باکو

به گزارش مجاهدت از مشرق، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان دوشنبه شب اعلام کرد که نیروهای مسلح ارمنستان به مواضع ارتش این کشور در نقاط مرزی تیراندازی کردند.

به گزارش مجاهدت از خبرگزاری «آناتولی» در بیانیه این وزارتخانه آمده است که مواضع ارتش جمهوری آذربایجان در منطقه «کلباجار» مورد «تیراندازی شدید» ارتش ارمنستان قرار گرفت .در این بیانیه آمده است: «یگان‌های ارتش جمهوری آذربایجان اقدامات تلافی‌جویانه کافی را انجام دادند و وضعیت در منطقه هم اکنون باثبات است».

در جریان تیراندازی‌های دو طرف گزارشی از تلفات و خسارات احتمالی گزارش نشده است.

جنگ بر سر منطقه قره باغ کوهستانی در نهم نوامبر ۲۰۲۰ (۱۹ آبان ۱۳۹۹) با توافق آتش‌بس به امضای «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان  و رئیس‌جمهور روسیه پایان یافت و روسیه به عنوان میانجی این توافق نقش‌آفرینی کرد. جمهوری آذربایجان در این دور از درگیری‌ها مناطقی از جمله قره باغ را از اشغال ارمنستان خارج ساخت.

این دو کشور با وجود پادرمیانی روسیه همواره در خطوط مرزی درگیری‌ دارند و طی روزهای گذشته طرفین همدیگر را به نقض آتش بس و تیراندازی به مواضع هم متهم کردند.

چندی قبل، وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در واکنش به سخنان اخیر نخست وزیر ارمنستان در زمینه جنگ طلبی باکو گفت، جمهوری آذربایجان حامی و آغازگر عادی سازی روابط دو کشور است.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری آذربایجان گفت، آذربایجان علیرغم سیاست تهاجمی و رویکرد ویرانگر ارمنستان، از زمان آزادسازی سرزمین‌های خود، حامی و آغازگر عادی سازی روابط دو کشور بوده است. این رئیس جمهور آذربایجان بود که پیشنهاد امضای توافقنامه صلح را بر اساس پایبندی دقیق به اصول حقوق بین الملل در مرحله پس از جنگ داد.

«نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان  نیز اخیرا  با اتهام زنی علیه باکو  مدعی شد که هدف جمهوری  آذربایجان مقدمه برای مشروعیت دادن به جنگ جدید علیه ارمنستان است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، بر اساس تصمیم امروز(پنجشنبه) نشست وزیران نفت و انرژی اوپک‌پلاس که ۱۱ دقیقه طول کشید، تولید نفت خام کشورهای عضو این ائتلاف در ماه ژوئیه و اوت ۶۴۸ هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد.

جواد اوجی وزیر نفت که روز گذشته(چهارشنبه) برای شرکت در بیست‌ وهفتمین مجمع انرژی باکو و بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی نفت و گاز کاسپین عازم باکو شده بود، امروز از محل سفارت ایران در آذربایجان در این نشست ویدئوکنفرانسی شرکت کرده است.

اوپک و متحدانش در نوزدهمین نشست خود در ماه ژوئیه توافق کردند هر ماه تولید خود را در مجموع ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهند تا به محدودیت عرضه ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز پایان بخشند.  این تصمیم از ماه اوت ۲۰۲۱ اجرایی شده است.

اوپک‌پلاس در واکنش به فروپاشی تقاضا در اوج بحران شیوع ویروس کووید۱۹، تولید خود را از ماه مه سال ۲۰۲۰، ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز معادل حدود ۱۰ درصد از تقاضای جهانی محدود، اما پس از آن زمان با بهبود تقاضا، محدودیت عرضه را به مرور تسهیل کرد.

اعضای این ائتلاف تصمیم گرفتند سی‌امین نشست ائتلاف اوپک پلاس ۳۰ ژوئن (۹ تیر ماه) برگزار شود.

به گزارش مجاهدت از مشرق، خبرگزاری رسمی جمهوری آذربایجان ( آذرتاج ) در گزارش مبسوطی درخصوص روابط دو کشور همسایه آذربایجان و ایران، آن را ارتقاء در سطح مشارکت راهبردی توصیف کرد.

