انریکه مورا

به گزارش مجاهدت از مشرق، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره وضعیت جاری مذاکرات وین درباره توافق هسته‌ای برجام اظهارنظر کرد و مدعی شد که بن بست کنونی نمی‌تواند برای همیشه ادامه یابد.

طبق گزارش «فایننشال تایمز»، این روزنامه انگلیسی مصاحبه‌ای با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام داده و از او درباره موضوعاتی از قبیل مشکلات موجود در روند حصول توافق نهایی به منظور احیای برجام سوال کرد.

بورل در این مصاحبه تاکید کرد که اتحادیه اروپا دارد آخرین تلاش خود را برای نجات دادن توافق هسته‌ای ایران (برجام) و شکستن بن بست موجود بر سر درخواست تهران به منظور برداشتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست ادعایی تروریسم انجام می‌دهد.

بیشتر بخوانید:

توافق نرسیدن با ایران، بهتر از یک توافق بد است

طبق گزارش این روزنامه غربی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادعا کرد که او در تلاش به منظور حصول به یک «راه‌ میانه» برای پایان دادن به بن بست موجود در مذاکرات به منظور احیای توافق هسته‌ای برجام است.

جوزپ بورل درباره سفر  «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده ارشد اتحادیه در مذاکرات وین ادعایی مطرح کرد. بورل مدعی شد که او خواستار سفر مورا به تهران بود اما ایران «بسیار (به انجام این سفر) بی میل بود».

بیشتر بخوانید:

سناتور آمریکایی: خروج از مذاکرات برجام در حکم پیروزی خواهد بود

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی شد که تلاش اتحادیه برای شکستن بن بست کنونی در مذاکرات، «آخرین گلوله» باقی مانده برای نجات توافق برجام است.

به گزارش مجاهدت از «فایننشال تایمز»، «بورل در حال بررسی سناریویی است که به موجب آن سپاه پاسداران (از فهرست ادعایی تروریسم) برداشته می‌شود اما سایر بخش‌های سازمان (سپاه پاسداران در فهرست ادعایی تروریسم) باقی می‌ماند».

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه با این روزنامه از وضعیت جاری مذاکرات گلایه کرده و مدعی شده که امکان تداوم وضعیت کنونی تا «ابد» وجود ندارد.

این مقام ارشد اتحادیه اروپا گفت: «به عنوان هماهنگ کننده (مذاکرات وین) در زمانی معین این پیشنهاد را به صورت رسمی روی میز ارائه می‌کنم. . . تنها نقطه تعادل ممکن همین نقطه خواهد بود».

جوزپ بورل ادامه داد: «ما نمی‌توانیم تا ابد به همین وضعیت ادامه دهیم برای اینکه در همین اثنی ایران به توسعه برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهد». وی افزود: «پرونده روی میز خود رئیس‌جمهور بایدن است، گفت‌وگوهای من با بلینکن (وزیر خارجه آمریکا) به حداکثر رسیده است.

این مقام ارشد اتحادیه اروپا در بخشی از مصاحبه خود از اشتیاق مقام‌های کشورهای اروپایی برای حصول توافق بر سر احیای برجام خبر داد و و البته از تمایل آمریکا برای توافق در مذاکرات وین سخن گفت.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «ما اروپایی‌ها از این توافق بسیار منتفع خواهیم بود، وضعیت اکنون تغییر کرده است. برای ما (در ابتدا) این طور بود که “خوب ما به آن نیاز نداریم” (اما) اکنون برای ما بسیار جالب است که یک تامین کننده (نفت و گاز طبیعی) دیگر داشته باشیم و آمریکایی‌ها (هم) به موفقیت دیپلماتیک نیاز دارند».

اظهارات بورل در شرایطی مطرح شده که پیشتر روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال به نقل از دیپلمات‌های غربی نوشته مقامات اروپایی در حال آماده‌شدن برای اعمال یک فشار جدید به منظور نجات توافق هسته‌ای با ایران هستند و پیشنهاد آن‌ها فرستادن «انریکه مورا» مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا به تهران در تلاش برای خروج از «بن‌بست کنونی» در مذاکرات است.

