توافق برجام

به گزارش مجاهدت از مشرق، سیدمهدی طالبی، پژوهشگر حوزه بین‌الملل طی یادداشتی در روزنامه فرهسختگان نوشت:

پنجشنبه هفته گذشته سه کشور اروپایی حاضر در توافق برجام (فرانسه، آلمان و انگلیس) در نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، خواستار فعال شدن اسنپ‌بک یا همان مکانیسم ماشه شدند. این تصمیم می‌تواند به احیای ۶ قطعنامه سازمان ملل منجر شود و تحریم‌های بین‌المللی ایران را بازگرداند. در مقابل تصمیم این سه کشور که با پشتیبانی آمریکا صورت گرفته، روسیه و چین برای مقابله با این روند قصد دارند پیش‌نویسی را در شورای امنیت به رأی بگذارند که باعث تمدید محدود قطعنامه ۲۲۳۱ می‌شود.

نکات
اقدام اروپا در فعال‌سازی اسنپ‌بک بر بستری از تحولات روی داده و نیازمند بررسی بر همین مبناست.

۱- اسنپ‌بک مهم‌ترین ابزار اروپا در برابر ایران، آمریکا و رژیم صهیونی بود. چندان دور از ذهن نبود که آن‌ها از این ابزار بگذرند. در برابر ایران، اروپایی‌ها همانند آمریکا و رژیم صهیونی دارای توانمندی‌های نظامی نیستند.

از سوی دیگر، در نهادهای بین‌المللی همانند شورای امنیت، اجماع پیشین قابل حصول نیست مگر با به‌کارگیری اهرم اسنپ‌بک. فراتر از ایران، این اهرم یکی از معدود مواردی است که باعث نیازمندی آمریکا و صهیونیست‌ها به اروپا می‌شود. رژیم صهیونی در فضای سوریه، لبنان و غزه با اروپا درگیر است.

به دلیل اتکای تل‌آویو به واشنگتن برای مقابله با قاره سبز، صهیونیست‌ها در برابر اروپا واکنش‌های تهاجمی نشان داده‌اند. نامه‌نگاری نتانیاهو به رئیس‌جمهور فرانسه و متهم شدن پاریس توسط واشنگتن به یهودی‌ستیزی این روند را نشان می‌دهد. آنچه اما آمریکا و رژیم صهیونی را محتاج اروپا ساخته، اهرم اسنپ‌بک است که با اشتباه ترامپ در دولت اولش از دست واشنگتن خارج شد.

۲- با استفاده از اسنپ‌بک عملاً قدرت بازیگری اروپا به‌شدت تضعیف می‌شود. این ابزار تا زمانی عامل قدرت اروپاست که استفاده نشود. مطلوب‌ترین راه برای اروپا تمدید پی‌درپی این ابزار بود. آن‌ها به همین دلیل پیشنهاد کردند در وهله اول زمان استفاده برای ۶ ماه دیگر تمدید شود. بااین‌حال اگر ایران تمدید مهلت استفاده از اسنپ‌بک را می‌پذیرفت، اروپا با تشدید بازی و فشارها پاسخ می‌داد. از این‌رو همراهی با این خواسته برای تهران عاقلانه و مقدور نبود.

۳- احتمال کمی وجود دارد که چین و روسیه بی‌اثر شدن حق وتوی خود را آن هم توسط اروپا بپذیرند. به چالش کشیده شدن حق وتو تهدیدی برای تمام کشورهای دارنده این حق است؛ اما اگر با نادیده گرفتن حق وتوی قدرت‌های شرقی شکل بگیرد، نیازمند واکنش است.

۴- اروپا با قدرت هنجاری خود در کنار حملات آمریکا و رژیم صهیونی قرار گرفته است. اروپا جنگ ۱۲روزه را با قطعنامه شورای حکام تسهیل کرد و حالا درصدد ایجاد فضای جنگی دیگر است. هرچند آن‌ها در جنگ ۱۲روزه در کنار رژیم قرار گرفتند، اما وجوه برجسته این همراهی نه در هماهنگی اطلاعاتی بلکه در قطعنامه شورای حکام بود.

