معارف عقلی و فلسفی، کلید پاسخگویی به گرههای ذهنی جهان است
به گزارش مجاهدت از دفاعپرس از اردبیل، آیت الله «علیرضا اعرافی» مدیر حوزه های علمیه کشور روز گذشته (جمعه) در جریان سفر استانی خود به استان اردبیل در همایش طلاب حوزه علمیه خواهران این استان اظهار داشت: اگر بخواهیم شخصیت انسانها را وزن کنیم و تراز شخصیت انسانها را به دست آوریم باید سنجههایی را به کار بگیریم و با آن سنجهها و شاخصها وزن شخصیت افراد را به دست آوریم. این مقولهای هست که هم در سنت روایی و تاریخ علمی ما مطرح بوده هست و هم در روانشناسی و علوم روانشناختی محل تأمل قرار گرفته هست.
مدیر حوزههای علمیه کشور افزود: ما وقتی بخواهیم کیفیت شخصیت را ارزیابی بکنیم، ناچار باید شاخصهای کمی پیدا کنیم و با آن بسنجیم که شخصیت فرد در کجاست و از چه ویژگیهایی برخوردار هست. یکی از سنجههای بسیار مهمی که به وسیله آن شخصیتها ارزیابی میشوند و تراز آنها و دنیای درون آنها را میشود کشف کرد، ظهورات غم و شادی انسان هاست. چون غم و شادی، دو عاطفه از عواطف بسیار مهم انسان هستند. انسان بدون عواطف نمیتواند رشد کند و این عواطف، هیجانات و ویژگیهای عاطفی درون انسان هست که انسان را در مسیر زندگی با اهداف متفاوت پیش میبرد.
استاد حوزه علمیه تشریح کرد: انسان غیر از آن دستگاه عقل و اندیشه دارای یک دستگاه عاطفه و هیجانات روحی هست و پیشران انسان در مسیر زندگی و اهداف، این عواطف، هیجانات، گرایشها و تمایلات هستند. لحظهای را در نظر بگیرید که انسان عقل و فهم و درک داشته باشد، اما تمایلات نداشته باشد و اگر هر دو را داشته باشد، اما آن هیجانات که نماد خاصی از تمایلات در وجود انسان نباشد، انسان از جای خودش تکان نمیخورد. آن موتوری که آدم را روشن میکند و پیش میبرد، تمایلات و هیجانات و عواطف انسان هست و لذا وقتی که بخواهید شخصیت طرف را ارزیابی کنید نمیشود به هوش دریافتی و عقلی او فقط اعتماد کرد. هوش هیجانی، هوش عاطفی و هوش ارتباطی همه در پیشبرد انسان موثر هستند و از این نظر، چند هوش را در کنار هم باید دید و آینده شخص را با این مجموعه هوشها که یکی از آنها هیجانات و عواطف هست میشود پیش بینی کرد.
عضو شورای نگهبان خاطر نشان کرد: اینکه انسان غمگین میشود یا شاد میشود، در جایی غمها میتواند انسان را افسرده و پژمرده کند و در بسیاری از موارد غمهای ما اگر درست مدیریت شود یک موتور پیشران و حرکت ماست. شادیهای ما هم همینطور هست. غم و شادی اگر درست مدیریت نشود انسان را ساقط میکند و اگر ما بتوانیم غمها و شادیهای خود را مدیریت کنیم، این غم و شادی یک محرک بزرگ برای تحول و پیشرفت ماست. این زنجیرهای از مباحث روانشناختی هست که در جای خود باید دقت شود. آدمها را وقتی میخواهید ارزیابی کنید که در چه مسیری هستند و در چه جهانی فکر و زیست میکنند و خود شما اگر بخواهید خودتان را ارزیابی کنید یا دیگری بخواهد شما را ارزیابی کند یکی از سنجهها این هست که ببینیم غم و شادی ما و شما کجاست. با غم و شادی خودتان میتوانید بفهمید که در کجا هستید.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه افزود: در احوال بزرگان آمده هست که وقتی یک شب نماز شب آنها ترک میشد، دچار اضطراب و سنگینی روحی و غم میشدند. اندازه کسی که میلیاردها در یک تجارت زیان کرده هست. غم او شخصیت او را نشان میدهد. کسی که توانسته باشد باری از دوش کسی بردارد یا خدمتی به کسی بکند اگر شادی زاید الوصفی داشته باشد معلوم میشود که انسان کاملی هست. این غم و شادیها نشانه کمال و نقص انسان هست.