در مشروح این گزارش به شرح زیر آمده است:

الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان: مردم ما مردمانی برادر هستند. ما قرن‌ها در کنار هم  زندگی کرده‌ایم. روابط نیز بسیار گسترده است. مردم ما با تاریخ مشترک و فرهنگ مشترک متحد شده‌اند. این مبنای بسیار مهمی برای گسترش روابط است. ما تاریخ مدرن روابط دوجانبه را بر این اساس می‌نویسیم.

آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اسلامی ایران: روابط جمهوری آذربایجان و ایران تنها روابط همسایگی نیست، روابط قلبی ماست، قلب مردم دو کشور با هم می‌تپد.

این دیدگاه‌های سران کشورها موید آن است که روابط آذربایجان و ایران ریشه‌های تاریخی عمیقی دارد. مردم دو کشور قرن‌ها در کنار هم زندگی کرده‌اند. پیوندهای اقتصادی، تجاری، علمی و فرهنگی مردم آذربایجان و ایران را در طول تاریخ متحد کرده است.

پس از برقراری استقلال آذربایجان، ایران ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ استقلال آذربایجان را به رسمیت شناخت. در دوران معاصر پایه همکاری بین دو کشور مستقل توسط حیدر علی اف رهبر ملی آذربایجان گذاشته شد.

پس از روی کار آمدن رهبر بزرگ حیدر علی اف در آذربایجان در سال ۱۹۹۳، سیاست همسایگی و همکاری با ایران در پیش گرفته شد که روابط را عادی کرد و آن را به مرحله توسعه رساند. حیدر علی اف در سفر خود به ایران در اوت ۱۹۹۲، زمانی که ریاست مجلس عالی جمهوری خودمختار نخجوان را بر عهده داشت، با آیت الله سید علی خامنه ای رهبر عالی و دیگر مقامات ایران گفت وگو کرد. در این سفر موافقت نامه‌هایی در زمینه کمک‌های جمهوری اسلامی ایران به جمهوری خودمختار نخجوان در زمینه‌های مختلف و همکاری بین طرفین به امضا رسید.

امروزه روابط تاریخی و فرهنگی ما بر اساس احترام و دوستی متقابل در قالب دوجانبه، در سطح منطقه و در سازمان‌های بین المللی در حال توسعه است. اراده سیاسی روسای جمهور دو کشور عامل اصلی توسعه روابط فیمابین می‌باشد.

در جریان سفر الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان به ایران در ۹ آوریل ۲۰۱۴، طرفین یادداشت تفاهم همکاری در زمینه ورزش و جوانان، تفاهم نامه همکاری در مدیریت اضطراری، یادداشت تفاهم در مورد هواشناسی و موارد مرتبط را امضاء کردند. توافقنامه ساخت و بهره برداری از نیروگاه های برق آبی اردوباد و مارازاد امضا شد.

همچنین در تاریخ ۲۳ فوریه ۲۰۱۶، دولت جمهوری آذربایجان و دولت جمهوری اسلامی ایران توافقنامه  ادامه ساخت، بهره برداری منابع انرژی و آب نیروگاه های برق آبی خداآفرین و قیز قلعه سی بر روی رودخانه ارس را امضاء کردند. بر اساس این توافقنامه ۵۰ درصد از سهام هر دو سد خداآفرین و قیز قلعه سی متعلق به آذربایجان و ۵۰ درصد دیگر متعلق به ایران است.

میان  جمهوری آذربایجان و ایران ۷۶۵ کیلومتر مرز وجود دارد که امکان تعمیق روابط را فراهم می کند. از این نظر همکاری در حوزه حمل و نقل می‌تواند نمونه‌ای برای سایر کشورها باشد. بنابراین، هر دو کشور در اجرای پروژه‌ای با اهمیت بین المللی مانند کریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب همکاری می‌کنند.

بزرگراه‌ها و راه آهن‌های ورودی به این کریدور اتصال آسیا و اروپا، از آذربایجان و ایران می‌گذرد. این امر پتانسیل ترانزیتی و نقش ایران و آذربایجان را در حمل و نقل بین المللی کالا افزایش می‌دهد. کالاهای جنوب شرق آسیا و کشورهای حوزه خلیج فارس وارده به بندر چابهار ایران در دریای عمان و بندرعباس در خلیج فارس از طریق آذربایجان حمل می‌شود. همکاری باکو و تهران در این زمینه تصادفی نیست.

کریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب بیش از ۴۰ کشور را با جمعیتی حدود ۸۰۰ میلیون نفر اروپا و آسیای جنوب شرقی با جمعیت بیش از ۲ میلیارد نفر به هم متصل می‌کند. ایجاد خطوط حمل و نقل بین این بازارهای بزرگ از طریق آذربایجان و ایران، مرحله جدیدی در توسعه اقتصادی هر دو کشور است.

