به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس، بیست و هشتم ماه صفر به روایتی مصادف با شهادت سبط نبی‌الرحمه محمد مصطفی (ص)، امام حسن مجتبی (ع) است که با توطئه و تحریک معاویه و به دست همسر امام یعنی «جعده بنت اشعث بن قیس» مسموم شد و مظلومانه به شهادت رسید.
نحوه شهادت امام حسن مجتبی (ع) که در سال ۵۰ هجری قمری رخ داده است، موضوع محققان آمریکایی در سال ۲۰۱۶ میلادی شد تا بتوانند از قتلی مرموز در قرون وسطی رمزگشایی کنند.
این در حالی است که یکی از ابتدایی‌ترین و مشهورترین ترورهای بیولوژیک تاریخ بشر، روشی بود که «سینوهه» پزشک مخصوص فرعون، حدود ۱۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، برای کشتن رهبر هیتی‌ها به کار برد.
در واقع استفاده از شربتی زهرآلود، سبکی از آدم‌کشی است که بعدها به شکل جدی‌تری برای حذف خاموش مخالفان سیاسی، مذهبی و علمی مورد استفاده قرار گرفت و حتی در دوره‌هایی از تاریخ، رویه‌ای ناجوانمردانه برای قتل‌عام‌های عمومی شد.
امروزه، مرموز و وحشتناک بودن این عملیات‌ها بسیاری از دانشمندان را به تجزیه و تحلیل این سبک پرونده‌ها سوق می‌دهد.
فصلنامه رسمی آکادمی علوم پزشکی انگلیس BAFS مشهور به مدیسن سانس اند لو، مجله برجسته علمی پژوهشی در حوزه پزشکی قانونی، اقدام به بررسی یکی از دردناک‌ترین ترورهای بیولوژیکی در دل تاریخ کرده است.
نویسندگان این مقاله از مراکز علمی و دانشگاه‌های مختلف ایالات متحده آمریکا سعی کرده‌اند در این نوشتار به نحوه ترور نوه پیامبر اسلام (ص)، امام حسن مجتبی (ع) بپردازند. قتلی که در سال‌های بعد از رحلت حضرت محمد (ص) با هدف حذف خاندان ایشان رقم خورد.
تیم نگارنده هدف این تحقیق را چنین بیان می‌کند: بررسی قانونی و عوامل یک مرگ مرموز از طریق حقایق کانی‌شناسی، پزشکی و شیمیایی بر پایه گفته‌های شاهدان عینی از مسمومیت امام دوم شیعیان. (متن مقاله)
در ابتدای این مقاله برای توضیح شرایط سیاسی اجتماعی دوران بعد از شهادت امام علی (ع) آمده است: امام حسن (ع) با دشمن خود، معاویة بن ابی‌سفیان که در سال ۶۶۰ در اورشلیم به عنوان خلیفه معرفی شده بود، مواجه گشت. حسن در همان سال از خلافت کناره‌گیری و اینگونه استدلال کرد:
«من صلاح دانسته‌ام که با او صلح برقرار کنم و از او عهد وفاداری گرفتم؛ زیرا من هر چه را که باعث حفظ خون شود، از هر آن چیزی که باعث ریختن خون شود، بهتر می‌دانم».
البته این مهم است که در جنگ بین امام حسن (ع) و معاویه پیروزی از آن امام حسن (ع) بود، اما به گفته رسول جعفریان استاد تاریخ دانشگاه تهران، دلایلی از جمله: سستی مردم و فرماندهان امام، شرایط زمانه و حفظ شیعیان سبب شد تا امام‌مجتبی صلح را بپذیرد. با این وجود، معاویه اقدام به قتل ایشان کرد.
همچنین «ویلفرد مادلونگ» استاد دانشگاه آکسفورد در مصاحبه تصویری خود با فطرس مدیا در سال ۲۰۱۸ با عنوان خلافت، در موضوع نحوه شهادت امام حسن (ع) می‌گوید: مسأله جانشینی معاویه و تلاش‌های او برای ولایتعهدی یزید، روایات مسموم شدن امام حسن (ع) به تحریک معاویه و به دست جعده، همسر امام را تأیید می‌کند.
محققان این پرونده علمی بعد از ۱۴۰۰ سال، با در دسترس نبودن اطلاعات کالبد شکافی، اسناد تاریخی مورد تأیید ۲ جریان اسلام شیعی و سنی را تنها شواهد موجود برای بررسی نحوه شهادت امام حسن(ع) می‌دانند.
