تلاویو

به گزارش مجاهدت از مشرق، «الی کوهن» وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در جریان کنفرانس حمایت از سودان که توسط سازمان ملل متحد برگزار شد، از آمادگی رژیم صهیونیستی برای کمک به این کشور خبر داد.

طبق گزارش شامگاه دوشنبه رسانه‌های صهیونیستی، الی کوهن با اشاره به روابط خارطوم و تل‌آویو، گفت: «اسرائیل آماده است در کنار دیگر شرکا، مشارکتی پویا برای بازگردانی ذخایر غذایی این کشور (سودان) و تخصیص منابع به آن داشته باشد.»

کوهن در این گفت‌وگو که به صورت آنلاین توسط دبیرکل سازمان ملل متحد برگزار شد، مدعی شد: «اسرائیل در این لحظات سخت در کنار سودان ایستاده است. ما سعی داریم تا با شرکت در کمیته‌ای که هدف آن ارائه کمک‌های بشردوستانه به سودان است، در رونق و ثبات منطقه‌ای شرکای کاملی باشیم.»

او در بخش دیگری اشاره کرد: «ما اقدامات خود را با هدف بزرگ‌تر کردن دامنه عادی‌سازی روابط و صلح با اسرائیل در منطقه و تعمیق روابط در کنار شراکت‌های موجود ادامه می‌دهیم.»

ارتش سودان تحت فرماندهی «عبدالفتاح البرهان» و نیروهای پشتیبانی سریع به فرماندهی «محمد حمدان دقلو» از پانزدهم ماه آوریل با یکدیگر وارد جنگ شده‌اند و این درگیری‌ همچنان در این کشور ادامه دارد. به دنبال این جنگ بسیاری از کودکان سودانی بی‌خانمان شده‌اند.

رژیم صهیونیستی و سودان از روابط خوبی برخوردار هستند. «یوسف عزت» مشاور سیاسی فرمانده نیروهای پشتیبانی سریع در سودان نیز پیشتر در اظهاراتی تایید کرده بود که این گروه از روابط خوبی با رژیم صهیونیستی برخوردار است.

مشاور سیاسی فرمانده نیروهای پشتیبانی سریع در سودان بیان کرده بود: «به اسرائیلی‌ها و کابینه آن‌ها می‌گویم آنچه خارطوم و نیروهای پشتیبانی سریع با آن‌ مواجه هستند، حمله ارتش است که گروه تروریستی اسلامگرا از آن بهره‌برداری کرده است.»

اظهارات یوسف عزت در حالی در حمایت از رژیم صهیونیستی بیان شد که منابع سودانی و صهیونیستی پیشتر خبر داده بودند مقامات دستگاه جاسوسی رژیم صهیونیستی (موساد) در اواخر سال ۲۰۲۱ در سفر به خارطوم با نمایندگان نیروهای پشتیبانی سریع دیدار و گفت‌وگو کردند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «تام نایدز»، سفیر آمریکا در سرزمین‌های اشغالی، امروز (چهارشنبه، هفتم ژوئن) به اظهارات «الی کوهن»، وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی علیه «کامالا هریس»، معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا واکنش نشان داد.

براساس گزارش پایگاه اینترنتی شبکه «آی‌۲۴»، نایدز خطاب به کوهن گفت: این واقعیت که معاون رئیس جمهور در هفتاد و پنجمین سالروز استقلال اسرائیل که به میزبانی سفارت این کشور در واشنگتن شرکت کرده، خود گویای ماهیت روابط دو کشور است.

سفیر واشنگتن در تل‌آویو ضمن تاکید بر اینکه «هریس حامی سرسخت اسرائیل است»، افزود: من به وزیر کوهن احترام می‌گذارم، اما هریس چیزهایی را گفته است که دولت آمریکا در هر فرصتی درباره ارزش‌ها و سیاست‌های مشترک بین دو کشور می‌گوید.

معاون رئیس‌جمهور آمریکا روز گذشته (سه شنبه، ششم ژوئن) طی یک سخنرانی در مراسم هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس رژیم جعلی رژیم صهیونیستی که به میزبانی سفارت تل‌آویو در واشنگتن برگزار می‌شد، بر اهمیت استقلال قوه قضاییه در سرزمین‌های اشغالی تاکید کرده بود که واکنش‌هایی در پی داشت.

هریس در آن مراسم تاکید کرده بود: «در دوران ریاست جمهوری جو بایدن و دولت ما، آمریکا به دفاع از ارزش‌هایی که سنگ بنای اصلی روابط بین ایالات متحده و اسرائیل بوده ، ادامه خواهد داد».

معاون بایدن، با تشویق ۲۰۰۰ نفری که در سالن ساختمان موزه ملی به سخنرانی او گوش می‌دادند، اذعان داشت: «هر دو [آمریکا و اسرائیل] بر اساس نهادها و کنترل‌ها و توازن‌های قوی ساخته شده‌اند؛ و من یک قوه قضاییه مستقل را به این پایه‌ها اضافه خواهم کرد».

