بحران هویت

گروه اجتماعی دفاع‌پرس: شنیدن لغاتی مانند وطن، میهن، سرزمین مادری، خانه اجدادی و همه کلمات و اصطلاحات دیگر از این دست، همیشه حسی متفاوت در شنونده ایجاد می‌کند. احساس تعلق به یک سرزمین و مردمی که در آن سکنی گزیده‌اند، به تنهایی می‌تواند انگیزه ادامه زندگی برای هر فردی باشد.

هویت ملی و همه چالش‌های آن

وقایع رخ‌داده در تاریخ معاصر ایران‌زمین سبب شده تا در برهه‌های متعدد، چالش‌هایی در این زمینه بوجود بیاید. از دوران قاجار و نهضت مشروطه، هویت ملی ایرانیان تحت تأثیرتفکرات وارداتی از غرب با چالش‌ها و بحران‌های مختلفی رو‌به‌رو شد.

بر همین اساس در حال حاضر نیز یکی از مسایل مهم جامعه و تاریخ ایران حفظ هویت ایرانی در برابر تهاجمات دائمی فرهنگ‌های متخاصم است. مسأله هویت در دوران معاصر، خصوصاً در عصر پهلوی شکل خاصی داشته است که از آن به بحران هویت یاد شده است.

انسجام ملی بر پایه هویت ملی

همراهی همه عناصر ملت با یکدیگر و احقق اهداف مشترک ملی نیز در سایه هویت ملی رخ می‌دهد. انسجام میان مردم و احساس افتخار به میهن از بدیهیات شکل گیری یک کشور و پایداری انسجام آن است.

وحدت میان اقوام ایرانی اگر چه همواره مورد هجوم بغض و کینه دشمنان قرار داشته و با هر وسیله مشروع و نامشروع، سعی بر تضعیف آن شده است، اما این امر طی سالیان مختلف در عمل دچار خدشه و ضعف مشهود نشده است؛ علاوه بر اسلام و میراث ملی مشترک، هوشیاری اقوام ایرانی در بزنگاه‌های خاص تاریخی، از عوامل شکست دشمن در نابودی هویت ملی ایران بوده است.

اساطیر مشترک و نام‌های مورد احترام اقوام ایرانی هم از جمله عوامل تعمیق اشتراکات فرهنگی میان مردم ایران زمین از دیرباز تاکنون بوده است که در برهه کنونی هم می‌تواند الگویی برای کاهش اثر بعضی از تهاجمات فرهنگی بیگانه علیه هویت ملی ایرانیان باشد.

لزوم بازخوانی ستون‌های هویت ملی/ جایگاه اساطیر در ایجاد و حفظ هویت ملی

بازخوانی نام، تجلیل از جایگاه و بررسی عملگرد فرهنگی و اجتماعی نام‌های بزرگ قطع به یقین یکی از عوامل تقویت هویت ملی و انسجام میان هر ملت است. این امر تا آنجا اهمیت دارد که بسیاری از قیام‌های بزرگ ضداستعماری علیه انگلیس در نقاط مختلف دنیا، در پی اقبال عمومی به شناخت ریشه‌ها و اساطیر ملی رخ داده است.

نگاهی به تاریخ و ریشه‌های تمدنی در جامعه ایرانی نشان می‌دهد که کدام یک از بزرگان و مشاهیر، در شکل‌گیری هویت ایرانی نقش داشته و کدام یک از نام‌های بزرگ، در صورت تجلیل و بزرگداشت، به صورت غیر مستقیم، ملت را به سمت اصل و ریشه‌های تمدن ایرانی و اسلامی رهنمون خواهند کرد.

از طبیبان فرهیخته تا سربازان بزرگ ایران زمین

آنجا که از تولیدکنندگان واکسن‌های ایرانی، سازندگان دارو‌های داخلی و پزشکان جراح حاذق داخلی تجلیل می‌شود و یا از فداکاری کادر درمان در دوران شیوع کرونا تجلیل به عمل می‌آید، طبیعتاً نام بزرگان طب ایران زمین همچون ابن‌سینا و زکریای راضی در ذهن مخاطب تداعی می‌شود.

