تئاتر

گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، رسول ملاقلی‌پور سال ۱۳۳۴ در منطقه عباسی تهران متولد شد و به خاطر فقر مالی خانواده موفق به ادامه تحصیلات متوسط نشد. او در سنین نوجوانی عکاسی را به صورت آماتور شروع کرد و در سال ۱۳۵۴ بازیگری تئاتر را به خاطر فن بیان و از بین بردن لکنت زبان انتخاب کرد، اما عکاسی را به شکل حرفه‌ای ادامه داد.

در سال ۵۹ با شروع جنگ به عنوان عکاس و خبرنگار از آخرین روز‌های مقاومت در خرمشهر عکس و خبر تهیه می‌کرد. با آخرین نفرات مجبور به عقب‌نشینی به شرق خرمشهر شد، این در حالی بود که با دوربین سوپر ۸ توانست برای بار دوم فیلمبرداری را همزمان با عکاسی تجربه کند.

لذت و حس فیلمبرداری باعث شد تا او تجربیات عکاسی و ظهور و چاپ در لابراتوار را این بار از ویزور فریم‌های متحرک ببیند.

کارش را در فاصلۀ سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ پس از دوره‌ای فعالیت آماتوری در زمینۀ عکاسی، با ساختن فیلم‌های مستند جنگی آغاز کرد، و با فیلم بلند نینوا (۱۳۶۲) ادامه داد. تا اواخر دهۀ ۱۳۶۰ با بلمی به‌سوی ساحل (۱۳۶۴)، پرواز در شب (۱۳۶۵) و افق (۱۳۶۷)، یک‌سر به ساختن فیلم‌های جنگی پرداخت. ملاقلی‌پور در سفر به چزابه و تا آخرین نفس (هر دو ۱۳۷۴)، نسل سوخته (۱۳۷۸)، قارچ سمی (۱۳۸۰)، و مزرعۀ پدری (۱۳۸۲)، بیشتر به دغدغه‌ها و حالات روحی رزمندگان پرداخت و در مجنون (۱۳۶۹)، خسوف (۱۳۷۱)، و پناهنده (۱۳۷۲)، به طرح داستان‌های اجتماعی و ماجرا‌های تلخ و ناگوار خارج از جبهه و جنگ روآورد.

آخرین اثر او میم مثل مادر (۱۳۸۵) بود. وی در میانۀ کارش (که مجموعاً شامل ۱۴ فیلم با موضوع جنگ ایران و عراق و مسائل پیرامون آن می‌شود) فیلم جنایی کمکم کن را نیز (به نویسندگی خودش) در سال ۱۳۷۷ ساخت که نه در فروش موفقیتی برایش داشت و نه در جشنواره‌ها.

ملاقلی‌پور طی دورۀ کوتاه فعالیتش فیلم‌نامۀ لبۀ تیغ (تولید ۱۳۷۱) و دشت ارغوانی (۱۳۷۳) را به ترتیب برای جمال شورجه و نادر مقدس نوشته و جز تهیه‌کنندگی تعدادی از ساخته‌های خودش، تهیه، تدوین و طراحی صحنه و لباس تعدادی از آثار کارگردانان دیگر را نیز به عهده داشته است.

موفق‌ترین فیلم او در میان آثارش هیوا بود که در هفدهمین دورۀ جشنوارۀ فیلم فجر جز دریافت جوایز بهترین فیلم و بهترین کارگردانی و نامزدی در تعدادی از رشته‌های اصلی و فنی، توانست جوایز بخش‌های بهترین بازیگر نقش اول مرد (دیپلم افتخار/ جمشید هاشم‌پور)، طراحی صحنه (سیمرغ بلورین/ بهناز نازی و علی فداکار)، تدوین (تقدیر/ حسین زندباف)، فیلمبرداری (سیمرغ بلورین/ بهرام بدخشانی) و صدابرداری (سیمرغ بلورین/ بهمن اردلان) را نیز به دست بیاورد.

ملاقلی‌پور از کارگردانان سینمای جنگ و اجتماعی ایران بود و توانست با فیلم پرواز در شب سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از جشنواره فیلم فجر دریافت کند.

او از کارگردانان متعهد سینمای پس از انقلاب بود. وی در سفر خود به کربلای معلا برای بازدید لوکیشن‌ها از فرصت استفاده کرد و مستندی نیز به نام ۶ گوشه عرش را جلوی دوربین برد که آخرین اثر او محسوب می‌شود. او در این سفر متوجه شد که هنرمندان برجسته اصفهانی در آنجا مشغول طراحی ضریح مقدس حضرت امام‌حسین (ع) هستند.

رسول ملاقلی پور از جمله فیلمسازانی محسوب می شد که در میان سینمادوستان و سینمانویسان به «فیلمساز غریزی» شهرت داشت.

