برجام موشکی

سرویس سیاست مشرق – روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌ استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه “ویژه‌های مشرق” نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

******

**لغو تحریم ها مهم نیست،برجام موشکی را کلید بزنید!

روزنامه سازندگی– ارگان رسانه ای حزب کارگزاران- در مطلبی با عنوان «پیام بایدن به ایران» نوشت:«رئیس جمهور آمریکا در کنفرانس امنیتی مونیخ اعلام کرد آمریکا آماده است در چارچوب 1+5 نشست برگزار کند و با ایران رایزنی کند».

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت:«آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز از برگزاری نشست غیررسمی با حضور ایران و کشورهای عضو برجام استقبال کرد و گفت دیپلماسی تنها راه خروج از بن بست کنونی است».

برخی روزنامه های اصلاح طلب به گونه ای فضاسازی می کنند که گویا بایدن بی صبرانه در پی تنش زدایی با ایران به نفع مردم کشورمان است. این در حالی است که جو بایدن و اعضای ارشد دولت وی دقیقا در حال تکرار ادعاهای ترامپ و پمپئو علیه مردم ایران هستند.

بایدن در روزهای گذشته در کنفرانس مونیخ با اشاره به اینکه «آمریکا آماده تعامل دوباره در چارچوب 5+1 درخصوص برنامه هسته‌ای ایران است» تاکید کرد:«باید با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در سراسر خاورمیانه مقابله کنیم و در این مسیر من با شریکان اروپایی و سایر شریکانمان همکاری نزدیکی خواهم داشت».

پنجشنبه هفته گذشته، وزیران خارجه 4 کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان، پس از برگزاری یک نشست مجازی، درخصوص مسائل مختلف از جمله ایران بیانیه‌ای منتشر کردند.

در بخشی از این بیانیه که مربوط به مسئله ایران بود، تاکید شد:«عزم خود را برای قوی‌تر کردن برجام و همکاری با شریکان منطقه‌ای و جامعه بین‌المللی جهت رسیدگی به نگرانی‌های گسترده‌تر امنیتی مربوط به برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران، جزم کرده‌ ایم».

همچنین «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا در روزهای گذشته در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی تأکید کرد:« ایالات متحده در صدد است در صورت بازگشت به برجام با کشورهای دیگر برای مقابله با ایران درخصوص موضوعاتی چون منطقه و برنامه موشکی ایران وارد همکاری شود».

بایدن و اعضای دولت وی هیچ اشاره ای به مسئله لغو تحریم ها ندارند و در پی آن هستند تا پروژه ضدایرانی «برجام موشکی و منطقه ای» را کلید زده و محدودیت های هسته ای برجام را دائمی کنند.

با اینحال برخی رسانه های اصلاح طلب با بزک دولت آمریکا، این پیام را می دهند که «لغو تحریم ها مهم نیست، برجام موشکی و منطقه ای را کلید بزنید»!

در حال حاضر قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها، دست دولت و وزارت خارجه در مقابل آمریکا و اروپا را پُر کرده است. جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تحریم ها دو راهکار را در پیش گرفته است، رویکرد مقتدرانه در مقابل زیاده خواهی آمریکا و اروپا در جهت لغو تحریم ها و تلاش برای خنثی کردن تحریم ها با اتکا به ظرفیت های عظیم داخلی.

اما برخی اصلاح طلبان بی توجه به این دو راهکار مهم، همچنان در پی هموارسازی مسیر برجام موشکی و منطقه ای هستند. آنچه قابل تأمل است اینکه، مسئله لغو و بی اثرکردن تحریم ها اصلا برای این طیف موضوعیت ندارد.

**«کاسبان حصر» دلواپس معیشت مردم شدند

روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «فشار گرانی بر طبقات کم درآمد» نوشت:«رکورد بیشترین میزان تورم در طول سال 99 در حالی در بهمن‌ماه به ثبت رسید که بخش بزرگی از تورم به دهک‌های کم‌درآمد فشار آورده؛ چراکه عمده تورم به وجود آمده به دلیل افزایش قیمت‌ها در بخش خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بوده است».

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت:«نسبت به بهمن‌ماه سال گذشته سبد خوراکی‌ها نزدیک به 67 درصد رشد داشته است!… شاخص قیمت در گروه کالایی «روغن‌ها و چربی‌ها» 95 درصد نسبت به بهمن 98 رشد کرده است. شاخص قیمت میوه و خشکبار هم نزدیک به 87 در یک‌سال بالا رفته یا گروه کالایی «شیر، تخم‌مرغ و پنیر» نزدیک به 80 درصد نسبت به بهمن ماه سال گذشته رشد داشته است».

