ایالات متحده آمریکا

به گزارش مجاهدت از مشرق، ایالات متحده روز پنجشنبه رهبر گروه «واگنر» روسیه در مالی را تحریم کرد. واشنگتن مدعی شده نشانه‌هایی مبنی بر تلاش کرملین برای استفاده از این کشور واقع در غرب آفریقا به عنوان ایستگاهی برای ارسال تسلیحات به نیروهای روسیه در اوکراین در دست دارد.

تحریم‌های وزارت خزانه‌داری، «ایوان ماسلوف» از مقام‌های محلی گروه واگنر را هدف قرار می‌دهد. خزانه‌داری آمریکا در بیانیه روز پنجشنبه خود به نشانه‌های نامشخصی درباره تلاش این مقام گروه واگنر برای خرید مین، پهپاد و سایر سیستم‌های تسلیحاتی از تأمین‌کنندگان خارجی برای تحویل به نیروهای روسیه در اوکراین اشاره کرده است.

گروه واگنر یک شرکت نظامی خصوصی است که برخی گزارش‌ها ادعا می‌کنند به نمایندگی از ارتش و دولت روسیه فعالیت می کند. روسیه رسماً هرگونه ارتباط با گروه واگنر را رد و اعلام کرده که واگنر یک سازمان خصوصی است که مستقل از دولت فعالیت می کند.

کشورهای غربی نسبت به گروه واگنر و فعالیت های آن به ویژه در مداخله‌های ادعایی در امور دیگر کشورها ابراز نگرانی کرده‌اند. برخی کشورهای غربی بر همین اساس تحریم‌هایی را علیه این گروه و رهبران آن وضع کرده‌ و آنها را به نقض قوانین بین المللی و حقوق بشر متهم کرده‌اند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، شیخ «اکرم الکعبی» دبیرکل جنبش مقاومت اسلامی نجباء در پیامی به مناسبت سالروز شهادت آیت‌الله «محمد محمد صادق الصدر» و دو فرزندش به دست عوامل رژیم ساقط شده بعث، گفت که موقعیت و شرایط فعلی آمریکا به روزهای پایانی صدام شباهت دارد.

به نوشته وبگاه اطلاع‌رسانی نجباء، «اکرم الکعبی» با اشاره به شجاعت شهید صدر ثانی در رویارویی با رژیم صدام، گفت: «او از زمانه خود جلوتر بود و با چشم دوختن به آینده و توجه به انقلاب‌های پیشین، ظلم ظالمان و شیادان را برملا ساخت. آن شهید با اندیشه راهبردی خود دریافت که رژیم صدام پس از انتفاضه ١٩٩١ از درون فروپاشیده و فردی شجاع لازم است تا با غلبه بر ترس، نقطه پایانی را بر این رژیم بگذارد.

او با توصیف شهید صدر به «شهید جمعه» گفت که ایشان با «انتفاضه کفن» مردم عراق را به خیابان‌ها آورد تا بدون هراس در برابر ظلم بایستند.

سید محمد صدر در شب ۲۹ بهمن ۱۳۷۷ در جریان یک سوءقصد از سوی عوامل رژیم بعث همراه با دو تن از پسرانش در نجف اشرف ترور شد و به شهادت رسید.

دبیرکل جنبش نجباء در ادامه پیام خود با تأکید بر اینکه امروز آمریکا مانند صدام دیکتاتور، از داخل سقوط کرده و در نظام جهانی نیز در حال فروپاشی است، ادامه داد: «وقت آن است که جهانیان، فروپاشی سیستم مافیا، جنایت و ترور را ببینند. زمان پایان دادن به هیمنه پوشالی آمریکا و سلطه بانک فدرال بر ثروت‌های عراق فرارسیده است تا اقتصاد کشورمان آزاد شود و دیگر نتوانند فروش نفت ما را در اختیار بگیرند و کمپانی‌های فاسد خود را با شرکت‌های تخصصی در زمینه برق و غیره جایگزین کنند».

اکرم الکعبی با یادآوری این جمله‌ از شهید صدر که «دوران حکمرانی سفارتخانه‌ها در جهان پایان یافته است»؛ افزود: «کسی که خیال می‌کند آمریکای امروز همان آمریکای دیروز است، باید تفکر خود را تغییر دهد. کما اینکه وقتی انقلابیون و در رأس آن‌ها شهید “ابومهدی المهندس” در برابر سفارت شر ایستادند، هیچ‌کس جز چند مزدور نگهبان در سفارتخانه باقی نماند و همگی به اربیل گریختند».

