع می‌شد، و سپس در ناکام ماندن جهاد شیعه در آن مرحله و به قدرت نرسیدن آنان، که این معلول عواملی چند است. اگر بنی‌عباس نیز به قدرت نمی‌رسیدند، بیگمان تلاش و فعالیت پنهانی آنان و خاطرات تلخ و شیرینی که از فعالیت‌های تبلیغاتی داشتند، در سینه‌ها می‌ماند و کسی از آن خبر نمی‌یافت و در تاریخ نیز ثبت نمی‌شد.

 

این نیز یک خط روشن در زندگی امام صادق علیه‌السلام است. به شکلی متمایزتر و صریح‌تر و صحیح‌تر از آنچه در زندگی دیگر امامان می‌توان دید؛ تا آنجا که فقه شیعه «فقه جعفری» نام گرفته است و تا آنجا که همه‌ی کسانی که فعالیت سیاسی امام را نادیده گرفته‌اند، بر این سخن هم‌داستان هستند که امام صادق علیه‌السلام وسیع‌ترین- یا یکی از وسیع‌ترین- حوزه‌های علمی و فقهی زمان خود را دارا بوده است.

مقدمتاً باید دانست که دستگاه خلافت در اسلام، از این جهت با همه‌ی دستگاه‌های دیگر حکومت متفاوت است که این فقط یک تشکیلات سیاسی نیست؛ بلکه یک رهبری سیاسی- مذهبی است. نام و لقب «خلیفه» برای حاکم اسلامی، نشاندهنده‌ی همین حقیقت است که وی بیش از یک رهبر سیاسی است؛ جانشین پیامبر صلوات‌اللَّه‌علیه است و پیامبر صلوات‌اللَّه‌علیه، آورنده‌ی یک دین و آموزنده‌ی اخلاق و البته در عین حال حاکم و رهبر سیاسی است. پس خلیفه در اسلام، به‌جز سیاست، متکفل امور دینی مردم و پیشوای مذهبی آنان نیز هست.

با این آگاهی، به وضوح میتوان دانست که فقه جعفری در برابر فقه فقیهان رسمی روزگار امام صادق علیه‌السلام فقط یک اختلاف عقیده‌ی دینی ساده نبود؛ بلکه در عین حال دو مضمون متعرضانه را نیز با خود حمل می‌کرد: نخست و مهمتر، اثبات بی‌نصیبی دستگاه حکومت از آگاهی دینی و ناتوانی آن از اداره‌ی امور فکری مردم و دیگر، مشخص ساختن موارد تحریف در فقه رسمی که ناشی از مصلحت‌اندیشی فق‌ها در بیان احکام فقهی و ملاحظه‌کاری آنان در برابر تحکم و خواست قدرت‌های حاکم است.

امام صادق علیه‌السلام با گستردن بساط علمی و بیان فقه و معارف اسلامی و تفسیر قرآن به شیوه‌ای غیر شیوه‌ی عالمان وابسته به حکومت، عملاً به معارضه‌ی با آن دستگاه برخاسته بود. آن حضرت بدین وسیله تمام تشکیلات مذهبی و فقاهت رسمی را که یک ضلع مهم حکومت خلفا به شمار می‌آمد، تخطئه می‌کرد و دستگاه حکومت را از بعد مذهبی‌اش تهی‌دست می‌ساخت.

نخستین حکمرانان بنی‌عباس که خود در روزگار پیش از قدرت، سال‌ها در محیط مبارزاتی علوی و در کنار پیروان و یاران آل‌علی علیه‌السلام گذرانیده و به بسیاری از اسرار و چموخم‌های کنار آنان بصیرت داشتند، نقش متعرضانه‌ی این درس و بحث و حدیث و تفسیر را پیش از اسلاف اموی خود درک می‌کردند. گویا به همین خاطر بود که منصور عباسی در خلال درگیری‌های رذالت‌آمیزش با امام صادق علیه‌السلام مدت‌ها آن حضرت را از نشستن با مردم و آموزش دین به آنان، و نیز مردم را از رفت‌وآمد و سؤال از آن حضرت منع کرد؛ تا آنجا که به نقل از «مفضل‌بن‌عمر» – چهره‌ی درخشان و معروف شیعی – هرگاه مسأله‌ای در باب زناشویی و طلاق و امثال این‌ها برای کسی پیش می‌آمد، به آسانی نمی‌توانست به پاسخ آن حضرت دست یابد.

 

امام صادق علیه‌السلام در اواخر دوران بنی‌امیه، شبکه‌ی تبلیغاتی وسیعی را که کار آن، اشاعه‌ی امامت آل‌علی علیه‌السلام و تبیین درست مسأله‌ی امامت بود، رهبری می‌کرد؛ شبکه‌ای که در بسیاری از نقاط دوردست کشور مسلمان، به ویژه در نواحی عراق و خراسان، فعالیت‌های چشمگیر و ثمربخشی دربارهی مسأله‌ی امامت عهده‌دار بود، ولی این تنها یک روی مسأله و بخش ناچیزی از آن است.

موضوع تشکیلات پنهان در صحنه‌ی زندگی سیاسی امام صادق علیه‌السلام و نیز دیگر ائمه علیهم‌السلام، از جمله مهم‌ترین و شورانگیزترین و در عین حال مجهول‌ترین و ابهام‌آمیزترین فصول این زندگینامه‌ی پرماجراست.

برای اثبات وجود چنین سازمانی نمی‌توان و نمی‌باید در انتظار مدارک صریح بود. نباید توقع داشت که یکی از امامان یا یکی از یاران نزدیکش صراحتاً به وجود تشکیلات سیاسی – فکری شیعی اعتراف کرده باشد؛ این چیزی نیست که بتوان به آن اعتراف کرد. انتظار معقول آن است که اگر روزی هم دشمن به وجود تشکل پنهانی امام پی برد و از خود آن حضرت یا یکی از یارانش چیزی پرسید، او به‌کلی وجود چنین چیزی را انکار کند و گمان آن را یک سوءظن یا تهمت بخواند. این، خاصیت همیشگی کار مخفی است.

باید در پی قرائن و شواهد و بطون حوادث ظاهراً ساده‌ای بود که اگرچه نظر بیننده‌ی عادی را جلب نمی‌کند، ولی با دقت و تأمل، خبر از جریان‌های پنهانی بسیاری می‌دهد. اگر با چنین نگرشی به سراسر دوران دو قرن و نیمی زندگی ائمه علیهم‌السلام نظر شود، وجود یک تشکیلات پنهان در خدمت و تحت فرمان ائمه علیهم‌السلام تقریباً مسلم می‌گردد.

انتهای پیام/341

این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده است

وجود تشکیلات پنهانی؛ ایدئولوژیک سیاسی امام صادق (ع) بیشتر بخوانید »