انتخابات ریاست جمهوری

به گزارش مجاهدت از مشرق، درحالی که چهره‌های مختلفی از اصلاح طلبان رادیکال نسبت به سهم خواهی در تعیین کابینه دولت چهاردهم معترض هستند، صوتی از یک جلسه منتسب به اعضای جبهه اصلاحات در توییتر درحال دست به دست شدن است که چهره نمایان‌تری از سهم خواهان پشت پرده ارائه می دهد.

در این صوت که مشخص نیست مربوط به یک جلسه حضوری بوده و یا در بسترهای مجازی مثل کلاب هاوس برگزار می‌شود، علی نیکجو عضو «انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران» در اظهاراتی که رنگ بوی سهم خواهی دارد خطاب به آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات مطالباتی را مطرح کرده و از او می‌خواهد تا اجرای این مطالبات را با وساطت سید محمد خاتمی از پزشکیان بخواهد.

اگر رویکردی سهم خواهانه بر مطالبات انتخاب کابینه حاکم باشد یک نبرد سیاسی درون جریان اصلاحات را به تصویر می‌کشد که ‌اگر دامنه آن به درون دولت چهاردهم کشیده شود می تواند در جهت اتلاف انرژی دولت و آسیب به منافع ملی عمل کند.

مدعیان نظارت دخالت می‌کنند؟

در بحبوحه تعیین شورای راهبری انتقال قدرت، آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات در صفحه شخصی خود در ایکس، دخالت در انتخاب اعضای کابینه را رد کرده و می‌نویسد: «جبهه اصلاحات ایران بنای دخالت در تصمیم‌گیری دکتر پزشکیان را نداشته و نخواهد داشت.»

اگرچه چنین اظهاراتی همان زمان توسط شخصیت‌های مختلف حاضر در شورا رد شده و علی اصغر شفیعیان از چهره‌های نزدیک به پزشکیان نیز در توییتی پاسخ می‌دهد که جبهه اصلاحات در همه کمیته‌های 5 گانه عضو دارد اما ادعاهای آذر منصوری اکنون توسط خود او زیر سوال رفته است.

در صوت منتشر شده، مشخصاً او به مطالبات نیکجو که خواهان قرارگیری برخی اسامی خاص در شورای راهبری و دولت است پاسخ می‌دهد: «ما یک جلسه ای با آقای خاتمی داشتیم و آنجا این دغدغه ها را مطرح کردیم. چون آقای خاتمی هم وقت گرفته بودند با آقای پزشکیان صحبت کنند از ایشان خواستیم که این نگرانی ما را عینا منتقل کنند. طبق اخباری که دارم ایشان منتقل کردند، جایگاه جبهه اصلاحات را به آقای پزشکیان یادآورد شدند و ایشان هم تائید کردند که جبهه اصلاحات در روی کار آمدن آقای پزشکیان پای کار بوده و باید پاسخگو افکار عمومی باشد.»

گوشت قربانی

بهزاد نبوی چهره شاخص و با تجربه اصلاح طلبان در مطلبی نسبت به رفتارهای گروه‌های سیاسی معترض شده و دولت پزشکیان را گوشت قربانی توصیف کرده بود که برخی گروه‌ها به دنبال سهم خواهی از آن هستند.

صوت منتشر شده اکنون اثبات می‌کند شدت مطالبات سهم خواهانه به حدی است که برخی شخصیت‌های دارای وجهه سیاسی نیز از جانب چهره‌های رادیکال اصلاحات تحمل نمی‌شوند.

رویکرد سهم خواهانه این انتقادات زمانی بهتر مشخص می‌شود که ادامه صحبت های نیکجو را مورد توجه قرار دهیم: «همه ما روز اول نیست که سیاست ورزی را شروع کرده‌ایم. این رسمش نیست، من فکر میکنم خانم منصوری به عنوان رئیس جبهه اصلاحات با ایشان جلسه گذاشته و از ایشان (خاتمی) بخواهد که افرادی همچون رضا خاتمی، علی شکوری راد و ظفرقندی حضور داشته باشند. جبهه اصلاحات به نظرم باید یک لیست بدهد و بگوید از نظر ما اینها هستند که باید دعوی آقای پزشکیان و مطالبات مردم را نمایندگی کنند.»