فیلمسازی که ابتدا از عکاسی و فیلمبرداری گام در عرصه هنر نهاد و تا کسب جایزه کارگردانی جشنواره فیلم فجر نیز پیش رفت و به عنوان یکی از فیلمسازان مطرح سینمای دفاع مقدس مطرح شد.

علی ملاقلی پور فرزند رسول ملاقلی پور درباره سبک و شیوه فیلمسازی و همچنین الگو و اساتید پدر چنین می گوید: سه نفر روی پدرم تأثیرگذاری داشتند. این تأثیرگذاری را البته بعدها در میان سخنان پدرم و فیلم‌هایش پیدا کردم. نخست بهروز مرادی که پدرم به وی علاقه زیادی داشت و در فیلم «سفر به چذابه» نیز به وی اشاره کرده است. در این فیلم جوانی که شباهت چهره‌ای زیادی با شهید بهروز مرادی داشت، در نقشی به نام بهروز بازی می‌کند. فرد دیگری که باعث تحول در پدر شد، شهید حسن شوکت که جانباز بود و بعد از جنگ شهید شد. پدر که در جبهه بوده، شهید شوکت از وی می‌خواسته تا کارهایی را انجام دهد مثلاً پیغام برساند. یک بار رسول ملاقلی‌پور از روی خستگی کار را انجام نمی‌دهد و می‌خوابد، فردایش شهید شوکت به وی می‌گوید، همین تعلل تو شاید باعث شهادت چند نفر شود. این سخنان وی باعث می‌شود، پدرم احساس کند به جنگ تعهد دارد و نباید کوتاهی کند.

می‌توانم بگویم شهیدان بهروز مرادی و حسن شوکت معلمان پدرم بودند و رسول ملاقلی‌پور که خیلی زود پدرش را از دست داده بوده و کسی را نداشته که به وی راه و رسم زندگی درست را یاد بدهد از آنها درس زندگی گرفته است. سومین شخص داستانش به ساخت یک مستند بازمی‌گردد. پدرم مستندی به نام «حمید و فاطمه» درباره شهید حمید باکری می‌سازد که روایت خانم فاطمه امیرانی از همسرش حمید باکری و عشق یک رزمنده به همسر و خانواده‌اش است. شخصیت حمید باکری و زندگی‌اش روی پدرم اثر می‌گذارد و همین موضوع مقدمه ساخت فیلم «هیوا» می‌شود.

وی که همراه با رسول احدی (مدیر فیلمبرداری) برای نگارش فیلمنامه فیلم بعدی‌اش به شمال کشور رفته بود، در شهر نوشهر بر اثر سکتهٔ قلبی جان باخت و چندروز بعد در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

انتهای پیام/ 121

«شفیع آقامحمدیان» کارگردان سینما و تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، به‌بهانه برگزاری نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا با بیان اینکه سینما ایران در ژانر‌های مربوط به خانواده موفق نبوده است، افزود: دلیل این عدم موفقیت آن بوده است که ما از سینما به‌عنوان ابزار درست برای تحکیمل خانواده و دیگر مسائل اجتماعی به‌درستی استفاده نکرده ایم؛ این بزرگ‌ترین ضعف سینماگران و مسوولین است.

وی به سینمای هالیوود اشاره کرد و ادامه داد: در آمریکا و فرانسه از سینما یک بهره‌برداری جدی صورت می‌گیرد؛ آن‌ها ابزار سینما را به‌درستی می‌شناسند و تاثیر آن را در جامعه به‌درستی می‌بینند. بزرگترین اشکال ما از طرف مسوولین و هنرمندان عدم شناخت آن‌ها از خانواده است که بزرگترین معضل جامعه سینمایست. البته این یک موضوع طبیعی است چراکه سینمای خانواده دارای مولفه‌هایی است که براساس فرهنگ کشور ترسیم می‌شود. به‌عنوان مثال اگر بخواهیم یک خانواده مسلمان و اسلامی را در سینما تعریف کنیم طبیعتاً از یک‌سری شاخصه‌ها باید بهره‌گیری کنیم و تصویریابی صورت گیرد و براساس همین تصویر فیلم ساخته و در معرض تماشای مخاطب قرار گیرد تا تاثیر مثبت داشته باشد. احترام به پدر و مادر، بزرگ‌تر‌ها و آیین‌های دینی و مذهبی و ملی باید مورد تصویرسازی قرار گیرند.