امروز روزنامه عبری «جروزالم پست» نوشت: «الی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل به کامالا هریس معاون رئیس‌جمهور آمریکا که از قانون بحث‌برانگیز اصلاحات قضایی و مسبب اعتراضات گسترده در تل‌آویو و شهرک های دیگر انتقاد کرده بود، حمله کرد».

کوهن پس از اظهارات هریس از داخل سفارت تل‌آویو در واشنگتن که اشاره کرده بود «قوه قضاییه اسرائیل باید مستقل باقی بماند»، گفت: «هریس حتی نمی‌تواند یک بند از اصلاحات قضایی را درست برداشت کند.. او این طرح را نمی‌فهمد».

از زمان روی کار آمدن کابینه «بنیامین نتانیاهو» در تل‌آویو تاکنون، سرزمین‌های اشغالی شنبه هر هفته شاهد اعتراضات صدها هزار نفری شهرک‌نشینان نسبت به تصویب و اجرایی شدن این طرح است. این طرح که با واگذاری تاییدییه لوایح قانونی و احکام صادره از سوی قضات دیوان عالی به نمایندگان کنست، به دنبال تضعیف قوه قضاییه است، اعتراض شدید مخالفان نتانیاهو را موجب شده است.

موضوع اصلاحات قضایی که کابینه جدید رژیم صهیونیستی به دنبال آن است، حتی سبب اختلافاتی در روابط سیاسی تل‌آویو و واشنگتن شده است. نایدز، سفیر آمریکا در تل‌آویو پیش‌تر هم از بنیامن نتانیاهو نخست‌وزیر این رژیم خواسته بود در تغییر سیستم قضایی این رژیم تند نرود.

«آمیچای چیکلی» وزیر راست افراطی امور یهودیان خارج از فلسطین اشغالی از حزب لیکود در واکنش به موضع نایدز گفته بود: «به سفیر آمریکا می‌گویم، خودت ترمز بگیر و به کار خودت برس. در اینجا حاکم نیستی که در موضوع اصلاحات قضایی دخالت کنی. خوشحال خواهیم شد که درباره مسائل خارجی و امنیتی با شما گفت‌وگو کنیم. اما به دموکراسی ما احترام بگذارید».

پیش از نایدز، «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا نیز (شنبه، ۱۱فوریه) برای نخستین‌بار در مورد طرح کابینه راست‌گرای نتانیاهو برای اصلاحات قضایی انتقاد کرده و گفته بود: «نبوغ دموکراسی آمریکایی و اسرائیلی در این است که بر پایه نهادهای قوی و بر اساس کنترل و توازن، و یک قوه قضاییه مستقل ساخته شده‌اند. توافق در مورد تغییرات اساسی و اطمینان از پذیرش آن‌ها توسط مردم برای تداوم پیداکردن، امری بسیار مهم در اصلاحات است».

به گزارش مجاهدت از مشرق، در روزهای اخیر و به دنبال از سر گیری روابط ایران و عربستان سعودی اخباری مبنی بر تسری این رویداد به روابط ایران با دیگر کشورها از جمله مصر شنیده می‌شود. گزارش‌ها اما از گمانه‌زنی فراتر رفته البته این مسئله توسط مقامات مصری تکذیب شده است.

با وجود آنکه مصر به عنوان عضو مهمی از جامعه عرب در بسیاری از پرونده‌های منطقه‌ای سیاستی همسو با عربستان اتخاذ کرده و نیز پس از عادی سازی روابط تهران و ریاض این رویداد را گامی مهم برای بهبود روابط با ایران تلقی کرده اما اکنون دلیل تکذیب اخبار مبنی بر ارتقای روابط با جمهوری اسلامی ایران توسط مقامات قاهره چیست؟

عوامل واگرایی ایران و مصر

نخستین دلیل احتیاط قاهره برای بهبود روابط با ایران، روابط نزدیک ژنرال السیسی با دولت ایالات متحده آمریکا است. مصر و آمریکا به بیان مقامات مصری، روابطی استراتریک داشته و ایالات متحده به دولت السیسی تعهد داده است که در بحران‌های غذایی و اقتصادی به ویژه پس از وقوع بحران اوکراین، به این کشور کمک خواهد کرد.

روابط نظامی میان مصر و آمریکا چنان گسترده است که تنها یکی از قراردادهای تسلیحاتی فی ما بین بالغ بر دو و نیم میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. در شرایط کنونی به ویژه با وجود بحران سد النهضه، مصر به اتحاد با ایالات متحده و کمک‌های نظامی این کشور نیاز دارد، لذا برداشتن گام‌هایی مانند بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران که در تضاد با مواضع آمریکا در منطقه به نظر می‌رسد برای مصر چندان ساده نخواهد بود.در ماه‌های اخیر گزارشاتی از منابعی که خواسته بودند نام آنها فاش نشود مبنی بر سفر نمایندگان آمریکا به مصر برای تحت فشار گذاشتن این کشور به منظور عدم بهبود روابط با تهران به گوش می‌رسید.