او سپس با انتقاد از سخنان و دخالت‌ها و تحرکات سفیر آمریکا در عراق، اضافه کرد: «سفیر شر در کشور مقدسات جولان می‌دهد، گویی که بر این کشور تسلط و ولایت دارد؛ تا آنجا که علاوه بر در دست گرفتن زمام امور، وعده می‌دهد و تهدید می‌کند».

اکرم الکعبی در همین رابطه ادامه داد: «کلاغ‌های نیروهای هوایی آمریکا به‌طور دائم حریم هوایی عراق را نقض می‌کنند و سفیرشان در کمال پررویی تصریح می‌کند که از عراق نخواهند رفت».

اشاره دبیرکل نجباء به مصاحبه «الینا رومانسکی» سفیر آمریکا در عراق با شبکه اسکای نیوز در ۲۶ اردیبهشت است که در آن ضمن حمله به الحشد العشبی مدعی شد که آمریکا قرار نیست منطقه به ویژه عراق را ترکی کند.

شیخ اکرم الکعبی در پایان پیام خود با خظاب قرار دادن دولت آمریکا و سفیر این کشور در بغداد، افزود: «ما قومی هستیم که در مسیر امام حسین علیه‌السلام قدم برمی‌داریم و به اندازه یک چشم بهم زدن از مرگ نمی‌هراسیم، بلکه به‌دنبال شهادتیم. تهدیدهای شما برای ما حتی به اندازه وِزوِز مگس هم نیست. ما نه اهل چانه‌زنی، نه سازش و نه عقب‌نشینی هستیم. فرصت شما اندک است و در حال متلاشی شدن هستید. مانند گذشته با ذلت و وحشت، بار شکست را بر دوش می‌کشید و از کشور ما خارج خواهید شد».

به گزارش مجاهدت از مشرق، در روزهای اخیر و به دنبال از سر گیری روابط ایران و عربستان سعودی اخباری مبنی بر تسری این رویداد به روابط ایران با دیگر کشورها از جمله مصر شنیده می‌شود. گزارش‌ها اما از گمانه‌زنی فراتر رفته البته این مسئله توسط مقامات مصری تکذیب شده است.

با وجود آنکه مصر به عنوان عضو مهمی از جامعه عرب در بسیاری از پرونده‌های منطقه‌ای سیاستی همسو با عربستان اتخاذ کرده و نیز پس از عادی سازی روابط تهران و ریاض این رویداد را گامی مهم برای بهبود روابط با ایران تلقی کرده اما اکنون دلیل تکذیب اخبار مبنی بر ارتقای روابط با جمهوری اسلامی ایران توسط مقامات قاهره چیست؟

عوامل واگرایی ایران و مصر

نخستین دلیل احتیاط قاهره برای بهبود روابط با ایران، روابط نزدیک ژنرال السیسی با دولت ایالات متحده آمریکا است. مصر و آمریکا به بیان مقامات مصری، روابطی استراتریک داشته و ایالات متحده به دولت السیسی تعهد داده است که در بحران‌های غذایی و اقتصادی به ویژه پس از وقوع بحران اوکراین، به این کشور کمک خواهد کرد.

روابط نظامی میان مصر و آمریکا چنان گسترده است که تنها یکی از قراردادهای تسلیحاتی فی ما بین بالغ بر دو و نیم میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. در شرایط کنونی به ویژه با وجود بحران سد النهضه، مصر به اتحاد با ایالات متحده و کمک‌های نظامی این کشور نیاز دارد، لذا برداشتن گام‌هایی مانند بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران که در تضاد با مواضع آمریکا در منطقه به نظر می‌رسد برای مصر چندان ساده نخواهد بود.در ماه‌های اخیر گزارشاتی از منابعی که خواسته بودند نام آنها فاش نشود مبنی بر سفر نمایندگان آمریکا به مصر برای تحت فشار گذاشتن این کشور به منظور عدم بهبود روابط با تهران به گوش می‌رسید.

رژیم صهیونیستی نیز دیگر عامل بازدارنده برای مصر به شمار می‌رود؛ در بسیاری از مسائل تنش زا در امور فلسطین مصر نقش میانجی را ایفا کرده و مقامات صهیونیستی ترجیح می‌دهند به جای گروه‌های فلسطینی با قاهره مذاکره کنند چرا که از نظر آنها مقامات مصر انعطاف بیشتری در مذاکرات از خود نشان می‌دهند.

