بنی‌امیه

به گزارش مجاهدت از خبرنگار فرهنگ دفاع‌پرس، امام جعفر صادق (ع) ششمین امام ما، شیعیان هستند. ایشان روز ۱۷ ربیع‌الاول سال ۸۳ ه‍. ق در مدینه به دنیا آمدند و روز ۲۵ شوال ۱۴۸ ه‍. ق به‌دستور «منصور دوانیقی» (دومین خلیفه عباسی) و بر اثر مسمومیت به شهادت رسیدند.

مزار ایشان در قبرستان بقیع در مدینه در جوار حرم حضرت رسول اکرم (ص) و مزار امام حسن مجتبی (ع)، امام سجاد (ع) و امام باقر (ع) قرار دارد.

به‌مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت رئیس مذهب جعفری، امام جعفر صادق (ع)، گذری به کتاب‌های «هم‌رزمان حسین (ع)» و «انسان ۲۵۰ ساله» زدیم و با استفاده از آنها، گوشه‌ای از فعالیت‌های سیاسی ایشان برای مقابله با امویان و عباسیان و بیدار کردن جامعه اسلامی را منتشر کردیم.

کتاب «هم‌رزمان حسین (ع)» حاوی ۱۰ گفتار از رهبر معظم انقلاب اسلامی در تحلیل مبارزات سیاسی امامان معصوم (علیهم‌السلام) در محرم ۱۳۵۱ هجری شمسی است که انتشارات انقلاب اسلامی (وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای) آن را منتشر کرده است.

کتاب «انسان ۲۵۰ ساله» نیز حاوی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد زندگی سیاسی_مبارزاتی ائمه معصومین (علیهم‌السلام) است که مرکز صهبا آن را گردآوری و تنظیم کرده است.

محافل درس امام صادق (ع)

امام صادق (ع) مرد «مبارزه»، «علم و دانش» و «تشکیلات» بودند. محفل درس امام صادق (ع) و میدان آموزشی که ایشان به‌وجود آوردند، هم قبل از ایشان و هم بعد از ایشان در تاریخ زندگی ائمه شیعه (ع) بی‌نظیر بود.

امام صادق (ع) تمام حرف‌های درست اسلام و مفاهیم اصیل قرآن که توسط مغرضان، مفسدان یا جاهلان در طول یک قرن و اندی تحریف شده بودند را به شکل درست بیان کردند و همین باعث شد که دشمن از ایشان احساس خطر کند. 

همچنین ایشان مشغول یک مبارزه دامنه‌دار و پیگیر برای قبضه کردن حکومت و قدرت برای به‌وجود آوردن حکومت اسلامی و علوی بودند؛ یعنی ایشان زمینه را آماده می‌کردند تا بنی‌امیه را از میان ببرند و به‌جای آنها حکومت علوی (حکومت راستین اسلامی) را بر سر کار بیاورند.

مبارزات امام صادق (ع)

زندگی امام صادق (ع) به دو دوره تقسیم می‌شود؛ دوره‌ای که ایشان هم‌عصر با «بنی‌امیه» و دوره‌ای که هم‌عصر با «بنی‌عباس» بودند.

بنی‌امیه

مبارزات امام صادق (ع) در عصر بنی‌امیه صریح، حاد و روشن بود، اما در دوره ابتدایی بنی‌عباس امام (ع) مبارزات مخفیانه می‌کردند.

بنی‌عباس

از آنجا که حکومت بنی‌عباس در ابتدای کار خود، به‌صورت کامل مراقب اوضاع است، شیعه، امام صادق (ع) و اطرافی‌هایشان را می‌شناسد و از خصوصیات اینها باخبر است، در اینجا برای ادامه مبارزه مسئله «تقیه» مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تقیه

«تقیه» یعنی هرچه ممکن است، کار را پنهانی کردن، اما نه اینکه رشته کار را قطع کنیم. منصور، سفاح، هشام و عبدالملک برای امام صادق (ع) تفاوتی با هم ندارند.

به همین خاطر است که امام صادق (ع) مبارزات خود را در پوششی از تقیه ادامه می‌دهند و تشکیلات شیعه را منظم‌تر می‌کنند و با منصور (به شکلی که برای کسی مانند امام صادق (ع) ممکن است) عمل می‌کنند و راه خودشان را ادامه می‌دهند.

ضرورت فعالیت‌های فکری پیش از مبارزات

همیشه مبارزات سیاسی و فعالیت‌های قاطع باید زمانی انجام شوند که فعالیت‌های فکری، تبلیغاتی و ایدئولوژی به اندازه کافی انجام شده باشند.

برای موفقیت در این قضیه، ابتدا مردم باید زمینه آماده‌ای برای پذیرش حقایق داشته باشند؛ البته پیش از پذیرش، چنین طرز فکری را بشناسند؛ پس از آن، طرز فکرِ انگیزاننده اینها برای مردم روشن شده باشد و مسائل تبلیغی، فرهنگی و فکری، هم پیش از شروع و هم حین عمل مطرح شوند.

فعالیت‌های تبلیغاتی
فعالیت‌های تبلیغی به دو صورت انجام می‌شوند؛ یکی به‌صورت بیان حقایق و اظهار مسائل لازم و تبیین فکر و ایدئولوژی که کار امام حسن مجتبی (ع) و امام حسین (ع) بود و یکی هم به‌صورت فریاد‌های پُرخروشی که توسط یاران فداکار اهل بیت (ع) انجام می‌شد.