حاکم نیشابوری در کتاب «المستدرک» مى‌نویسد: حسن بن على بارها مسموم شد. هر دفعه از مرگ نجات پیدا می‌کرد؛ ولی در آخرین دفعه کبد او متلاشى شد و وفات یافت.
اما آیا در تاریخ گزارش‌هایی وجود دارد که در آن سم به صورت کیفی توصیف شده باشد؟
طبرى در «دلائل الامامة» درباره جنس سمی که به امام حسن (ع) داده شده، چنین می‌نویسد: براده‌های طلا برای نوشیدن به او داده شد.
در بخش ابتدایی مقاله، با توجه به این روایت به این نکته پرداخته شده که از نظر سم‌شناسی عنصر طلا نسبتاً خنثی است و نمی‌تواند عامل مرگ باشد.
ولی اگر ماده سمی شبیه طلا باشد، شناختن منبع جغرافیایی سم برای بررسی دقیق‌تر می‌تواند مفید واقع شود.
یک گزارش خاص از سالم بن ابی الجعد در کتاب احتجاج طبرسی، بیان می‌کند که معاویه به امپراطور بیزانس نامه نوشت و از او یک سم مهلک درخواست کرد. امپراطور با گذاشتن شروطی سم مذکور را برایش ارسال کرد.
بنابراین، سم مورد استفاده برای شهادت امام حسن (ع) از جغرافیای روم شرقی است. سرزمین اصلی امپراطوری بیزانس در آن سال‌ها، همان ترکیه امروزی است.
یکی از مهم‌ترین محصولات معدنی ازمیر در غرب ترکیه، جیوه است که از ۵۰۰ سال قبل از میلاد مورد استفاده قرار می‌گرفته. این عنصر هیچ عملکرد بیولوژیکی شناخته شده‌ای ندارد؛ اما دارای سابقه‌ای طولانی در زمینه اثرات مسموم‌کننده است.
به عنوان مثال کلراید جیوه که احتمالاً اولین ساخته کیمیاگران عرب در قرون وسطی بوده به عنوان یک سم خشونت‌آمیز جدی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
سؤال دیگر اینجاست:
آیا معادن جیوه قابل مصرف به عنوان سم، در غرب ترکیه، حاوی جیوه‌ای است که شبیه طلاست؟
جواب بسیار حیرت انگیز است:
ارزیابی‌های زیست‌محیطی صورت گرفته به دست زیست‌شناسان و شیمیدانان این گروه پژوهشی در این مناطق معدنی نشان می‌دهد که جیوه سفید به شکل بسیار عجیبی در این منطقه به شکل یک پوسته زرد طلایی ظاهر می‌شود.
پس اینک با اثبات شباهت جیوه با براده‌های طلا، می‌توان نوع سم فرستاده شده از طرف امپراطور، برای شهادت امام حسن مجتبی (ع) را حدس زد.
اما گواه دیگر زهر استفاده شده برای این جنایت، برخی از علائم بالینی امام حسن مجتبی (ع) است که در روایات شهادت توصیف شده: «سبز رنگ شدن پوست و استفراغ خون»، اینها نشانه‌هایی هستند که می‌توانند در اثر بلع جیوه سفید و مسمومیت با آن ایجاد شوند.
سبزرنگ شدن پوست امام حسن (ع) می‌تواند بر اثر آسیب‌دیدگی کلیه‌ها ناشی از مسمومیت با جیوه سفید باشد. این ماده روی کلیه‌ها عمل می‌کند و باعث نارسایی حاد کلیه می‌شود.
همچنین اثرات خورنده جیوه بر دستگاه گوارش باعث آسیب و سوزش مری می‌شود و ظاهراً خون منعقد شده از دهان بیرون می‌آید. این همان چیزی است که در روایات تاریخی ذکر شده که «امام جگرش را استفراغ کرده است».
این مقاله در آخر به این نتیجه می‌رسد:
حقایق معدن‌شناسی، علوم پزشکی و شیمیایی این فرضیه را تأیید می‌کنند که شهادت امام حسن (ع) بر اثر مسمومیت با جیوه کلراید بوده؛ بنابراین نظریه پزشکی قانونی مطابق با وضعیت تاریخی است که در اسناد اسلامی منعکس شده است که امام حسن (ع) توسط جعده به تحریک خلیفه و با مشارکت امپراطور بیزانس مسموم شده است.
اما، بعدها این شکل از ترور برای حذف خاندان پیامبر (ص) بارها مورد استفاده قرار گرفت.
حال، مستند «بازخوانی یک ترور بیولوژیک» را ببینید:
انتهای پیام/
منبع خبر