اعتماد در ادامه تصریح کرد:«با افزایش قیمت‌ها در بخش خوراکی‌ها و «توقف رشد قیمت‌ها و تورم» در بخش «غیرخوراکی‌ها و کالاهای بادوام» این دهک‌های کم‌درآمد بوده‌اند که آسیب دیده‌اند. کم درآمدهایی که حالا نوسان قیمت دلار در دی ماه و رسیدن آن به بیش از 30 هزار تومان را به عینه در زندگی و سر سفره‌های خود می‌بینند».

این روزنامه اصلاح طلب در گزارش مذکور به هیچ عنوان به عملکرد دولت انتقاد نکرده است. این در حالی است که کارشناسان تاکید دارند که 70 الی 80 درصد مشکلات در حوزه اقتصادی ناشی از سوءمدیریت در دولت است.

از سوی دیگر، الیاس حضرتی، مدیرمسئول روزنامه اعتماد، در مجلس دهم رئیس کمیسیون اقتصادی بوده است. اما متاسفانه وی هیچ اقدامی مناسبی در جهت رفع مشکلات اقتصادی مردم و کاهش مشکلات معیشتی جامعه انجام نداد.

روزنامه اعتماد و برخی دیگر از رسانه های اصلاح طلب همزمان با اوج گیری مشکلات معیشتی مردم در دولت روحانی، یکروز بر لزوم رفع حصر سران فتنه تاکید می کردند و روز دیگر حضور زنان در ورزشگاه را اولویت اصلی کشور می نامند و دیگر روز دغدغه اصلی جوانان را برگزاری کنسرت خیابانی جا می زدند!

واقعیت این است که بخش قابل توجهی از فعالین سیاسی اصلاح طلب با مشکلات معیشتی مردم بیگانه هستند. طیفی که مدیران نجومی را ذخائر نظام و امانت دار بزرگ می نامد و مفسدان دانه درشت اقتصادی را کارآفرینان برتر جا می زند، هیچ نمیداند که حقوق معوقه و افزایش سرسام آور اجاره بهای مسکن در موعد تمدید قرارداد و بسیاری دیگر از مشکلات معیشتی، چگونه مردم را آزار می دهد.

**جریان اصلاحات با معضل ریزش سرمایه اجتماعی مواجه است

روزنامه آرمان در مطلبی نوشت:«اصلاح طلبان چندی پیش نهاد اجماع ساز خود را تحت عنوان جبهه اصلاح طلبان ایران تشکیل دادند تا گام اول خود را برای حضور در انتخابات پیش رو محکم بردارند. با اینحال گرچه آنها هنوز با معضل ریزش سرمایه اجتماعی مواجهند اما نیم نگاهی نیز به افراد حاضر در این اردوگاه جهت کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری دارند».

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت:«ظریف…زنگنه…جهانگیری…محسن هاشمی…عارف و…جزو کسانی هستند که نام آنها مطرح می شود».

جریان اصلاحات اکنون با چند معضل جدی روبرو است. اولین و مهمترین آن معضل ریزش شدید پایگاه اجتماعی است. در زمستان سال گذشته، قالیباف علیرغم توپخانه سنگین رسانه های اصلاح طلب علیه وی، با حدود یک میلیون و سیصدهزار رای به مجلس راه یافت. در سوی مقابل مجید انصاری، سرلیست اصلاح طلبان علیرغم تبلیغات سنگین و پرحجم در تهران تنها حدود 70 هزار رای کسب کرد.

یکی دیگر از معضل های جدی جریان اصلاح طلب، درگیری ها و اختلافات داخلی است. برای نمونه، تشکل جدید این طیف تحت عنوان «ناسا» بجای اینکه مسبب همبستگی فعالین این طیف باشد، به عاملی جهت اختلاف میان فعالین این طیف بدل شد.

مسئله بسیار مهم دیگر، کارنامه دولت روحانی است. افکارعمومی به درستی کارنامه دولت را به پای اصلاح طلبان نوشته است. اما این طیف با فرافکنی در پی شانه خالی کردن از پاسخگویی در این خصوص است.