آقامحمدیان در پاسخ به اینکه آیا هر فیلمی که در جمع خانواده دیده شود یک فیلم خانواده است، گفت: ابتداً چنین نیست؛ اینکه ما یک فیلم نشان بدهیم که تعدادی افراد در جمع یک خانواده باشند و احیاناً یک خانم با چادر رفت و آمد کند، این فیلم خانوادگی نیست. ما در طول سالیان گذشته در جهت تخریب خانواده خوب عمل کرده‌ایم، اما برای تحکیمل کاری نکرده‌ایم چراکه عمدتاً موضوع تخریب ساده و سهل‌تر صورت می‌گیرد.

این کارگردان سینما و تئاتر به تصویر سینما از خانواده و زن اشاره کرد و افزود: عمده تصویر سینما از خانواده و خانم‌های چادری یک تصویر غیرواقعی است؛ این زنان عمدتاً فقیر و نیازمند از فرهنگ و از جامعه به‌دور نشان داده شده‌اند و از طرفی جریان مقابل دارای مقام اجتماعی ترسیم شده‌اند درحالی که این روی ماجراست لذا تصویرسازی از این نوع سینما ضروری است. طی ۴۳ سال گذشته سریال‌های موفقی در حوزه خانواده تولید و پخش شده است، اما خیلی کم‌رنگ بوده است.

او در پاسخ به اینکه خلا‌های موجود در زمینه سینمای خانواده را باید متوجه مدیران فرهنگی یا فیلمسازان دانست، گفت: اینجا مشکل چند وجهه دارد؛ اولین مشکل عدم شناخت فیلمسازان است. معتقدم سینماگران هم نیازمند فرهنگسازی هستند و بخش اعظم این مسئله به مسوولین برمی‌گردد. بخشی از مشکلات ما در این عرصه مربوط به اقتصاد سینماست؛ واقعیت امر اقتصاد سینما خراب است و به‌عبارتی ورشگست شده است لذا وقتی این اتفاقات در عرصه فرهنگ وجود دارد طبیعتاً فیلمسازان و تهیه‌کنندگان به این سمت علاقه‌ای نشان نمی‌دهند، اما اگر از قبل زمینه‌سازی صورت گرفته باشد و مردم می‌توانند با سریال‌های تلویزیون ارتباط برقرار کنند. البته هجمه رسانه‌های وطنی و غیروطنی در این عرصه زیاد است لذا در نتیجه فرهنگسازی برای فیلمساز و مخاطب مهم است.

آقامحمدیان درخصوص تفاوت‌های سینمای خانواده در ایران و غرب گفت: ما در بسیاری از فیلم‌های مهم هالیوود شاهدیم صحنه‌های هنجارشکن ندارند و هدف موردنظر را می‌رسانند لذا مشکل ما در سینمای خانواده ایرانی عدم درک درست از تصویرسازی است لذا معتقدم همه محدودیت‌های سینمای خانواده در ایران مروبط به بحث پوشش در داخل خانواده نیست. من در سفر‌هایی که به کشور‌های مختلف داشتم از سینماگران شنیدم که گفتند «سینمای خانواده ایران از تمام دنیا بهتر است».

این کارگردان سینما و تئاتر گفت: ما در سینمای خانواده رمزگذاری درستی نداریم؛ مثلا چه تصویری را جایگزین یک مسئله‌ی عاطفی در خانواده کنیم، این را کم داریم. معتقدم نمایش دادن خانواده به سبک سینمای اروپا و هالیوود مقداری در جهت تخریب حرکت می‌کند لذا تحکیم خانواده به این مسائل بستگی ندارد. بسیاری از سینمای مهم تاریخ هالیود عاری از صحنه‌های غیراخلاقی است؛ صحنه‌هایی که امروزه در این فیلم‌ها شاهدیم همگی بخاطر یک سیاست‌گذاری ناشی از نگاه سرمایه‌گذاری جلف است. سرمایه‌داران برای اینکه به سرمایه بیشتری برسند این صحنه‌ها را به فیلم‌ها اضافه می‌کنند لذا فیلم‌هایی که در هالیوود به‌لحاظ جایگاه، جایگاه مهمی دارد به مسائل جنسی ورود نمی‌کند.

او به فیلم «۱۹۱۷» اشاره کرد و گفت: در این فیلم جنگی حضور زن معنی ندارد، اما یک فیلم خانواده است که احترام خانواده را نگه دارند؛ البته در سینمای خانوادگی باید تصاویر رمزگذاری شود. ما از دهه ۷۰ به بعد درحالی که سینما فیلم‌های جشنواره‌ای را ترویج می‌کرد در تلویزیون شاهد ترویج فیلم‌های ولنگارانه بودیم لذا فیلم‌های خانواده ما کم و انگشت‌شمار شدند. همه فیلمسازان ما در این زمینه می‌توانند مولف باشند به شرط آنکه فرهنگ را بشناسند و دغدغه داشته باشند هرچند دغدغه به‌تن‌هایی کافی نیست و باید سیاست‌گذاران و مجریان فرهنگی همراهی کنند.