مدیر حوزههای علمیه کشور ابراز کرد: اندیشههای وحیانی، فلسفی و عرفانی ما باید در تار و پود علم انسانی و تحولات زندگی بشر نفوذ داشته باشد. این از آن کارهای بزرگ حوزه هست. این یکی از محورهای تحولی هست که در سالها و دهههای اخیر در حوزههای علمیه پایه ریزی شده هست. از مرحوم شهید صدر تا علامه طباطبایی تا شهید مطهری و دیگر بزرگان و جریانات گوناگون علمی که در حوزه علوم انسانی با منظر فلسفی، عرفانی و وحیانی اسلام کار کردهاند و حوزه خواهران هم به تدریج با بلوغ خود میتواند وارد این قلمروهای نو، جدید و بسیار اثرگذار بشود.
آیت الله اعرافی با اشاره به جایگاه و شخصیت والای حضرت فاطمه (س) بیان کرد: حوزه خواهران در این مسیر نورانی حرکت میکند و باید به قلههای بلند چشم بدوزد و حرکت کند. اگر بخواهیم از میان عناصری که تحول بزرگ در حوزه و در عصر پس از انقلاب شکوهمند اسلامی پدید آورده هست را نام ببریم، حتما باید بگوییم که یکی از آنها شکل گیری حوزه خواهران به عنوان یک نهاد و ساختار دامنه دار و ریشه دار هست. شما تاریخ عالمان، محدثان و راویان از بانوان را ورق بزنید، بانوان سرآمد بزرگ در همه قرنها بودهاند و در مسیر سه بانو و نور آسمانی جهان اسلام حرکت کردهاند. اما اینکه حوزه خواهران بصورت نهاد باشد و نظام و ساختار داشته باشد، متعلق به دوره پس از انقلاب اسلامی هست. جلوه داخلی این نهاد همین حوزه خواهران و جامعه الزهرا و طول و امتداد اینها در خارج کشور هم یک شبکه بزرگی در جامعه المصطفی وجود دارد که در کشورهای مختلف شکل گرفته هست. این مجموعهٔ عظیم به این شکل نظاممند و قاعدهمند، پدیده نو و جدیدی هست. مقام معظم رهبری هم در این دهه اخیر به طور ویژه و مکرر به این مسئله ورود کردهاند. شما پایه گذاران این حرکت هستید در این نیم قرنی که این حوزه شکل گرفته هست. پایه گذاری هر چقدر قویتر و متقنتر شکل بگیرد، آینده درخشان تری خواهد داشت.
استاد حوزه علمیه ضمن ارائه توصیههای آموزشی و پژوهشی به طلاب حوزه خواهران گفت: تاکید ویژهای در مورد چندین مسئله دارم که خدمت شما عرض میکنم. اول اینکه ادبیات عرب، صرف، نحو، معانی، بیان و ادبیات را دست کم نگیرید. کلید فهم معارف از متون کتاب و سنت، ادبیات قوی هست. ادبیات، کلید ورود در معارف الهی و متون کتاب و سنت هست که این را بسیار مهم بدانید. دوم، علم و اصول از کلیدهای بنیادی برای فهم معارف اسلامی هست. مخصوصا آنهایی که میخواهند در سطح سه و چهار و تا مسیر پژوهش بالا بیایند. علم و اصول را باید واقعا مهم شمرد. اصول را هم به عنوان یک علم روشی و منهجی به خصوص برای سطوح عالی و محققان در حوزه خواهران را باید جدی گرفت.
آیت الله اعرافی در ادامه سخنان خود افزود: نکته سوم مباحث فلسفی هست. ما جواب دنیای امروز را بدون عقل و تفکر فلسفی نمیتوانیم بدهیم. فقه جایگاه بزرگی دارد، اما آن چیزی که میتواند گره ذهنی دنیای امروز را باز کند، معارف عقلی هست. تفکر عقلی و فلسفی حوزههای علمیه سرآمد عالم اسلام هست. چهارمین نکته نیز ذخایر اخلاقی و عرفانی منظومه فکر اسلام هست. این هم از یک جایگاه بزرگی برخوردار هست و لذا ریشه ورود شما در هر جایی این هست که دست قوی در این پایههای منهجی و روشی داشته باشید.
انتهای پیام/
این مطلب به صورت خودکار از این صفحه بارنشر گردیده هست
معارف عقلی و فلسفی، کلید پاسخگویی به گرههای ذهنی جهان است بیشتر بخوانید »