تایوان

سرویس جهان مشرق – سال‌های سال است که تحریم‌های اقتصادی به اسلحه‌ی موردعلاقه‌ی آمریکا برای «جنگ غیرنظامی» با دشمنانش تبدیل شده‌اند. اما تحریم‌های اخیر علیه روسیه به خاطر حمله‌ی این کشور به اوکراین یک واقعیت را نشان دادند: تیغِ تحریم‌های آمریکا دیگر کُند شده است. سیل تحریم‌های واشینگتن علیه مسکو، نه‌تنها تغییری در سیاست‌های پوتین درباره‌ی اوکراین ایجاد نخواهد کرد، بلکه معادلات سایر رقبا و دشمنان آمریکا و حتی برخی از متحدان این کشور را تغییر خواهد داد. چین، روسیه و ایران، پیشاپیش مصمم به ترک وابستگی به دلار و دور زدن تحریم‌های آمریکا با مبادله‌ی ارز هستند و کشورهای تأثیرگذار دیگری مانند هند و عربستان نیز کم‌کم به همین کارزار ملحق می‌شوند.

  شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه؛ همزمان با کُندتر شدن تیغِ تحریم‌های آمریکا، بسیاری از کشورهای جهان، به‌ویژه رقبا و دشمنان این کشور، به رهبری ایران، روسیه و چین، به دنبال استفاده از ارزهای ملی با هدف دور زدن تحریم‌های واشینگتن هستند (+)

بسیاری از کارشناسان هشدار داده بودند که تحریم‌های یک‌جانبه‌ی ترامپ علیه ایران پس از خروج آمریکا از برجام می‌تواند آغازِ پایانِ رژیم تحریم‌های واشینگتن باشد (جزئیات بیش‌تر). با این حال، بایدن نیز با وضع تحریم‌های عجولانه علیه روسیه اکنون گرفتار همان «اعتیاد به تحریم» شده و عملاً در جهت نابودی دلار و سلطه‌ی اقتصادی آمریکا بر جهان گام برداشته است.

پایگاه اینترنتی نشریه‌ی آمریکایی «امریکن کانسروتیو» طی گزارشی تحت عنوان «تحریم‌های بایدن نتیجه‌ی معکوس خواهند داشت[۱]» به قلم «پیتر ون بیورن[۲]» عضو سابق سرویس خارجی وزارت خارجه‌ی آمریکا، بر همین واقعیت صحه گذاشته است. «ون بیورن» که ۲۴ سال سابقه‌ی فعالیت دیپلماتیک در دولت فدرال آمریکا را دارد، معتقد است تلاش‌های بایدن برای شکست دادن پوتین در اوکراین به هر قیمتی، ممکن است منجر به جایگزین شدن نظام مالی تحت سلطه‌ی دلار با یک نظام مالی به رهبریت چین شود. آن‌چه در ادامه می‌آید ترجمه‌ی گزارش امریکن کانسروتیو است.

بایدن نیز با تحریم روسیه به خاطر حمله به اوکراین نشان داد مانند رؤسای‌جمهور دیگر آمریکا به تحریم دشمنان این کشور معتاد است؛ اما این‌بار ممکن است نتیجه، چیزی فراتر از ناتوانی در تغییر سیاست‌های پوتین باشد: سوق دادن دوستان و دشمنان آمریکا به سوی مبادله‌ی ارزهای ملی به جای استفاده از دلار (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› چرا روسیه و چین، ایران را تقویت می‌کنند؟

›› توافق محرمانه ایران با روسیه برای صادرات نفت؟

---

لازم به ذکر است که مشرق صرفاً جهت اطلاع نخبگان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های محافل رسانه‌ای-اندیشکده‌ای بین‌المللی این گزارش را منتشر می‌کند و دیدگاه‌ها، ادعاها و القائات این گزارش‌ لزوماً مورد تأیید مشرق نیست.

---

آیا کسی می‌داند جو بایدن در اوکراین چه می‌کند؟ حسِ آمریکایی‌ها الآن حتماً مثل حس یک معلمِ جایگزین در دبیرستان است. پنج دقیقه روی‌شان را آن‌طرف کردند؛ و جو بایدن دوباره جنگ سرد را شروع کرد. بدون آن‌که برای ملت سخنرانی [و تصمیمش را تشریح و توجیه] کند؛ بدون هیچ سند توضیحی‌ای؛ فقط [با طرح این ادعا که] «دموکراسی در خطر است.» مگر آمریکایی‌ها قبلاً حق نداشتند درباره‌ی این مسائل رأی بدهند؟

پیمان ناتو (که اعضای آن با رنگ سبز نشان داده شده‌اند)، به‌رغم وعده‌ها درباره‌ی این‌که به سمت شرق پیشروی نخواهد کرد، عملاً تا مرزهای روسیه (که با رنگ نارنجی مشخص شده) عضوگیری کرده است (+)

درگیری نظامی عملاً امری مسلم تلقی می‌شود. اما نقطه‌ی پایان از نظر جو [بایدن] کجاست؟ تعریف پیروزی چیست؟ در مورد اوکراین، هیچ‌کس نمی‌داند. بایدن این مداخله را با وعده‌ی عدم اعزام نیروهای ناتو به جنگ آغاز کرد؛ که این پیام واضح را به پوتین مخابره نمود که اگر حاضر باشد تلاش کند و برتری چشم‌گیر نظامی‌اش [نسبت به اوکراین] را به کار ببندد، پیروز خواهد شد. هدف پوتین ایجاد یک کشور حائل میان روسیه و ناتو است. چه کی‌یف مقاومت کند، چه سقوط، پوتین می‌تواند برنده شود. این در حالی است که «برد» برای طرف آمریکایی مستلزم آن است که پوتین با شرمندگی عقب‌نشینی کند. طبیعتاً [مسیر پوتین تا پیروزی راحت‌تر از مسیر بایدن است، چراکه] خراب کردن [و ادامه‌ی جنگ] همیشه راحت‌تر از وادار کردن یک نفر به اعتراف به اشتباهش است.

جان مرشایمر پاسخ می‌دهد:

›› چرا بحران اوکراین تقصیر غرب است؟

›› آیا پوتین به دنبال ایجاد «روسیه بزرگ» است؟

بایدن دو سلاح برای استفاده دارد: تفنگ و تحریم. اما آیا استفاده از هرکدام از این دو می‌توانند منجر به پیروزی شود؟ اگر پیروزی از نظر پوتین، شامل تخریب «ماریوپل» [در اوکراین] و تبدیل آن به «دیترویت» باشد [که زمانی قلب صنعتی و خودروسازی آمریکا بود و بعد به قهقرا رفت]، سلاح‌هایی که آمریکا به اوکراین می‌فرستد چه اهمیتی خواهد داشت؟ جنگ زمینی نیابتی در سطح پیاده‌نظام می‌تواند شکست اوکراین را به تعویق بیندازد، اما جلوی آن را نمی‌گیرد[۳]. دقت کرده‌اید که هر وقت زلنسکی [رئیس‌جمهور اوکراین] عکس بچه‌های مسلح اوکراینی[۴] و پیرزن‌هایی را به نمایش می‌گذارد که دارند کوکتل مولوتف می‌سازند، روس‌ها «غیرنظامیان» را در یک مجتمع آپارتمانی هدف قرار می‌دهند؟ ظاهراً راهبرد بایدن این است که اوکراینی‌ها در خانه‌هایشان بمانند و بمباران شوند تا وقتی بمب‌های روس‌ها تمام شود و به خانه‌یشان برگردند.

