توافق ایران و عربستان

به گزارش مجاهدت از مشرق، بهبود روابط ایران و عربستان گام بزرگی در راستای کاهش تنش میان بزرگترین و قدرتمندترین کشورهای حوزه خلیج فارس است و درها را برای پیشرفت بیشتر با هدف پایان جنگ یمن باز می کند.

براساس مطلبی که در این تارنمای خبری- تحلیلی آمریکایی منتشر شده، توافق تهران- ریاض پس از دیدارهای یک هفته‌ای میان «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی و «مساعد العیبان» همتای عربستانی وی با میانجیگری «وانگ یی» دیپلمات عالی رتبه چین انجام شد. پیش از این عراق و عمان نیز از مذاکراتی که قبلا میان ایران و عربستان صورت گرفته بود، حمایت کرده بودند.

به نوشته المانیتور، موضوع قابل توجه در توافق میان ایران و عربستان همزمانی آن با انتشار ارزیابی تهدید سالانه جامعه اطلاعاتی آمریکا از سوی کنگره این کشور است که در آن چین نقش اصلی را به عنوان دشمن شماره یک جهانی دارد. ضمن آنکه بسیاری دیگر از کارشناسان، میانجیگری پکن را نه تنها نشان دهنده تمایل آن به تعمیق روابط با ایران و روسیه، بلکه پرکردن جای واشنگتن در زمینه دیپلماتیک با ریاض می دانند.

این پایگاه خبری–تحلیلی در ادامه مطلب خود آورده است: توافق میان ایران و عربستان در حالی صورت می گیرد که روزنامه آمریکایی “وال استریت ژورنال” این هفته گزارش داد که سران سعودی برای عادی سازی روابط با اسرائیل، به دنبال تضمین های امنیتی و کمک هسته‌ای آمریکا هستند. همزمان «شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود» وزیر امور خارجه عربستان نیز در هفته جاری با سفر به روسیه نشان داد که این کشور متحد اصلی خود در اوپک پلاس را فراموش نمی کند.

براساس مطلب این تارنمای آمریکایی، ایران با توجه به روابط خصمانه ای که با ایالات متحده و اسرائیل دارد، روابط با روسیه و چین را برای عمق استراتژیک خود حیاتی می داند. ایران خود را نه یک بازیگر منطقه ای که یک بازیگر جهانی می داند که خاورمیانه و آسیا را در بر گرفته است. تهران بیش از آنکه کشورهای عرب را دوست خود بداند به روسیه و چین نزدیک است. ضمن آنکه ریاض را تهدید بزرگی نمی داند و فقط آن را به عنوان متحد نزدیک واشنگتن در نظر می گیرد. بنابراین با این توافق ایران می خواهد مهره عربستان را از صفحه شطرنج کنار بزند.

در عین حال گزارش ها حاکی از چرخش در پرونده هسته ای ایران است. تهران این هفته در بیانیه مشترکی که در جریان سفر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران امضا شد، با افزایش فعالیت های راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی موافقت کرد و پیشبرد موضوعات باقیمانده در مورد موضوعات پادمانی در سه مرکز در دستور کار قرار گرفته است. موضوعی که به عقیده ناظران در صورت توجه کافی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران به پرونده پادمان‌ها، می‌تواند گامی به سوی بازگشت به دیپلماسی هسته‌ای باشد.

«انریکه مورا» معاون «جوسپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به گفت‌وگوهای ایران و گروسی، این امر را برای پرونده هسته ای تهران مثبت ارزیابی کرد و گفت: در صورت دستیابی به توافق، بازگشت به برجام آسان تر خواهد شد.

«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در این خصوص به المانیتور گفت که «اگر مذاکرات از سر گرفته شود، ما برای همکاری با سایر طرف ها مشکلی نخواهیم داشت». وی سپس افزود: «بدیهی است که همه چیز به ما بستگی ندارد».

به گزارش مجاهدت از مشرق، تشکیلات خودگردان فلسطین با صدور بیانیه ای از توافق عربستان و ایران استقبال کرد. تشکیلات خودگردان در این بیانیه ابراز امیدواری کرد که این توافق به حل مسائل منطقه ای در آینده نزدیک کمک کند.

