انتخابات ترکیه

به گزارش مجاهدت از مشرق، جعفر بلوری طی یادداشتی در روزنامه کیهان نوشت: نوشتم «واکنش کیهان به انتخابات ترکیه» و دکمه اینتر را فشردم. نتیجه حیرت آور بود. آنچه حیرت‌زده‌ام کرد، مواجهه با یکی دو تیتر تحریف شده نبود چرا که، ناف برخی از این رسانه‌های زنجیره‌ای داخلی و خارجی را با «تحریف» بریده‌اند. آنچه باعث حیرت شد، مواجهه با ده‌ها تیتر یک شکل و تحریف شده بود که عیناً از هم کپی شده و در مقیاسی وسیع در داخل و خارج از کشور از سوی زنجیره‌ای‌ها منتشر شده بود. نوعی «پخش مویرگی خبری تحریف شده» تا فرد، وارد هر محیط مجازی می‌شود، آن را ببیند! می‌شد نوعی «عصبانیت» را هم در این متن دید. همین بهانه‌ای شد برای نوشتن این یادداشت. بخوانید:

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در فضای سیاسی و رسانه‌ای امروز کشور، نیاز به بررسی جدی و آسیب شناسی دقیق دارد، همین مسئله تحریف و انتشار اخبار دروغ است. اهمیت این مسئله به ویژه در جامعه سیاسی ایران آن‌قدر زیاد است که رهبر انقلاب درباره آن بارها تذکر داده‌اند از جمله این که گفته‌اند «اگر جریان تحریف شکست بخورد، جریان تحریم هم شکست خواهد خورد.»(۱۰/۵/۹۹) و سایت khamenei.ir نیز با انتشار پوستری با عنوان «کار جریان تحریف آدرس غلط دادن برای حل مشکل تحریم است»، نسبت به تحریف گسترده بیاناتشان از سوی همین زنجیره‌ای‌ها واکنش نشان دادند.(آذر ماه ۹۹) از همین دو جمله و آنچه طی سال‌های گذشته تجربه کرده‌ایم می‌توان نتیجه گرفت، با «تحریف» مانع از حل مشکل تحریم و در نتیجه حل مشکلات اقتصادی می‌شوند. از این جمله اصلا تعجب نکنید. طیفی که در حال تحلیل رفتارش هستیم، تحریف که هیچ، سابقه دادن گرای تحریم را هم در کارنامه خود دارند. به عنوان فقط یک نمونه به گزارش مجاهدت از روزنامه لس‌آنجلس تایمز در تاریخ ۲۸ مهر ۱۳۸۸ که از رایزنی یک مقام آمریکایی با «سران اپوزیسیون و نمایندگان سران جنبش سبز» منتشر کرد توجه کنید.

«جان‌هانا»، عضو ارشد موسسه واشنگتن در سیاست

خاور نزدیک و مشاور امنیت ملی دیک چنی (معاون جرج بوش) به این روزنامه می‌گوید: «مطمئناً پیامی که من از گردهمایی اخیر فعالان اپوزیسیون ایران- که در میان آنها بعضی شخصیت‌های نزدیک به رهبری جنبش سبز حضور داشتند- شنیدم، این بود که تحریم باید اعمال شود و این تحریم باید هرچه شدیدتر باشد؛ تحریم ضعیف و یا تدریجی، فقط به رژیم این امکان را می‌دهد که با وضعیت جدید خودش را تطبیق دهد. آنها گفتند برای اینکه تحریم مؤثر باشد، باید به صورت شوک‌ وارد شود که فلج کند و نه به صورت واکسن… برخی از آنها نگرانند که رژیم بر اثر حمله نظامی فلج نشود و به جای آن، جنبش سبز سرکوب شود. با وجود این نگرانی، آنها پیشنهاد دادند بمباران همزمان تأسیسات هسته‌ای و مراکز سپاه پاسداران و بسیج- هر چند که تعدادی از مردم را هم نابود کند- موجبات جمع کردن بساط حکومت به دست مخالفان را تسریع خواهد کرد»!
تا این‌جا به این نتیجه رسیدیم که یک جریان سیاسی در کشور وجود دارد که با استفاده از ابزار «تحریف» مانع از رفع مشکلات اقتصادی می‌شود و حتی اگر لازم ببیند، گرای تحریم هم می‌دهد و از دادن پیشنهاد بمباران مردم هم هیچ ابایی ندارد. بهانه شروع تحلیلمان هم انتخابات ترکیه، و تحریف رسوای گزارش کیهان از سوی جریانی خاص بود.