یکی از تصاویری که «اولکسی کریچنکو» عکاس اهل کی‌یف و پدر دختربچه‌ی درون عکس، تحت عنوان «دختربچه‌ای با آب‌نبات» منتشر کرده و می‌گوید هدفش جلب توجه جهان به جنگ اوکراین است (+)

یکی از تصاویری که «اولکسی کریچنکو» عکاس اهل کی‌یف از دختربچه‌اش همراه با سلاح در شبکه‌های اجتماعی منتشر  کرده تا توجه جامعه‌ی بین‌المللی را به جنگ اوکراین معطوف کند (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› بندر ماریوپل در آستانه پاکسازی کامل

دلایل زیادی برای تردید درباره‌ی ادعاها مبنی بر کشته شدن ۱۵۰۰۰ سرباز روس در اوکراین وجود دارد[۵]. این رقم، دو برابرِ کشته‌های آمریکا در «نبرد ایووجیما[۶]» [در ژاپن در جریان جنگ جهانی دوم] یا تلفات دو طرف جنگ [داخلی آمریکا] در شهر «گتیسبورگ[۷]» است؛ یا معادل ده سال تلفات روسیه [شوروی] در افغانستان[۸] و تقریباً چهار برابر کل تلفات آمریکا در عراق[۹]. اوکراین همچنین مدعی است که شش ژنرال روس را هم کشته است؛ یعنی شش ژنرال بیش‌تر از ژنرال‌های کشته‌شده‌ی آمریکا در تمام جنگ‌هایش از جنگ جهانی دوم تا کنون.

یک تانک روس به طور کامل تخریب شده (جلوی تصویر) و دو تانک دیگر متعلق به این کشور (پشت تصویر) توسط نیروهای اوکراینی به غنیمت گرفته شده‌اند؛ قطعاً روند حمله به اوکراین با آن‌چه که پوتین امیدوار بود، تفاوت زیادی دارد و انتقادات زیادی به عملکرد ارتش روسیه وارد است، اما برخی آمارهای بزرگ‌نمایی‌شده در این‌باره نیز حقیقتاً قابل‌باور نیستند (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› افول واشینگتن از ایووجیما تا افغانستان

›› رزمناو سرفرماندهی روسیه در دریای سیاه نابود شد

نظریه‌ی پشت تحریم‌ها این است که فشار تحریم بر الیگارش‌های روسیه، باعث می‌شود آن‌ها پوتین را مجبور به خروج از اوکراین کنند. پوتین، که در زمینه‌های دیگر، دیکتاتوری معرفی می‌شود که به هیچ‌کس پاسخ‌گو نیست، ظاهراً قرار است این‌بار به شکایت الیگارش‌ها درباره‌ی کشتی‌های تفریحی‌شان گوش بدهد و سیاست خارجی‌ای را رها کند که به عقیده‌ی خودش در درازمدت به نفع روسیه خواهد بود.

این در حالی است که آمریکا چندین دهه است، هر بار که پوتین در گرجستان و «گروزنی» [پایتخت چچن] و کریمه اقدامی می‌کند، همین الیگارش‌ها را زیر تیغ تحریم می‌برد؛ بدون این‌که هیچ‌کدام از این تحریم‌ها پوتین را مجبور به عقب‌نشینی کنند یا مثلاً جلوی اقدام بعدی او علیه اوکراین را بگیرند. البته این تحریم‌ها اگرچه «مؤثر» نیستند، اما جایزه‌ی «خلاقیت» را می‌گیرند: یک پیشنهاد این است که مدال‌های المپیکی [«آلینا کابایوا[۱۰]»] «اوا براونِ[۱۱]» [معشوقه‌ی] پوتین را از او بگیرند[۱۲] (باورتان می‌شود!)، به این امید که مانند «لایسیستراتا[۱۳]» تا وقتی پوتین از جنگ عقب‌نشینی نکرده، از برقراری رابطه با او خودداری کند.

ولادیمیر پوتین  رئیس‌جمهور روسیه، یک دسته‌گل به «آلینا کابایوا» ژیمناست روس تقدیم می‌کند؛ برخی رسانه‌های ضدپوتین ادعا می‌کنند کابایوا، که یکی از مدال‌آورترین ورزش‌کاران جهان در رشته‌ی ژیمناستیک ریتمیک است، معشوقه‌ی پنهان پوتین و حتی مادر شماری از فرزندان اوست (+)

یکی دیگر از مشکلات تحریم‌ها این است که به هیچ وجه آن‌قدر قوی نیستند که نتیجه‌ی واقعی داشته باشند. صرف‌نظر از جنگ مسخره بر سر قایق‌های تفریحی، تحریم بایدن علیه نفت روسیه تنها حدود یک درصد از تولید این کشور را شامل می‌شود[۱۴]. ضمن این‌که متحدان آمریکا در ناتو نیز نمی‌توانند در این تحریم‌ها مشارکت کنند، چون اقتصاد خودشان فلج می‌شود. اما خلأهای موجود در کارزارهای نصفه‌ونیمه‌ی تحریمی، تنها بخشی از مشکل است. بایدن که به اِعمال تحریم‌های غیرمستقیم علیه کشورهای بی‌دفاع مانند کره‌ی شمالی عادت کرده، درک زیادی از تأثیرات تحریمِ یک اقتصادِ متصل به نظام جهانی ندارد. چنین تحریم‌هایی می‌توانند پیامدهای شدیدی داشته باشند، چون، بر خلافِ مثلاً کوبا، روسیه می‌تواند با تحریم‌ها بجنگد.

دیدار نفتالی بنت (راست)، نخست‌وزیر جدید رژیم صهیونیستی، با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا؛ با توجه به عقب‌نشینی آمریکا از خاورمیانه و ورود روسیه برای پر کردن جای خالی آمریکایی‌ها، اسرائیل رفته‌رفته نقش مسکو در خاورمیانه را پررنگ‌تر از واشینگتن می‌بیند و در نتیجه، ترجیح می‌دهد در مسئله‌ی اوکراین بیش‌تر بی‌طرف باشد تا این‌که از موضع آمریکا حمایت همه‌جانبه کند (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› متحدان آمریکا در بحران اوکراین طرف روسیه هستند

اگرچه هدف تحریم‌ها مجازات شماری از شهروندان خاص روس است، که مشخصاتشان به طور کامل معلوم است و روی تصمیم‌گیری‌های پوتین نفوذ دارند، اما نگرانی بازارهای جهانی باعث افزایش قیمت نفت خام، گاز طبیعی، گندم، مس، نیکل، آلومینیوم، کود و طلا شده است. از همین الآن سایه‌ی کمبود غلات و فلزات سنگینی می‌کند؛ در حالی که بایدن ظاهراً نمی‌داند جهان به هم مرتبط است و اگر ریشه‌ی صادرات غلات خشک شود، میلیون‌ها نفر در آفریقا در معرض خطر گرسنگی خواهند بود[۱۵].