۵- دولت‌های اروپایی که به دلیل فشارهای داخلی مجبور به واکنش علیه رژیم صهیونی شده‌اند، با تشدید اقدامات ضدایرانی به نوعی در تلاش برای توازن‌بخشی برآمده‌اند. در یکی از این موارد، پس از تنش میان استرالیا و رژیم صهیونی، این کشور سفیر ایران را اخراج کرد.

۶- اروپا در همراهی با اقدامات ترامپ علیه ایران، به دنبال همراهی بیشتر او در قضیه اوکراین است. آمریکا در هفته‌های اخیر پذیرفته در حدود ۳۲۰۰ موشک کروز با برد ۴۰۰ کیلومتر به اوکراین بفروشد که این حجم بسیار عظیمی از فروش این نوع سلاح است.

۷- با ارسال نامه فعال‌سازی اسنپ‌بک، بازه ۳۰ روزه‌ای از تحولات تا زمان تعیین تکلیف نهایی آن آغاز شده است. آنچه این وضعیت را برای اروپا مطلوب می‌سازد، به راه افتادن جار و جنجال‌هایی است که به‌طور تقریباً طولانی قاره سبز را به مرکز توجه تبدیل می‌کند، درحالی‌که آمریکا، روسیه و چین در حاشیه قرار می‌گیرند.

۸- اروپا شرط تعویق اسنپ‌بک و تمدید قطعنامه را همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عنوان کرده است. اروپا از احیای فعالیت آژانس در برهه کنونی دو هدف کوتاه‌مدت در راستای همگرایی با آمریکا و رژیم صهیونی دارد؛ اول مشخص شدن مکان ذخیره‌سازی و وضعیت ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ادعایی رسانه‌ها و دوم ارزیابی خسارت‌های وارده جنگ به تأسیسات هسته‌ای برای بهبود عملکرد در عملیات‌های محتمل بعدی.

پس از مشخص شدن مکان این مواد و ارزیابی خسارت‌ها، احتمال دارد دشمن مجدداً به فکر طراحی بیفتد؛ در مدت چند ماه بعدی، زمان صرف جمع‌آوری اطلاعات، تمرین عملیات و تدارکات آن خواهد شد. از این‌رو نباید به دشمن اجازه تکمیل چرخه‌اش را داد. در مذاکرات، سطح دسترسی‌های پیشین حداقل تا یک سال آینده نباید احیا شوند. خسارت حملات و محل مواد غنی‌شده نباید مشخص شوند.

۹- تشدید فشارها بر ایران از یک جنبه برای حفظ موازنه در منطقه به نفع رژیم صهیونی است. تضعیف شدید صهیونیست‌ها غرب را بر آن داشته تا برای حفظ و احیای قدرت آن بر ایران متمرکز شود. راهکار شکسته شدن این سیاست، حفظ تمرکز ایران بر رژیم صهیونی علی‌رغم فشارها و افزایش تلاش برای تضعیف تل‌آویو است.

۱۰- همزمان با پرونده هسته‌ای ایران و تلاش برای محدود کردن آن، ترامپ در آلاسکا با پوتین برای کاهش و کنترل سلاح‌های هسته‌ای مذاکره کرده و در روزهای اخیر در جریان مذاکره با رئیس‌جمهور کره جنوبی در کاخ سفید، ضمن اشاره به کره شمالی، خواهان پیوستن چین به فرایند کاهش و کنترل سلاح‌های هسته‌ای میان واشنگتن و مسکو شد. ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود نیز تلاش کرده بود چین را وارد توافقات دوجانبه هسته‌ای و موشکی با روس‌ها کند که پیشینه‌اش به دوران شوروی می‌رسد.

ترامپ می‌گوید تعداد سلاح‌های هسته‌ای چین تا ۵ الی ۶ سال آینده به آمریکا و روسیه خواهد رسید و به همین دلیل پکن باید از امروز وارد روند موجود میان این دو قدرت شود. در مقابل، چین می‌گوید تعداد سلاح‌های هسته‌ای این کشور بسیار کمتر از آمریکا و روسیه بوده و پیوستنش به روند کاهش سلاح، غیرمنطقی است.

در زمانی‌که آمریکا درحال وارد آوردن فشار سنگین به روسیه، چین و کره شمالی در حوزه هسته‌ای است، روند مقابله با پرونده هسته‌ای ایران قطعاً شاهد فشار بیشتری خواهد بود؛ چه اینکه با وجود متأثر بودن از یک روند کلی علیه قدرت‌های شرقی، به دلیل تأثیر رژیم صهیونی فشار بر تهران سنگین‌تر خواهد بود.