علی نیکجو در این صوت نسبت به معرفی محمد صدوقی در شورای راهبری معترض می‌شود: «چطور وقتی از رئیس ما آقای خاتمی سوال می‌کنند که چه کسی بیاید آقای خاتمی ‌می گوید صدوقی. یعنی از بین این همه اصلاح طلب شناسنامه دار هزینه داده استخوان خرد کرده صاحب وجاهت ایشان باید صدوقی را معرفی کند.» آذر منصوری نیز این مطالبه نیکجو را تائید کرده و می گوید:«من هم مثل آقای نیکجو معتقدم آقای صدوقی اصلا پیچیدگی‌ها را نمی داند و بودن ایشان به عنوان نماینده آقای خاتمی صرفا یک جایگاه نمایشی و ویترینی دارد و خیلی نمی تواند روی روندها تاثیر گذار باشد.»

حمله اصلاح طلبان رادیکال به پزشکیان

علی نیکجو در ابتدا و انتهای صحبت‌های خود شخص پزشکیان را نیز مورد حمله قرار می‌دهد. او ابتدا در مورد شخصیت سیاسی پزشکیان می‌گوید: «پزشکیان به عنوان یک فرد غیرحزبی انواع و اقسام شخصیت های غیر حزبی و اطرافیان روحانی دورش را گرفته‌اند. پزشکیان هم به لحاظ شخصیتی کسی است که هرکسی دوره اش بکند می‌تواند حرفش را پیش ببرد.»

در پایان صحبت‌ها نیز نیکجو دولت پزشکیان را عامل نابودی کشور توصیف می‌کند و می‌گوید: «با اینکه فقط 3-4 روز گذشته اما اگر با روحانی به ته چاه رفتیم این روند باعث می‌شود با پزشکیان نابود شویم.»

این دعواهای سیاسی است که کشور را نابود می‌کند

اگرچه اصلاح طلبان خواهان سهم بیشتر از کابینه، دولت پزشکیان را عامل نابودی کشور معرفی می‌کنند اما آنچه که بیش از هر چیزی به منافع ملی ضربه می‌زند دعواهای سیاسی سهم خواهانه است. دعواهایی که منافع ملی را در گرو منافع جناحی نگه داشته و سعی در انحراف منابع دولت دارد.

اگر رئیس جمهور تحت فشار گروه‌های سیاسی قرار بگیرد، به ناچار بخشی از زمان و ذهن خود را به جای رفع چالش‌های کشور باید صرف رفع دعواهای جناحی کند.

رفتارهای سهم خواهانه می‌تواند پاشنه آشیل دولتی قرار گیرد که شعار اصلی خود را همدلی قرار داده است. این رفتارها اگر به نتیجه برسد چهره های غیر متخصص و صرفا سیاسی را بر راس امور قرار می دهد و اگر به نتیجه نیز نرسد نیز به قدر خود در افکار عمومی نسبت به دولت بی اعتمادی ایجاد می‌کند و سرمایه اجتماعی رئیس جمهور را که می‌تواند در حل بحران های اجتماعی و اقتصادی کشور کارگشا باشد هدر می دهد. لذا جناح رادیکال اصلاح طلبان که با اظهارات سهم خواهانه درمورد آینده کشور و دولت ابراز نگرانی می کنند بیش از همه خودشان در مسیر تضعیف کشور و نابودی امید جامعه تلاش می‌کنند.

نسخه دولت روحانی را برای دولت پزشکیان نپیچید

یکی از گزاره‌های اصلی صوت منتشر شده از جلسه اصلاح طلبان، ابراز نگرانی آنها از تبدیل شدن دولت پزشکیان به دولت سوم روحانی است.

آذر منصوری این مسئله را اینگونه تشریح می‌کند: «تمام افرادی که تا پیش از رسیدن به کاندیدای واحد جزو حامیان آقای پزشکیان بودند، در جلسه مجمع عمومی از جبهه اصلاحات مطالبه می کردند که جبهه وارد شده و اجازه ندهد همین نگرانی هایی که آقای نیکجو مطرح کردند اتفاق بی‌افتد یعنی دولت آقای پزشکیان تبدیل به دولت سوم آقای روحانی نشود.»