آنها این‌طور تیتر زده‌اند: «کیهان: اردوغان دیکتاتور است»(!) برای فهم و درک این که این تیتر دروغ است یا خیر، حتی نیاز به رجوع به اصل گزارش کیهان هم نیست و داشتن یک ارزن سواد رسانه‌ای کافی است تا با دیدن آن دروغ بودنش معلوم شود. هیچ رسانه رسمی در کشور بنا به دلایل متعدد حرفه‌ای و سیاسی، چنین تیتری نمی‌زند و از چنین جمله‌ای استفاده نمی‌کند مگر رسانه‌های همین طیف!

(که دیدید زدند و استفاده کردند) این طیف با همین ابزارِ «تحریف» بود که ۸ ماه کشور را به آشوب کشیدند یا مشارکت ۸۵ درصدی و بی‌نظیر در انتخابات سال ۸۸ را که می‌توانست به «تولید قدرت و فرصت» برای کشور بینجامد، به «بحران و تهدید» بدل کردند. خدا بیامرزد، سردار دل‌ها شهید سلیمانی را که می‌گفت: «من با تجربه این را می‌گویم که میزان فرصتی که در بحران‌ها وجود دارد در خود فرصت‌ها نیست. اما شرط آن این است که نترسید و نترسیم و نترسانیم.» تحولات بعد از انتخابات کم نظیر سال ۸۸ اما نشان داد، هنر این طیف، تبدیل فرصت‌ها به تهدیدها، ترسیدن و ترساندن است! راجع به انتخابات ۸۸ و خیانتی که این طیف به این فرصت بی‌نظیر کردند می‌شود، ساعت‌ها نوشت که آن نیز فرصت دیگری را می‌طلبد. این‌جا فقط به این جمله اکتفا می‌کنیم که، اردوغان و قلیچدار اوغلو، با وجود اختلاف اندک در میزان آراء، تن به قانون دادند و مشارکت ۸۸ درصدی را با جِرزنی و آشوب، «فرصت» نگه داشتند و به بحران تبدیلش نکردند اما طیفی که موضوع بحث ماست، با وجود اختلاف سیزده میلیونی در میزان آراء، زیر قانون زدند و با دروغ و تحریف کشور را به آتش کشیدند و چنان خسارت‌های سیاسی، اقتصادی، جانی و حیثیتی بر کشور زدند که هنوز جبران نشده است! اردوغان کودتاچیان سال ۲۰۱۶ را هنوز رها نکرده و در حال محاکمه و زندانی کردنشان است اما این کودتاچیان علیه رای مردم ایران، هنوز راست راست راه می‌روند و تئوری «عبور از بحران» و «چگونه توسعه پیدا کنیم» می‌بافند!

«سانسور» یکی دیگر از ابزارهای طیف مورد بحث ماست که با آن، به کمک تحریف و تحریم می‌روند. به عنوان فقط یک مثال، خبر توافقنامه ریلی رشت تا آستارا که دیروز با سرمایه‌گذاری یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورویی روسیه، با ایران منعقد شد، امروز در رسانه‌های زنجیره‌ای ملاحظه کنید و ببینید چقدر و چگونه این خبر مهم را در صفحات نخست خود پوشش می‌دهند! با این پروژه که آسیا را از طریق ایران به اروپا متصل می‌کند، طبق برآوردهایی که شده می‌توان سالانه چیزی بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار درآمد کسب و یک میلیون مسافر و ۱۵ میلیون تن کالا جا به جا کرد. کشورهای آسیایی مثل هند و چین نیز می‌توانند