۱۱- هدف کلی غرب فراتر از هسته‌ای، تضعیف تمام اهرم‌های پیشرفت و قدرت ایران است. به نظر می‌رسید با برطرف شدن تحریم‌های سازمان ملل و ناکامی تحریم‌های یک‌جانبه‌ای که پس از خروج آمریکا از برجام وضع شدند، غرب به دنبال احیای تحریم‌های بین‌المللی باشد. این احیا صرفاً از طریق اسنپ‌بک امکان‌پذیر است. بر همین اساس بود که ترامپ در دولت اولش ابتدا از برجام خارج شد و با مشخص شدن نتایج کمتر از انتظار، در پی فعال‌سازی اسنپ‌بک برآمد که به دلیل خروج پیشین موفق به بهره‌برداری از این اهرم نشد.

این روند نشان می‌دهد هدف اصلی و نهایی غرب از اسنپ‌بک بازگرداندن تحریم‌هاست، اما در بازی با این ابزار تلاش خواهد کرد ضمن تعیین مکان ذخیره‌سازی مواد غنی‌شده، از خسارات به تأسیسات هسته‌ای مطلع شود. بر این اساس هرگونه تلاش از سوی ایران برای انطباق با خواست اروپا در این زمینه بی‌ثمر است و در نهایت غرب می‌خواهد از این اهرم برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی استفاده کند.

ایران دو مسیر پیش روی خود دارد؛ نخست با عقب‌نشینی در برابر خواست اروپا و تلاش برای جلب نظر آن، با پذیرش بازدیدهای گسترده بازرسان آژانس شاهد حملات مجدد نظامی و سپس بازگشت تحریم‌ها باشد، یا در راه دوم با کور ماندن چشمان غرب، خطر عملیات نظامی کاهش یافته و تنها اسنپ‌بک اجرایی شود.

۱۲- اروپا اختلافات عمیقی با آمریکا برای مهار روسیه دارد. این را می‌توان از برخی اظهارنظرها به‌خوبی دریافت. «مارسلو ربلو دِ سوسا» رئیس‌جمهور پرتغال روز چهارشنبه در نشست «دانشگاه تابستانی حزب سوسیال دموکرات» با انتقاد از عملکرد ترامپ در قبال جنگ اوکراین، او را به وابستگی به مسکو متهم کرده و گفت: «رهبر بزرگ‌ترین ابرقدرت جهان، به‌وضوح یک مهره شوروی یا روسیه است. او به‌عنوان یک مهره عمل می‌کند.»

اروپا با فشار دولت‌ها و لابی‌هایش در داخل آمریکا از شکل‌دهی به سیاست‌های این کشور به شکل دلخواه بازمانده و احتمالاً به دنبال تشدید فشارها بر مسکو از مسیرهای دیگر است. اروپا به جای تلاش برای تمرکز مستقیم بر اوکراین برای تضعیف روسیه، به دنبال افزایش تلاش‌ها برای تضعیف غیرمستقیم است.

تضعیف همگرایی قدرت‌های شرقی و ایجاد تنش در منطقه غرب آسیا در همین راستا پیگیری می‌شوند. اروپا می‌داند اگر مجموعه‌ای از عوامل شامل ارتباط روس‌ها با راست‌ها و چپ‌های افراطی، نفوذش در آمریکا و همچنین هراس واشنگتن از درگیری مستقیم با مسکو فعلاً جنگ اوکراین را فریز کرده است، در غرب آسیا برای فشار بر روس‌ها می‌تواند از همه موانع عبور کند.

بخشی از راست‌های افراطی انزواگرا مخالف درگیری با ایران هستند، اما در مقابل اقشار مختلفی از آن‌ها به‌شدت ضدایرانی‌اند. از سوی دیگر، نفوذ روسیه در آمریکا در قبال ایران به‌وسیله لابی صهیونی خنثی می‌شود. همچنین ایران همانند روسیه قدرت هسته‌ای نیست.