آقامحمدیان درپاسخ به اینکه تصویر سینما از خانواده ایرانی چقدر واقعی است، گفت: من معتقدم در طرح مسائل و مشکلات جامعه سینماگر باید حرف بزند، اما سینماگری که نگاه او جشنواره‌های خارجی است نمی‌تواند نگاه درستی داشته باشد چراکه اغراق نیاز است تا مورد توجه قرار گیرد. اکثر جوان‌های ما از طریق فضای مجازی مدیریت می‌شوند، اما سینمای ایران همچنان تاثیرگذار خواهد بود و مردم تشنه فیلم‌های خوب خانوادگی و حرف جدید هستند و این اتفاق در سینما رقم نمی‌خورد درحالی که خانواده‌های ایرانی تشنه حرف جدی شده‌اند و ما نمی‌توانیم خوراک مناسب را تهیه کنیم.

این کارگردان سینما و تئاتر تصریح کرد: ما در یک تهاجم سنگین فرهنگی قرار داریم که نتوانسته‌ایم آن را مهار کنیم؛ مسئولین در این مسیر تعلل کرده‌اند و نتوانسته‌ایم. سینمای خانواده در گیشه موفق خواهد شد؛ البته لازمه این موفقیت تبلیغات درست و تدارکات است.

نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا به همت بنیاد بین‌المللی گوهرشاد و به دبیری مهدیه سادات محور ۱۶ تا ۲۳ تیر ماه سال جاری در سطح کشور و از ۲۰ تا ۲۳ در تهران برگزار خواهد شد. این رویداد محوریت موضوع زنان و خانواده را در دستور کار خود دارد و با همکاری مراکز و سازمان‌های فرهنگی مختلف فعالیت خود را دنبال می‌کند.

انتهای پیام/ 121

به گزارش مجاهدت از گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، نوزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران _ مبارک از روز پنجشنبه هشتم تیر همزمان با فرا رسیدن عید سعید قربان در تالار‌های اصلی، چهارسو، قشقایی، سایه و کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر و سه تالار نمایشی دیگر آغاز می‌شود.

براساس برنامه‌ریزی‌ها، برنامه نمایشی آثار به صحنه رفته این جشنواره در مجموعه تئاتر شهر در روز پنجشنبه هشتم تیر به شرح زیر اعلام شده است:

بخش نمایش‌های صحنه‌ای

– تالار اصلی: نمایش گربه نره و روباه مکار، نویسنده و کارگردان: اوشان محمودی از تهران، ساعت ۱۹:۳۰، مدت اجرا: ۷۵ دقیقه، بخش مهمان

– تالار چهارسو: نمایش آن شب مهتاب، نویسنده و کارگردان: ملیحه زحمتکش و زهرا قربانی از شیراز، ساعت‌های ۱۸ و ۲۰، مدت اجرا: ۴۵ دقیقه، بخش بزرگسال

– تالار قشقایی: نمایش پیرو سمانی، نویسنده و کارگردان: آلنا ماتسخونا شویلی از گرجستان، ساعت‌های ۱۷ و ۱۹، مدت اجرا: ۳۵ دقیقه، بخش بین الملل

– کارگاه نمایش: نمایش شب، نویسنده و کارگردان: فاطمه صمصامی از خوی، ساعت‌های ۱۷ و ۱۹، مدت اجرا: ۴۰ دقیقه، بخش کودک و نوجوان

بخش نمایش‌های فضای باز

– ساعت ۱۹: نمایش روبات‌های غول پیکر، نویسنده و کارگردان: حامد زارعان از تهران، مدت اجرا: ۳۰ دقیقه

– ساعت ۱۹:۳۰: نمایش بوسلمه، غول دریاها، نویسنده: شراره طیار، کارگردان: فاطمه بحرینی از آبادان، مدت اجرا: ۱۵ دقیقه

– ساعت ۲۰: نمایش شیلو، نویسنده و کارگردان: فرامرز غلامیان از شاهین شهر، مدت اجرا: ۳۰ دقیقه

– ساعت۲۰:۳۰: نمایش آذربایجان آیین لری، نویسنده و کارگردان: اکبر زابح از مرند، مدت اجرا: ۲۰ دقیقه نوزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی تهران مبارک به دبیری هادی حجازی فر از هشتم تا هفدهم تیر توسط اداره کل هنر‌های نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن هنر‌های نمایشی ایران در مجموعه تئاتر شهر، تالار هنر، مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و تالار مولوی میزبان مخاطبان و علاقه‌مندان است.

انتهای پیام/ ۹۱۱