رژیم صهیونیستی نیز دیگر عامل بازدارنده برای مصر به شمار می‌رود؛ در بسیاری از مسائل تنش زا در امور فلسطین مصر نقش میانجی را ایفا کرده و مقامات صهیونیستی ترجیح می‌دهند به جای گروه‌های فلسطینی با قاهره مذاکره کنند چرا که از نظر آنها مقامات مصر انعطاف بیشتری در مذاکرات از خود نشان می‌دهند.

عادی سازی روابط مصر و ایران ممکن است مواضع قاهره را علیه اسرائیل شدت بخشد لذا رژیم صهیونیستی با تمام توان خود قصد دارد مانع از چنین رویدادی شود. رژیم صهیونیستی همچنین با لابی‌گری‌هایی خود در سنای آمریکا در موارد بسیاری کمک‌های نظامی ایالات متحده به مصر را تسهیل کرده و سرعت بخشیده است. اهمیت حفظ مصر برای اسرائیل تا آنجا است که یائیر لاپید رهبر مخالفان پارلمان رژیم صهیونیستی درتوئیتی نوشته است: نزدیک شدن مصر و ایران با منافع اسرائیل و منطقه در تضاد است.

عوامل همگرایی ایران و مصر

با وجود اهمیت روابط با ایالات متحده و اسرائیل، چند رویداد سبب شده تا مقامات مصری تا حدودی سعی در اتخاذ مواضعی نسبتاً مستقل در سیاست خارجی خود داشته باشند. خروج ناگهانی آمریکا از افغانستان، درس بزرگی برای بسیاری از کشورهای منطقه به حساب می‌آید. مصر نیز به دنبال این رویداد دریافته که نمی‌تواند واشنگتن را متحد ابدی خود بداند لذا برای حفظ منافع خود ناگزیر از بهبود روابط با کشورهای منطقه است.

از طرفی، مسئله سد النهضه به ایجاد شکاف در روابط قاهره و تل‌آویو انجامیده؛ اسرائیل در پرونده سد النهضه حمایت امنیتی، نظامی و مالی غیرقابل انکاری از اتیوپی، رقیب مصر در این بحران داشته است. لذا مصر بیش از هر زمان نیازمند متحدان جدیدی است که در بحران سد النهضه از این کشور حمایت کنند.

مواضع همسوی تهران و قاهره در برخی پرونده‌های منطقه‌ای نیز از جمله عواملی است که دو کشور را در کنار یکدیگر و نه در مقابل هم قرار داده است؛ در بحران سوریه، مصر نیز در سیاستی همسو با ایران بر حفظ تمامیت ارضی سوریه و باقی ماندن بشار اسد در قدرت تاکید کرد. مصر که اشتراکات تاریخی بسیاری با سوریه دارد به دلیل ملی گرایی عربی، لزوم حفظ ثبات و مهم‌تر از مخالفت با اخوان‌المسلمین با کشورهای مخالف بشار اسد همراه نشد و به پیش نویس قطعنامه روسیه درباره سوریه در مهرماه ۱۳۹۵ رأی مثبت داد.

در بحران یمن نیز مصر از حمله به این کشور حمایت نکرد چرا که با توجه به لزوم ثبات و امنیت در دریای سرخ، باب المندب و کانال سوئز جنگ در یمن در تضاد با منافع ملی مصر تلقی می‌شد همانگونه که تهران نیز بارها بر لزوم پایان بحران یمن و ایجاد صلح و ثبات در این کشور تاکید کرد.

اما مهمترین پیشران برای بهبود روابط تهران و قاهره، از سر گیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی است؛ مقامات مصر از ابتدا اعلام کرده بودند که عادی سازی روابط با ایران بطور مستقیم تحت تأثیر روابط تهران و ریاض خواهد بود. مصر خود را یکی از ستون‌های امت عربی دانسته و در سیاست خارجی خود مواضعی همسو با برادران عرب خود اتخاذ می‌کند.

فرجام سخن

پس از عادی سازی روابط ایران و عربستان سعودی، از سر گیری روابط دیپلماتیک میان تهران و قاهره نیز به مسئله‌ای مهم در رسانه‌ها تبدیل شده است. با این وجود عوامل مختلفی از جمله روابط مصر با ایالات متحده آمریکا و نیز رژیم صهیونیستی از سرعت بهبود روابط کاسته است. در مجموع اما به نظر می‌رسد در باز ترسیم الگوهای روابط منطقه‌ای، قدرت‌های خارجی از جمله آمریکا تأثیرگذاری پیشین خود را نداشته و این کشورهای منطقه هستند که مناسبات خود را در الگوی جدید تنظیم خواهند کرد.

در مسیر عادی سازی روابط ایران و مصر نباید از نقش بغداد نیز غافل شد؛ عراق به ویژه پس از سال ۲۰۱۸ و برقراری آرامش نسبی پس از مبارزه با تروریسم در این کشور در سیاست خارجی خود در تلاش بوده تا هم روابط خود با کشورهای منطقه را توسعه بخشیده و هم به عنوان پلی برای برقراری روابط میان دیگر کشورها عمل کند. نقشی که در رابطه با مذاکرات میان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به خوبی ایفا کرد.