باور 373

گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس‌ـ رحیم محمدی؛ شعله‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که به‌صورت رسمی از ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ روشن شد، شاید به ذهن کمتر کسی خطور می‌کرد که جنگ به مدت هشت سال ادامه یابد و طی آن از یک سو هزینه‌های زیاد انسانی و مالی به دو کشور تحمیل شود و از سوی دیگر، صنعت دفاعی کشورمان قدم به سوی شکوفایی و طی کردن مسیر‌های پیشرفت و نوآوری بگذارد.

به عبارت دیگر، جنگ اگرچه خسارات بسیاری را در ابعاد و عرصه‌های مختلف به کشورمان تحمیل کرد، اما چون موجب ایجاد خودباوری شد، فرصتی بود که شاید در دوران صلح هیچ‌گاه ایجاد نمی‌شد؛ برای اینکه در جنگ بود که متوجه نقاط ضعف سیستم‌ها، ادوات و تجهیزات دفاعی کشورمان شدیم؛ به‌عنوان مثال در دوران جنگ تحمیلی، هواپیما‌های عراقی بار‌ها از خطوط مرزی کشورمان بدون اینکه سامانه‌های پدافندی مؤثری داشته باشیم، عبور می‌کردند و پس از رسیدن به شهر‌ها و مراکز صنعتی کشورمان و بمباران اهداف پیش‌بینی شده، به پایگاه‌های خود بازمی‌گشتند.

در آن دوران اگر تعقیب و درگیری با هواپیما‌های عراقی از سوی جنگنده‌های کشورمان را لحاظ نکنیم، شاید بتوان گفت آسمان کشورمان در برابر هواپیما‌ها و موشک‌های ارتش عراق بی‌دفاع بود؛ برای اینکه سامانه‌های پدافندی خوبی دراختیار نداشتیم.

هرچند سیستم پدافندی «هاوک» را در اختیار داشتیم، ولی این سیستم برای هدف قراردادن هواپیما‌ها و برخی موشک‌ها در ارتفاع متوسط بود؛ چون تنها می‌توانست اهدافی را در ارتفاع ۴۰ کیلومتری مورد اصابت قرار دهد و این در حالی بود که ارتش عراق به لطف کمک‌های بسیار بلوک شرق و غرب، برای هدف قرار دادن ایران از موشک‌ها و هواپیما‌هایی استفاده می‌کرد که برد پروازی آن‌ها خیلی بیشتر از برد موشک‌های «هاوک» بود.

از سوی دیگر، پرواز هواپیما‌های عراقی در ارتفاع پست موجب می‌شد تا رادار‌های موجود در کشورمان نتوانند آن‌ها را کشف و رهگیری کنند که برای نمونه می‌توان به حمله هواپیما‌های عراقی به نیروگاه نکا در سال ۱۳۶۵ آن هم با استفاده از میراژ‌های اف‌ـ۱ فرانسوی اشاره کرد؛ این اقدام آن‌ها باعث شد برق در برخی مناطق کشورمان قطع شود.

اما بعد از جنگ، درس‌هایی که از آن گرفته شد، محققان ما را برای ساخت انواع سامانه‌های راداری و موشکی برای ارتفاع پست تا برد بلند ترغیب کرد که ساخت سامانه پدافندی «باور ۳۷۳» از آن جمله است؛ سامانه‌ای که از ارتفاع پست تا اهدافی از فاصله ۴۵۰ کیلومتری را شناسایی و از ۴۰۰ کیلومتری رهگیری می‌کند و می‌تواند هدف‌گیری از فاصله ۳۰۰ کیلومتری تا ارتفاع ۳۲ کیلومتری را با موفقیت انجام دهد.

البته امروز موفقیت‌ها و دستاورد‌هایی که در حوزه پدافند هوایی کشور به دست آمده، بسیار زیاد است که نمونه دیگری از آن را می‌توان در استفاده از سامانه پدافندی «سوم خرداد» دانست؛ سامانه‌ای که توانست پهپاد بلندپرواز و پنهان‌کار «گلوبال هاوک» آمریکایی را بر فراز مرز آب‌های سرزمینی کشورمان مورد اصابت قرار دهد و منهدم کند.