به گفته کارشناسان بین المللی، گردش تجاری بین آسیا و اروپا در ۱۰ سال آینده از ۲۰۰۰ میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. این مقادیر زیاد محموله با میلیاردها تن اندازه گیری خواهد شد. اگر ۱۵ درصد از محموله‌های حمل شده بین دو قاره از طریق این کریدور حمل شود، آذربایجان و ایران سالانه ۲.۵ میلیارد دلار یا ۳ میلیارد دلار درآمد ترانزیتی دریافت خواهند کرد.

بخش قزوین – رشت خط ریلی قزوین – رشت – آستارا (ایران) – آستارا (آذربایجان) که اساس کریدور را تشکیل می‌دهد، مدتی پیش راه‌اندازی شده است. کار در قسمت رشت – آستارا در حال انجام است.

از ترمینال آستارا تا مرز ایران به طول ۸.۳ کیلومتر خط آهن تک خط و پل ریلی بر روی رودخانه آستارا احداث شده است. همزمان ساخت ترمینال راه آهن و پایانه‌های بار در مساحتی ۳۵ هکتار در آستارا (ایران) در حال انجام است. اگرچه در دو سال اخیر مرزهای بین کشورهای جهان به دلیل شیوع بیماری کووید-۱۹ بسته شده است، اما مرزهای جمهوری آذربایجان و ایران بسته نشده و حمل و نقل بار ادامه داشته است.

صفحه جدیدی در روابط دو کشور پس از دیدار الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان با ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در عشق آباد در نوامبر سال گذشته گشوده شد.

در این نشست موضوعات تشکیل کریدور شمال – جنوب و زنگزور از خاک ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در همین روز “توافقنامه تعیین شرایط ترانزیت گاز طبیعی از خاک جمهوری اسلامی ایران” امضاء شد. بر اساس این سند، آذربایجان از ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱ سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان از طریق ایران دریافت می‌کند.

تصادفی نیست که در نتیجه آن نشست، در ۱۱ مارس سال جاری، جمهوری آذربایجان و ایران یادداشت تفاهمی در مورد ایجاد خطوط ارتباطی جدید بین منطقه اقتصادی زنگزور شرقی آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان (NAR) از طریق ایران ، امضا کردند. بر اساس این سند، در مجموع چهار پل بر روی رودخانه ارس شامل دو پل جاده ای و  (دارای گذرگاه عابر پیاده) و دو پل ریلی و زیرساخت‌های ارتباطی و تامین انرژی احداث می‌شود.

روابط نزدیک تاریخی آذربایجان و ایران در حوزه فرهنگی و انسانی در حوزه اطلاع رسانی نیز مشاهده می‌شود. همکاری خبرگزاری‌های رسمی آذرتاج و ایرنا نقش مهمی در همکاری در این زمینه ایفا می‌کنند. توافقنامه همکاری بین آذرتاج و ایرنا در ۵ آوریل ۲۰۱۱  در باکو امضاء شد. امضای این توافقنامه یک مبنای حقوقی محکم برای همکاری نزدیک بین دو رسانه برجسته کشورهای دوست ایجاد کرد.

خبرگزاری های ملی دو کشور در قالب نهادهای بین المللی رسانه‌ای نیز همکاری نزدیک دارند. یکی از این سازمان‌ها، سازمان خبرگزاری های آسیا و اقیانوسیه (OANA) است. چهل و سومین نشست کمیته اجرایی OANA در سپتامبر ۲۰۱۸ به عنوان بخشی از ریاست AZERTAC بر سازمان خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه در تهران برگزار شد. در این نشست که در ایران برگزار شد، مسائل مربوط به حمایت اطلاعاتی برای توسعه روابط دو کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

تا به امروز بیش از ۱۵۰ سند بین دو کشور امضاء شده است، ۲۴ همایش و نشست تجاری برگزار شده است. حجم تجارت از مرز ۵۰۰ میلیون دلار گذشت. اعتماد متقابل انگیزه مثبتی به همکاری در زمینه سرمایه گذاری داده است. کارآفرینان ایرانی ۳.۵ میلیارد دلار در کشورمان سرمایه گذاری کرده اند.