یک تانکر توزیع آب آماده می‌شود تا آب آشامیدنی را میان مردم منطقه‌ای در سومالی توزیع کند؛ تحریم روسیه بعید است بتواند الیگارش‌ها یا دولتمردان این کشور را تحت فشار بگذارد، اما به احتمال قوی می‌تواند مردم آفریقا را در معرض گرسنگی قرار دهد (+)

اگرچه هزینه‌ی این تحریم‌ها برای الیگارش‌های روس مشخص نیست، اما تأثیرشان بر اقتصادهایی واضح است که آمریکا باید به جای تخریب، آن‌ها را جذبِ خود کند. اقتصادهای آسیای مرکزی اکنون گرفتار شوک تحریم‌ها شده‌اند[۱۶]. این کشورهای عضو شوروی سابق به‌شدت در زمینه‌ی تجارت و مهاجرت نیروی کار به اقتصاد روسیه وابسته هستند[۱۷] و احتمالاً همان اندازه که روسیه را مقصرِ مشکلات خود می‌دانند و آمریکا را هم مقصر خواهند دانست؛ که متحدان واشینگتن را به دشمن تبدیل می‌کند. به علاوه، هنوز نمی‌دانیم روسیه چه اقدامات متقابلی علیه غرب انجام خواهد داد؛ از جمله مثلاً ملی‌سازی سرمایه‌های غربی در این کشور. محدودیت صادرات کود توسط روسیه[۱۸] پیشاپیش تولید غذای جهان را تحت تأثیر قرار داده است[۱۹]. ضمناً مسکو می‌تواند صادرات نیکل، پالادیوم و یاقوت صنعتی را نیز که برای ساخت باتری، مبدل کاتالیست و ریزتراشه لازم هستند، محدود کند. بایدن کم‌کم دارد متوجه می‌شود که تیغِ تحریم‌ها کُند است؛ و بعید است بتواند چالش دیپلماتیکِ منتهی شدنِ پیامدهای اقتصادی تحریم‌ها به نارضایتی سیاسی در سراسر اروپا را حل‌وفصل کند؛ اروپایی که پیشاپیش بلاتکلیف است که چه موضعی باید درباره‌ی تحریم‌های «سخت‌گیرانه» علیه روسیه اتخاذ نماید.

در این منطقه از سومالی، که حدود ۶۰ درصد از جمعیتش برای تأمین درآمد و غذا به دام‌هایشان وابسته هستند، تا جایی که چشم کار می‌کند، گاو، شتر، الاغ و بزهای متعلق به مردم محلی دیده می‌شود که در اثر کمبود آب و غذا به شکل دسته‌جمعی تلف شده‌اند؛ یکی از پیامدهای غیرمستقیم اعتیاد دولت آمریکا به تحریم کشورهای مختلف، گسترش قحطی در کشورهای کم‌تربرخوردار است (+)

اگرچه این‌ها به خودی خود به اندازه‌ی کافی بد هستند، اما بخشی از بدترین پیامدهای سیاست‌های بایدن در اوکراین دارد در چین ظهور پیدا می‌کند. طی تنها سال‌هایی از جنگ سرد که ظاهراً بایدن آن‌ها را به خاطر دارد، چین عمدتاً یک بازیگر فرعی بود و مطمئناً جایی در رقابت بر سر تبدیل به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان نداشت. بایدن با عدم درک این واقعیت که جهان دیگر دوقطبی (ناتو [و بلوک غرب] در مقابل پیمان [ورشو و بلوک شرق]) نیست، چه‌بسا حتی بیش‌تر از آن‌چه که خودش در حال حاضر می‌فهمد، دارد به جهان آسیب می‌زند.

روسیه کشور بزرگی است که تنها بخش کوچکی از ارتشش را به جنگ در اوکراین اختصاص داده است؛ و بر خلاف ادعای بایدن، برای جنگیدن در اوکراین مطلقاً نیازی به کمک چین ندارد. بایدن بی‌جهت دارد از چین دشمن می‌تراشد[۲۰]؛ چینی که باید در این موضوع کم‌وبیش بی‌طرف باشد، اما بایدن دارد آن را دشمن آمریکا و متحد روسیه معرفی می‌کند. درست است که پکن از مسکو نفت می‌خرد، اما این به معنای حمایت همه‌جانبه‌ی چین از سیاست خارجی روسیه، مانند سال ۱۹۷۵، نیست.

با این حال، بایدن (با تهدید چین به تحریم، پیوند زدن اوکراین به تایوان، و اساساً گذاشتن پکن بر سر دوراهیِ «با ما یا علیه ما») چه‌بسا چین را به سمت مسیر اشتباه سوق بدهد. پکن پیشاپیش از سعودی‌ها خواسته نفت را به جای دلار در ازای یوان به چین بفروشند[۲۱]. پیامدهای اقتصادی تحریم روسیه یک مسئله است، اما اخلال در یکی از بزرگ‌ترین روابط تجاری جهان، مسئله‌ی دیگری است.

گزارش‌ها حاکی از آن است که چین قصد دارد نفت عربستان را به جای دلار، با یوان خریداری کند؛ اگر این اتفاق بیفتد، بخش مهمی از واردات نفت چین در مقابل تحریم‌های آمریکا مقاوم خواهد شد (+)

همان‌طور که وال‌استریت‌ژورنال اشاره می‌کند، رویکرد چین در عدم حمایت از عملیات مسکو و در عین حال مقاومت در برابر اقدامات غرب در جهت مجازات روسیه، از حمایت جهانی برخوردار شده است[۲۲]. در میان ده کشور پرجمعیت جهان، تنها آمریکا از تحریم‌های گسترده‌ی اقتصادی علیه روسیه حمایت می‌کند[۲۳]؛ اندونزی، نیجریه، هند و برزیل همگی تهاجم روسیه را محکوم کرده‌اند، اما به نظر نمی‌رسد تمایلی به اجرای اقدامات تنبیهی مدنظر غرب داشته باشند. اتفاقاً به‌عکس، هند و روسیه به‌زودی اقدام به مبادله‌ی ارز برای تأمین مالی تجارت دوجانبه‌یشان با روپیه و روبل می‌کنند که رژیم تحریم‌های آمریکا علیه روسیه را دور می‌زند[۲۴]. اما به نظر می‌رسد بایدن از این شکاف‌ها در سیاست آمریکا مطلقاً غافل است.