به جای ۳۰ روز، طی فقط ۱۰ روز کالاهایشان را به مقصد اروپا انتقال بدهند. اجرایی شدن این پروژه که بنا به دلایلی-که خود نیاز جدی به بررسی دارد-۲۳ سال بر زمین مانده بود، یعنی وارد آمدن یک ضربه کاری به تحریم‌های غرب. به این نکته هم توجه کنید که این طیف سال‌هاست که «لزوم سرمایه‌گذاری خارجی در کشور برای برون رفت از مشکلات اقتصادی» ورد قلم و زبانشان است و اگر در این گزاره صداقت داشته باشند، امروز این خبر باید تیتر یک رسانه‌هایشان شود!

اما این که «چرا با وجود خسارات فراوان اقتصادی، سیاسی و امنیتی تحریف، همچنان به تحریف ادامه می‌دهند؟» دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد که یکی از مهم‌ترین دلایل آن، «کم هزینه» یا به تعبیر دقیق‌تر «بی هزینه» بودن چنین جرم و تخلفاتی در ایران است. رسانه یک تکنولوژی است و مثل بسیاری از تکنولوژی‌های دیگر، در کنار صدها مزیت، معایبی هم می‌تواند داشته باشد و صاحبان این تکنولوژی‌ها، در بدو ایجاد آن، ضمن شناسایی این معایب، قوانینی را تصویب و اجرا می‌کنند تا بدین وسیله، از میزان این معایب بکاهند. اگر چه این تکنولوژی به خودی خود عیبی ندارد و این استفاده‌کننده از تکنولوژی است که باید نگران تخلف از این قوانین باشد و تا این «آسوده خیالی» هست، تخلفات ادامه خواهد داشت. به لطف خدا قوانینی در کشور برای چنین تخلفاتی تصویب شده است اما، مهم‌تر از تصویب قانون، اجرای آن است!

روزنامه‌های امروز چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که تیتر و تحلیل‌های صفحات نخست روزنامه‌ها بیشتر به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه اختصاص یافته است. از طرح این سوال چرا انتخابات ترکیه برای مردم ایران مهم است تا طرح این نکته انتخابات ترکیه مدعیان اصلاحات را شرمنده کرده است، به نظر بازار انتخابات در کشور همسایه در تهران نیز داغ است؛ ماجرای انتخابات ترکیه از جمله تیترهایی است که در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

انتخابات یکشنبه گذشته ترکیه گرچه پایان نیافت و دور دوم آن دو هفته دیگر برگزار می‌شود و با توجه به نزدیکی آرا، احتمال پیروزی هر دو رقیب متصور است، این رویداد سیاسی این روزها در صدر اخبار روزنامه‌ها قرار دارد.

روزنامه‌های اصلاح‌طلب نگاهی از درون به بیرون به انتخابات ترکیه دارند، هم‌میهن الگوی انتخابات ترکیه را پیشنهاد داده و نوشته است:

اگر ساختار حزبی در ایران و ترکیه را مقایسه کنیم درس‌های خوبی می‌گیریم. شاید بتوان گفت بخش مهمی از مشارکت و شفافیت در انتخابات ترکیه به احزاب فعال این کشور برمی‌گردد و عامل پویایی و قدرت نظام سیاسی این کشور است. کادرسازی می‌کنند، توانمند هستند و نیروهایشان را پله‌پله رشد می‌دهند. حزب در ترکیه یک پدیدۀ سازمان‌یافته و موثر است که همۀ عرصه‌های سیاسی و اجتماعی را در بر می‌گیرد. مانند یک سازمان یا نهاد هر روز و هر ساعت فعال هستند. از این منظر نحوه فعالیت احزاب ترکیه می‌تواند یک کارگاه آموزشی مناسب برای احزاب داخل ایران باشد.

