توافق هسته ای

به گزارش مجاهدت از مشرق،‌ ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (چهارشنبه)‌ ۲۶ مرداد ماه در پاسخ به سؤال خبرنگاران درباره اظهارات آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا و همچنین رابرت مالی نماینده ویژه این کشور در امور ایران درباره موضوع زندانیان گفت: جمهوری اسلامی ایران به صورت مستقل از برجام، بارها از کانال‌های مختلف آمادگی خود را برای پرداختن به مسئله زندانیان، به طرف آمریکایی اعلام کرده است.

 بلینکن وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی خواستار آزادی زندانیان دوتابعیتی در ایران که به دلایل امنیتی و با حکم دادگاه در حال سپری کردن دوران محکومیت خود هستند، شد و اعلام کرد که این کشور در تلاش برای آزادی این افراد است و از سوی دیگر رابرت مالی هم همین درخواست را مطرح کرده است.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ضمن اعلام آمادگی کشورمان برای اجرای فوری توافق موجود، اعلام کرد: آماده‌ایم با اجرای این توافق ایرانیان بیگناه زندانی شده در آمریکا که به اتهام واهی نقض تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی آمریکا، قربانی بی عدالتی نظام قضایی آن کشور شده‌اند، امکان رهایی و بازگشت سریع به آغوش خانواده‌های خود را داشته باشند.

کنعانی افزود: جای تعجب است که طرف آمریکایی به جای عمل و رفع موانع در این زمینه، صرفا به اجرای نمایش‌های تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد.

 ناصر کنعانی دهم مرداد ماه سال جاری در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به سؤالی در این خصوص بیان کرد: در بحث تبادل زندانیان مذاکره مستقیمی با دولت آمریکا در این رابطه و هیچ موضوع دیگری اعم از هسته‌ای و غیر هسته‌ایی نداریم و گفت‌وگوها از طریق واسطه از جمله انریکه مورا انجام می‌شود. در مورد زندانیان موضع ما مشخص است انتظار داریم دولت آمریکا شهروندان ایرانی که صرفا به اتتهمام داشتن نقش در دور زدن تحریم‌های آمریکا بازداشت کرده بدون قید و شرط آزاد کند. ما تابعیت دوگانه را در ایران به رسمیت نمی‌شناسیم و اینها را شهروندان ایرانی می‌دانیم و مبتنی بر حاکمیت قضایی خود با اینها تعامل کردیم و برخورد ما قضایی است و سیاسی نیست. ایران برای هر موضوع انسانی آمادگی دارد در صورتی که طرف مقابل نیز چنین باشد.

پنجم اردیبهشت ماه سال جاری نیز سعید خطیب‌زاده سخنگوی سابق وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا و اظهارات بلینکن وزیر خارجه آمریکا گفته بود: دو موضوع را باید از هم تفکیک کرد، یکی موضوعات بشردوستانه و انسانی است که جمهوری اسلامی ایران همواره آمادگی داشته فارغ از مسیرهای دیگر که این موضوعات را حل و فصل کرده و جلو ببرد. موضوعی که باید از این جدا کرد رفتارهای کاملا سیاسی و سیاست زده آمریکاست که همه چیز را گروگان موضوعات خودش کرده است. این دفعه اول نیست که آمریکا انجام توافقات در موضوعات انسانی را گروگان مسیر دیگری در وین یا مسیرهای دیگر است. اگر به جای این اظهارات و موضع گیری‌های تکراری، آمریکا و مقامات این کشور اراده کرده و این اراده را نشان دهند برای همیشه می‌توان این بحث را بست.

خطیب‌زاده ۱۶ اسفند سال گذشته نیز در اظهاراتی در این باره گفت: مذاکرات ایران و آمریکا درباره تبادل زندانیان پیشرفت‌هایی داشته و منتظر هستیم جمع بندی شود و اگر طرف آمریکایی به تعهداتش عمل کند و شب اجرا عقب نشینی نکند، فکر می‌کنم می‌توانیم یکی از پرونده‌ها در حوزه انسانی که جزو اولویت‌های ایران بوده را ببندیم. وی دوم اسفند ماه سال گذشته نیز در نشست هفتگی با خبرنگاران بیان کرده بود: یکسری اتباع ما هستند که تابعیت مضاعف دارند، جرایمی را مرتکب شدند. دادگاه صالحه در جمهوری اسلامی ایران به آن جرایم رسیدگی کرده و احکامی درباره آنها صادر شده است و به خاطر تابعیت مضاعف، درخواست‌هایی را طرف آمریکایی و برخی طرف‌هایی اروپایی درباره یکی دو نفر دیگر داشتند. این به عنوان مسائل انساندوستانه همواره در اولویت بحث ما قرار داشته و به همین خاطر ما دفعه پیش گفتم جدا و موازی از وین انجام می‌شود. هیچ وقت اجازه ندادیم مسائل و گفت‌وگوها در وین بر سرنوشت انسان‌ها تاثیر بگذارد. زندانیان زیادی از ایران و اتباع ما به بهانه دور زدن تحریم‌ها که غیرقانونی و ظالمانه بوده، توسط آمریکا و متاسفانه با مداخله و همراهی برخی کشورهای اروپایی انجام شده است برای ما اولویت داشته است. مذاکرات و گفت‌وگوها جدی بوده و تفاهماتی داشتیم و امیدواریم طرف مقابل آماده اجرایی کردن این گفت‌وگوها باشد یا خیر.

