بابک خواجه‌پاشا

سرویس فرهنگ و هنر مشرق– فیلم در آغوش درخت، روز نهم جشنواره در سالن اصحاب رسانه (سینما ملت) و کاخ جشنواره (برج میلاد) به نمایش درخواهد آمد.

خلاصه داستان: زن و شوهری که در آستانۀ متارکه هستند به سبب مشکلی که برای فرزندشان پدید می‌آید، به مدد همدیگر می‌شتابند.

امتیاز: ** (متوسط)

فیلم در آغوش درخت، اولین ساختۀ بابک خواجه پاشا است، که فیلمنامه را نیز خودش نوشته است. او با نام کامل بابک لطفی خواجه پاشا در نقش افسر رشوه‌بگیر راهنمایی و رانندگی در فیلم قصر شیرین (۱۳۹۷/ رضا میرکریمی) بازی کرده و در همان فیلم، دستیار دوم کارگردان نیز بوده. چنانکه در فیلم خورشید (۱۳۹۸) نیز سمت دستیار دوم جناب مجیدی را داشته است.

در آغوش درخت، محصول مشترک حوزۀ هنری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است. این فیلم که به زبان آذری ساخته شده، به زندگی یک زوج می‌پردازد که مدتی است در جدایی به سر می‌برند و نقشۀ طلاق می‌کشند. ناگهان برای دو فرزند خردسال آنها که مورد بی‌توجهی هستند، اتفاقی می‌افتد و…

این فیلم بیش از همه، یادآور خواهران غریب (۱۳۷۴) از ساخته‌های کیومرث پوراحمد است که از قضا آن هم در حوزۀ هنری تولید شد. خواهران غریب بر اساس داستانی به همین نام نوشتۀ اریش کستنر ساخته شده و کتاب قصه‌اش بارها در کانون پرورش فکری به چاپ رسیده است. قصۀ دو خواهر که وقتی همدیگر را پیدا می‌کنند و متوجه جدایی والدین در سال‌های ماضی می‌شوند، با پنهان کردن خود، سعی دارند پدر و مادر را وادار کنند تا در معیت همدیگر به دنبالشان بگردند. و این کار باعث پیوند دوبارۀ والدین می‌شود.

تفاوت دو قصه، در این است که در فیلم اخیر، طلاق هنوز واقع نشده و دو فرزند نیز از هم جدا نشده‌اند. اما طبق قرار والدین، فرزند بزرگتر که یازده ساله است، نزد پدر خواهد ماند و پسر پنج ساله نزد مادر. اما این دو پسر شدیداً به هم وابسته هستند و یکی از داستان‌های فرعی، همین است که چطور می‌توان آنها را جدا کرد. بچه‌ها در این مدت نزد عمویشان (روح‌الله زمانی) پرورش می‌یابند و غفلت او می‌تواند فاجعه‌بار باشد.

از آنجا که مخاطب فیلم‌های کانون پرورش فکری، کودکان و نوجوانان هستند لذا علت جدایی نیز طوری طراحی شده که با یک گفت‌وگوی ساده زن و شوهری، برطرف شود تا مخاطبان کودک‌سال فیلم چندان غصه نخورند. و آدم درمی‌ماند که اگر ماجرا یک سوء تفاهم بود و به همین سادگی‌ها رفع می‌شد، پس چرا زودتر از اینها حل نشد و صحبت از طلاق به میان آمد!؟

شاید بزرگترین حسن فیلم در این است که جناب نویسنده/ کارگردان، قصه را طوری چیده که والدین نسبت به نعمت‌هایی که از آن برخوردارند، تذکر یابند تا زمینۀ بازگشت آنها فراهم شود. یکی دیگر از محاسن فیلم، آن است که مکان وقوع داستان را از تهران خارج کرده و به دل طبیعت و حاشیه شهر ارومیه برده است.

بازی بازیگران فیلم، خوب و قابل قبول است، و به این لحاظ می‌توان نمرۀ قبولی را به جناب کارگردان عطا کرد. مارال بنی‌آدم که با فیلم فروشنده (۱۳۹۴) ساختۀ اصغر فرهادی به سینما وارد شد، در نقش مادر ظاهر شده، و جواد قامتی که در فیلم پوست (۱۳۹۸) ساختۀ برادران ارک خوش درخشید، در نقش پدر بازی کرده است. روح‌الله زمانی که با خورشید (۱۳۹۸) بازیگری را شروع کرد، حالا قد کشیده و در نقش عموی بچه‌ها به نگهداری از آنها مشغول است. بازی دو کودک فیلم نیز تماشایی از کار درآمده و بر جذابیت فیلم افزوده است.

نمی‌توان انتظار داشت در زمانه‌ای که زن‌سالاری در جامعه و مخصوصاً در سینما غلبه دارد، جناب فیلمساز از این آسیب مصون مانده و به این ورطه نیفتاده باشد. به هر حال در فیلم در آغوش درخت، این مادر است که خطایش همچون یک سوء تفاهم به راحتی حل و بخشوده می‌شود. در حالیکه روح الله زمانی در نقش رضا، به نزاع با برادر بزرگترش فرید (جواد قامتی) می‌پردازد و جناب فیلمساز حق را به رضا می‌دهد و پدر را محکوم می‌کند.

در آغوش درخت، فیلمی امیدوار کننده و سرزنده است. فیلم اگرچه مانند خواهران غریب، موزیکال و گوشنواز نیست اما از زیبایی بصری بهره می‌برد. به امید آنکه اوضاع خانواده و بحران طلاق در کشور ما حل شود تا نیازی به ساخت چنین فیلم‌هایی نباشد.

** امیر اهوارکی