کشورهای متعددی که هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند اکنون به دنبال حذف دلار از روابط تجاری میان خود و دور زدن این تحریم‌ها هستند؛ اتفاقی که خودبه‌خود به سلطه‌ی آمریکا بر اقتصاد بخشی از جهان پایان خواهد داد (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› کدام کشورها به دنبال حذف دلار از تبادلات بین‌المللی هستند و چرا؟

›› تحریم ایران دلار را نابود خواهد کرد

خود من، طی سال‌هایی که دیپلمات بودم، اغلب از نمایندگان کشورهای کوچک‌تر درباره‌ی «مالیات آمریکا» می‌شنیدم: نظریه‌ای که می‌گوید هوسرانی‌های غیرقابل‌پیش‌بینی آمریکا در سیاست خارجی، بالأخره روی دست هر کسی یک هزینه‌ای می‌گذارد. وقتی آمریکا دست‌به‌کار می‌شود، هیچ‌کس نمی‌تواند قِسِر در برود؛ یا باید به جنگ در عراق کمک کند، یا کشتیرانی را مختل نماید، یا… پرداخت این هزینه‌ها در سیاست خارجی کشورهای کوچک‌تر نهادینه شده است. با این وجود، وقتی «سگِ کورِ بزرگ» (توصیف یک دیپلمات کانادایی از آمریکا) شروع به وضع تحریم‌هایی کرد که بر تمام جهان تأثیر می‌گذارند، معادلات تغییر می‌کند[۲۵]. کشورهای کوچک‌تر دیگر صرفاً آهی آگاهانه نمی‌کشند که «آمریکایی‌ها دوباره شروع کردند!» بلکه واقعاً احساس ترس می‌کنند.

بسیاری از کشورهایی که آمریکا در اتحادهایش به آن‌ها نیاز دارند، به توانایی ما برای مدیریت پیامدهای اقتصادی [تحریم‌هایمان] یا محافظت از آن‌ها در برابر این پیامدها اعتماد ندارند؛ تازه اگر آمریکا اصلاً از این پیامدها خبر داشته باشد. کشورهای دیگر وقتی تلاش‌های آمریکا برای استفاده از نظام اقتصادی جهانی به عنوان یک سلاح را مشاهده می‌کنند، نگران می‌شوند که اقدامات واشینگتن علیه بانک مرکزی روسیه ممکن است روزی علیه آن‌ها هم صورت بگیرد. مسکو می‌تواند این طوفان شدید را از سر بگذراند، اما یک اقتصاد کوچک‌تر، فلج خواهد شد. از سوی دیگر، تبلیغات چین درباره‌ی نیاز به فراهم کردن ترتیبات اقتصادی جایگزین با هدف محدود کردن قدرت آمریکا، اکنون نسبت به یک ماه قبل، تأثیرگذارتر هستند.

در همین‌باره بخوانید:

›› زمان صحبت از جهان پساواشینگتن است

نهایتاً در این‌جا با دو سؤال مواجه هستیم: مداخله‌ی بایدن در اوکراین کدام منفعت اساسی آمریکا را تأمین می‌کند؟ و به چه قیمتی؟ یک پاسخ، همان استدلال‌های مضحکی هستند که واشینگتن معمولاً به سراغ آن‌ها می‌رود: جمله‌های کلیشه‌ای درباره «دفاع از حق[۲۶]» یا «برخورد تمدن‌ها»؛ همان چارچوب ملی‌گرایانه‌ی افراطی‌ای که انسان‌ها را بیهوده به کام مرگ می‌کشد.

بایدن در دام جنگ سرد افتاده است. نمی‌تواند بپذیرد که هیچ کاری درباره‌ی اوکراین از دست ما برنمی‌آید. حل همه‌ی مشکلات جهان به عهده‌ی آمریکا نیست؛ و اصلاً آمریکا نمی‌تواند همه‌ی مشکلات جهان را حل کند. اگر بایدن روی تلاش آرمان‌گرایانه‌اش برای شکست پوتین پافشاری کند، چه‌بسا مقدمات ظهور یک نظام اقتصادی با محوریت چین را به جای نظام غربی کنونی فراهم نماید. همان‌طور که ایران برنده‌ی واقعی جنگ‌های آمریکا و عراق بود، چین نیز ممکن است برنده‌ی مبارزه‌ی فعلی [میان آمریکا و روسیه] باشد. پیامدهای منفی، حتی اگر ناخواسته هم باشند، باز هم پیامد منفی هستند.

در همین‌باره بخوانید:

›› کشتار غیرنظامیان «وحشیانه» است؛ مگر توسط آمریکایی‌ها

›› جنگ اوکراین محکوم است؛ اما جنگ‌ها و جنایات آمریکا چه‌طور؟

سرویس جهان مشرق _ در سایه آشفتگی و پراکندگی ائتلاف ناتو در پی آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین و ناتوانی این ائتلاف در پاسخ به عملیات روسیه و یا هرگونه مداخله نظامی، به نظر می رسد که  تحریم‌های اقتصادی بارزترین سلاح غرب برای تحت فشار قرار دادن مسکو باشد. با این حال به نظر می‌رسد که روسیه خود را به خوبی برای این تحریم‌ها آماده کرده و طی سالهای گذشته روابط اقتصادی و راهبردی خود را با قدرت‌هایی همچون ایران و چین در هم تنیده تا تاثیرات اقدامات اقتصادی غرب را محدود کند. تقویت روابط روسیه و چین برای مقابله با محاصره و تحریم‌های اقتصادی غرب در همین چارچوب است.

در همین راستا «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه در فوریه سال ۲۰۲۲ به منظور شرکت در افتتاحیه بازی‌های المپیک وارد پکن شد. به نظر می‌رسد که این سفر در راستای تلاش برای خنثی کردن پیامدهای اقدامات اقتصادی غرب علیه مسکو بود؛ اقداماتی که از یک سو به دلیل عملیات نظامی روسیه در اوکراین و از سوی دیگر طبق اهداف قبلی واشنگتن  ضد مسکو انجام می‌شود. در همین چارچوب طرف روسی و چینی در سفر پوتین به پکن بر مشارکت استراتژیک دو کشور از طریق امضای توافق نامه‌هایی  که بالغ بر ۱۵ عدد بود از جمله قرارداد صادرات گاز روسیه به چین از طریق خط لوله‌های جدید تاکید کردند.

آغاز عصر جدید در روابط بین الملل

در جریان سفر پوتین به پکن، طرف‌های روسی و چینی همچنین از آغاز یک مشارکت استراتژیک عمیق با هدف ایجاد تغییر در نظام جهانی جهت مقابله با نفوذ آمریکا در سراسر دنیا خبر دادند.   اعلامیه خبر همکاری استراتژیک چین و روسیه هم‌زمان با آغاز بازی‌های زمستانی المپیک در پکن در اولین دیدار پوتین و «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین از زمان آغاز اپیدمی کرونا از دو سال گذشته منتشر شد. بر اساس بیانیه مشترک اجلاس شی جین پینگ و پوتین، اعلام شراکت جدید چین و روسیه آغاز یک عصر جدید در روابط بین الملل است.

در این بیانیه بر حمایت مجدد چین از خواسته‌های امنیتی روسیه به منظور حل و فصل بحران‌های شرق اروپا در ماه‌های اخیر و همکاری پکن با مسکو در مقابله با گسترش ناتو تاکید شده بود.   هرچند که در آن زمان در این بیانیه مستقیما به بحران اوکراین اشاره نشد، اما طرف چینی و روسی ائتلاف ناتو را به  اتخاذ گزینه جنگ سرد متهم کرده و خواستار پایان دادن به هژمونی آمریکا بر نظام بین الملل شدند.