سرویس سیاست مشرق – روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌ استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه “ویژه‌های مشرق” نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با  «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

******

** وعده «صبح بدون تحریم» با برجام موشکی و منطقه ای!

روزنامه آرمان در مطلبی با عنوان «اروپا وارد میدان شده است» نوشت:«اینکه اتحادیه اروپا اعلام می‌کند که برای قانع کردن دولت بایدن وارد عرصه شده است تا آنها را به برجام بازگرداند و تحریم‌های ایران را لغو کند و اینکه مدیر آژانس اعلام می‌کند که زمان تنگ است و باید سریعا برجام احیا شود، این را نشان می‌دهد که جهان به جمع‌بندی برای توافق با ایران رسیده است. آنها امروز صحبت از هفته‌ها می‌کنند و به دنبال این هستند تا هر چه سریع‌تر برجام را احیا کنند و این خود یک امیدواری مثبت در این عرصه است»

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت:«ما به تجدیدنظر نیاز داریم و باید در این خصوص فکر شود. باید مسائل یک بار برای همیشه حل شود…اروپا واسطه شده است تا زودتر بایدن را راضی کنند…آنها قصد دارند تا در ابتدا برخی از تحریم‌ها را برداشته و مقدمات تجارت ایران با جهان را مهیا کنند و به‌دنبال آن این توافق ضمنی را با ایران داشته باشند که پس از ملموس شدن لغو تحریم‌ها درخصوص مسائل دیگر نیز صحبت کنند که شاید بیشتر نظر آنها بر مسائل منطقه خاورمیانه باشد و به موضوعات دیگر نپردازند. آنها به دنبال یک نظر مثبت ضمنی ایران در این خصوص هستند تا برخی از تحریم‌ها را لغو کنند و به نظر می رسد اروپا این مسیر را در پیش گرفته است».

روزنامه آرمان در این مطلب تصریح کرد:«باید با آگاهی پیش برویم تا در وهله اول بتوانیم تحریم نفتی و بانکی را برداریم. این امر کمک می‌کند تا دست ایران باز و اقتصاد متحول شود. این مسیر یک گشایش است و باید هوشمندانه در آن گام برداشت. به مرور سایر مسائل و اختلافات نیز قابل حل خواهد بود».

این روزنامه اصلاح طلب وعده داده است که اگر مذاکرات حول مسائل منطقه ای و موارد دیگر- از جمله توان موشکی ایران- را کلید بزنیم، تحریم ها لغو شده و گشایش اقتصادی رقم خواهد خورد.

دولتمردان و طیف اصلاح طلب در سالهای گذشته نیز با تاکید بر لزوم مذاکرات هسته ای و رسیدن به توافق، تاکید داشتند که اگر توافق هسته ای امضا شود، صبح بدون تحریم فرا رسیده و تحریم ها به تاریخ خواهد پیوست و گشایش عظیم اقتصادی ایجاد خواهد شد. بر همین اساس در صنعت هسته ای محدودیت های گسترده اعمال شد اما نه تنها صبح بدون تحریم فرا نرسید، بلکه در پسابرجام دامنه تحریم ها گسترده تر شد.

در روزهای گذشته «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری گفت:«تمایل داریم که برجام را از نظر محدودیت‌های هسته‌ای تقویت و تمدید کرده و از آن به عنوان بستری برای توافق‌های بعدی آن استفاده کنیم که دیگر حوزه‌های مورد نگرانی را پوشش دهد».

پرایس در ادامه گفت:«همه ما آن [حوزه‌های مورد نگرانی] را می‌دانیم؛ موشک‌های بالستیک، حمایت از گروه‌های نیابتی و تعدادی دیگر از مسائل که باید در [برجام] مشمول شوند. اما پیشنهادی که روی میز است، این است که برجام یک شروع است. اگر ایران تمایل داشته باشد آن تعهدات را بدهد، ما هم امید داریم بتوانیم توافق (برجام) را تمدید و تقویت کنیم و سپس توافق‌های آتی را درباره حوزه‌های مورد نگرانی حاصل کنیم».

ماهیت اصلی مذاکره در عرف سیاسی بر پایه معامله و «داد و ستد» است. اما تجربه های گذشته- در توافقات ایران و دیگر کشورهای جهان با آمریکا- ثابت کرده که دولت آمریکا در مذاکره فقط در پی ستاندن(گرفتن) است؛ آن هم ستاندن مولفه های قدرت ساز طرف مقابل. در حقیقت مذاکره از دیدگاه دولت آمریکا صرفا ابزاری برای چیدن محصول فشارهایی است که پیش از مذاکره به کشور مقابل وارد کرده است. 