در حال حاضر ۱۶۱۴ شرکت ایرانی در آذربایجان در صنعت، ساختمان، خدمات، تجارت، حمل و نقل، کشاورزی و سایر زمینه‌ها فعالیت می‌کنند. بهره برداری موفقیت آمیز کارخانه خودروسازی خزر در منطقه صنعتی نفتچالا نمونه بارز مشارکت سرمایه گذاری مثمر ثمر است و زمینه مساعدی را برای اجرای طرح‌های جدید ایجاد می‌کند.

تعداد گردشگرانی که از ایران به آذربایجان سفر می‌کنند چندین برابر شده است. با توجه به تعداد اتباع خارجی که از طریق “آسان ویزا” ویزا دریافت می‌کنند، اتباع ایرانی پیشتاز هستند. از اول دسامبر ۲۰۱۹، روادید شهروندان ایرانی که به جمهوری خودمختار نخجوان سفر می‌کنند،  لغو شد.

ارتش سرافراز آذربایجان در طول جنگ ۴۴ روزه مناطق مرزی با ایران را نیز از اشغال ارمنستان آزاد کرد که فرصت‌هایی برای گسترش روابط دو کشور ایجاد کرد. الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در دیدار از منطقه مرزی آزاد شده، مرز آذربایجان و ایران را مرز دوستی و برادری خواند. قرار شد تعدادی از شرکت‌های ایرانی در بازسازی قره باغ مشارکت کنند.

با توجه به همه این موارد ذکر شده می‌توان گفت روابط ایران و آذربایجان مبتنی بر اعتماد متقابل، احترام و صمیمیت است. همه اینها بیانگر آن است که همکاری بین دو کشور همسایه و دوست تعمیق خواهد یافت و به سطح مشارکت راهبردی خواهد رسید.

به گزارش مجاهدت از مشرق، وزرای خارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان شامگاه دوشنبه به وقت تهران  در زمینه فراهم آوردن شرایط  جهت مذاکرات صلح تلفنی گفت‌وگو کردند.

به نوشته خبرگزاری «آرمنا پرس»، «آرارات میرزویان» وزیر امور خارجه ارمنستان با «جیحون بایراموف» همتای جمهوری آذربایجانی خود تلفنی گفت‌وگو کرد. وزارت امور خارجه ارمنستان اعلام کرد که وزرای خارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان درباره تعیین مرزها و تشکیل کمیسیون امنیت مرزها، آماده سازی مذاکرات صلح و مسائل بشردوستانه تبادل نظر کردند.

خبرگزاری «آذرتاج» نیز نوشت که جیحون بایراموف وزیر امور خارجه آذربایجان با همتای ارمنستانی خود گفت‌وگو کرد. در ادامه توافقات صورت گرفته در سطح سران دو کشو، طرفین در مورد کار در زمینه آماده سازی معاهده آتی صلح، تشکیل کمیسیون مشترک مرزی و همچنین امور بشردوستانه تبادل نظر کردند.

«الهام علی‌اف» رئیس جمهور جمهوری آذربایجان روز یکشنبه گفت که ارمنستان سند پنج بندی برای عادی سازی روابط دوجانبه ارائه شده از سوی باکو در زمینه مناقشه قره باغ کوهستانی را پذیرفته است. دفتر ریاست جمهوری جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای اعلام کرد که علی‌اف این سخنان را در جریان یک تماس تلفنی با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه بیان کرد.

در این بیانیه آمده است: «الهام علی اف، سند ارائه شده از سوی پنج بندی آذربایجان برای برقراری روابط با ارمنستان و اینکه طرف ارمنستانی این اصول را پذیرفته است، یادآور شد. رهبران درباره ایجاد یک کارگروه برای تهیه توافقنامه صلح، تشکیل کمیسیون تحدید حدود مرزها و فعالیت کارگروه در مورد مسائل حمل و نقل با مشارکت جمهوری آذربایجان، روسیه و ارمنستان گفت‌وگو کردند.»

ارمنستان و جمهوری آذربایجان هفته گذشته اعلام کردند که پس از ده‌ها سال درگیری که هزاران کشته برجای گذاشته و به جنگی همه‌جانبه در سال ۲۰۲۰ منجر شده، خود را برای گفت‌وگوهای صلح آماده می‌کنند.دو کشور از دهه ۱۹۹۰ بر سر منطقه قره باغ کوهستانی درگیر مناقشه ارضی بودند.

این منطقه کوهستانی در مرکز یک جنگ ۶ هفته‌ای در سال ۲۰۲۰ قرار داشت که پیش از پایان یافتن آن با توافق آتش بس با میانجیگری روسیه، بیش از ۶۵۰۰ قربانی گرفت. این پیمان باعث شد که جمهوری آذربایجان بخش‌هایی از اراضی اشغالی قبلی خود را از ارمنستان پس بگیرد.

«نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان و علی اف هفته گذشته در  شهر «بروکسل» در بلژیک با میانجیگری «چارلز میشل» رئیس شورای اروپا دیدار کردند. این دیدار پس از شعله ور شدن آتش در قره باغ کوهستانی در ماه مارس بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان صورت گرفت.  در این دیدار، سران دو کشور به وزرای خارجه خود دستور دادند تا مقدمات گفتگوهای صلح میان دو کشور را آغاز کنند.

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین نیز در این زمینه گفت: «پیشرفت در انعقاد چنین سندی یک واقعیت بسیار مثبت است و مورد استقبال قرار می‌گیرد.»

به گزارش مجاهدت از مشرق، وزیر امور خارجه ارمنستان روز سه شنبه گفت، در پیشنهادات ارسال شده اخیر جمهوری آذربایجان، هیچ چیزغیرقابل قبولی وجود ندارد و ایروان آماده آغاز مذاکرات صلح با باکو است.

به نوشته خبرگزاری «نیوز آرمنیا» «آرارات میرزویان» وزیر امور خارجه ارمنستان گفت: « اینکه این پیشنهادات به طور کامل به دستور کار صلح جامع ارمنستان و (جمهوری) آذربایجان نمی‌پردازد موضوع دیگری است. ما در پاسخ‌های خود، حفظ حقوق  قره باغ کوهستانی را در پرداختن به وضعیت این منطقه اساسی می‌دانیم.  در هر حال، ما آماده آغاز مذاکرات با آذربایجان هستیم.»

وزارت امور خارجه جمهوری ارمنستان اعلام کرد که ایروان به پیشنهادات ارائه شده توسط جمهوری آذربایجان بر اساس منشور ملل متحد، پاسخ داده است. این درخواست از  سوی روسای مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا برای سازماندهی مذاکرات برای انعقاد معاهده صلح بین جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان است.

شرایط ارائه شده از سوی وزارت امور خارجه آذربایجان شامل به رسمیت شناختن متقابل حاکمیت، تمامیت ارضی متقابل، تایید متقابل عدم وجود ادعاهای سرزمینی توسط دولت‌ها علیه یکدیگر، تعهد قانونی برای خودداری از طرح چنین ادعاهایی در آینده، تحدید حدود و مرزبندی، برقراری روابط دیپلماتیک، گشایش حمل و نقل و ارتباطات و اجرای برنامه‌های مشترک است.

وزیر خارجه جمهوری آذربایجان به تازگی گفت که سند پنج ماده‌ای را برای عادی سازی روابط به ارمنستان ارسال کرده و منتظر پاسخ از سوی این کشور است. «جیحون بایراموف» وزیر خارجه جمهوری آذربایجان گفت: «اگر ارمنستان صادقانه خواهان عادی سازی روابط با آذربایجان است، این فرصت بسیار خوبی برای آنهاست. حدود یک سال است که ارمنستان به پیشنهاد ما پاسخی نداده است.»

وی در ادامه گفت: «آذربایجان برای نشان دادن حسن نیت خود اخیراً پیشنهاد جدیدی به ارمنستان ارائه کرده است. این پیشنهاد یک سند جامع است. ما به طرف ارمنستانی برخی از اصول اساسی که در واقع شامل عادی سازی روابط آذربایجان و ارمنستان می‌شود را  پیشنهاد داده‌ایم.»

سخنگوی وزارت امور خارجه ارمنستان نیز در واکنش به اظهارات باکو مبنی بر پیشنهاد امضای معاهده صلح داده به ایروان گفت: «دولت جمهوری ارمنستان راهبردی را برای گشایش دوران توسعه صلح آمیز در منطقه اتخاذ کرده و طبیعتاً آمادگی خود را برای برداشتن گام‌هایی در این راستا نشان می‌دهد. چندین بار در بالاترین سطح اعلام شده که این یکی از اولویت‌های دستور کار دولت ارمنستان است.»

جنگ اخیر بر سر منطقه قره باغ کوهستانی در تاریخ نهم نوامبر ۲۰۲۰ (۱۹ آبان ۱۳۹۹) با توافق آتش‌بس به امضای «نیکل پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان و «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه  پایان یافت و  روسیه به عنوان میانجی این توافق نقش‌آفرینی کرد.