از طرف دیگر بیانیه مشترک صادر شده از سوی چین و روسیه در جریان سفر ولادیمیر پوتین به پکن، آمریکا را به شعله‌ور کردن اعتراضات در هنگ کنگ و  تشویق به جدایی طلبی در تایوان متهم و به تاثیر منفی استراتژی واشنگتن بر  صلح و ثبات در منطقه هند و اقیانوس آرام اشاره کرد. در این بیانیه آمده که ایجاد یک ائتلاف نظامی جدید میان آمریکا و انگلیس و استرالیا رقابت تسلیحاتی در منطقه هند و اقیانوس آرام و استفاده از سلاح هسته‌ای در آن را تشدید می‌کند.

دو طرف در این بیانیه همچنین تاکید کردند که روابط جدید پکن و مسکو بر هر اتحاد سیاسی و نظامی در دوران جنگ سرد برتری دارد و مشارکت میان دو کشور حد و مرزی نداشته و شامل سطوح مختلف از جمله انرژی، فضا، تغییرات آب و هوایی، هوش مصنوعی، اینترنت و … است.

این بیانیه همچنین نگرانی چین و روسیه را درباره برنامه‌های واشنگتن و توسعه سامانه دفاع موشکی و استقرار موشک‌های میان‌برد و کوتاه‌برد در منطقه آسیا-اقیانوسیه و اروپا  ابراز کرده و از همه قدرت‌های هسته‌ای خواست تا  ذهنیت جنگ سرد را کنار گذاشته و وابستگی به زرادخانه هسته‌ای در سیاست‌های امنیتی خود را کاهش دهند.

ائتلاف استراتژیک چین و روسیه در حوزه انرژی

در بیانیه مشترک روسیه و چین  دو طرف بر همکاری سیاسی جهت مقابله با تحرکات بدخواهانه واشنگتن تاکید کرده و از یک ائتلاف استراتژیک  بی‌سابقه میان پکن و مسکو در زمینه انرژی  پرده برداشتند. روسای جمهور چین و روسیه  همچنین درباره معاملاتی به ارزش صدها میلیارد دلار در زمینه انرژی به توافق رسیدند که ارزش برخی از آنها ۱۱۷.۵ میلیارد دلار  برآورد شده است.

در همین چارچوب شرکت روس‌نفت روسیه  قراردادی ۱۰ ساله با شرکت ملی نفت چین برای تامین ۱۰۰ میلیون تن نفت خام امضا کرد.   شرکت گازپروم روسیه نیز یک قرارداد ۲۵ ساله برای تحویل سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز  از طریق خط لوله گاز سیبری که در سال ۲۰۱۹ راه اندازی شد، با طرف چینی امضا کرد.

قابل ذکر است که روسیه سومین تامین‌کننده گاز چین می‌باشد؛ کشوری که بزرگترین مصرف کننده انرژی در جهان است. چین  حدود ۴۳ درصد از گاز مورد نیاز خود شامل ۸۹ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی مایع و ۴۶ میلیارد متر مکعب گاز را  وارد می‌کند.

نیاز سالانه گاز چین بیش از ۳۳۱ میلیارد مترمکعب تخمین زده می‌شود و پیش‌بینی می‌گردد که این میزان تا سال ۲۰۳۰ به ۵۲۶ میلیارد متر مکعب افزایش یابد؛ ضمن این که پکن در حال برنامه‌ریزی برای کاهش وابستگی به زغال سنگ به عنوان یکی از منابع اصلی انرژی است.   پیش از این در سال ۲۰۱۴ شرکت گازپروم روسیه قراردادی ۳۰ ساله با شرکت ملی نفت چین برای ساخت خط لوله سه هزار کیلومتری سیبری در روسیه و ۵ هزار کیلومتری در چین امضا کرد.   این خط در سال ۲۰۱۹ با ظرفیت ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز آغاز به کار کرده است.

مناسبات روسیه و چین در بهترین مرحله تاریخی

در حال حاضر چین به بزرگترین شریک روسیه تبدیل شده و تجارت دو جانبه در سال ۲۰۲۱ میان آنها به رکورد جدید ۱۴۷ میلیارد دلاری رسید.   در سطح نظامی، پکن و مسکو سال گذشته با تشدید مانورهای نظامی مشترک نقشه راهی برای تعمیق مناسبات نظامی امضا کردند.   بر همین اساس بعد از تشدید بحران روسیه و اوکراین و تهدیدهای واشنگتن مبنی بر تحمیل اقدامات تهاجمی اقتصادی جامع علیه مسکو، بسیاری از کارشناسان روابط بین الملل انتظار دارند که پکن کمک‌های اقتصادی زیادی به روسیه ارائه دهد؛ همانطور که در جریان بحران الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴  پکن اقداماتی از قبیل ارائه سیستم‌های پرداخت جایگزین، اعطای وام به بانک‌ها و شرکت‌های روسی و خرید بیشتر نفت روسیه انجام داد.

به طور کلی تقویت همکاری‌های چین و روسیه نشان می‌دهد دو طرف به این نتیجه رسیده‌اند که هر دو آنها توسط غرب و آمریکا محاصره شده‌اند؛ به ویژه از زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن در ایالات متحده که تلاش کرده پکن را در سطح جهانی تضعیف کند. درواقع  روسای جمهوری روسیه و چین به این نتیجه رسیده‌اند که بهترین گزینه برای مقابله با این سیاست‌های آمریکا، پشتیبانی آنها از یکدیگر است.   در بیانیه مشترکی که در اجلاس اخیر شی جین پینگ و پوتین صادر شد بر حمایت روسیه و چین از یکدیگر در تمامی نقاط اختلاف با واشنگتن و متحدان آن به ویژه درباره مسائل تایوان و اوکراین و گسترش ناتو تاکید شده است.

در همین زمینه روزنامه چینی «گلوبال تایمز» در گزارشی اعلام کرد که تعمیق  مناسبات نزدیک چین و روسیه آخرین خط دفاعی برای حفاظت از نظام جهانی است و حتی شاید ایجاد یک نظام بین‌المللی جدید را به دنبال داشته باشد که صراحتا در مخالفت با چشم‌انداز آمریکا و غرب است.

چین و روسیه در مسیر چند قطبی کردن جهان

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که حجم مبادلات تجاری چین و روسیه به میزان قابل توجهی افزایش یافته و به ۱۴۶ میلیارد دلار رسیده است و  در بیانیه مشترک روسای جمهور دو طرف تاکید شده که روابط میان آنها فراتر از همکاری‌های استراتژیک است. «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین نیز  تاکید کرد که دوستی چین و روسیه مانند سنگ محکم است و یک چشم انداز گسترده همکاری میان چین و روسیه وجود دارد.   ظاهراً دو طرف توافق کردند که در صورت محاصره یا تحریم روسیه از جانب آمریکا و غرب، چین همه محصولاتی که مسکو پیش از این به اروپا صادر می‌کرد را خریداری کند.

در جریان سفر پوتین به پکن وزیر امور خارجه چین اعلام کرد که  این کشور ظرفیت خرید مقادیر بالای گاز از روسیه را دارد و بازار چین عرصه مناسبی برای واردات روسیه خواهد بود.