طبق گزارش ادعایی وال استریت ژورنال، توافق به ‌دلیل درخواست‌های ایران مبنی بر لغو نامگذاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان یک سازمان «تروریستی» با مشکل مواجه شده و بایدن شرایط لغو این نامگذاری را سهل یا حذف نمی‌کند.

رسانه آمریکایی نوشته ایران با پیشنهاد آمریکا مبنی بر اینکه عنوان تروریستی سپاه در صورتی می‌تواند برداشته شود که تهران قبول کند به آمریکایی‌ها در منطقه حمله نکند یا به‌دنبال ترور مقامات فعلی و سابق این کشور نباشد، موافقت نکرده است. مقامات آمریکایی می‌گویند حتی اگر این نامگذاری برداشته شود، سپاه همچنان با چند تحریم دیگر واشنگتن روبرو خواهد بود.

سرویس سیاست مشرق- در حالی‌که آمریکایی‌ها ادعا می‌کردند که پیش‌نویس ۲۷ صفحه‌ای برای توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای غربی آماده شده و فقط کافی است که وزیر خارجه ایران با یک پرواز اختصاصی به وین آمده و آن را امضا کند؛ به ناگهان ورق چرخید و مذاکرات در حالت فریز (کمای دیپلماتیک) قرار گرفت. نشریه پولیتیکو گفته است که دلیل تعلل طرف آمریکایی در اجرای برجام آن است که بایدن در تردید شدید به سر برده و زیر فشار داخلی برای نهایی کردن توافق قرار دارد. این مجله آمریکایی نوشته است که حزب دموکرات به این نتیجه رسیده است که امضای توافق با ایران در آستانه انتخابات کنگره هزینه سنگین دارد!

از واشنگتن خبر رسیده است که آمریکایی‌ها به دلیل گرفتار شدن در جنگ اوکراین و نتایج غیرقابل‌پیش‌بینی آن نمی‌توانند ریسک کرده و به ایران امتیاز بدهند. ازاین‌رو تنها توافقی را حاضرند امضا کنند که در آن جمهوری اسلامی ایران انتفاعی از برجام نبرد. درواقع بایدن به دنبال تفاهمی با تهران است که در آن‌طرف ایرانی نتواند از ذیل سایه تحریم‌های مادر (کاتسا و تگ‌های مرتبط با SDGT) خارج شود. بر اساس توافقی که واشنگتن آن را مطلوب می‌داند؛ ایران حق سهولت کامل درفروش نفت؛ دسترسی به شبکه‌های تراکنش مالی بین‌المللی و نیز ارتباطات فرا ادراکی را نداشته و تنها می‌تواند در حاشیه دستورات موقت کاخ سفید برای کنترل بازار انرژی (بدون تضمین در بازگشت درآمدهای حاصله) نفت بفروشد! به‌صورت طبیعی این مدل از توافق مورد پذیرش جمهوری اسلامی ایران نبوده و وزارت امور خارجه آن را رد کرده است.

آیا سپاه مانع از رسیدن به توافق است؟

اگر قرار بر آن باشد که ایران از برجام انتفاع نبرده و همچنان دسترسی‌های اقتصادی ایران به بازارهای مالی در مدل‌های توسعه‌گرا در حالت اغما باقی بماند، بدون توافق بودن با غرب بهتر از داشتن توافق نیم‌بند است! واقعیت آن است که دولت آمریکا به دلیل ریزش‌های شدید مالی و تورم بالا پس از کرونا، بحران در شرق اروپا و نیز جنگ اقتصادی با چین به توافق به تهران احتیاج دارد، ازاین‌رو باید در برخورد با غرب احتیاط کرده و طرحی را در مذاکرات برجامی پیش ببریم که بهره آن به‌سوی داخل باشد و نه بالعکس آن!