اصلاح طلبان رادیکال درحالی از تبدیل شدن دولت پزشکیان به دولت سوم روحانی ابراز نگرانی می کنند که در سال 92 علی رغم حضور عارف در انتخابات به دلیل محتمل‌تر بودن پیروزی روحانی از او حمایت کرده بودند. به مرور با کاهش سرمایه اجتماعی روحانی بخشی از اصلاح طلبان که حامیان او بودند مسیر مرزبندی با دولت او را در پیش گرفتند.

کسانی که این رویکرد را در مورد روحانی اتخاذ کرده بودند اکنون نیز با نگاهی مشابه به سراغ پزشکیان رفته و موفقیت و عدم موفقیت او را در معرفی نیروهای نزدیک به خود توصیف می‌کنند.

نگاه سهم‌خواهانه باعث می‌شود تا گروه‌های سیاسی بدون مسئولیت پذیری به انتخابات ورود پیدا کرده و پس از پایان کار دولت‌ها نیز بدون پاسخگویی میز مدیریت را ترک و برای کارزار انتخاباتی بعدی ریبرندینگ کنند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، عباس سلیمی‌نمین؛ کارشناس سیاسی طی یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت:

۱- یکی از سازوکارهای مهم در سیر انتخابات ریاست ‌جمهوری، موضوع و مسئله تنفیذ است. این قانون در هندسه مردم‌سالاری دینی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و البته محل بحث و چالش نیز هست.

آنچه درباره قانون تنفیذ و روند آن در راستای انتخابات ریاست‌جمهوری می‌توان تبیین کرد، این است که مردم نامزدی را ابتدا به‌عنوان رئیس‌جمهور خود برمی‌گزینند و سپس در ادامه، امضا و تنفیذ رهبری به‌عنوان یک حمایت ویژه و فوق‌العاده از این انتخاب و رأی قلمداد می‌شود. به‌عبارتی با این اقدام، مقام‌معظم‌رهبری پشتیبانی و همراهی خود و تأیید انتخاب مردم را اعلام می‌دارد.

۲-یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین اثرات تنفیذ را می‌توان قابلیت اجماع‌سازی‌ دانست. به‌عبارتی در فضای رقابت انتخاباتی بخش قابل‌توجهی از افراد به رئیس‌جمهور منتخب ایران یعنی دکتر پزشکیان رأی ندادند. وقتی مقام‌معظم‌رهبری طبق قانون، ریاست‌جمهوری ایشان را تأیید و امضا می‌کنند، پیامی است به کسانی که خود را پیرو رهبری می‌دانند و نظرات رهبری بر آنان نفوذ و اثر دارد تا در ادامه مسیر، این افراد با کسانی که به رئیس‌جمهور منتخب رأی دادند پیوند خورده و با آنها در این امر همگام و همراه شوند.

اگر به این موضوع آنطور که باید توجه شود، قدرت و پشتوانه مردمی رئیس‌جمهور نیز فزونی خواهد گرفت و مسیر تقویت این نهاد هموارتر و راحت‌تر خواهد شد. از این منظر، مسئله تنفیذ یکی از ظرفیت‌های مهم قانونی برای ترمیم شکاف‌های اجتماعی و کمرنگ‌کردن دوقطبی‌ها و تفرقه‌های جامعه است.

۳-طبعا در رقابت‌های انتخاباتی عرف این است که افراد معمولا خود را بهترین و رقیب خودشان را بی‌کفایت‌ترین شخص معرفی می‌کنند؛ لذا احتمال به‌وجودآمدن بی‌اخلاقی‌های انتخاباتی وجود دارد و بعضا شاهد خروج طیف‌هایی از چارچوب بایسته‌های اخلاقی هستیم.

در این راستا وقتی رهبری تنفیذ ریاست‌جمهوری را انجام می‌دهد، به تعبیری تصریح بر صالح‌بودن آن شخص از لحاظ حقوقی و قانونی دارد و این امر باید به‌عنوان فصل‌الخطاب نزاع‌های سیاسی به حساب آید؛ چراکه عالی‌ترین مقام سیاسی کشور شخص منتخب مردم را صالح و دارای صلاحیت در راستای انجام وظایف ریاست‌جمهوری دانسته است.