چالش‌های پیش روی همکاری پکن و مسکو

اما سوال مهمی که کارشناسان امور بین‌الملل مطرح می‌کنند این است که آیا همکاری چین و روسیه می‌تواند به یک ائتلاف بزرگ تبدیل شود و یا موانعی در این مسیر وجود دارد.   برخی کارشناسان معتقدند که روابط پکن و مسکو در همه سطوح در حال توسعه است و این مناسبات صرفاً به مبادلات تجاری محدود نشده و به ابعاد سیاسی نیز رسیده است.

به همین دلیل به نظر می‌رسد که چین و روسیه هردو اعتقاد دارند که اگر یکی از آن حذف شود دیگری نیز حذف خواهد شد؛ بنابراین آنها موظف هستند که متحد استراتژیک هم باشد. سپس  با تقویت روابط  مثلث روسیه و  چین و ایران که هند و پاکستان نیز به آن ملحق خواهند شد، معادلات جهان در سطح اقتصادی و انسانی و سیاسی با نقش آفرینی روسیه تغییر خواهد کرد.

اما از طرف دیگر طبق ارزیابی کارشناسان و تحلیلگران امور بین الملل ممکن است این مشارکت و همکاری عمیق چین و روسیه با موانعی روبرو شود.

پرواضح است که شراکت  چین و روسیه نشان دهنده عزم دو کشور برای مقابله با آمریکاست. بنابراین تعجبی ندارد که ایالات متحده نسبت به این روابط پکن و مسکو ملاحظاتی داشته باشد؛ زیرا آن را چالشی جدی برای تسلط خود بر  نظام جهانی می‌بیند. در همین راستا آمریکا در اولین واکنش به  اجلاس مشترک چین و روسیه به پکن هشدار داد که وقوع یک درگیری بی ثبات کننده در اروپا به منافع چین در کل جهان آسیب می‌رساند.

به همین دلیل بود که در بیانیه مشترک پکن و مسکو اشاره مستقیمی به بحران اوکراین نشد و این مسئله نشان می‌دهد که چین همچنان به دنبال آن است که در موضع دشمنی با غرب قرار نگیرد. در همین راستا بسیاری از ناظران به وجود محدودیت‌ها و چالش‌هایی در همکاری چین و روسیه اشاره می‌کنند که مانع از توسعه واقعی شراکت دو طرف در آینده می‌شود.   هر چند که روابط کنونی میان پکن و مسکو در طول قرن گذشته به بهترین سطح خود رسیده است اما  هنوز چالش‌ها و اختلافاتی میان دو طرف وجود دارد.

در حوزه انرژی نیز با وجود همکاری کامل میان پکن و مسکو بسیاری از ناظران معتقدند که چشم اندازهای دوطرف  در این زمینه با واقعیت‌های میدانی تطابق ندارد.   به عنوان مثال انتقال گاز روسیه به چین مستلزم ساخت خطوط لوله جدید در شهرهای چین و همچنین تعهدات واضح و مشخص پکن برای انعقاد قراردادهای بلندمدت است و این مسئله همچنان در محافل دو طرف جای بحث و مناقشه دارد.

بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود که در آینده نزدیک  همکاری چین و روسیه در مقابله با تهدیدات آمریکا محدود به حمایت «پشت به پشت»   و نه جنگیدن «شانه به شانه» در کنار یکدیگر شود. آنچه که این فرضیه را تقویت می‌کند این است که توسعه همکاری چین و روسیه تا حد تشکیل یک ائتلاف نظامی مشابه ناتو بنا به دلایل مختلف که مهمترین آنها فقدان عناصر اتحاد نظامی میان دو کشور است بسیار دشوار می‌باشد  و علیرغم تقویت همکاری نظامی میان پکن  و مسکو آنها دست کم در آینده نزدیک قادر به تشکیل ائتلافی همانند ناتو نیستند.

در چشم‌انداز جهانی جدید چین و روسیه در موضع مخالفت با بلوک‌های بزرگ در نظام بین الملل هستند؛ همانند شرایطی که در دوره جنگ سرد وجود داشت.   بر همین اساس به نظر می‌رسد که مناسبات روسیه و چین در سطح بالایی از هماهنگی استراتژیک و نظامی قرار دارد اما هیچگونه تعهد دفاعی متقابل میان دو طرف دیده نمی‌شود.

اما با وجود این که پکن و مسکو آمادگی ورود به یک ائتلاف نظامی رسمی را ندارند تحت فشار سیاست‌های ناتو وارد روابطی شده‌اند که به آن روابط «شبه اتحادی» گفته می‌شود. به طوری که در این مناسبات هریک از طرفین از دیگری حمایت کرده و اساسا اقدامی که منافع طرف مقابل را به چالش بکشد انجام نمی‌دهد.   از طرف دیگر محتوای بیانیه مشترک اخیر چین و روسیه حاکی از امکان گسترش روابط راهبردی میان دو طرف تحت فشار جنگ سردِ تحمیل شده توسط آمریکاست و این روابط شامل یک رابطه نظامی مهم و نه  یک اتحاد نظامی کامل می‌شود.

سرویس جنگ نرم مشرق – هفته‌نامه خبری بریتانیایی «ویک» که به‌طور همزمان، در ایالات متحده آمریکا نیز منتشر می‌شود در گزارشی ویژه به احتمال وقوع جنگ جهانی سوم پرداخت و نوشت: با بالا گرفتن تنش میان غرب و دشمنان آنها در روسیه و چین، این نگرانی فزاینده مطرح گردیده که جنگ‌های نیابتی ممکن است به یک منازعه مسلحانه فراگیرتر مبدل شوند. روسیه پس از ۳ هفته نبرد هنوز نتوانسته شهر کی‌یف پایتخت اوکراین را تصرف کند، اما خرابی‌های زیادی در آن کشور به بار آورده است. از سوی دیگر، تحلیلگران بین‌المللی حواسشان معطوف به چند منطقه حساس دیگر است، چرا که پکن ممکن است بخواهد قدرت نظامی خود را در این مناطق طی یک دهه آینده به رخ بکشد.

---

مخاطبان گرامی، آنچه در ادامه می‌خوانید صرفاً ترجمه گزیده گزارش‌ها و مقالات مذکور است و محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌ها، مؤسسات مطالعاتی و رسانه‌های غربی منتشر شده است و هرگونه ادعا و القائات احتمالی این مقالات هرگز مورد تأیید مشرق نیست.

---

آمریکا و ناتو هر لحظه ممکن ا ست به ورطه جنگ کشیده شوند

– روسیه

این نشریه انگلیسی می‌نویسد: در شرایطی که نیروهای روسیه کماکان مشغول «درهم کوبیدن» کی‌یف و سایر شهرهای مهم اوکراین هستند، قدرت‌های غربی «بسیار محتاطانه رفتار کرده‌اند تا از نزاع مستقیم با رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین اجتناب ورزند»، مردی که بیشترین تعداد سلاح هسته‌ای در دنیا را تحت کنترل خود دارد و «بی‌هیچ دلهره و تردیدی به آن می‌بالد.»

اما در حالی که مقامات غربی تا به اینجای کار ایجاد منطقه پرواز ممنوع را مردود دانسته‌اند، مقامات ارشد دولتی، دیپلمات‌ها، و تحلیلگران نظامی می‌گویند این «خطر جدی» وجود دارد که آمریکا و سایر اعضای ناتو «عملاً هر لحظه» به ورطه جنگ کشیده شوند.