 اما آنالیز دقیق از مذاکرات هسته‌ای از دور اول آن تا به امروز نشان می‌دهد که واشنگتن باوجود عطش شدید به تفاهم خود را در این بازار به‌گونه‌ای جانمایی کرده است که بی‌نیاز از توافق است! این ترفند آمریکایی باهدف اثرگذاری بر خطوط اجتماعی داخل ایران طراحی‌شده است. هدف واشنگتن آن است که بابی میل نشان دادن به توافق (در عین احتیاج) به‌گونه‌ای وانمود کند که این‌طرف ایرانی است که به دلیل فشار تحریم‌ها نیازمند به یک تفاهم سریع با غرب است. آمریکایی‌ها در شش دور اول از مذاکرات با بهره‌گیری از این ترفند توانستند قاعده کم‌تر دادن و زیاد گرفتن را پیش ببرند؛ اما از دور هفتم و با تغییر در آرایش دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در وین این نقشه شیطانی نقش بر آب شد، ازاین‌رو طرف غربی به‌جای بازگشت به برجام و رفع هدفمند تحریم‌ها (انتفاع محور) دست به بهانه‌جویی می‌زند! ازجمله آن کشیدن پای سپاه پاسداران به ماجرای مذاکرات است. درحالی‌که خروج سپاه از لیست تروریسم خارجی هیچ اثری در عملکرد و ماهیت این تشکیلات انقلابی ندارد؛ آمریکایی‌ها به دنبال مقصر نمایی در این ماجرا هستند. روزنامه وال‌استریت ژورنال از قول یک منبع آمریکایی نوشته است که اگر ایران توافق با غرب را می‌خواهد باید شرط خروج سپاه پاسداران از لیست تروریسم خارجی (FTO) را کنار بگذارد.

جالب آنکه طرف غربی برای آنکه ازنظر روانی روی ایران تأثیر گذاشته و مقاومت دیپلماتیک ایران را بشکند، یک فرضیه عجیب نیز ساخته است. بر اساس آن آمریکا درزمانی حاضر است که توافق نیم‌بند با تهران را امضا کند که همچنان برخی نهادهای مهم ازجمله سپاه پاسداران، بانک مرکزی و شرکت ملی نفت همچنان با توسل به قانون کاتسا ذیل تحریم (تگ SDGT) باقی بمانند. درحالی‌که با امضای توافق طراحی‌شده توسط رابرت مالی، نهادهای مؤثر اقتصادی ایران همچنان زیر سایه تحریم باقی‌مانده و  لیست تحریم‌های ثانویه آمریکایی‌ها از ایرانی‌های تحت تحریم پر خواهد ماند؛ آمریکا دست پیش را گرفته و برای همین توافق پر ابهام و کم ارزش نیز بهانه می‌آورد.

ابهام در سفر پیام‌رسان آمریکا به تهران

پس از هشت دور مذاکره فشرده و وقت‌گیر با دولت‌های غربی؛ حالا دست آن‌ها برای جمهوری اسلامی ایران رو شده است، اما آمریکایی‌ها همچنان گمان می‌کنند که می‌توان با همان سناریو نخ‌نما و کهنه در برابر ایران به مسیر ادامه داد. درخواست مجدد معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای سفر به ایران را باید از همین زاویه نگریست. انریکه مورا که تا به امروز نقش نماینده آمریکا را در مذاکرات بازی کرده گفته است که تمایل دارد به تهران آمده و یک پیام ویژه را به گوش مقامات سیاسی در داخل برساند. البته محتوای این پیام از حالا مشخص است و می‌دانیم که پیام‌رسان آمریکا حامل چه پیغامی است! شنیده‌شده است که مورا از جانب آمریکایی‌ها حامل این پیام است که توافق در شرایطی قابلیت اجرایی دارد که طرف ایرانی از شرط خروج سپاه از لیست تحریم‌ها صرفه نظر کند!

البته کوتاه آمدن ایران در باقی ماندن سپاه پاسداران در لیست تحریم‌ها تنها یک روی سکه است، ماهیت این نیروی انقلابی تحریم گریزی آن است. تجربه به جهان نشان داده است که هیچ نیرویی توان اثرگذاری بر عملکرد الهی و انقلابی این تشکیلات منسجم را ندارد، اما ماندن سپاه در لیست FTO روی دیگری نیز دارد! پذیرش حفظ یکی از نهادهای مؤثر در لیست تحریم‌ها به معنای باقی ماندن شبکه مالی و فروش کشور در امتداد تحریم‌هاست، زیرا ماندن سپاه در لیست سیاه به‌منزله پذیرش اصل تحریم خواهد بود و انتفاع ایران از برجام را تامین نمی‌کند.