روزنامه اعتماد نیز انتخابات ترکیه را «پیروزی دموکراسی» خوانده و می‌نویسد:

در ترکیه آرای ملی‌گرایان تعیین‌کننده انتخابات بود نه آرای کردها. ترکیه کشوری است که سریع‌تر از بقیه از جریانات سیاسی دیگر کشورها تاثیر می‌گیرد و تقریبا در هر دوره‌ای همین بوده است. در حالی که احزاب راست رادیکال در همسایگی ترکیه در صربستان و مجارستان به قدرت می‌رسند، یا گفتمان اقتدارگرایی در روسیه، چین، اسراییل و حتی امریکا نیز سکان حکمرانی را به دست می‌گیرد آیا در کشوری به مانند ترکیه ائتلاف میز شش‌نفره شانسی برای حکومت کردن می‌تواند داشته باشد؟ آیا می‌توان گفت که ترکیه تحت‌تاثیر جریان ملی‌گرایی در جهان نیست؟

روزنامه شرق نیز نوشته است که قلیچداراوغلو برای پیروزی در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه به معجزه نیاز دارد؛ در بخشی از این گزارش آمده است:

هنوز بنیادهایی که آتاتورک تأسیس کرده، به‌ویژه نهادگرایی، در ترکیه قوی است. همچنین خطاست که آرای اردوغان را فقط بر اساس مذهب تفسیر کرد. این دو عامل نقش داشتند، اما اقتصاد نقش پررنگ‌تری داشت. با وجود بحران اقتصادی شدید ترکیه و سوء‌عملکرد اردوغان، همچنان موفقیت انکارنشدنی او در دهه اول حکمرانی، تأثیرش را گذاشته است.

شرق در ادامه نوشته است:

از آن مهم‌تر، ائتلاف رقیب او برنامه مؤثری ارائه نکرد و درواقع رأی به این حزب سلبی بود. اکثریت رأی‌دهندگان ترکیه قانع نشدند که با حضور آنها وضعیت اقتصادی بهتر می‌شود. حتی در شهرهای زلزله‌زده نیز -‌به استثنای یک شهر- اردوغان با فاصله زیاد برنده شد. شکاف شهری نیز علیه او چندان فعال نشد و در استانبول، مهم‌ترین شهر ترکیه، فقط یک درصد کمتر از کمال قلیچداراوغلو رأی آورد.

نگاهی به محتوای روزنامه‌های اصلاح‌طلب نشان از سمپاتیک خاص آنها به الگوی سیاسی ترکیه دارد، این توجه ویژه برای رسیدن به الگوی ترکی در سیاست موضوعی قابل توجه و با ریشه خاص است، در ایران گروهک نهضت آزادی از جمله مبلغین نظریه سکولاریته سیاسی است؛ ابراهیم یزدی دبیر کل اسبق این گروهک آمریکایی در بسیازی از مقالات و گفتگوهای خود الگوی حکومتی کودتا زده چون ترکیه را بهترین گزینه برای آینده ایران ارزیابی کرده و اعتقاد داشت که ترکیه الگوی تعامل اسلامگرایان با لائیک ها است!

یزدی در بهمن سال ۸۷ در گفتگو با اعتماد روایتی را شرح می‌دهد که این روزها اصلاح‌طلبان در بیان آن کمی محتاط هستند؛ الگوی ترکی برای ایران همان قرائتی از سکولاریسم است.

اردوغان نتیجه طبیعی ا آرایش نیروها در ترکیه است. به طوری که طیب در عین حال که روی مبانی دینی اش اصرار دارد، می داند کجاها باید انعطاف داشته باشد. اینکه اردوغان اسلامگرا می تواند در عرصه سیاست ترکیه این گونه بازی کند، به خاطر این است که بخش خصوصی قوی شده است. این بخش خصوصی منافعش در این است که ثبات برقرار باشد و دموکراسی حفظ شود. کنشگران بازی سیاست در ترکیه هم باید بدانند نمی توانند همه ایده ها و خواسته هایشان را پیاده کنند. اسلامگرایان نباید در این مرحله زیاده خواهی کنند.