عادی سازی روابط مصر و ایران ممکن است مواضع قاهره را علیه اسرائیل شدت بخشد لذا رژیم صهیونیستی با تمام توان خود قصد دارد مانع از چنین رویدادی شود. رژیم صهیونیستی همچنین با لابی‌گری‌هایی خود در سنای آمریکا در موارد بسیاری کمک‌های نظامی ایالات متحده به مصر را تسهیل کرده و سرعت بخشیده است. اهمیت حفظ مصر برای اسرائیل تا آنجا است که یائیر لاپید رهبر مخالفان پارلمان رژیم صهیونیستی درتوئیتی نوشته است: نزدیک شدن مصر و ایران با منافع اسرائیل و منطقه در تضاد است.

عوامل همگرایی ایران و مصر

با وجود اهمیت روابط با ایالات متحده و اسرائیل، چند رویداد سبب شده تا مقامات مصری تا حدودی سعی در اتخاذ مواضعی نسبتاً مستقل در سیاست خارجی خود داشته باشند. خروج ناگهانی آمریکا از افغانستان، درس بزرگی برای بسیاری از کشورهای منطقه به حساب می‌آید. مصر نیز به دنبال این رویداد دریافته که نمی‌تواند واشنگتن را متحد ابدی خود بداند لذا برای حفظ منافع خود ناگزیر از بهبود روابط با کشورهای منطقه است.

از طرفی، مسئله سد النهضه به ایجاد شکاف در روابط قاهره و تل‌آویو انجامیده؛ اسرائیل در پرونده سد النهضه حمایت امنیتی، نظامی و مالی غیرقابل انکاری از اتیوپی، رقیب مصر در این بحران داشته است. لذا مصر بیش از هر زمان نیازمند متحدان جدیدی است که در بحران سد النهضه از این کشور حمایت کنند.

مواضع همسوی تهران و قاهره در برخی پرونده‌های منطقه‌ای نیز از جمله عواملی است که دو کشور را در کنار یکدیگر و نه در مقابل هم قرار داده است؛ در بحران سوریه، مصر نیز در سیاستی همسو با ایران بر حفظ تمامیت ارضی سوریه و باقی ماندن بشار اسد در قدرت تاکید کرد. مصر که اشتراکات تاریخی بسیاری با سوریه دارد به دلیل ملی گرایی عربی، لزوم حفظ ثبات و مهم‌تر از مخالفت با اخوان‌المسلمین با کشورهای مخالف بشار اسد همراه نشد و به پیش نویس قطعنامه روسیه درباره سوریه در مهرماه ۱۳۹۵ رأی مثبت داد.

در بحران یمن نیز مصر از حمله به این کشور حمایت نکرد چرا که با توجه به لزوم ثبات و امنیت در دریای سرخ، باب المندب و کانال سوئز جنگ در یمن در تضاد با منافع ملی مصر تلقی می‌شد همانگونه که تهران نیز بارها بر لزوم پایان بحران یمن و ایجاد صلح و ثبات در این کشور تاکید کرد.

اما مهمترین پیشران برای بهبود روابط تهران و قاهره، از سر گیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی است؛ مقامات مصر از ابتدا اعلام کرده بودند که عادی سازی روابط با ایران بطور مستقیم تحت تأثیر روابط تهران و ریاض خواهد بود. مصر خود را یکی از ستون‌های امت عربی دانسته و در سیاست خارجی خود مواضعی همسو با برادران عرب خود اتخاذ می‌کند.

فرجام سخن

پس از عادی سازی روابط ایران و عربستان سعودی، از سر گیری روابط دیپلماتیک میان تهران و قاهره نیز به مسئله‌ای مهم در رسانه‌ها تبدیل شده است. با این وجود عوامل مختلفی از جمله روابط مصر با ایالات متحده آمریکا و نیز رژیم صهیونیستی از سرعت بهبود روابط کاسته است. در مجموع اما به نظر می‌رسد در باز ترسیم الگوهای روابط منطقه‌ای، قدرت‌های خارجی از جمله آمریکا تأثیرگذاری پیشین خود را نداشته و این کشورهای منطقه هستند که مناسبات خود را در الگوی جدید تنظیم خواهند کرد.

در مسیر عادی سازی روابط ایران و مصر نباید از نقش بغداد نیز غافل شد؛ عراق به ویژه پس از سال ۲۰۱۸ و برقراری آرامش نسبی پس از مبارزه با تروریسم در این کشور در سیاست خارجی خود در تلاش بوده تا هم روابط خود با کشورهای منطقه را توسعه بخشیده و هم به عنوان پلی برای برقراری روابط میان دیگر کشورها عمل کند. نقشی که در رابطه با مذاکرات میان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به خوبی ایفا کرد.