واقعیت آن است که وزارت امور خارجه در برخورد با پیغام‌های مکرر طرف غربی نباید دچار ضعف تحلیلی باشد. پیغام ایران به آمریکایی‌ها روشن است؛ نه‌تنها بایدن باید اشتباه ترامپ در قرار دادن نیروی رسمی و نظامی ایران و حافظ امنیت منطقه را جبران و سپاه پاسداران را از لیست FTO خارج کند؛ بلکه باید کلیه تحریم‌های مرتبط با قانون کاتسا را نیز لغو کرده و تمام رده‌های شبکه‌ای مرتبط با (SDGT) نیز برداشته شود. در غیر این صورت هیچ گفتگویی با نماینده آمریکا به‌منزله گشایش در ادامه مذاکرات نخواهد بود.

از سویی مسئله درخواست انریکه مورا برای دیدار مجدد در تهران و بیان چند موضوع تکراری باهدف بازارگرمی سیاسی برای غرب و اثرگذاری بر افکار اجتماعی در داخل کشور آورده دیپلماتیک نداشته و تنها تاکتیک «مقصر نمایی» آمریکایی‌ها را محکم‌تر خواهد کرد؛ ازاین‌رو شایسته است که سطح گفتگوها تا پذیرش درخواست‌های به‌حق جمهوری اسلامی ایران در حدود کارشناسی باقی بماند.

درحالی‌که آمریکایی‌ها به‌زودی میزبان هیئت امنیتی رژیم صهیونیستی خواهند بود؛ سفر مورا به ایران نشانه حسن نیت طرف غربی محسوب نمی‌شود. از مدتی قبل رژیم صهیونیستی با صحنه‌سازی‌های دروغین به‌گونه‌ای وانمود کرده است که خروج سپاه از لیست تحریم‌ها ناپایداری منطقه را افزایش خواهد داد، آمریکا در چنین وضعیتی مصنوعی دو راه‌حل در پیش ندارد، یا آنکه راه سران رژیم صهیونیستی را رفته و در باتلاق منطقه و شرق اروپا غرق شود یا آنکه بهای توافق با ایران را بپردازد. سفر بدون تدبیر نانسی پلوسی به اوکراین نشان داد؛ واشنگتن برای انتخاب راه اول تصمیمش را گرفته است!

سرویس سیاست مشرق- معاون سیاست خارجه اتحادیه اروپا وارد تهران شد. انریکه مورا پس از مذاکرات دیپلماتیک در ایران، راهی واشنگتن می‌شود تا نتایج آخرین رایزنی‌هایش را به گوش مقامات آمریکایی نیز برساند. گفته می‌شود که نماینده اروپا در سفر به ایران آخرین بسته پیشنهادی آمریکایی‌ها را دراختیارات معاون سیاسی وزارت خارجه قرار خواهد داد.

هم زمان با سفر مورا،  مسئول سیاست خارجه اروپا{جوزپ بورل} در نشست دیپلماتیک (فروم) قطر در یک پیش‌بینی عجیب اما قابل تامل اعلام کرد که بازگشت دوباره به برجام نزدیک است! احتمالا تحولات عمیق میدانی و دیپلماتیک بین المللی این تصور را به وجود آورده است که انریکه مورا در سفر به تهران با خود یک بسته خوش نقش و نگار سوغات بیاورد. اما بر خلاف انتظارات جعبه همراه با مسئول سابق جنگ بالکان با وجود زرق و برق و تزئین فراوان، تو خالی است.

برخی خبرها حکایت از آن دارد که مورا دستش در سفر به ایران خالی بوده و تنها حامل یک پیشنهاد کم ارزش از سوی آمریکایی‌ها برای علی باقری است. پیش از این وزارت امور خارجه اعلام کرده است که جمع بندی به دست آمده از آخرین دور از گفتگوها در وین برای بازگشت به برجام ناکافی بوده و آمریکایی‌ها نمی‌توانند تنها با برداشتن تگ تحریمی چند نهاد بار دیگر به برجام بازگردند. از سویی فرستاده اروپایی خوب می داند که تا زمانی که «انتفاع» ایران در سلسله مذاکره با عنوان «مذاکره خوب» به نتیجه لازم نرسد، خبری از گرفتن عکس یادگاری در هتل کوبورگ نخواهد بود.