۱۳- مشکل اساسی اروپا برای فعال‌سازی اسنپ‌بک مشروعیت است. این ابزار سازوکار معمول و روشنی ندارد و به همین دلیل، در صورت بروز مخالفت جدی در شورای امنیت، نتیجه و اثر آن حتی در صورت اجرایی شدن محل تردید خواهد بود. مشکل بعدی سکوت و بی‌عملی اروپا در برابر جنایت‌های رژیم است. در شرایطی که جهان خواهان مهار رژیم صهیونی است، تلاش برای بازگرداندن تحریم‌های ایران جدی تلقی نخواهد شد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، «به این گفت‌وگوها نه به‌صورت افراطی خوش‌بین باشید و نه بدبین» این جمله بخشی از فرمایشات مقام معظم رهبری در اولین دیدار سال نو با مسئولان ارشد سه قوه بود که پس از دور اول مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا صورت گرفت.

آغاز سال جدید شمسی با تحولی مهم در صحنه دیپلماسی منطقه‌ای و بین‌المللی همراه شد؛ تحولی که ریشه در نامه‌نگاری‌های محرمانه میان ایران و آمریکا دارد. روز ۲۲ اسفند، نامه‌ای از سوی رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، دونالد ترامپ، از طریق دولت امارات به تهران ارسال شد. چند روز بعد، در ۷ فروردین، سیدعباس عراقچی خبر داد که ایران نیز از طریق کشور عمان، پاسخ خود را به واشنگتن منتقل کرده است. نخستین دور از این مذاکرات غیرمستقیم روز شنبه ۲۳ فروردین در مسقط برگزار شد

در قبال مذاکره با آمریکا، سه دیدگاه در ایران شکل گرفت؛ برخی آن را راه‌حل ضروری شمردند، گروهی دیگر مذاکره را به‌صورت بنیادین مردود می‌دانستند. طیف سومی نیز با نگاهی واقع‌گرایانه، آن را ابزاری برای مدیریت تنش و سنجش صداقت آمریکا در پایبندی به تعهداتش ‌دیدند؛ فرصتی مشروط، نه از سر ضعف و نه برای امتیازدهی یک‌جانبه.

عباسی: باید با نشان‌دادن وحدت ملی تیم مذاکره‌کننده را پشتیبانی کنیم

در همین رابطه، دکتر فریدون عباسی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی و عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین، ضمن اشاره به تجربه‌های گذشته مذاکرات با غرب اظهار داشت که در سال‌های گذشته از مذاکرات با کشورهای اروپایی عضو EU۳ (فرانسه، آلمان و بریتانیا) درس‌های مهمی گرفتیم.

وی افزود: این مذاکرات، در دوره‌ای که آمریکا در پشت‌صحنه قرار داشت، نتایج قابل‌توجهی برای ایران به همراه نداشت.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «حتی زمانی که به خواست جریانات فکری غرب‌گرا در داخل، مذاکرات با آمریکا آغاز شد و توافق برجام شکل گرفت، همان توافق نیز با وجود کاستی‌ها از سوی خودِ آمریکایی‌ها کنار گذاشته شد.»

عباسی با اشاره به ماهیت اختلاف بنیادین میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده گفت: «آمریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پایگاه استراتژیک خود را در منطقه ازدست‌رفته می‌بیند و نمی‌تواند با حکومتی که بر پایه هویت ملی و استقلال سیاسی بنا شده، کنار بیاید.»

وی ضمن تأکید بر لزوم حفظ انسجام داخلی و تقویت بنیه ملی اظهار کرد: «اکنون که از مراحل مختلفی چون کودتاها، جنگ تحمیلی، تحریم‌های گسترده و حتی بحران‌های سیاسی داخلی عبور کرده‌ایم، بیش از هر زمان دیگری نیازمند حفظ وحدت و پاسداشت هویت ملی هستیم. جمهوری اسلامی امروز به‌عنوان یک قدرت نوظهور جهانی شناخته می‌شود که سال‌ها در قالب جنگ نامتقارن با آمریکا درگیر بوده است.»

این استاد دانشگاه راه موفقیت در مذاکرات را در آمادگی نظامی و تقویت تولید داخلی دانست و گفت: «باید همواره دستمان روی ماشه باشد تا طرف مقابل بداند پاسخ تعرض، قاطع خواهد بود. از سوی دیگر، با رونق تولید و جذب سرمایه، چه داخلی و چه خارجی، می‌توانیم کشور را مقاوم‌تر کرده و اهداف شعار سال را محقق کنیم.»

