تلسکوپ فضایی هابل

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از اسپیس، تصویر جدید گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی هابل، کهکشانی دوردست را نشان می دهد که در مه شبح مانندی قرار گرفته است. تصویر اخیر با استفاده از دوربین پیشرفته هابل گرفته شده است.

این کهکشان عدسی شکل که با نام NGC ۶۶۸۴ شناخته می‌شود (تلاقی بین یک کهکشان مارپیچی و یک کهکشان بیضوی) تقریباً در فاصله ۴۴ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی طاووس قرار دارد. کهکشان‌های عدسی‌شکل دارای برآمدگی و قرص مرکزی اما فاقد بازوهای متمایز مانند کهکشان‌های مارپیچی مانند کهکشان راه شیری هستند.

به طور معمول، کهکشان‌های عدسی‌شکل دارای جمعیت‌های ستاره‌ای قدیمی‌تر هستند، زیرا ماده بین‌ستاره‌ای زیادی در آن‌ها وجود ندارد. چنین غبار و گازی برای ایجاد ستارگان جدید ضروری است. بر اساس بیانیه ناسا، این کهکشان ها نور کم رنگی از خود ساطع می کنند که با ساختارهای نامشخص آنها، شبح مانند به نظر می رسد.

هابل در برنامه ای به دنبال بررسی جهان نزدیک و کهکشان های آن است و هدف دارد تمام کهکشان های در فاصله ۳۲.۶ میلیون سال نوری که تاکنون از آنها بازدید نکرده، رصد کند.

مقامات ناسا در بیانیه ای اعلام کردند: «قبل از شروع این برنامه، هابل تقریباً ۷۵ درصد از این کهکشان های نزدیک را رصد کرده بود. تکمیل این سرشماری بینش هایی را در مورد ستارگانی که طیف گسترده ای از کهکشان ها را در محیط های مختلف تشکیل می دهند، آشکار خواهد کرد.»

به گزارش مجاهدت از مشرق و به نقل از سای‌نیوز، به نظر می‌رسد حلقه‌های نمادین زحل بر جو این سیاره اثری می‌گذارند که دانشمندان هرگز انتظارش را نداشتند. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که این حلقه‌های معروف در واقع جو زحل را گرم می‌کنند. نکته قابل توجه اینجاست که گروهی از محققان ناسا می‌گویند که این پدیده پیش از این هرگز توسط ستاره‌شناسان در منظومه شمسی ما دیده نشده است.

این راز به مدت ۴۰ سال در معرض دید عموم قرار داشت و پنهان باقی مانده بود. اما یک ستاره‌شناس کهنه کار ظرف مدت یک سال با استفاده از مشاهدات زحل با تلسکوپ فضایی هابل ناسا و کاوشگر بازنشسته کاسینی و همچنین فضاپیماهای وویجر ۱ و ۲ و کاوشگر فرابنفش بین‌المللی به این موضوع پی برد.

محققان می‌گویند، این تعامل غیرمنتظره بین زحل و حلقه‌های آن می‌تواند به طور بالقوه ابزاری برای دانشمندان فراهم کند تا پیش‌بینی کنند که آیا سایر سیارات در اعماق فضا نیز حلقه باشکوهی مانند زحل دارند یا خیر. شواهد نشان دهنده‌ی تابش بیش از حد پرتو فرابنفش است که به عنوان یک خط طیفی از هیدروژن داغ در جو زحل ظاهر می‌شود.

محققان ناسا افزودند که تکان‌ها در تشعشع به این معناست که چیزی جو بالای سیاره را آلوده کرده و آن را از بیرون گرم می‌کند. اخترشناسان بر این باورند که عملی‌ترین توضیح این است که ذرات حلقه یخی که بر زحل می‌بارند، جو این سیاره را گرم می‌کنند. این پدیده ممکن است در نتیجه‌ی برخوردهای ریزشهاب‌سنگ‌ها، بمباران ذرات بادهای خورشیدی، تابش فرابنفش خورشیدی یا نیروهای الکترومغناطیسی که گرد و غبار باردار الکتریکی را جمع می‌کنند، ایجاد شود.

کشش میدان گرانشی زحل همه‌ی این موارد را ممکن می‌کند و این ذرات را به داخل سیاره می‌کشاند.

زمانی که کاوشگر کاسینی ناسا در پایان ماموریت خود در سال ۲۰۱۷ در جو زحل فرو رفت، محققان اعلام کردند که این کاوشگر اتمسفر زحل را مورد بررسی قرار داده است و تایید کردند که ذرات دائما از حلقه‌های سیاره جدا شده و روی آن سقوط می‌کنند.

اگرچه فروپاشی آهسته‌ی حلقه‌ها به خوبی مشخص شده است اما تاثیر آن بر هیدروژن اتمی سیاره باعث تعجب است.

همه چیز توسط ذرات حلقه‌ها که در عرض‌های جغرافیایی خاص وارد جو می‌شوند هدایت می‌شود. آنها ترکیبات جو بالایی را تغییر می‌دهند و فرآیندهای برخوردی با گازهای جوی نیز وجود خواهد داشت که احتمالا جو را در یک ارتفاع خاص گرم می‌کند.

دانشمندان ماموریت‌های مربوط به زحل را که به دهه‌ی ۱۹۷۰ بازمی‌گردد، مورد مطالعه قرار دادند.

دو کاوشگر وویجر ناسا در دهه‌ی ۱۹۸۰ از کنار زحل عبور کردند. در آن زمان، ستاره‌شناسان اضافی بودن پرتوهای فرابنفش را به عنوان نویز در آشکارسازهای قدیمی در نظر گرفتند و آن را رد کردند.