تجلیل از نویسنگان و شعرای معاصر که بعضاً ممکن است در قید حیات نباشند نیز علاوه بر پررنگ‌سازی محتوای اشعار و تولیدات ادبی آنها، به نوعی تجلیل از بزرگانی همچون سعدی و حافظ و فردوسی بزرگ است که طبیعتا سرمشق ادبای اصیل ایرانی در عصر حاضر بوده‌اند. همین پاسداتش‌ها و ارج‌نهادن‌ها در مناسبت‌های مختلف، نه‌تن‌ها موجب گرایش نسل جدید به علم و فرهنگ می‌شود بلکه جایگاه ملیت را در ذهن مخاطب، تعمیق و تحکیم می‌کند.

پاسداشت رزمندگان، شهدا و قربانیان ترور‌های اخیر

از شهدای دوران دفاع مقدس تا شهدای مرزبانانی، از شهدای ترور در دهه ۶۰ تا دانشمندان ترور شده در دهه ۸۰ و ۹۰، هر کدام به نحوی جداگانه می‌توانند می‌توانند یک گنج بزرگ فرهنگی برای ایران اسلمی به حساب بیایند.

نحوه زندگی، علاقه آن‌ها به هویت ملی، طریقه شهادت و تعامل این طیف با دیگران می‌تواند الگویی همیشگی در جهت تبیین اهمیت حفظ انسجام و هویت ملی باشد.

در این میان شهدای ترور در دهه ۸۰ و ۹۰ از جایگاه متفاوتی برخوردار هستند. در دوره‌ای از زمان تاریخ معاصر، ترور‌ها علیه نیرو‌های نظامی، مردم عادی و سیاسیون انجام می‌شد تا با ارعاب مردم، مسیر انقلاب اسلامی و تلاش جهت از میان بردن مشکلات داخلی، ناهموار و صعب‌العبور شود. در ادامه، اما با شکل گرفتن چندین ترور خاص و به شهادت رسیدن دانشمندان ایرانی، همان اهداف در شکلی تازه از سوی دشمنان پیگیری شد.

از یک‌سو اثبات نقش مستقیم رژیم صهیونیستی در ترور دانشمندان و از سوی دیگر ماهیت زندگی علمی این بزرگان، نشان‌دهنده یک واقعیت بزرگ یعنی ترس دشمنان از پیشرفت ایران ایران اسلامی بود.

ترور شهید فخری‌زاده و لزوم معرفی این شهید

ترور شهید فخری‌زاده در آذرماه ۱۳۹۹ رخ داد. برای این ترور ناجوانمردانه عوامل ایرانی که برای سرویس‌های خارجی فعالیت می‌کردند، یک وانت را کنار یکی از جاده‌های شهر آبسرد قرار دادند. بعد‌ها نیویورک‌تایمز در این رابطه ضمن اعتراف یه نقش مستقیم آمریکا و رژیم صهیونیستی در شهادت شهید فخری‌زاده نوشت: نقطه پارک خودروکمی مرتفع بود و می‌شد از آن‌جا ماشین‌هایی را که نزدیک می‌شوند، دید. زیر برزنت و مصالح ساختمانی که برای استتار و فریب در وانت قرار داده شده بود، روی کف وانت یک سلاح خودکار کالیبر ۷.۶۲ میلی متری قرار داشت. حدود ساعت ۱۳ گروه ضربت سیگنالی دریافت کرد که آقای فخری زاده، همسرش و گروهی از محافظان مسلح او در ماشین‌هایی که خودرو او را همراهی می‌کردند، قرار است آبسرد را ترک کنند. عامل ترور که یک تیرانداز ماهر بود، موقعیت خود را تعیین و اسلحه را آماده شلیک کرده و به آرامی ماشه را لمس کرد. اگرچه، او به هیچ وجه در نزدیکی آبسرد نبود. تک تیرانداز هزاران مایل دورتر، در محلی مخفی به صفحه نمایش یک کامپیوتر چشم دوخته بود. “

جایگاه و عملکرد علمی شهید فخری‌زاده به عنوان رییس سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی تا آنجا برای دشمنان ایجاد ناامنی کرده بود که آن‌ها پیشرفته‌ترین امکانات خود را در یک عملیات کاملا پیچیده امنیتی وارد ایران کردند تا بتوانند ایشان را به شهادت برسانند.