جنبش ابتکار ملی فلسطین هم ضمن استقبال از این توافق، خواستار یکپارچه‌سازی تلاش‌های کشورهای منطقه برای حمایت از فلسطین شد.

جنبش جهاد اسلامی فلسطین ضمن استقبال از توافق ایران و عربستان تاکید کرد که امیدواریم این توافق نتایج مثبتی برای قضیه فلسطین در پی داشته باشد و موجب حمایت از حق مبارزه و مقاومت ملت فلسطین برای بازپس‌گیری حقوق تاریخی و مشروع خویش گردد.

پیش از این نیز جنبش مقاومت اسلامی فلسطین حماس با صدور بیانیه ای از توافق تهران و ریاض استقبال کرده بود.

گفتنی است روز جمعه بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «علی شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

دو کشور با تاکید بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر در زمینه اجرای موافقت‌نامه همکاری‌های امنیتی امضا شده در تاریخ ۱۳۸۰.۱.۲۸ خورشیدی برابر با ۲۰۰۱.۴.۱۷ میلادی و نیز موافقت‌نامه عمومی همکاری‌های اقتصادی، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، فنی، علمی، فرهنگی، ورزشی و جوانان، امضا شده در تاریخ ۱۳۷۷.۳.۶ خورشیدی برابر با ۱۹۹۸.۵.۲۷ میلادی توافق کردند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، رسانه های رژیم صهیونیستی در واکنش به توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارتخانه ها نوشتند که این توافق نقشه راه جدیدی در خاورمیانه ترسیم و چه بسا تماس ها درباره توافق هسته ای را زنده می کند.

این رسانه ها با اذعان به شکست نقشه صهیونیستها برای ائتلاف سازی در سطح عربی و بین المللی علیه ایران با یارکشی از کشورهای منطقه افزودند: با اعلام توافق (بین ریاض و تهران) رویای اسرائیل برای ایجاد یک ائتلاف عربی – بین المللی علیه ایران برباد رفت و واشنگتن باید در موضع خود بازبینی کند.

به‌دنبال سفر بهمن‌ ماه آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» به پکن، «علی شمخانی» از روز دوشنبه ۱۵ اسفند با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران – ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد.

در پایان این مذاکرات، روز جمعه ۱۹ اسفند ۱۴۰۱، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر و توافق تهران – ریاض برای ازسرگیری روابط دوجانبه و بازگشایی مجدد سفارتخانه‌های دو کشور بعد از ۷ سال قطع رابطه اعلام شد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، در این مطلب که به قلم «پتریک وینتور» دبیر سیاسی گاردین نوشته شده، آمده است که توافق یادشده، به‌طور بالقوه پیامدهای گسترده ای برای برجام و پایان دادن به جنگ یمن دارد.

گاردین افزود که بر اساس توافق بدست آمده «دو کشور توافق کرده اند به حاکمیت دولت احترام بگذارند و در امور داخلی یکدیگر دخالت نکنند. همچنین ریاض و تهران برای فعال کردن توافقنامه همکاری امنیتی که در سال ۲۰۰۱ امضا شده بود، توافق کردند.»

این نشریه انگلیسی ادامه داد: مذاکرات برای مصالحه بین عربستان سعودی و ایران سال‌هاست که عمدتاً در عراق ادامه دارد؛ بنابراین عقد قرارداد در چین شگفت‌انگیز است. در همین پیوند فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان اوایل این هفته در لندن، از مناسبات عربستان سعودی با چین دفاع کرد و گفت: «چین بزرگترین شریک تجاری ما است. همچنین بزرگترین شریک تجاری اکثر کشورهاست. و این واقعیتی است که ما باید با آن کنار بیاییم. چین برای ما شریک مهم و ارزشمندی در بسیاری از زمینه ها است. ما روابط کاری عالی در بسیاری از بخش ها داریم. اما این را گفته ایم و تکرار می کنیم، ما به دنبال منافع خودمان در شرق و غرب خواهیم بود»

بر اساس گزارش گاردین، عربستان سعودی در یمن، از دولت مستعفی منصور هادی حمایت می کند، اما به دنبال راهی برای پایان دادن به جنگ با انجام گفتگوهای خصوصی در عمان با حوثی ها است. این گزارش می‌افزاید که توافق میان دو کشور می‌تواند پیامدهای مثبتی برای پایان دادن به این جنگ داشته باشد.