روزنامه کیهان در انتقاد به چرخش عجیب اصلاح‌طلبان به سوی انتخابات ترکیه کنایه جالبی زده و نوشته است:

چند سال پس از آنکه مدعیان اصلاحات گرای تحریم‌های فلج‌کننده را به دشمن دادند، از نردبان خیانتی که خود ساختند بالا رفتند و با ادعای برداشتن تحریم‌ها، و ضمن امید و اعتماد به آمریکا و حرکت دیگر باره در نقشه دشمن از جمله تضعیف درونی کشور، رکورد ۱۷۰۰ تحریم را برجای گذاشتند.
آشوب‌طلبان نیابتی مدعی اصلاحات در سال ۸۸ خواستند نظام اسلامی را درهم شکسته و سرنگون کنند اما ملت بزرگ و با بصیرت ایران اسلامی که همیشه عزّت را بر ذلّت ترجیح داده است، در روز نهم دی ماه ۸۸ علیه آنان خروشید و عمق ایمان، آگاهی و وفاداری خود به انقلاب اسلامی و ولایت فقیه را نشان داد. انتخابات ترکیه که این روزها بدون ادعای تقلب و آشوبگری به دور دوم رفت، مدعیان اصلاحات را از خجالت آب کرده است.

روزنامه جوان نیز در گزارش اول خود به مسئله انتخابات ترکیه پرداخته می‌نویسد:

اصلاح‌طلبان این‌روزها بر انتخابات ترکیه رشک می‌برند، اما همه انتخابات‌ها و مشارکت‌های مردم ایران را چه آن‌وقت که پیروز شدند، و چه آنگاه که شکست خوردند، به جهنمی برای کشور تبدیل کردند. دوم خرداد را که پیروز شدند، در خام‌ترین پنداشت سیاسی تاریخ ایران، پیروزی ۲۰ میلیونی جمهوریت بر اسلامیت ۸ میلیونی نامیدند و در انتخابات ۸۸ که شکست خوردند، برخلاف باور خود که در جلسات خصوصی بر زبان می‌آوردند، بر طبل تقلب کوبیدند تا به اذعان تحلیلگران غربی بهترین فرصت و بهانه در دست اوباما برای اعمال گسترده‌ترین تحریم‌های تاریخ علیه ملت ایران باشد. اصلاح‌طلبان با مشارکت مردم چه کردند که حالا حسرت مشارکت همسایه را می‌خورند!

غایبان مهم نمایشگاه کتاب تهران

در خبرها آمده بود که طالبان اعلام کرده است به دلیل اینکه ناشران دیر اقدام کردند، ایران نتوانست ویزا برای آنها صادر کند.

روزنامه فرهیختگان درباره غیبت همسایه شرقی در نمایشگاه کتاب نوشته است:

علی‌رغم اینکه ناشران افغانستانی نتوانستند در نمایشگاه حضور داشته باشند تعدادی از دیپلمات‌های افغانستان در ایران در چهارمین روز برگزاری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای امام خمینی‌(ره) حاضر شدند و از نمایشگاه بازدید کردند و به گفته خودشان درحال رایزنی هستند تا با صنعت نشر ایران ارتباط بگیرند، حالا این ارتباط چگونه باشد را باید بعدا دید و سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که چرا اجازه حضور ناشران داده نشد؟ البته این سوال را از یکی از کسانی که با این هیات آمده بود پرسیدم و در جواب شنیدم: «موارد زیاد بود. گرانی و اینکه باید سازوکار جدید برای حضور ناشران افغانستانی در ایران داشته باشیم.

به گزارش مجاهدت از مشرق، پایگاه خبری انگلیسی‌زبان «میدل‌ایست‌آی» روز گذشته (۱۵ می) در گزارشی نوشت که مقامات ترکیه و اعضای حزب «عدالت و توسعه» از نتیجه دور اول انتخابات ریاست جمهوری ترکیه که روز یکشنبه برگزار شده، تعجب نکرده و اکنون هم «رجب طیب اردوغان» براساس تحلیل داده‌های انتخاباتی، در جایگاه خوبی از رقابت‌های دور دوم انتخابات قرار دارد.