تبیین مجاهدت‌های این شهید، نحوه ترور ناجوانمردانه وی و دلیل به شهادت رسیدن وی می‌تواند حقایقی باشد که موجبات افتخار هر ایرانی محسوب شود.

در این روز‌ها که منتهی به سالروز شهادت این بزرگمرد است، بهترین موقعیت برای بازخوانی زندگی پر برکت این شهید محسوب می‌شود تا جوانان و نوجوانان ما با هویت ملی و اساطیر واقعی خود بیش از گذشته آشنا شوند.

انتهای پیام/ 241

گروه اجتماعی دفاع‌پرس – سرهنگ هادی حسن زاده شهابی معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی شرق استان تهران مولفه‌هایی مانندگویش و زبان، مباحث فکری و اعتقادی (ایدئولوژیک)، برخورداری طبقه‌ایی مردم از مزیت هایی چون ثروت، قدرت و مزیت‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، تحصیلی و آموزشی و …. عمران و آبادانی شهری (با توجه به دوری و نزدیکی به پایتخت) و…. تنها بخشی از این گسل‌ها و معضلاتی هستند که اگر به آنها پرداخته نشود، در میان مدت و بلند مدت گریبان جوامع را می گیرد و در این میان، کشور ایران اسلامی ما نیز از آن مستثنی نیست.

حال به این معضلات، مسئله گذار جوامع از سنتی به مدرنیسم را نیز بیفزاییم و خلاءهایی که می بایست در چنین وضعیتی توسط متولیان اصلی امور جامعه پر شود و نمی شود.

خروجی آن می شود، بحرانی بنام هویت که طیفی از مردم جامعه با آن مواجه و برای آحاد مردم جامعه قابل رویت می‌گردد.

طبق نظریه دیوید ایستون، جامعه یک سیستم بوده و میبایست اجزاء تصمیم گیری و تصمیم ساز جامعه در برابر مطالبات طبقات اجتماعی متعهدانه با ماموریت‌های مرتبط عمل نموده تا خروجی سیستم‌، صحیح و به واقعیت گراید.

امروز ما متفاوت از دیروز ماست و هر چه جلوتر می رویم شاهد اعوجاجات بیشتر خواهیم بود و این یعنی سمی مهلک برای کالبد اجتماعی جامعه که هر روز بر میزان گسست ها، افزوده و سبک زندگی ما، رفتار اجتماعی ما، هنجار محوری ما و ارزش گرایی ما را به مخاطره می اندازد.

در چنین وضعیتی نه دعوت مردم به ازدواج مورد اجابت نسل جوان قرار میگیرد، و نه مطالبه در خصوص فرزند آوری ،چون مردم از بر آوردن ساده ترین اسباب معاش عاجزند.

در حال حاضر شوق طیفی از نسل جوان برای همدوشی با سگ های زینتی و قیمتی بسیار بیشتر از همدمیشان با زوج و زوجه است که شریعت ما، امر و عمل به آن را(تشکیل خانواده) از امور مهم به شمار می آورد.

کشف حجابها در اوایل دهه پنجم انقلاب، خالکوبی ها در قسمت‌های بیرونی بدن جوانان، میزان رو به افزایش طلاق ها و کاهش ازدواج، اخبار زیاد در خصوص مجالس مختلط، کودک همسری های متعدد در جامعه، شیوع فاجعه ای بنام روابط آزاد در میان طیفی از جامعه و درز اخبار آن در شبکه های اجتماعی، کژ کارکردی سلبریتی ها در جامعه و کنشگری آنان بر خلاف مصالح اجتماعی و انعکاس آن در شبکه های اجتماعی و….از مهمترین بحران هایی است که مصادیق آن در خیلی از جاها دامن به بحران هویت می زند که متولیان و مسئولان امر می بایست هر چه سریعتر، تمهیداتی برایش بیندیشند تا سازه های نگهدارنده جامعه از هم نگسلند و جامعه به سامان گراید.

انتهای پیام/ 241