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دو جانبه و آغاز به کار دوباره سفارتخانه‌های دو کشور توافق کردند. به‌دنبال سفر بهمن‌ ماه آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» به پکن، امیر دریابان «علی شمخانی» از روز دوشنبه ۱۵ اسفند با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران – ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد.

در پایان این مذاکرات، روز ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

در متن این بیانیه‌ سه‌جانبه آمده است: در پاسخ به ابتکار شایسته جناب شی جین‌پینگ رئیس جمهوری خلق چین در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، بر اساس اصل حسن هم‌جواری و با توجه به توافق ایشان با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفتگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حل و فصل اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی بر اساس پیوندهای برادرانه و با تأکید بر پای‌بندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی، هیأت‌های جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست مساعد بن محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفت‌ؤگو کردند.

خبر توافق نهایی ایران و عربستان برای احیای روابط دوجانبه پس از ۷ سال قطع رابطه، روایت پشت پرده آن نشان‌دهنده تغییراتی بزرگ در مناسبات منطقه و رویدادهای جهانی است.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «محمد عبدالسلام» سخنگوی جنبش انصارالله یمن روز جمعه در پیامی به توافق ایران و عربستان سعودی واکنش نشان داد.

وی گفت: «منطقه نیازمند بازگشت روابط عادی میان کشورهای خود بوده تا امت اسلامی بتواند امنیت از دست رفته خود را در نتیجه مداخلات خارجی به رهبری صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها احیا کند».

سخنگوی جنبش انصارالله اضافه کرد: «مداخله‌گران خارجی به دنبال سوء استفاده از اختلافات منطقه‌ای بوده و با بهره‌گیری از ایران هراسی درصدد دامن زدن به درگیری‌ها و خصومت‌ها علیه یمن بودند».

به‌ دنبال سفر بهمن‌ماه آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به پکن، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی از روز دوشنبه ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به منظور حل‌ و فصل نهایی موضوعات فیمابین ایران و عربستان سعودی با همتای سعودی خود آغاز کرد.

در پایان این مذاکرات، امروز ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «علی شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ یی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

در این بیانیه آمده است: در پاسخ به ابتکار شایسته جناب آقای شی جین‌پینگ رئیس جمهوری خلق چین در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، براساس اصل حسن همجواری و با توجه به توافق ایشان با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفت‌وگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حل و فصل اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی بر اساس پیوندهای برادرانه و با تأکید بر پایبندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی، هیأت‌های جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست دکتر مساعد بن محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند.

در بیانیه مذکور عنوان شده است: جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی با سپاس و قدردانی از جمهوری عراق و سلطنت عمان به خاطر میزبانی گفت‌وگوهای انجام شده بین دو طرف در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ خورشیدی (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ میلادی) از رهبری و دولت جمهوری خلق چین برای میزبانی و حمایت از گفت‌وگوهای انجام شده در این کشور و تلاش برای به ثمر نشستن آن تشکر کردند.

این بیانیه می‌افزاید: در نتیجه‌ گفت‌وگوهای انجام شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.

در این بیانیه همچنین عنوان شده است که وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات می‌کنند.

در این بیانیه آمده است: دو کشور با تأکید بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر در زمینه اجرای موافقت‌نامه همکاری‌های امنیتی امضا شده در تاریخ ۱۳۸۰.۱.۲۸خورشیدی برابر با ۲۰۰۱.۴.۱۷ میلادی و نیز موافقتنامه عمومی همکاری‌های اقتصادی، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، فنی، علمی، فرهنگی، ورزشی و جوانان، امضا شده در تاریخ ۱۳۷۷.۳.۶ خورشیدی برابر با ۱۹۹۸.۵.۲۷ میلادی توافق کردند.