این دو نوع فعالیت تبلیغی انجام شده بود، اما برای یک حرکت منظم از طرف خاندان پیامبر (ص) کافی نبود که اینها به‌طور منظم و روشن حرکتی بکنند و زمام حکومت را در دست بگیرند و این حرکت هم حرکتی باشد که با موفقیت همراه شود. 

امام سجاد (ع) و امام باقر (ع) دو مسئولیت برای خود احساس می‌کردند که یکی از آنها تبیین حقایق دینی و تشریح اصول اسلامی بود_همان‌هایی که جامعه اسلامی آنها را فراموش کرده بود_ و دیگری تشکیل یک جمعیت مهذّب و مجهز؛ یعنی مردمی که به وسیله آنها بتوان بر حکومت و قدرت زمان غلبه کرد، او را از کار برکنار کرد و حق را به حق‌دار رساند.

در مورد امام صادق (ع) نیز همینطور است، اما مسئله‌ای وجود دارد و آن، این است که در دوره امام صادق (ع)، ویژگی‌ای در دنیای اسلام وجود داشت که تا پیش از آن نبود.

جَوّ سیاسی زمان امام صادق (ع)

ویژگی جدید زمان امام صادق (ع) اینگونه بود که «بنی‌امیه» دشمنان دیرین «بنی‌هاشم» در نهایت ضعف بودند. اواخر حکومت آنها، ابتدای امامت امام صادق (ع) است و مبارزات امام (ع) در این دوران بسیار حاد، صریح و قاطع بود.

شعار علنی
ایشان به‌صورت علنی مقابل توده‌های انبوه جمعیت در خانه خدا، مِنیٰ و عرفات می‌ایستادند و با محتوایی که فکر و مکتب در آن گنجانده شده بود، شعار می‌دادند. 

پس از آنکه اوضاع به‌وسیله فعالیت‌ها و تلاش‌های همه‌جانبه امام صادق (ع)، یاران و شیعیانشان دگرگون و ظلم‌های بنی‌امیه فاش شدند و مردم آگاهی پیدا کردند، جریانی به‌وجود آمد که حکومت اموی را واژگون کرد و یک عده تازه‌نفس به نام «بنی‌عباس» روی کار آمدند و وضع تغییر کرد.

چرا زمام امور را در دست نگرفتند؟

زمانی که بنی‌عباس روی کار آمدند، شرایطی که برای حکومت یک خاندان انقلابی مانند امام باقر (ع) و امام صادق (ع) ضروری است، وجود نداشت، مردم هنوز به‌طور کامل آمادگی نداشتند که کسی مانند آن بزرگواران زمام امور را در دست بگیرد. 

ابتکار امام صادق (ع) در مبارزه با عباسیان

امام صادق (ع) باید دست به یک ابتکار خیلی عالی بزنند و آن، این است که باید تبلیغات خودشان را از نو شروع کنند، زمینه‌های فکری را آماده و مردم را با حقیقت غصب خلافتی که توسط بنی‌عباس صورت گرفته و این خاندان به‌جای بنی امیه آن را انجام داده‌اند، آشنا کنند.

ایشان باید از راه مناسبی که وجود دارد، به مردم بگویند که اینها فاسق، فاجر و دروغگو هستند؛ سپس طرز فکری که امام صادق (ع) در رأس آن قرار گرفته‌اند و تشیع با آن طرز فکر زنده است را در میان مردم ترویج کنند و پس از آن نیز جمعیتی که می‌خواهند کنار ایشان قیام کنند و بر اوضاع مسلط شوند را تربیت کنند.

زمانی که بنی‌عباس روی کار آمد، تلاش کرد تا چهره اهل بیت (ع) را لکه‌دار کند؛ البته امام صادق (ع) نیز برای منسجم کردن تشکیلات شیعه در ابتدای دوران بنی‌عباس تلاش کردند.

ایشان باید مبارزات تبلیغاتی و ایدئولوژیکی خود را به‌شدت تا جایی که می‌توانند، تعقیب کنند؛ حزب شیعه را سامان دهند، جمعیتی که از دست رفته‌اند را باز دور هم جمع کنند و تشکیلات منظم را از نو زنده کنند و زمانی که زمینه آماده شد، حرکت و قیام کنند.

مرد تشکیلات

امام صادق (ع) تشکیلات عظیمی از مؤمنانِ به خود و از طرفداران جریان حکومت علوی را در سراسر عالَم اسلام از اقصای خراسان و ماوراءالنهر تا شمال آفریقا به‌وجود آوردند.

منظور از «تشکیلات» در اینجا این است که زمانی که امام صادق (ع) اراده می‌کنند آنچه را که او می‌خواهد بدانند، نمایندگان ایشان در سراسر عالَم اسلام به مردم می‌گویند تا بدانند؛ یعنی از همه‌جا وجوهات و بودجه برای اداره مبارزه سیاسی عظیم آل علی (ع) جمع کنند.

یعنی نمایندگان ایشان در همه شهر‌ها باشند که پیروان امام صادق (ع) به آنها مراجعه کنند و تکلیف دینی و سیاسی خود را از آن حضرت بپرسند.

انتهای پیام/ 118