۴-پس از انجام تنفیذ، رئیس‌جمهور منتخب مردم در اصل ریاست بر جمهور مردم دارد و نه صرفا بر آن اکثریتی که به او رأی داده‌اند؛ لذا باید قانون تنفیذ در جمهوری اسلامی را یک قانون مهم، هوشمندانه و بسیار مناسب دانست که در دل آن موضوع وحدت و اجماع‌سازی‌ قرار دارد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، حجت الاسلام علیرضا پناهیان در سلسله مباحثی با عنوان “انحطاط متحجّرانه؛ انعطاف‌پذیری متفکّرانه” در هیئت میثاق با شهدا، دانشگاه امام صادق(ع) شرحی از ابعاد تحجر و انعطاف پذیری را بیان کرد.

سلسله مباحث” انحطاط متحجّرانه؛ انعطاف‌پذیری متفکّرانه”:

جلسه اول: تحجر، عامل بیشتر دین‌گریزی‌ها در جامعه

جلسه دوم:تحجر، یکی از دلایل عاقبت به خیر نشدن

جلسه سوم:ضربه‌ای که انقلاب از تحجر خورده، از دشمنان نخورده است

جلسه چهارم: تحجر در میان روشن‌فکران چگونه است؟

برنامه دین برای افزایش دائم انعطاف‌پذیری انسان

دین از ما یک انعطاف‌پذیری فوق‌العاده، بی‌نهایت و نامحدود در برابر خداوند متعال می‌خواهد. هر جا این انعطاف‌پذیری در مقابل پروردگار عالم نباشد، انسان دچار تصلّب، تحجّر، گاهی تکبّر و …. می‌شود. خمیرمایۀ عبودیت و امتحانات، انعطاف‌پذیری در برابر مقام ربوبی است. برنامۀ امتحانات الهی در مسیر دینداری این است که درجه به درجه انعطاف‌پذیری ما را بالا ببرد. این برنامۀ دین است. دین، امری پویا است و یکی از مصادیق تحجر این است که دین را امری پویا ندانیم.

عدم سلامت نفس و انانیت، یکی از ریشه‌های تحجر

یکی از ریشه‌های تحجر، عدم سلامت نفس است. این عدم سلامت نفس که در نهایت عامل تسلیم نشدن انسان در مقابل پروردگار عالم است، موجب می‌شود که انسان یک‌جاهایی متوقف شود و سر حرف و برداشت غلط خودش بایستد. به عنوان مثال با زمان حرکت نکند و متناسب با امتحانات، انعطاف نشان ندهد. اگر خواستید برای مسائل دینی، معنوی و روحی خودتان مشورت بگیرید، پیش آدم‌های متحجر نروید که یک قانون ثابت را در مقابل خود گذاشته‌اند و در همه شرایط با همان قانون ثابت، مشورت می‌دهند؛ اینطوری با حرف‌های به ظاهر دینی بدبخت می‌شوید.

عامل اصلی تحجر قساوت قلبی است که باعث می‌شود انسان در مقابل پروردگار عالم انعطاف‌ نداشته باشد. یک پیشنهاد برای دوری از انانیت و قساوت قلب، استغفار است. پیشنهاد دیگر قرائت قرآن است که باعث دوری از قساوت قلب می‌شود. نفس انسان، نفس اماره به سوء است. نفس اماره به سوء اینطور است که اگر جلویش بایستی و مبارزه با هوای نفس بکنی، نفس که بیکار نمی‌نشیند و طراحی دیگری برایت انجام می‌دهد. مثلاً به جای وقت تلف کردن، می‌روی هیئت و سینه می‌زنی، و از هوای نفست عبور می‌کنی، بعد یک هوای نفسِ تازه‌ای در آن هیئت برایت درست می‌شود. در آن هیئت یک‌دفعه‌ای کسی به شما بی‌احترامی‌ می‌کند و یک امتحان دیگر برای مبارزه با نفس برایت پیش می‌آید. آیا تمام عشقت به امام حسین(ع) را زیر پا می‌گذاری و به آن عزادار بی‌احترامی می‌کنی یا باز هم مبارزه با نفس را ادامه می‌دهی؟ نفس این‌طوری است. انسان باید در مقابل خدا خیلی انعطاف‌پذیر باشد. قساوت قلب نمی‌گذارد در جریان امتحانات الهی، انسان عبودیت خودش را حفظ بکند.