برخلاف ادعای فعالین اصلاح طلب، تا زمانیکه دولتمردان به آمریکا و شرکای اروپایی واشنگتن خوشبین باشند و اعتماد کنند و در مقابل به جوانان مومن و متخصص بی اعتماد باشند و از اجرای دقیق اقتصاد مقاومتی و رونق تولید و بهره مندی از توان عظیم داخلی غفلت کنند، خسارت ها ادامه دارد و خبری از گشایش اقتصادی نیست.  

** قدم زدن ظریف با مقام آمریکایی،یک دستاورد است

روزنامه ایران در مطلبی نوشت:«طبیعی به نظر می‌رسد که در ماه‌های پایانی عمر دولت بر هجمه‌ها علیه آن افزوده شود و رقبای جدید که در صدد تشکیل کابینه آینده هستند تمام ضعف‌ها و کمبودها را بر سر دولت بشکنند...اگر به کارنامه…محمد جواد ظریف بنگریم مذاکرات موفق برجام و شکستن تابو برای گفت‌وگوی رودررو با مقامات امریکایی و قدم زدن با وزیر امور خارجه امریکا در حین مذاکرات، استقامت در برابر فشارهای خارجی و حفظ عزت ملی، توجه به دیپلماسی اقتصادی، انتخاب‌های صحیح در شرایط دشوار جهانی و همراه کردن افکار عمومی جهان با سیاست‌های ایران در قبال برجام و انزوای دولت ترامپ در این عرصه گوشه‌ای از دستاوردهایی است که تیغ تیز انتقادات را به سوی وی نشانه رفته است».

ارگان رسانه ای دولت در ادامه نوشت:«این روزها در شرایطی که کلیت دولت بیش از هر روز دیگر تحت فشار است بعید به نظر می‌رسد تا مخالفان دولت و رقبای آن به حرف رئیس دولت توجه کنند و بگذارند دولت در ماه‌های پایانی خود راحت به فعالیت‌هایش بپردازد...دولت روحانی چه بخواهد چه نخواهد در ماه‌های پایانی انتقادات سنگین‌تر از حال را به خود خواهد دید و وزرای مهمش در تیررس خواهند بود پس بهتر است که به جای ایستادگی در این امواج در آنها شنا کند».

متاسفانه ارگان رسانه ای دولت در اقدامی تحقیرآمیز، قدم زدن ظریف با «جان کری» وزیر خارجه دولت اوباما را جزو دستاوردهای وزارت خارجه نامیده است!

در شهریور سالجاری تصاویر و ویدئوی دیدار حقارت آمیز الکساندر ووچیچ، رئیس جمهور صربستان با دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در کاخ سفید بازتاب وسیعی در فضای مجازی داشت.

نکته قابل توجه اینجاست که نشریات حامی دولت و از جمله نشریه «صدا»-متعلق به حزب اتحاد ملت- از اقدام تحقیرآمیز رئیس جمهور صربستان استقبال کرده و از رفتار عجیب وی تمجید کردند.

نشریه صدا در همین رابطه در مطلبی نوشت:«آیا اقداماتی از جنس کنش رئیس‌جمهور صربستان را باید مایه شرمساری او دانست؟  فرض کنیم سیاستمدار صرب همچون متهمی در اتاق بازجویی و حتی یک برده در مقابل همتای آمریکایی خود نشسته است؛ اگر منافع صربستان چنین اقتضایی کند، باید اقدام رئیس‌جمهور این کشور را تمسخر کرد یا باید آن را عقلانیتی سیاسی خواند!؟  رئیس‌جمهور صربستان در بلندمدت سیاستمداری خواهد بود سرافراز و متعهد به منافع ملی، حتی اگر در کوتاه مدت بی‌هنران مدعی او را به باد تمسخر بگیرند…از نگاه رسانه‌های منتقد عکسی که ترامپ از مذاکره و مذاکره‌کننده می‌پسندد، این است: همچون برّه‌ای در مذبح و برده‌ای در مسلخ».

رئیس جمهور صربستان با آن خفت و خواری در مقابل ترامپ نشست؛ با اینحال حزب اتحاد ملت این رفتار را نشانه عقلانیت سیاسی دانسته و رئیس جمهور صربستان را انسانی سرافراز و متعهد به منافع ملی نامید!

حالا ارگان رسانه ای دولت، قدم زدن ظریف با کری را جزو دستاوردهای وزارت خارجه ایران نامیده است!

متاسفانه نگاه طیف اصلاح طلب به آمریکا، نگاه «ارباب-رعیتی» است. برای همین است که این طیف صراحتا آمریکا را کدخدای جهان نامیده و مدعی است تا با کدخدا نبندیم، نمی توانیم بر مشکلات غلبه کنیم.