طبق گزارش پایگاه اینترنتی شبکه «المیادین»، میدل‌ایست‌آی نوشت: علی‌رغم نظرسنجی‌های متعدد عمومی که نشان می‌داد قلیچداراوغلو نامزد پیشتاز است و نظرسنجی‌ها برای حزب عدالت و توسعه در هفته‌های گذشته خوب نبوده، اما نتایج متفاوتی رقم خورد.

براساس هفت نظرسنجی انجام‌شده توسط حزب عدالت و توسعه در ماه گذشته، نتایج نشان داده که اردوغان با اختلاف دو تا سه درصدی نسبت به رقیبش برتری دارد. به گزارش مجاهدت از میدل‌ایست آی، این نتیجه احتمالاً در دور دوم رقم خواهد خورد.

این وبگاه در ادامه و با اشاره به اینکه مقامات ترکیه و منابع نزدیک به اردوغان گفته‌اند «به توانایی او برای پیروزی آسان در دور دوم مطمئن هستند»، نوشت: دو عامل اصلی در دور دوم وجود دارند که به اردوغان برتری زیادی می‌دهند.

میدل‌ایست آی اولین عامل را پارلمان دانسته و توضیح داد: در مقایسه با آخرین انتخابات مجلس در سال ۲۰۱۸، حزب عدالت و توسعه ۸ درصد از حمایت‌ها را از دست داده بود و تنها با ۳۵.۴ درصد آرا، توانست ۲۶۶ کرسی را به دست آورد. با این حال، متحد آن یعنی حزب جنبش ملی، تنها یک درصد نسبت به سال ۲۰۱۸ از دست داده و حالا هم ۱۰ درصد آرا را حفظ کرد؛ اردوغان گام به گام در همراهی با حزب جنبش ملی، اکثریت خود را در پارلمان حفظ می‌کند.

این پایگاه در ادامه می‌نویسد: دومین عامل رای‌دهندگان و طرفداران «سنان اوغان»، کاندید دیگر انتخابات ریاست جمهوری است؛ زیرا تحلیلی بر اساس داده‌های خبرگزاری آناتولی نشان می‌دهد که اوغان در مرکز این کشور، سهم اردوغان را از آن خود کرده است.

این وبگاه در بخش دیگری از گزارشش نوشت: اردوغان، برای مثال، در قونیه ۵.۳ درصد آراء قبلی خود را از دست داد، جایی که در سال ۲۰۱۸ توانسته ۷۴.۲ درصد از کل آراء‌اش را از آن خود کند؛ اما اکنون او از این منطقه به ۶۸.۹ درصد آراء رسیده است، آن هم به خاطر این که اوغان توانسته ۶.۷۶ درصد از آرا را در آنجا به خود اختصاص دهد.

در ادامه این گزارش می‌خوانیم: بر اساس داده‌ها و نتایج انتخاباتی در این قونیه و جاهای دیگر، سهم قلیچداراوغلو در سطوحی مشابه با رای مخالفان در سال ۲۰۱۸ بوده است یا به نظر می‌رسد جاهایی هم ۲ تا ۳ درصد کمتر باشد. این تحلیل نشان می‌دهد که برخی از طرفداران اردوغان، شاید به دلیل مشکلات اقتصادی یا احساسات ضد پناهجویان، به اوغان متمایل شده باشند. بنابراین این احتمال وجود دارد که این بخش از رای‌دهندگان در دور دوم به سوی پایگاه اجتماعی اردوغان بازگردند، زیرا اگر با موضع قلیچداراوغلو مقایسه شود، او نماینده طرف ناسیونالیست ترک کشورش خواهد بود.

روز گذشته (دوشنبه، ۱۵می) شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام کرده بود با توجه به این که هیچ یک از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری نتوانستند در دور اول بیش از ۵۰ درصد آرا را کسب کنند، دور دوم انتخابات در تاریخ ۲۸ مه (هفتم خرداد) برگزار خواهد شد. گفته می‌شود حمایت سنان اوغان از هر یک از دو نامزد دیگر در دور دوم انتخابات، می‌تواند تعیین کننده برنده رقابت اردوغان، رئیس‌جمهور فعلی ترکیه و قلیچدار اوغلو، منتقد و مخالف او باشد.