سطحی‌نگری، عامل دیگری برای تحجر

غیر از دلیل قلبی و نفسی، تحجر علت دیگری هم دارد که گرایش انسان به سطحی‌نگری است، گرایش به ساده‌سازی است. تأمل و تفقه در دین مهم است ولی انسان موجودی است که دوست دارد با همه چیز سطحی برخورد کند. اگر دو کلمه دربارۀ تقوا شنیده باشد، وقتی به او که می‌گویند در مورد تقوا یک دورۀ آموزشی هست، می‌گوید: «من همه چیز را در مورد تقوا می‌دانم، تقوا همان خوب بودن است دیگر!». ولی تقوا با خوب بودن فرق می‌کند. می‌گوید: «تقوا یعنی از خدا بترسید دیگر!». تقوا با ترسیدن هم فرق می‌کند، یک کمی عمیق‌تر از این حرف‌ها است.

مطالعه، یکی از راه‌های دور شدن از سطحی‌نگری

بعضی‌ها در برخورد با معارف دین، سطحی‌نگر هستند و برای عمیق‌ترشدن هم کاری نمی‌کنند. قرآن می‌فرماید اینها اهل تعقل، تدبر و تعمق نیستند در حالی که دین یک امر عمیق است. ما حزب‌اللهی‌ها و شیعیان اهل بیت(ع) نباید آموزش دیدن را تعطیل کنیم. ما به شنیدن تحلیل جدید نیاز داریم. فکر نکنید نیازهای جدید با دارایی‌های گذشته تأمین می‌شود.

تحجر از سطحی‌نگری ایجاد می‌شود و علامت سطحی‌نگری، مطالعه نکردن و گفتگوی علمی نداشتن است. علامت سطحی‌نگری بی‌خبری از تحلیل‌های امام و رهبری، تاریخ نخواندن و ساده‌انگارانه با مسایل برخورد کردن است.

ضرورت اطلاع از سخنرانی‌ها و تحلیل‌های مقام معظم رهبری برای دوری از سطحی‌نگری

وقتی که مقام معظم رهبری به عنوان یک حکیم فرزانه سخنرانی می‌کند و تحلیلی ارائه می‌دهد، متأسفانه برخی از حزب‌اللهی‌ها هستند که این سخنان را پیگیری نمی‌کنند. چطور می‌توان از آخرین تحلیل‌های کسی که سخنرانی‌های پنجاه سال قبلش با آن دقت‌های عمیقی که در بین علمای شیعه بی‌نظیر است، بی‌تفاوت گذشت در حالی که بعد از آن تحلیل‌ها، ایشان پنجاه سال رشد و مطالعه بیشتر کرده‌اند. تو چطور می‌توانی از خیر این حرف‌ها بگذری؟! مقام معظم رهبری یک آدم تاریخ‌دان و قرآن‌دان است که تحلیل‌های عمیقش برای دور شدن از سطحی‌نگری مورد نیاز مذهبی‌ها است.

سه ویژگی مهم در مقام معظم رهبری

ما مقام معظم رهبری را به چند صفت و ویژگی مهم می‌شناسیم. یکی اینکه ایشان یک عالم دینی هستند که اشراف‌شان به معارف دینی را پنجاه سال پیش، قبل از انقلاب اسلامی در درس‌هایی که داشتند، نشان داده‌اند. ویژگی دیگر ایشان اطلاع دقیق و فراگیر از شرایط جامعه، افکار عمومی و وضعیت فرهنگی، فکری و معنوی کشور است. ویژگی دیگر این است که ایشان بسیار دلسوز جامعه بوده و همیشه سعی می‌کنند نکات مثبت جامعه را برجسته کنند و حتی‌المقدور به نکات منفی‌ای که در جامعه هست، زیاد نپردازند که روحیه‌ها ضعیف بشود.