** رکوردزنی تورم مسکن، نتیجه افتخار وزیر به «خانه نساختن»

روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «رکوردزنی تورم مسکن در دی ماه» نوشت:«چند روز پس از انتشار گزارش «تحولات بازار مسکن پایتخت در دی ماه 99» توسط بانک مرکزی، مرکز آمار نیز به بررسی تورم بازار مسکن تا دی ماه سال جاری پرداخت. بر اساس این گزارش تورم دوازده ماه منتهی به دی، 71.8 درصد اعلام شده که بیشترین تورم سالانه از ابتدای سال جاری است. رکورد بیشترین تورم سالانه در این بازار از اسفند 96 تا ماه گذشته، مربوط به مرداد سال 98 است که 90.6 درصد برآورد شده بود. نکته‌ای که در گزارش مرکز آمار وجود دارد، بالا بودن تورم سالانه در دی ماه، با وجود کاهش آهنگ رشد قیمت‌ها در بازار مسکن از آبان ماه است. به نظر می‌رسد روند کوتاه‌مدت قیمت‌ها در این بازار، کاهشی است، اما قیمت‌ها در بلندمدت همچنان افزایشی هستند».

این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت:«در بخش دیگری از گزارش مرکز آمار، عدد تورم نقطه به نقطه بازار مسکن نیز برآورد شده است. در سال‌های 97 تا دی ماه 99، بیشترین تورم نقطه به نقطه مربوط به آبان سال جاری با عدد 114.7 درصد بود. به بیان دیگر متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در آبان سال جاری نسبت به آبان سال 98 افزایش 114.7 درصدی داشته است. نکته در این است که طی ماه‌های تیر تا آبان سال جاری تورم نقطه به نقطه افزایش 90 درصدی داشته و از 58.9 به 114.7 درصد رسیده است».

روحانی- تیر 99- در جلسه هیات دولت گفت:«نسبت به مسکن اعتراف می‌کنم که عقب‌ماندگی در دولت یازدهم داشتیم چرا که برخی طرح‌های ما اجرایی و عملیاتی نشد. تلاش کردیم مسکن‌های ناتوان و بدون خدمات را به جایی برسانیم و دچار عقب‌ماندگی شدیم و در دولت دوازدهم با تلاش فراوان باید این عقب‌ماندگی را جبران کنیم».

یکی از بانیان اصلی وضع موجود مسکن، عباس آخوندی، وزیر مستعفی راه و شهرسازی دولت روحانی است. آخوندی در جلسه تودیع خود در اظهارنظری تأمل برانگیز گفت:«حضرات هر روز تبلیغ می کنند که این دولت حتی یک مسکن هم نساخته  است، این افتخار دولت است که حتی یک واحد مسکونی را نساخت. از ابتدا قرار نبود دولت خانه ای بسازد».

کارشناسان معتقدند که بی عملی دولت در تکمیل مسکن مهر و عدم اجرای وعده مسکن اجتماعی و همچنین بی عملی دولت در به سرانجام رساندن طرح اخذ مالیات از واحدهای مسکونی خالی و عدم نظارت بر بازار اجاره مسکن، وضع فعلی را رقم زده است.

آخوندی در آبان ماه ۱۳۹۲ و هم‌زمان با توقف طرح مسکن مهر از شروع طرح جدیدی به نام «مسکن اجتماعی» باهدف حمایت از گروه‌های کم‌درآمد خبر داد. اما با وجود وعده های مطرح شده، این طرح روی کاغذ باقی ماند و عملا اجرایی نشد.

آخوندی که تا قبل از شروع کار در دولت یازدهم خود را ملزم به ادامه و اصلاح طرح مسکن مهر می دانست و حتی در جلسه رای اعتماد، تاکید کرد که «شخص من هرگز با مسکن مهر مخالف نبوده و نیستم و من جزو اولین کسانی بودم که این موضوع را وارد نظام برنامه‌ریزی ایران کردم» پس از رای اعتماد از مجلس تا آخرین روز کار خود در وزرات راه و شهرسازی، به صورت مداوم به انتقاد به این طرح و سنگ اندازی در روند تکمیل آن پرداخت.

لازم به ذکر است که عباس آخوندی یکی از رکوردداران بیشترین فعالیت بخش خصوصی در کابینه بوده و مدیرعامل یا عضو هیئت مدیره بیش از ده شرکت و نهاد اقتصادی خصوصی است.