یک تحلیلگر ساکن واشنگتن که نخواست نامش فاش شود گفت که چنین سناریویی ممکن است در اثر «اشتباه» روس‌ها اتفاق افتد: «آنها موشکی به داخل لهستان شلیک می‌کنند. چنین چیزی غیرممکن نیست و سپس منازعه خیلی سریع بالا می‌گیرد. اما ما باید پاسخ دهیم. ما نمی‌توانیم پاسخ ندهیم.»

سناریوهایی که ممکن است به جنگ منجر شوند

سایر سناریوهای «پیش‌پاافتاده» تر نیز ممکن است به جنگ منجر شوند. هواپیماهای روسی اخیرا حریم هوایی سوئد را چند بار نقض کردند. یک کشتی باری متعلق به استونی ظاهراً پس از برخورد با مین در نزدیکی ساحل اودسا غرق شد. چنین حادثه‌ای می‌تواند به‌سادگی موجب بالا گرفتن تنش شود.

در همین حال، دبورا هاینز سردبیر امنیتی و دفاعی شبکه «اسکای‌نیوز» گفته که کشورهای متحد «در تلاشند تا یک مسیر میانه را حدفاصل مداخله مستقیم و بی‌عملی در پیش بگیرند.»

این امر ارسال سلاح و مهمات برای اوکراین از جمله موشک‌های زمین به هوا و احتمالاً هواپیماهای جنگی به منظور تقویت توان این کشور جهت دفاع از خود را شامل شده است. با اینکه ارسال تسلیحات دفاعی «به اندازه محافظت مستقیم ناتو از حریم هوایی اوکراین کارایی ندارد»، اما «به وضوح به اوکراین کمک می‌کند تا کار یکسانی را انجام دهد.»

امید می‌رود که روسیه میان این دو مقوله «تمایز قائل شود»، اما به گفته هاینز کماکان سؤالات مهمی مطرح هستند مبنی بر اینکه آیا ممکن است مسکو «سرنگونی یکی از هواپیماهایش توسط یکی از موشک‌های اهدایی آمریکا به اکراین را به مثابه سرنگونی مستقیم آن توسط آمریکا قلمداد کند؟»

خطرات اعلام منطقه پرواز ممنوع

همچنین این خطر وجود دارد که پوتین «زنجیره‌ای از رویدادهای منتهی به جنگ جهانی» را کلید بزند. او برای مثال ممکن است تصمیم بگیرد مولداوی در مجاورت اوکراین را هدف قرار دهد یا از طریق حمله به یکی از کشورهای عضو ناتو، «اتحاد میان اعضای ناتو را مستقیماً بیازماید. دنیا توانایی محدودی جهت جذب این ضربات و عدم مواجهه با فروپاشی امنیتی دارد. این امر پیشاپیش تا حد نهایت به بوته آزمون گذاشته شده است.»

مارکو روبیو سناتور آمریکایی در خصوص ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز اوکراین به‌رغم درخواست‌های رئیس‌جمهور ولادیمیر زلنسکی هشدار داده است. روبیو در مصاحبه با برنامه «این هفته» شبکه ای‌بی‌سی اظهار داشت: «منطقه پرواز ممنوع به یک تکیه‌کلام تبدیل شده است. مطمئن نیستم که مردم زیادی معنا و مفهوم آن را کاملاً بدانند.»

او افزود: «اینگونه نیست که قانونی تصویب شود و همگان مجبور به تبعیت از آن باشند. چنین چیزی به معنای تمایل جهت سرنگون‌سازی هواپیماهای روسیه و اساساً آغاز جنگ جهانی سوم است.»

چین بزرگ ترین اولویت سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا

– چین

در ادامه این گزارش آمده است: ریچارد مور رئیس سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا «MI۶» سال پیش هشدار داد که قدرت گرفتن چین «بزرگ‌ترین اولویت» این سازمان مخفی است، چرا که پکن «به انجام عملیات‌های جاسوسی در مقیاس گسترده ضد انگلیس و متحدانش ادامه می‌دهد.»

مور گفت که «صفحات تکتونیک در حال جابجایی هستند» و چین تمایل بیشتری جهت اثبات قدرت خود نشان می‌دهد.

او در نخستین سخنرانی علنی خود در ماه نوامبر در اندیشکده بین‌المللی مطالعات راهبردی گفت که «توان نظامی رو به رشد» پکن و تمایل به اتحاد مجدد با تایوان در صورت نیاز با استفاده از زور «یک چالش جدی متوجه ثبات و صلح جهانی می‌کند.»

اظهارات وی هفته‌ها پس از آن بود که جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا گفت که کشورش متعهد به دفاع از تایوان است، هرچند کاخ سفید بعداً در بیانیه‌ای «پافشاری کرد» که سیاست «ابهام راهبردی» آمریکا کماکان پابرجاست. سیاست مزبور «این نکته مبهم را باقی می‌گذارد که آمریکا دقیقاً چگونه واکنش نشان خواهد داد.» بسیاری از کارشناسان معتقدند که اکنون وقت ایجاد شفافیت بیشتر است.

نه چین و نه آمریکا به دنبال مصالحه نیستند

لفاظی بایدن «شاید بازتاب‌دهنده تمایل جهت تندتر ساختن لحن آمریکا به منظور مقابله با قابلیت‌های جدید چین است، قابلیت‌هایی ــ نظیر قطع کابل‌های زیر دریا، قطع ارتباط اینترنتی، و جلوگیری از تردد محموله‌های گاز مایع ــ که اقدامات زیرکانه‌تر از حمله مستقیم را امکان‌پذیر می‌سازند.»

تنش‌ها در دریای چین جنوبی کماکان بالا هستند. پکن پهنه آبی در نزدیکی سواحل شرق آسیا را قلمرو حاکمیتی خود می‌داند، در حالی که واشنگتن «نظامی‌سازی منطقه توسط چین را به منزله بازنویسی آشکار حقوق بین‌الملل» قلمداد می‌کند. هیچکدام از طرفین از موضع خود عقب نمی‌نشیند ــ و هیچکدام علاقه‌مند به مصالحه به نظر نمی‌رسد.  

بایدن سال پیش گفتگوهای مجازی با شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین برگزار کرد تا، به اعتقاد استیون مکدانل خبرنگار بی‌بی‌سی در چین، اطمینان حاصل کند که رقابت میان دو کشور «در اثر سوءتفاهم در یکی از مناطق حساس دنیا به سمت جنگ مسلحانه کشیده نمی‌شود.»

او توضیح داد که کنفرانس مزبور یک «تلاش راستین به منظور آغاز دوباره» بود و توانست «روابط ژئوپلیتیکی جهانی را به نحو ملموسی تغییر دهد.»