انتهای پیام/ 231

گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس- مهدی شهرودی؛ در هفته‌های نخست جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، نیروی زمینی دشمن بعثی زمین‌گیر شد و به همین جهت، دشمنان به دنبال ایجاد و تقویت برتری هوایی خود بودند تا از این طریق، مراکز حساس و حیاتی کشور مانند پالایشگاه‌ها را مورد حمله قرار دهند. با توجه به اینکه بودجه کشور از طریق این مراکز تأمین می‌شد و اقتصاد کشورمان به نفت و صادرات آن وابسته بود، ضروری بود که در این حوزه اقدامات لازم جهت دفاع در برابر حملات هوایی دشمن انجام گیرد.

در دوران جنگ، رژیم بعثی تهاجماتی را به مراکز حساس و حیاتی از قبیل پالایشگاه‌ها، مراکز پتروشیمی، و جزیره خارگ صورت داد و در این مرحله بود که ماموریت پدافند هوایی ارتش آغاز شد.

در طول جنگ تحمیلی، تامین پوشش بیش از ۵۰۰ مرکز حساس و حیاتی از جمله نقاط نفت‌خیز، سدها، نیروگاه‌های برق و… در حوزه ماموریت پدافند هوایی قرار گرفت و حفظ هر کدام از این نقاط تعریف خاص خود را داشت.

مثلاً درصورت انهدام فرودگاه‌ها، پرواز هواپیماهای جنگنده و مسافربری و تردد بین‌المللی هوایی کشور دچار اختلال می‌شد و یا اگر دشمن بعثی مراکز نفتی را مورد هدف قرار می‌داد، صادرات نفت و تامین بودجه کشور دچار مشکل می‌شد و  این در حالی است که تمامی مراحل پوشش امنیت این مراکز به پدافند هوایی ارتش واگذار شده بود و این یگان با توجه به کمبود بودجه و تجهیزات، مورد تحریم نیز قرار داشت.

در آن مقطع حساس، پدافند هوایی ارتش با بکارگیری و تدبیر عملیاتی و تاکتیک‌های مختلف و هوشمندی مدیران و فرماندهانی همچون ستاری، نیازهای خود را تا حد ممکن مرتفع کرد و علی‌رغم حملات مداوم هوایی رژیم بعثی عراق، پدافند هوایی ارتش به متجاوزان اجازه نداد که حتی یک روز صادرات نفت ما عقب بیفتد و این جزو ماموریت‌های پدافند در دوران دفاع مقدس بود.

مأموریت دیگر پدافند هوایی ارتش در جنگ تحمیلی، تأمین امنیت نیرو‌های زمینی بود. رزمندگان اسلام وجب به وجب پیش می‌رفتند و مناطق مختلفی را که به اشغال دشمن متجاوز درآمده بود، آزاد می‌کردند؛ همچنین با توجه به کمک ۳۵ کشور دنیا به رژیم بعث عراق، پدافند هوایی اجازه نداد که نیرو‌های زمینی در عملیات‌هایی همچون والفجر ۸، کربلای ۵، محرم، والفجر مقدماتی و والفجر ۱ مورد تعرض هوایی از سوی دشمن قرار بگیرند.

به واسطه همین مساله، نیرو‌های زمینی توانستند با فراغ بال بیشتری به عملیات خود ادامه دهند.

پدافند هوایی در طول دوران دفاع مقدس علی‌رغم اینکه از کمترین تجهیزات برخوردار بود، اما با ایمان و تلاش نیرو‌ها و عملیاتی کردن تجهیزات از کارافتاده، دشمن کاملاً مسلح را  فلج کند و امروز هم آسمان ایران را نیروی پدافند هوایی ارتش امن کرده است.

انتهای پیام/271