عباسی با اشاره به بیانات اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر پرهیز از خوش‌بینی و بدبینی افراطی در قبال گفت‌وگوها، تصریح کرد: «این توصیه ناظر به همه جریان‌های سیاسی کشور است. تیم مذاکره‌کننده باید مورد حمایت ملی قرار گیرد، اما درعین‌حال مراقب باشد که با تکرار گفتمان و اشتباهات جریان‌هایی که سابقه شکست در مذاکرات را دارند، وارد میدان نشود. تجربه نشان داده که دیگر نمی‌توان به حرف‌هایی نظیر “حرف کری سند است” اعتماد کرد. نباید از مقامات آمریکایی قهرمان دیپلماسی ساخت. باید با نشان‌دادن وحدت ملی تیم مذاکره‌کننده را پشتیبانی کنیم.َ»

به گزارش مجاهدت از مشرق، گاردین در گزارشی درباره وضعیت جاری میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده می‌نویسد: پس از آن که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده اعلام کرد که اگر ایران خواسته های این کشور برای محدودسازی برنامه هسته ای خود را نپذیرد، بمباران خواهد شد، مقام های متعدد ایرانی با خشم پاسخ او را دادند.

در ادامه گزارش گاردین آمده است: رئیس جمهور ایالات متحده اخیرا هشدار داده که اگر ایران «توافقی (پیرامون برنامه هسته ای خود) انجام ندهد، با بمباران هایی که قبلا هرگز ندیده روبه رو خواهدشد. آخرین تهدید ترامپ – صریح تر و خشن تر از هر تهدید قبلی – پس از آن صورت گرفت که او نامه ای به ایران ارسال کرد که هنوز محتوای آن فاش نشده و پیشنهاد کرد در مورد برنامه هسته ای این کشور مذاکره کند. مقامات ایرانی تایید کردند که تهران پاسخی به ایالات متحده ارسال و اعلام کرده که مایل به برگزاری مذاکرات غیرمستقیم است.

اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، درباره تهدید ترامپ گفت: «تهدید صریح بمباران ایران توسط رئیس یک کشور در تضاد آشکار با ماهیت صلح و امنیت بین المللی است. چنین تهدیدی نقض فاحش منشور سازمان ملل متحد و نقض رژیم پادمان آژانس بین المللی انرژی اتمی است. خشونت، خشونت به ارمغان می آورد و صلح، صلح ایجاد می کند، آمریکا می تواند انتخاب کند.»

رهبر ایران که نسبت به مذاکرات با ایالات متحده تردید دارد، در آخرین سخنرانی خود اعلام کردند که «ایران از سخنان ترامپ بیش از حد نگران نیست. ما بعید می دانیم که چنین آسیبی از خارج وارد شود. با این حال، اگر هر گونه اقدام مخرب رخ دهد، مطمئنا با یک پاسخ قاطع و قاطع مواجه خواهد شد.»

سرتیپ امیرعلی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، گفت: کسی در خانه های شیشه ای به کسی سنگ پرتاب نمی کند و افزود: آمریکایی ها حداقل ۱۰ پایگاه با ۵۰ هزار سرباز در منطقه دارند، یعنی در یک خانه شیشه ای نشسته اند.

اما عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران که به وضوح اختیار ومسئولیت دارد که چشم انداز مذاکرات را زنده نگه دارد، در اظهاراتی گفت که ایران قبلا از طریق واسطه هایی در عمان به نامه ترامپ پاسخ داده و افزود که می داند نامه ایران اکنون به ایالات متحده رسیده است.

رد گسترده حمله به تاسیسات هسته ای ایران از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس عامل نسبتا جدیدی در معادله میان تهران و واشنگتن است و طرح ترامپ برای سفر به عربستان سعودی در اولین سفر خارجی خود به این معنی است که او ممکن است شخصا مخالفت شدید با حمله به ایران را از سوی ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، بشنود. عراقچی در ادامه موضع گیری های خود تاکید کرد که مذاکرات مستقیم در حالی که ایالات متحده به تهدید و قلدری علیه ایران ادامه می دهد، امکان پذیر نیست.

ترامپ نامه اصلی خود حاوی پیشنهاد مذاکره را از طریق انور قرقاش، فرستاده ارشد دیپلماتیک امارات متحده عربی، برای تهران ارسال کرده است. انتخاب قرقاش به عنوان میانجی به عنوان نشانه ای از این تلقی می شد که هدف از این نامه دادن فرصتی واقعی به مذاکرات بود.