ماموریت کاسینی که در سال ۲۰۰۴ به زحل رسید، همچنین داده‌های مربوط به پرتوهای فرابنفش را در اتمسفر این سیاره طی چندین سال جمع‌آوری کرد. تلسکوپ فضایی هابل و کاوشگر بین‌المللی فرابنفش که در سال ۱۹۷۸ به فضا پرتاب شدند نیز همچنین داده‌هایی جمع‌آوری کردند. از آن زمان، سوالاتی در مورد اینکه آیا همه‌ی این داده‌ها نشان دهنده‌ی یک پدیده واقعی در زحل هستند یا خیر وجود داشته است.

ناسا می‌گوید کلید حل این پازل در تصمیم بن جافل(Ben-Jaffel) برای استفاده از داده‌های طیف‌نگار تصویربرداری تلسکوپ فضایی هابل(STIS) بود. مشاهدات دقیق زحل به کالیبره کردن داده‌های قدیمی مربوط به پرتوهای فرابنفش طی هر چهار ماموریت فضایی رصد زحل کمک کرد.

بن جافل می‌گوید: وقتی همه چیز کالیبره شد، به وضوح دیدیم که طیف‌ها در تمام ماموریت‌ها منطبق هستند. این واقعا برای من غافلگیر کننده بود. من داده‌های مختلف توزیع نور را ترسیم کردم و متوجه شدم یکسان هستند.

خورشید را برای گرم کردن زحل سرزنش نکنید

چهار دهه مطالعه‌ی داده‌های پرتو فرابنفش چرخه‌های خورشیدی متعددی را پوشش می‌دهد و به اخترشناسان کمک می‌کند تا اثرات فصلی خورشید بر زحل را مطالعه کنند. بن جافل با گردآوری تمام داده‌های متنوع و کالیبره کردن آن‌ها دریافت که هیچ تفاوتی در سطح تابش پرتو فرابنفش طی چرخه‌های مختلف وجود ندارد.

محققان می‌خواهند این یافته‌ها را به سایر سیارات منظومه شمسی نیز تعمیم بدهند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، ناسا در حساب کاربری هابل در اینستاگرام با انتشار این تصویر نوشت: مانند دو کشتی‌ در حال برخورد در شب، دو کهکشان مارپیچی قابل مشاهده در این تصویر که هابل ثبت کرده است، در یک برخورد نزدیک به هم قرار دارند.

مسیر ستارگان و گازها توسط کشش گرانشی بین کهکشان‌ها، کشیده می‌شوند. نیروهای کشندی یا نیروی جزر و مدی قوی از کهکشان بزرگ‌تر که “ان جی سی ۲۷ “(NGC ۲۲۰۷) نام دارد، شکل کهکشان کوچک‌تر به نام “آی سی ۲۱۶” (IC ۲۱۶۳) را مخدوش کرده است. این برخورد کهکشانی برای میلیون‌ها سال ادامه خواهد داشت و شکل هر دو کهکشان را تغییر خواهد داد.

«هابل» قوی‌ترین تلسکوپ جهان است و در سه دهه مشاهدات فضا، این تلسکوپ نگاه ما را به جهان تغییر داده است. این تلسکوپ یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های کیهانی ناسا تاکنون بوده که به مدت ۳۲ سال در حال فعالیت است و ناسا امیدوار است سال‌های بیشتری نیز فعالیت کند. این تلسکوپ سیارات فراخورشیدی، کهکشان‌های دور و ماده‌ تاریک را مورد مطالعه قرار داد.

۲۵ دسامبر ۲۰۲۱، ناسا تلسکوپ قدرتمند دیگری موسوم به «جیمز وب» را که اغلب به عنوان جانشین «هابل» از آن یاد می‌شود، پرتاب کرد. «وب» اغلب به عنوان جانشین یا جایگزین «هابل» توصیف می‌شود، اما به رغم تعداد انگشت‌شماری مشکل در طول این سال‌ها، ابزارهای علمی هابل همچنان قوی هستند.

نمی‌توان گفت «وب» جایگزین «هابل» خواهد شد، چرا که هابل همچنان در حال رصد کیهان است و ناسا امیدوار است تا چند سال دیگر، احتمالا تا دهه ۲۰۳۰ نیز بتواند از آن استفاده کند. هابل می‌تواند نورهای محدوده طول موج حدود ۲۰۰ نانومتر(nm) تا ۲.۴ میکرون را ببیند، در حالی که برد وب از حدود ۶۰۰ نانومتر تا ۲۸ میکرون است.

گفتنی است «وب» گرچه برای کاوش در طیف نور مادون قرمز طراحی شده، اما همچنان قادر خواهد بود قسمت قرمز/نارنجی طیف نور مرئی را نیز مشاهده کند.

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از ناسا، تصویری که سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده، ناسا اخیرا منتشر کرده یک جفت کهکشان را نشان می‌دهد که ARP ۱۴۳ نام دارند و یک برخورد رو به رو تماشایی بین دو آنها را به تصویر می‌کشد.

این دو کهکشان NGC ۲۴۴۵ (کهکشان مارپیچی انحرافی و درخشان) و NGC ۲۴۴۴ (کهکشان پراکنده‌تر در سمت چپ) هستند و به گفته کارشناسان، احتمالاً از یکدیگر عبور کرده‌اند و طوفان‌های ستاره‌زایی منحصربه‌فرد را در کهکشان NGC ۲۴۴۵ شعله‌ور می‌کنند، جایی که هزاران ستاره در حال انفجار هستند. این کهکشان غرق در تولد ستاره است، زیرا سرشار از گاز است، سوختی که ستاره ها را می سازد.

در این تصویر که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده، مثلث عجیبی از ستاره های تازه متولد شده به نمایش درآمده است.