بودجه دفاعی

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از سرویس دفاع و امنیت مشرق، هرچند این نوع خبرها و اتفاقات بازتاب و رونق قابل توجهی در کشورمان ندارد اما نیروهای مسلح انگلستان در دوره پس از پایان جنگ سرد تا به امروز تقریبا به صورت دائمی مدلهای مختلفی از کاهش بودجه، تجهیزات و نفرات را تجربه کرده و تضعیف شده است؛ مسئله ای که در بسیاری از اوقات موجب هشدارهای جدی از سوی کارشناسان این کشور و تمسخر بسیاری از کارشناسان و نظامیان در سطح جهان و ساخت مثالها و طنزهای مختلف درباره آن شده است. از وضعیت بسیار نامشخص آینده رسته زرهی در این کشور کرده تا ناوشکن های انگلیسی فاقد موشک ضد کشتی و دیر رسیدن به ناوگان اف 35 های آمریکایی تحویل شده به انگلستان که صدای لندن را در آورده است.

در اتفاقی مهم و قابل توجه، حالا به نظر می رسد انگلیسی ها بعد از سالها به این نتیجه رسیده اند که اصولا دست دراز کردن و منتظر ماندن برای همکاری با سایر کشورها آنهم آمریکا بدون توجه به ظرفیت داخل، در زمینه های نظامی مسیری اشتباه بوده و البته جالب این که تصمیم جدید در این خصوص در یک دولت محافظه کار که روابط گرمی با آمریکا دارد اتخاذ شده است.

بیشتر بخوانید:

جزییات جدید از کلاهبرداری آمریکا بابت فروش اف-۳۵ به انگلیس/ «ملکه الیزابت»؛ اولین ناوهواپیمابر جهان که هواپیمای عملیاتی ندارد! +عکس

صف طولانی محافظان نفتکش‌ها در مراکز تعمیراتی انگلستان/ ارتش بی غروب ملکه فقط ۱۰ شناور عملیاتی دارد! +عکس

در این میان، بوریس جانسون سیاستمدار پر حاشیه و شهردار سابق پایتخت انگلیس که حالا سکان نخست وزیری را در دست دارد در میان اتفاقات بزرگ و اثرگذاری مثل خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و بحران ویروس کرونا که تلفات زیادی به این کشور وارد کرده، با پیشنهادی متفاوت و سنگین برای هزینه حدود 22 میلیارد دلار برای 4 سال آینده، بالاترین افزایش بودجه دفاعی تاریخ این کشور پس از پایان جنگ سرد را رقم زده است که نکاتی از این پیشنهاد، قابل توجه و بر خلاف تحلیل هایی است که برخی رسانه های غربگرا در داخل کشور بازتاب می دهند. در ادامه نگاهی به بخش های مختلف منتشر شده در این بودجه خواهیم داشت.

نیروی دریایی انگلیس؛ تلاش برای بازگشت به روزهای پر شکوه

زمانی نه خیلی دور شنیدن نام نیروی دریایی انگلیس کافی بود تا بسیاری از دشمنان این کشور در خصوص هر گونه رویارویی با قدرت شماره یک جهان دوباره فکر کنند اما کم کم و در طول زمان این قدرت دریایی به دلایل مختلف خصوصا مالی، به جایی رسیده که در مواردی برای حفظ امنیت آب های اطراف این جزیره نیز دچار مشکل شده است. حالا بخش مهمی از بودجه فوق، پشتیبانی از ساخت نسل جدید شناورها برای نیروی دریایی انگلیس است که با اتمام آنها می توان گفت شاید انگلیسی ها به نوعی بخشی از توان از دست رفته خود را دوباره باز خواهد یافت.بخش عمده طرح بر روی سه پروژه ناوهای محافظ در کلاس های مختلف با نام های تایپ 26 ، تایپ 31 و تایپ 32 تمرکز دارد. تمام این شناورها در داخل انگلستان و توسط شرکت های این کشور ساخته خواهد شد و بنا به صحبت های نخست وزیر انگلیس نقش مهمی در اشتغال زایی ایفا خواهد کرد.