فاصله مذاکرات تا وضعیت سفید چقدر است؟

در حالی که رئیس‌جمهور آمریکا در نزدیک‌ترین سنگر به جنگ در اوکراین(لهستان) درحال محاسبه محیط عملکرد روس‌ها بود، به ناگهان با عملیات ویژه یمنی‌ها در خاک سعودی غافلگیر شد، لرزه‌های سیاسی این ضربه در خاک عربستان تا عمق کی‌یف نیز ثبت شده است.   اروپا و آمریکا با توجه به بحران کرونا و سیاست‌های پولی و بانکی انقباضی دیگر نمی توانند بار حمایت مالی و لجستیکی نمایش زلنسکی را به دوش بکشند، موج جدید افزایش قیمت حامل های انرژی اوضاع را به شدت به هم ریخته است، وزیر انرژی سعودی نیز به طرف غربی پیغام داده است که در این شرایط دیگر مسئولیتی را بر عهده نخواهد گرفت!

امی مایرز جاف در تایم نوشته است که وضعیت کاخ سفید این روزها به شدت خاکستری است و ادامه آن دیگر برای بایدن قابل تحمل نیست! این روزها تیم امنیت خارجی آمریکا به تکاپوی شدید افتاده است تا شرایط را به حالت «وضعیت سفید» برگرداند. اما اوضاع برای آن‌ها به مراد نیست.

یکی از مسیرهای مهم برای تغییر رنگ امنیتی و اقتصادی برای واشنگتن «ایران» است. سفر معاون اقدام خارجی اروپا به تهران برای همه گروه هایی که شعاع برجام روی آن ها موثر است، یک پیام ویژه دارد. محتوای ساده آن است که ایران «ضد مذاکره» نبوده و درها برای دریافت هر پیشنهاد تازه قفل نیست! اما هر گفتگویی نیز به معنای رسیدن به تفاهم نیست.

طرف غربی تا به امروز این استراتژی خوش فرم را به درستی درک نکرده است، آن ها گمان می کنند که هر دور مذاکره به معنای رسیدن به دستاورد جدید است، اما در ایران تفسیر دیگری در هدف گذاری روی گفتگو تعریف شده است. این وضعیت باعث شده است که آمریکایی ها قبل و بعد از هر دور مذاکره با دادن بیانیه، تعیین ضرب‌الاجل، تهدید و خبرسازی سعی در حفظ هژمونی خود داشته اما هر بار دست خالی عقب‌گرد کنند.

بورل در نشست قطر گفته است که مورا (پیام رسان آمریکا) در سفر به ایران علاوه بر بررسی آخرین شرایط مذاکرات، پیشنهاد واشنگتن برای برداشتن تگ تشریفاتی FTO از سپاه پاسداران را به صورت رسمی به اطلاع مقامات ایرانی خواهد رساند؛ این پیشنهاد پیش از این از جانب ایران رد شده است. به نظر می رسد طرف آمریکایی با دادن یک امتیاز بی اثر سعی دارد تضمین کنترل تنش در خاورمیانه را از تهران گرفته و با انتقال نیروهای خود به اردن مسیر دسترسی مقاومت را به گروه تروریستی سنتکام قطع کند. گرفتن ضمانت از ایران باعث بازچینی مجدد و بدون دردسر آمریکایی ها شده و اهرم های منطقه ای کارکرد خود را از دست خواهند داد، آمریکا در ازای این تضمین طلایی تنها حاضر است یک امتیاز نمادین بدهد!

واشنگتن با برداشتن یک تگ سیاسی می‌تواند کشور را وارد یک مجادله حقوقی و سخت کند، زیرا پس از برداشتن FTO همچنان تگ SDGT (لیست تروریستی بین المللی) باقی می ماند. نکته مهم آن‌که حتی اگر موانع کاتسا(لغو پایه قانون) نیز حل شود، WMD باقی مانده و بسیاری از شرکت‌ها ریسک سرمایه‌گذاری را لحاظ کرده و امکان معاملاتی خود را از دست می‌دهند. حتی اگر تمامی این مسائل در سفر مورا به ایران حل شود، همچنان مسئله لیست سیاه FATF روی میز باقی مانده است.

در شرایطی که هدف گذاری مذاکرات از دور ششم به این سو «انتفاع» از برجام بوده است، آمریکایی‌ها معادلات را به گونه‌ای طراحی کرده‌اند که در بدترین وضعیت (وضعیت خاکستری) بیشترین امتیاز(هموارسازی وضعیت سفید) را از خاورمیانه دشت کرده و پشت خاکریزهای جنگ در اروپا را محکم کنند.