آیا آمریکا می‌تواند چین را از شروع یک جنگ گرم باز دارد؟  

هفته‌نامه ویک در پایان گزارش خود مدعی شد: مایکل بکلی استادیار دانشگاه تافتس و هال برندز استاد امور جهانی در دانشگاه جان هاپکینز به نشریه «آتلانتیک» گفتند که مقامات پنتاگون محتاطانه به این می‌اندیشند که چین ممکن است «در مقطعی طی دهه آینده» یک منازعه نظامی در تنگه تایوان یا سایر نقاط حساس به راه بیندازد. آنها گفتند با اینکه بایدن شاید تأکید کرده باشد که آمریکا به دنبال شروع یک جنگ سرد جدید نیست، اما «نگاه به روابط میان آمریکا و چین از چنین منظری اشتباه» است. جنگ سرد با چین از مدت‌ها قبل در جریان است. سؤال درست این است که آیا آمریکا می‌تواند چین را از شروع یک جنگ گرم باز دارد؟»

سرویس جهان مشرق _ قطعنامه ضد روسی مجمع عمومی سازمان ملل متحد و حمله موشکی به کشتی‌های تجاری در دریای سیاه از جمله مهمترین تحولات روز گذشته در نبرد میان روسیه و اوکراین بودند.

مجمع عمومی سازمان ملل روز گذشته قطعنامه‌ای را برای پایان جنگ اوکراین و خروج نظامیان روسیه از این کشور به رای گذاشت که در پایان این قطعنامه با ۱۴۱ رای موافق، ۵ رای مخالف و ۳۵ رای ممتنع به تصویب رسید.

فدراسیون روسیه، کره شمالی، سوریه، اریتره و بلاروس ۵ کشوری بودند که به این قطعنامه رای منفی دادند.

جمهوری اسلامی ایران و چین از جمله کشورهایی بودند که به قطعنامه مربوطه رای ممتنع دادند.

نکته جالب این بود که در برخی از رسانه‌های غربی و منطقه‌ای، رای منفی تنها ۵ کشور به قطعنامه ضد روسی با تمسخر همراه شده و به انزوای مسکو تعبیر شد؛ اما بد نیست نگاهی به یک مثال جالب تر از صدور آرای مربوط به قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی در همین مجمع عمومی سازمان ملل بیندازیم.

در روز ۱۸ نوامبر ۲۰۱۸ میلادی، مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را به منظور پایان اشغالگری رژیم صهیونیستی در بلندی‌های جولان که خاک کشور سوریه محسوب می‌شود و خروج فوری نظامیان این رژیم به تصویب رساند و نکته جالب این بود که تنها ایالات متحده امریکا و اسرائیل به این قطعنامه رای منفی دادند و ساعاتی بعد نیز بنیامین نتانیاهو نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی با گستاخی و به سخره گرفتن این قطعنامه اعلام کرد جولان تا ابد خاک رژیم جعلی آنها باقی خواهد ماند و هرگز از آن خارج نخواهند شد!

حمله به کشتی‌های تجاری در دریای سیاه

روز گذشته برخی رسانه‌ها و حساب های کاربری طرفدار اوکراین با پخش تصاویر غیر واضح از هدف قرار دادن یک ناو جنگی نیروی دریایی روسیه در دریای سیاه خبر دادند.

کمی بعد نیز رسانه‌ها از حمله به کشتی دیگری در لنگرگاه بندر میکولایف تصاویری را منتشر کردند.

در این حین مشخص شد دو کشتی یکی با پرچم کشور پاناما و دیگری متعلق به کشور بنگلادش که مشغول تردد در آبهای دریای سیاه بودند با شلیک موشک‌های ساحل به دریای اوکراینی هدف قرار گرفته و دچار آتش سوزی شده‌اند.

ارسال محموله‌های جدید موشکی به اوکراین

دولت استونی رسما اعلام کرد محموله جدیدی از موشک‌های ضد زره FGM-۱۴۸ جاولین را به ارتش اوکراین تحویل داده است. این کشور از جزئیات و تعداد موشک‌های این محموله اطلاعاتی منتشر نکرده است.

موشک ضد زره مدرن جاولین ساخت کشور امریکا بوده و بسته به مدل های مختلف آن بردی میان ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ متر دارد و دارای قابلیت “شلیک کن-فراموش کن” است و در درگیری‌های یک هفته اخیر نیز علیه ادوات زرهی ارتش روسیه استفاده موثری داشته است.

همچنین وزارت دفاع امریکا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد صدها تیر موشک ضد هواگرد دوش پرتاب FIM-۹۲ استینگر را به ارتش اوکراین تحویل داده است. ارتش اوکراین در روزهای اخیر بارها با استفاده از موشک استینگر اقدام به شلیک به سوی هواگردهای روسی کرده و در مواردی موفق به سرنگونی بالگردهای ارتش روسیه شده است.

آمار تلفات جنگ بر اساس اعلام وزارت دفاع روسیه

بر اساس اعلام رسمی ارتش روسیه، از روز آغاز جنگ میان این کشور و اوکراین، ۴۹۸ نظامی روسی کشته و ۱۵۹۷ نفر نیز زخمی شده‌اند.

همچنین ۲۸۷۰ نظامی اوکراینی نیز کشته، ۳۷۰۰ نفر زخمی و ۵۳۷ نیرو نیز اسیر شده‌اند.

امریکا تجهیز ارتش تایوان را تسریع می‌کند

بنابراعلام رسمی منابعی در تایپه، ارتش تایوان نخستین فروند از جنگنده‌های مدرن F۱۶-V موسوم به وایپر یا افعی را از امریکا تحویل گرفت.

قرارداد ارتقای جنگنده‌های قدیمی F۱۶ نیروی هوایی تایوان به نسخه جدید V چند سال قبل امضا شده بود و به نظر می‌رسد امریکایی‌ها پس از مشاهده حوادث جنگ اوکراین دچار واهمه از حمله احتمالی چین به جزیره تایوان شده و تجهیز ارتش این کشور را سرعت بخشیده‌اند. بر اساس قرارداد مربوطه، ۱۴۱ فروند از ناوگان جنگنده‌های اف۱۶ تایوانی به نسخه جدید که دارای رادار آرایه فازی فعال و تسلیحات جدید است ارتقا خواهند یافت.

ارسال محموله موشکی جدید از سوی آلمان

دولت آلمان تصمیم گرفت ۲۷۰۰ موشک دوش پرتاب استرلا ۲ که از زمان آلمان شرقی به صورت ذخیره نگهداری شده اند را به اوکراین بفرستد. آلمانی ها اخیرا موشک های استینگر و راکت های ضد زره پانزرفاست ۳ را به اوکراین ارسال کرده بود.

تحریم 22 شرکت نظامی روسی

شبکه خبری سی‌ان‌ان گزارش داد وزارت بازرگانی آمریکا قصد دارد 22 شرکت روسی را که در زمینه تولید هواپیماهای نظامی، تجهیزات نظامی نیروی زمینی، سامانه‌های جنگ الکترونیک، موشک و پهپاد برای نیروهای مسلح روسیه فعالیت می‌کنند را هدف تحریم قرار دهد.

اعزام جنگنده‌های فرانسوی به لهستان

فرانسه در راستای سیاست های تقویت ناتو 4 فروند جنگنده رافال و دو فروند هواپیمای سوخت رسان را لهستان مستقر خواهد کرد.

وضعیت میدانی جنگ اوکراین

این خبر به روزرسانی می‌شود …