در حال حاضر سفارش نیروی دریایی انگلیس برای ناوهای محافظ تایپ 26 در حدود 8 فروند است؛ ناوهایی با وزن 7800 تن و طول 149 متر که در داخل نیروی دریایی این کشور به کلاس سیتی ( City) نیز شناخته می شوند. نه فقط بحث طراحی و ساخت بدنه کشتی ها، بلکه بخش های مهم دیگری در این کشتی مثل سیستم های راداری، سونار و پیشران نیز بر عهده شرکت های انگلیسی مثل BAE و رولز-رویس است و خبری از مشارکت جدی با کشورهای دیگر بخصوص آمریکا دیده نمی شود. در این شناورها توجه ویژه ای به بحث ضد زیردریایی شده که یکی از مهم ترین دلایل آن بحث افزایش فعالیت های زیردریایی های روسی در اطراف آب های انگلیس در سالهای اخیر است.

نمایه گرافیکی از ناو محافظ تایپ 26 یا کلاس City

 12 سلول عمودی میزبان 48 تیر موشک دفاع هوایی کوتاه برد سری Sea Ceptor و 24 سلول عمودی مارک 41 برای طیف مختلفی از سلاح ها تهاجمی و تدافعی بر روی این ناو نصب شده است. صحبت های مختلفی برای نصب موشک های پدافندی سری ESSM ، موشک کروز تاماهاوک و موشک های ضد زیردریایی ASROC از جمله گزینه های مورد نظر است. نکته به نوعی سوال برانگیز در خصوص برنامه های دریایی انگلستان که حتی در برنامه های جدید نیز هنوز به آن اشاره نشده بحث موشک های ضد کشتی است. بعد از باز شدن موشک های هارپون از روی ناوشکن های تایپ 45 به دلایل مالی، موشک های هارپون ناوهای محافظ تایپ 23 به نوعی از محدود موشک های ضد کشتی باقی مانده برای انگلیسی ها در بحث شناورهای دریایی شد.

قطعات اولین شناور از سری تایپ 26 که در انگلیس در حال ساخت است

حالا در خصوص شناورهای جدید انگلیس و تجهیز دوباره ناوشکن های تایپ 45 بحث ها در خصوص یک موشک جدید کروز ضد کشتی است که احتمالا از بین سری LRASM آمریکایی، NSM نروژی یا نسل جدید RBS15 سوئدی انتخاب شود. یک توپ 127 میلی متری، 2 سامانه دفاع نزدیک فالانکس، 2 توپ 30 میلی متری و عملیات پهپادی در کنار توان پذیرش بالگرد در اندازه های مختلف از دیگر توانایی های این شناور به حساب می آید. بخش عمده عملیات ضد زیردریایی توسط این بالگردها ( از سری وایلد کت یا مرلین ) انجام خواهد شد. ادعا شده که عرشه پروازی پشت این شناور حتی توان پذیرش بالگردهای ترابری شینوک را نیز خواهد داشت. شناورهای این کلاس در کنار ناوشکن های تایپ 45 به نوعی ستون فقرات توان رزمی انگلیس در بحث رزم سطحی در فضای نبردهای با تهدید بالا را بر عهده خواهند داشت.

ناوهای محافظ تایپ 31 در حقیقت بر اساس طرحی موسوم به Arrowhead 140 از شرکت انگلیسی Babcock International ساخته خواهند شد که خود این طرح نیز با نگاهی به ناوهای محافظ کلاس Iver Huitfeldt نیروی دریایی دانمارک توسعه پیدا کرده اند. انگلیس به دنبال خرید 5 فروند از این ناوها است. نگاهی به مشخصات این شناور شاید برای برخی از علاقمندان به صنایع دریایی نظامی کمی عجیب و سوال برانگیز باشد. وزن این شناور در حدود 5700 تن و طول آن 138 متر است. این شناور از امکاناتی مثل سیستم پیشران ترکیبی ساخت انگلستان و آلمان و راداری آرایه فازی فعال سه بعدی بهره برده و خدمه آن نیز بین 80 تا 100 نفر خواهد بود.

اما وقتی به بخش تسلیحات می رسیم با کلکسیونی عجیب برای این اندازه و تناژ رو به رو می شویم. 24 سلول پرتاب عمودی برای موشک های کوتاه برد دفاع هوایی Sea Ceptor تنها تسلیحات موشکی این شناورها خواهد بود. یک قبضه توپ 57 میلی متری ، 2 توپ 40 میلی متری و تعداد مسلسل در کالیبرهای مختلف تسلیحات دیگر این شناور است. توان پذیرش یک بالگرد و امکان بهره گیری از پرنده های بدون سرنشین از دیگر توانایی های این شناور است. اعلام شده که این شناورها برای عملیات در شرایط با تهدید کم تر و اموری مثل مبارزه با دزدان دریایی، عملیات ضد تروریسم و پشتیبانی از عملیات های دریایی به کار خواهد رفت.