نگرانی مقام معظم رهبری در مورد جریان تبلیغ دینی در کشور

با توجه به ویژگی‌هایی که ذکر شد، مقام معظم رهبری سال گذشته در دیدار مبلغین و طلاب حوزه‌های علمیه سراسر کشور فرمودند: «واقعاً با اطّلاعاتی که به من می‌رسد از جهات مختلف، نسبت به تبلیغ نگرانم، ….. امروز نگاه رایج در حوزه‌های علمیّه این است که تبلیغ در مرتبه‌ی دوّم قرار دارد. مرتبه‌ی اوّل چیزهای دیگر است [مانند] مقامات علمی و امثال اینها؛ تبلیغ در مرتبه‌ی دوّم است. ما از این نگاه باید عبور کنیم. تبلیغ، مرتبه‌ی اوّل است.»(21/4/1402)
این کلام که صریحاً در مقابل همۀ مردم گفته شده و به نقد عملکرد حوزه هم می‌پردازد، بسیار مهم است چرا که نشان می‌دهد ایشان از وضع تبلیغ دین در جامعه ناراحت هستند. یعنی این تبلیغ، درست نیست. در میان برخی از جوان‌هایی که از دین فاصله دارند، سوءتفاهم‌هایی ایجاد شده و کار به جایی رسیده که بعضاً نفرت از دین دارند و این نه به خاطر عملکرد دینداران است، بلکه به خاطر معرفی‌هایی است که از دین شنیده‌اند و خیلی‌ از این معرفی‌ها در همین کتاب‌های درسی است. در تبلیغ دین، اِشکال وجود دارد.

آثار و نتایج عدم معرفی صحیح دین در عرصۀ سیاست و اجتماع

مشکل دیگر در عدم معرفی صححیح دین، خودش را در انتخابات نشان می‌دهد که دین نقش اول را در آن بازی نمی‌کند. مشارکت حدود سی درصد در دوره اول انتخابات نشان می‌دهد که یک دین متحجرانه به مردم معرفی شده که این وضعیت مشارکت در انتخابات، حاصل شده است. مشارکت بالا در انتخابات، مهمتر از این است که چه کسی رأی می‌آورد. دینی که صحیح به معرفی می‌شود، تعیین‌کننده‌ترین عامل در انتخابات است. دین در مقابل حساس‌ترین حادثۀ تعیین‌کننده در یک جامعه ساکت نیست و به سرنوشت انسان‌ها اعتنا دارد.

چرا بعد از انتخابات، در مورد تحجر صحبت می‌کنیم؟

چرا بعد از انتخابات، در مورد تحجر صحبت می‌کنیم؟ چون این تحجر است که نگذاشته نقش تعیین‌کننده به دین در انتخابات داده شود. حتماً از دین برداشت غلطی شده است. دین اخلاق‌فردی، اعتقادات‌فردی، عرفان‌فردی و ‌احکام‌فردی است که به مردم تزریق شده؛ این دین در انتخابات تعیین‌کننده نیست. این دین، نه در انتخابات اصلح را معرفی کند و نه انگیزۀ شرکت در انتخابات ایجاد می‌کند.

تقدیر از نحوه حضور آقای جلیلی در انتخابات؛ دین یعنی آبادکننده دنیای ما

البته انتقاد من از عدم مشارکت حداکثری علی‌رغم این مطلب است که این انتخابات بهتر از تمام انتخابات‌های گذشته بوده است؛ از جهت اینکه نامزدهای انتخاباتی به ویژه آن نامزدهایی که چهرۀ دینی و انقلابی بیشتری داشتند از ادبیات درست‌تری استفاده کردند. شاید اولین‌بار بود که شخصی که در این انتخابات بیشتر گفتمان دینی و انقلابی را نمایندگی کرد (آقای جلیلی)، بیشتر از همه عمل‌گرایانه حرف زد. آقای جلیلی بیشتر از همه برای آبادی صنعت و کشاورزی حرف زد تا این تصور درستی در مردم ایجاد بشود که دین، یعنی آبادکنندۀ دنیای ما. ایشان نیامده بود که فقط ارزشی حرف بزند.