در حالی آمریکایی‌ها برداشتن تگ بی‌اهمیت FTO را به عنوان حسن نیت امنیتی و نشانه انتفاع برجامی روی میز گذاشته‌اند که وزارت خارجه آن کشور در اقدامی عجیب و مداخله جویانه حضور جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه نظامی دوحه را محکوم کرده است!

همین بیانیه سیاسی برای سنجش و راست آزمایی واشنگتن به اندازه کافی است. بیانیه آمریکایی نشان داد که برداشتن تحریم از سپاه پاسداران تنها یک بازی روانی با هدف ایجاد دوگانگی سیاسی در داخل است؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحرک دشمن در این ماجرا را به دقت رصد می‌کند!

رفع تحریم هر نهادی در ایران باید انتفاع اقتصادی ایجاد کند نه تحرک سیاسی؛ ثبت نام  نیروی نظامی و رسمی جمهوری اسلامی ایران در لیست گروه‌های تروریستی اقدامی غلط از جانب ترامپ بود؛ بایدن برای جبران آن خطا حق شرط گذاشتن و یا اقدامات نیم‌بند ندارد. امنیت سربازان گروه تروریستی سنتکام در منطقه به تصمیم درست بایدن در آینده بستگی دارد.

انریکه مورا پس از خروج از تهران قرار است آخرین برآورد طرف ایرانی را به اطلاع آمریکایی‌ها برساند، در این شرایط چند نکته اهمیت بالایی دارد:

۱- طرف غربی باید درک کند که انتفاع از برجام به معنای چانه زنی به روی چند تگ تحریمی در فهرست ضمیمه شده به متن برجام نیست! برای ایران یک منطقه آفشور (offshore) مهم‌تر از لغو پایه قانونی مانند کاتسا و یک معافیت هدفمند موثرتر از خروج تعدادی فرد یا نهاد از لیست SDN است. ایران اولویت‌های مهمتری از خروج از FTO دارد.

۲- رفتار ترامپ با برجام باعث شد که بسیاری گمان کنند که تنها راه صفر کردن انتفاع ایران از توافق خروج از آن است، در حالی که مسیر طراحی شده در مذاکرات به گونه ای شکل گرفته که آمریکا در توافق می‌ماند؛ اما حاصل جمع منافع ایران صفر است. آمریکایی‌ها اگر به دنبال ارزان‌ترین راه برای حل مسائل سیاسی و فنی در آینده هستند، باید عوارض عبور از آن را در یک مناقصه انحصاری و بدون کارمزد به ایران واگذار کنند. زمان انتفاع ایران از برجام باید از نگرانی های تورمی غرب جدا باشد.

۳- آمریکایی ها باید در حوزه تحریم‌های ایران یک دستور العمل جدید رویه محور صادر کرده تا پیچیدگی سنجش مشتری برداشته شود. تا زمانی‌ که ریسک معاملاتی با تهران کاهش پیدا نکند؛ غرب نمی تواند انتظار کاهش ریسک امنیتی را تقاضا کند. (برابری عرضه و تقاضا تا رسیدن به سطح تعادل)

۴- آرایش مذاکرات در وین به گونه ای پیش رفت که تحریم ها به دو دسته «رفع شدنی» و «رفع نشدنی» تقسیم شد، وضعیت تحریم های رفع نشدنی باید به گونه ای در متن توافق لحاظ شود که به مرور تخطی از آن بالا رفته و اثر عمقی آن کم شود. اگر برای امریکا «تحریم» مهم است، برای ما «اثرتحریم» مهم‌تر است! تجربه عقب نشینی آمریکا از قانون NDAA۲۰۱۲ به قانون TRA قابل تکرار است.

در نقطه‌ای قرار داریم که دیگر اخراج ایران از بازار انرژی برای طرف غربی کم‌هزینه نیست؛ در شرایطی که عربستان سعودی روزبه‌روز به بازار یوان در چین نزدیک شده و مدار روابط دچار گسست است، باید جای پای خودمان را در تحولات پیش رو محکم‌تر کنیم. در این مرحله ارزیابی از تضمین جدا نیست. پیام رسان آمریکایی اگر درست عمل نکند، پیام رسان روسی (SPFS) نشان داده کارش را خوب بلد است!