تصویر گرافیکی از شمایه کلی مربوط به ناو محافظ تایپ 31

گزینه بعدی ناوهای محافظ تایپ 23 هستند که اخیرا نخست وزیر انگلیس به آنها اشاره کرده و اصولا اطلاعات خاص و دقیقی در خصوص ماموریت ها یا مشخصات آنها وجود ندارد. شایعات بر این اساس است که نیروی دریایی انگلیس به دنبال خرید 5 فروند از این شناورهاست که گفته می شود سطح توانایی آنها چیزی بین تایپ 31 و تایپ 26 بوده و از طراحی ماژولار برخوردار هستند و بسته به نوع ماموریت می توان آنها را مجهز کرد. بحث دیگر در بخش دریایی هم توسعه شناورهای پشتیبانی نسل جدید است که احتمالا سه فروند از آنها ساخته شده و قرار است که در کنار دو ناوهواپیمابر جدید انگلستان و گروه رزمی آنها از عملیات ها پشتیبانی لازم را به عمل بیاورد. پیش بینی می شود ساخت و ورود به خدمت مجموعه این سفارش ها که در حال حاضر در حدود 21 فروند است، بیش از یک دهه طول بکشد.

انگلیس خسته از اف 35 ها به دنبال نسل 6 بومی

اما این نکته نیز حائز اهمیت است که بر اساس تحلیل های کارشناسان نظامی و خبرهای رسانه ای این کشور، یکی از مواردی که انگلستان به صورت خیلی جدی از آن ناراحت بوده و سعی دارد که به صورت بومی راه حلی برای آن پیدا کند بحث جنگنده های نسل جدید برای نیروی هوایی این کشور است. مشرق پیش از این در گزارشی به مشکلات جنگنده اف 35 برای انگلستان به صورت خاص پرداخته بود ولی از آنجایی که برای عملیاتی کردن ناوهای هواپیمابر در حال حاضر انگلیس عملا گزینه دیگری ندارد ناچار به بهره بردن از این پرنده هاست.

تمرین های نشست و برخاست توسط جنگنده اف ۳۵ بی از روی ناو هواپیمابر ملکه الیزابت

اما برای حل این مسئله شرکت BAE انگلستان طرح جنگنده نسل جدید Tempest را ارائه کرده است. مفهومی جدید از جنگنده های نسل 6 که به نوعی ترکیبی از پنهانکاری و استفاده هوش مصنوعی برای کمک به خلبان و عملیات مشترک با پرنده های بدون سرنشین است. در حال حاضر دولت انگلیس موافقت کرده که مبلغ یک و نیم میلیارد پوند به حوزه تحقیق و توسعه علاوه بر بودجه پنج میلیارد و 800 میلیون پوندی این بخش اضافه کند که بخشی از آن کمک به توسعه طراحی و ساخت همین جنگنده است. در حال حاضر شرکت BAE انگلستان طرح هایی برای حوزه هوش مصنوعی و عملیات مشترک بین پلتفرم های سرنشین دار و بدون سرنشین در دست اقدام دارد و حتی آمریکا نیز برای برخی از پروژه های خود در این بخش از این شرکت کمک گرفته است.

ماکتی از جنگنده نسل ۶ تمپست

برنامه دیگر انگلیسی ها برای دوره فعلی تا ورود به خدمت جنگنده های نسل جدید، ارتقاء سنگین جنگنده های نسل 4.5 تایفون است که بحث اصلی آن نصب رادارهای آرایه فازی فعال جدید موسوم به ECRS Mk2 است که هزینه ای در حدود 317 میلیون پوند خواهد داشت. این ارتقا به صورت مشترک بین انگلیس و ایتالیا انجام خواهد شد و گفته شده که باعث ایجاد 600 شغل جدید در انگلستان می شود. این رادار جدید توان اخلال روی رادارهای دشمن در فاصله بیش از 120 کیلومتر را داشته و فضای به زاویه 110 درجه در مقابل جنگنده را نیز پوشش خواهد داد.