سردبیر دیپلماتیک گاردین در ادامه می نویسد که ترامپ ضرب الاجل اواسط ماه مه را برای پیشرفتدر مسیر حصول توافق تعیین کرده، اما ضرب الاجل طولانی تری نیز در اواسط ماه آگوست وجود دارد که تا آن زمان توافق هسته ای اصلی سال ۲۰۱۵ تا حد زیادی منقضی می شود و پیش بینی میشود که اروپا در این بازه زمانی دست به کار شود.

دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۷ ایالات متحده را از توافق برجام خارج کرد، اقدامی که به طور گسترده به عنوان یک اشتباه تلقی می شود، زیرا ایران را به سرعت بخشیدن به برنامه غنی سازی اورانیوم خود تشویق و ترغیب کرد. این که ایران پاسخ خود را از طریق عمان، میانجی سنتی منتخب خود، به جای امارات متحده عربی، ارسال کرده ممکن است نشان دهد که ایران نمی خواهد امارات متحده عربی – که روابط خود را با اسرائیل عادی کرده – به عنوان میانجی عمل کند. ایالات متحده و ایران از سال ۲۰۲۱ مذاکرات غیرمستقیمی برای احیای توافق هسته ای در دولت بایدن در وین انجام داده بودند، اما این مذاکرات شکست خوردند. اکنون به نظر می رسد که ترامپ تمایل چندانی به مذاکرات غیرمستقیم با ایرانی ها ندارد.

برخی از زمینه های توافق در چهار دور مذاکرات موازی بین مذاکره کنندگان ایرانی و اروپایی در ژنو پوشش داده و به اطلاع امریکا رسانده خواهدشد. تهران در مورد گستردگی نامه ترامپ در درخواست امتیاز از ایران اظهار نظری نکرده است. دولت ایالات متحده بر سر این که آیا صرفا از ایران بخواهد برنامه هسته ای غیرنظامی خود را در معرض بازرسی کامل بین المللی قرار دهد، یا مجموعه گسترده تری از خواسته ها از جمله پایان دادن به برنامه هسته ای خود و تعهد ایران به توقف حمایت مالی از گروه های مقاومت در خاورمیانه مانند حماس در غزه و حوثی ها در یمن را مطرح کند، اختلاف نظر دارد.

مایک والتز، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، خواستار «برچیدن کامل» برنامه هسته ای ایران شده است، چیزی که تهران آن را رد می کند. در مقابل، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، تنها از محدود کردن برنامه هسته ای ایران صحبت کرد، چیزی که ایران از سال ۲۰۱۵ تا زمانی که منجر به لغو تحریم ها بر اقتصاد ایران شود، مایل به پذیرش آن بوده است.

گاردین در ادامه می نویسد: ترامپ حداقل می خواهد تضمین کند که احیای اقتصاد ایران در نتیجه رفع تحریم منجر به تهیه بودجه اضافی برای شبه نظامیان مورد حمایت ایران نخواهد شد. (لازم به ذکر است که مقام های متفاوت ایرانی تاکنون بارها وجود رابطه نیابتی میان ایران و گروه های مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل در غزه، سوریه، لبنان، عراق و یمن را رد کرده اند.)

کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، ایالات متحده را متهم کرده که با اتخاذ سیاست «جنگ یا مذاکره» یک جنگ روانی را به راه انداخته است. همزمان رد گسترده حمله به تاسیسات هسته ای ایران از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس عامل نسبتا جدیدی در معادله میان تهران و واشنگتن است و طرح ترامپ برای سفر به عربستان سعودی در اولین سفر خارجی خود به این معنی است که او ممکن است شخصا مخالفت شدید با حمله به ایران را از سوی ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، بشنود.

گاردین در ادامه می نویسد: مخالفت کشورهای حاشیه خلیج فارس با حمله به ایران بر اساس قرابت ایدئولوژیک این کشورها با ایران نیست، بلکه بر این احساس و تحلیل استوار است که منطقه باید از بی ثباتی سیاسی بیشتر اجتناب کند و تغییر نظام سیاسی در ایران چیزی نیست که این کشورها به دنبال آن باشند.