بروشوری تبلیغاتی مربوط به پروژه رادار ECRS Mk2

بخش دیگری از طرح جدید دفاعی انگلستان، سرمایه گذاری و ایجاد زیرساخت های تازه در حوزه هایی مثل دفاع سایبری، هوش مصنوعی، ارسال ماهواره به فضا از خاک اسکاتلند و همچنین توسعه سلاح های انرژی مستقیم مثل لیزر است. پرتاب فضایی مورد نظر انگلیس در سال 2022 میلادی خواهد بود و از طرف دیگر فرماندهی سایبری ارتش این کشور با واحد شنود الکترونیکی این کشور موسوم به GCHQ هماهنگ خواهد شد. البته هنوز جزییات زیادی در این بخش منتشر نشده اما توجه انگلستان به توسعه این فناوری های جدید که به نوعی بخشی از نیازهای اصلی برای حضور در میدان های نبرد قرن بیست و یکم است نشان دهنده بروز برخی تغییرات در تفکر نظامیان و سیاسیون انگلیسی است. در عین حال پیش بینی شده که با این سرمایه گذاری 4 ساله، در هر سال 10 هزار شغل جدید در این کشور ایجاد شود که برای شرایط فعلی انگلیس با توجه به شرایط پس از خروج از اتحادیه اروپا و بحران ویروس کرونا می تواند خبر خوبی باشد.

نیروی زمینی انگلستان ؛ همچنان مشکلات ادامه دارد

یکی از مسائلی که همچنان موجب نوعی نگرانی و حتی اعتراض برخی از کارشناسان و حتی نظامیان انگلیسی شده عدم توجه کافی به نیروی زمینی این کشور و بحث نبود نیروی انسانی رزمی کافی خصوصا در بخش زمینی است. در سالهای بخش هایی مثل رسته پیاده نظام و زرهی در نیروی زمینی انگلستان با کاهش شدید نیرو و تجهیزات رو به رو شده اند تا جایی که برخی حتی صحبت از کنار گذاشتن تانک های اصلی میدان نبرد در ارتش انگلستان کرده اند. کاهش سربازان در نیروی زمینی و نیروهای تفنگدار دریایی نیز از دیگر مواردی است که باعث نگرانی در این کشور شده و در نقشه جدید دفاعی نیز هنوز به آنها پاسخی داده نشده است.

بوریس جانسون در خصوص آینده دفاعی این کشور، صحبت از سربازانی با سطح بالای آموزش و داشتن قابلیت عملیات شبکه محور کرده ولی هنوز صحبتی در خصوص پاسخ به نیاز برای افزایش تعداد نیروها نشده است. در حوزه زرهی نیز بحث بین ارتقاء مجدد تانک های چلنجر ، خرید تانک از آلمان ، توسعه یک طرح بومی یا به طور کلی کنار گذاشتن تانک ها مطرح است اما هنوز در این بخش نیز تصمیمی گرفته نشده . در عین حال دولت انگلیس اعلام کرده که رسیدن به بودجه مورد نظر، نیازمند کاهش و قطع بودجه در برخی از بخش های دیگر دفاعی است که کارشناسان احتمال می دهند این بخش ها عمدتا در نیروی زمینی باشد.

تانک چلنجر ارتش انگلیس

در هر صورت باید گفت انگلستان بعد از سالها کاهش بودجه و اندازه نیروهای مسلح خود و البته به نوعی نا امیدی از برخی متحدان کلیدی در پروژه های کلیدی مثل آمریکا بابت قراردادهایی چون اف 35 تصمیم گرفته که توان نظامی خود را با تکیه بر ظرفیت های داخلی و بی نیازی به هزینه کردهای میلیارد دلاری با خرید از سایر کشورهای دوست و متحد همچون ایالات متحده بازسازی کند. با طرح فعلی به نظر می رسد نیروی دریایی این کشور کمی از شرایط فعلی خارج شده و بتواند حداقل در بین کشورهای اروپایی به عنوان یک قدرت منطقه ای عرض اندام کند. البته تجربه نشان داده که با تغییر دولت ها برخی از پروژه ها و هزینه های دفاعی به طور کلی متوقف شده ولی به نظر می رسد انگلیسی ها به سبک گذشتگان خود بازگشته و سعی در بدل شدن به یک قدرت جدید خودکفا در حوزه دفاعی دارند؛ اتفاق مهمی که تحلیل ها درباره همکاری های نظامی در غرب را دچار تغییرات مهمی خواهد کرد.

به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، راهبرد «قوی شدن» که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی است، در حوزه بازدارندگی دفاعی از سال‌ها پیش به‌عنوان یک هدف مهم، همواره در دستور کار نیروهای مسلح بوده و بر این اساس، فعالیت‎‌های متعدد و گسترده‌ای صورت گرفته است.

قرار گرفتن نام ایران در زمره معدود کشورهای سازنده تسلیحات و تجهیزات دفاعی نوین ازجمله انواع موشک، پهپاد، رادار و… گواهی بر این مدعاست که نیروهای مسلح ایران تاکنون تحت فرماندهی و هدایت امام خامنه‌ای، تأسی خود به آیه شریفه «واعدوا لهم مستطعتم من قوه» را به شکلی مثال‌زدنی به نمایش گذاشته و هرگونه اقدام خصمانه‌ای را با قدرت و صلابت پاسخ داده‌اند.

نیروهای مسلح ایران همچنین با وجود قرار داشتن در شرایط تحریم و برخورداری از کمترین بودجه دفاعی نسبت به بسیاری از کشورهای منطقه و جهان، توان دفاعی کشور را به نحو مطلوبی افزایش داده و پشتوانه قابل اتکایی برای دستگاه دیپلماسی کشورمان بوده‌اند.

جدای از مباحث نظامی، نیروهای مسلح هنگام وقوع بلایا و حوادث طبیعی، در زمینه امداد و خدمات‌رسانی به سیل‌زدگان و زلزله‌زدگان نیز نه‌تنها یاری‌گر دستگاه‌های ذی‌ربط بوده‌اند، بلکه در بسیاری از مواقع، با اقدامات جهادگونه خود، در خدمت‌رسانی به مردم، گوی سبقت را از این دستگاه‌ها ربوده‌اند.

در ماه‌های گذشته نیز، عرصه مقابله با کرونا جدیدترین آوردگاه نیروهای مسلح بوده است؛ عرصه‌ای که چهره تازه‌ای از مأموریت‌های نیروهای مسلح را به نمایش گذاشته و توان این نیروها در حوزه پدافند زیستی و مقابله با تهدیدات بیولوژیک را به چالش کشیده است.

بر این اساس، ارتش جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران، نیروی انتظامی، وزارت دفاع و اقشار مختلف بسیج از بدو شیوع کرونا در کشور، ذیل قرارگاه بهداشتی درمانی امام رضا (ع) اقدامات مختلف و متعددی را در حوزه مقابله با کرونا انجام داده‌اند.

بکارگیری تمامی ظرفیت‌های درمانی و بیمارستانی، آماده‌سازی بیمارستان‌های سیار و نقاهتگاه‌ها برای پذیرش بیماران، ساخت کیت تست کرونا، تولید و توزیع اقلام بهداشتی نظیر ماسک، مواد ضدعفونی‌کننده و…، اجرای عملیات گندزدایی معابر و اماکن، تلاش برای تولید دارو و واکسن کرونا، تهیه و توزیع سبد معیشتی میان نیازمندان و آسیب‌دیدگان ناشی از کرونا در قالب رزمایش کمک مومنانه و… ازجمله اقدامات صورت گرفته توسط نیروهای مسلح در عرصه مقابله با کرونا بوده است.

همچنین تقدیم شهدای مدافع سلامت که در حین رسیدگی به بیماران و در عرصه مقابله با کرونا جان باختند، نمایانگر ایثار و تلاش جهادگونه نیروهای مسلح در یاری‌رسانی به بخش بهداشت و درمان کشور است؛ البته بیان این نکته ضروری است که پادگان‌ها و مراکز نظامی کشور، کمترین میزان ابتلا به کرونا و پایین‌ترین میزان تلفات انسانی را در این زمینه داشته‌اند؛ موضوعی که نشان می‌دهد نیروهای مسلح جدای از تلاش مؤثر خود برای مقابله با ویروس کرونا در سطح کشور، عملکرد درون‌سازمانی قابل قبولی نیز در مقابله با این دشمن نامرئی داشته‌اند.

طبق گفته فرماندهان و مقامات ارشد نظامی، نیروهای مسلح ایران ظرفیت‌های دفاعی کشور را متناسب با تهدیدات، افزایش داده و در حوزه جنگ نظامی، توان انجام هر اقدامی را از دشمن سلب کرده‌اند؛ بر این اساس و با توجه به وجود تهدیدات بیولوژیک، لازم است که دولت، مجلس و سایر دستگاه‌های مربوطه، از اقدامات نیروهای مسلح در عرصه پدافند زیستی حمایت مطلوبی صورت دهند، تا راهبرد قوی شدن در این عرصه نیز همانند سایر حوزه‌های دفاعی، اجرایی و بر مصونیت کشور در مقابل تهدیدات، افزوده شود.

شهاب شعبانی‌نیا -دفاع پرس