سرویس سیاست مشرق _ محمود میرلوحی، از فعالان ستادی جریان چپ و عضو سابق شورای شهر تهران که پیش از این با شکایت قالیباف به حبس و شلاق محکوم شده بود؛ اخیراً طی یک مصاحبه با خبرگزاری ایلنا در اشاره به برجام گفته است:

“واقعیت آن است که ساختار تصمیم‌گیری در کشور دچار ناهماهنگی و ناهمواری است. در طول ۲۰ سالی که پرونده هسته‌ای در جریان بوده، همیشه شورای عالی امنیت ملی تصمیمات را هماهنگ کرده است. تا اینکه در دوره آقای روحانی، مصلحت بر آن شد تا این پرونده غیرنظامی نامیده شده و وزارت خارجه متولی آن شود. همه می‌دانیم مجری پرونده هسته‌ای، وزارت خارجه و آقای ظریف بود اما تصمیمات در شورای عالی امنیت ملی پخته و به تایید رهبری می‌رسید.”[1]

*اظهارات میرلوحی چه طعنه ای باشد به اینکه تصمیمات مربوط به برجام روحانی با نظر رهبری بوده است و چه اینکه مدعای کارشناسی شده بودن و پختگی تصمیمات مربوط به برجام روحانی را داشته باشد؛ اما در هر دو حالت غلط است.

همه باید بدانند که برجام هرگز پروژه نظام اسلامی یا خواسته رهبری نبود بلکه برنامه دولت اعتدال و اصرار شخص روحانی بود.

اصراری که 8 سال آزگار طبق خواسته روحانی و نه طبق راهنمایی رهبر معظم انقلاب به پیش رفت و البته دست آخر همگان فهمیدند چیزی که مورد رضای رهبری و طبق راهبرد ایشان نباشد نه تنها به هیچ نتیجه و دستاوردی نخواهد رسید بلکه موجب مهانت اصرارکنندگان نیز خواهد شد.

میرلوحی در حالی ادعای تأیید تصمیمات برجام بر اساس نظر رهبری نظام را به دروغ مطرح می کند که دستور 9 بندی رهبر معظم انقلاب پیرامون برجام با تدبیر ایشان به صورت علنی و عمومی خطاب به روحانی صادر شد تا شاقولی برای قضاوت نسل های امروز و فردا باشد.

و چه خوب تدبیری هم بود که امروز دوست و دشمن می توانند با مراجعه به آن نامه مشهور به خوبی قضاوت کنند که برجام طبق رضای رهبری نظام بود یا نبود؟![2]

و یا همینطور هنوز همه به خوبی و روشنی به خاطر داریم که رهبری می گفتند نسبت به قضیه بدبین هستند اما روحانی صراحتا می گفت که خوشبین است!

در بحث کارشناسی و پختگی هم ایکاش که اینطور بود…

اما نبود و تجربه نشان داد تصمیمات دولت روحانی در قبال برجام نه تنها از پختگی و درایت لازم برخوردار نبودند بلکه تا حد زیادی از سر شتابزدگی، خوشبینی و حتی ساده لوحی بودند.

در واقع  در حال صحبت پیرامون بخشی از تاریخ دولت اعتدال هستیم که در آن گفته می شد امضای کری تضمین است اما نبود، گفته شد تمام تحریم ها لغو می شود اما نشد، گفته شد ابعاد مختلف مشکلات کشور با برجام رفع می شود اما نشد و گفته شد حساب اوباما با بقیه فرق می‌کند اما نمی‌کرد.

پس از باب بحث تاریخی و روشن شدن حقیقت تأکید می کنیم که منطق و رخدادها نشان میدهند برجام نه یک تصمیم هماهنگ شده با کلیت نظام بود و نه یک امر آمیخته با پختگی!

جالب است که برخی محافل از همان ابتدای روی کار آمدن آقای روحانی در دولت اعتدال طی یک تفرّس تحلیلی تأکید کرده بودند که این دولت به دنبال یک توافق نهایی با آمریکاست. توافقی که البته شکست خواهد خورد و آنها رهبری را به عنوان مقصر معرفی خواهند کرد.

در این رابطه اشاره به مقوله عقلانی و فلسفی “تکرار تاریخ” هم ضروریست.

  در قضایای جنگ صفین  خوانده ایم که عده ای بر حکمیت تأکید کردند و در حالی که علی(ع) با آن مخالف بود اما آنها بر تحمیل اصرار خود پای فشردند و حتی اجازه اجرای تدابیر علی(ع) پیرامون حکمیت را هم ندادند اما دست آخر که پروژه شکست خورد؛ به یکباره از این گفتند که تقصیر حکمیت با علی(ع) هم هست و او باید توبه کند!

*** 

1_https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1259246

2_https://khl.ink/f/31168

به گزارش مجاهدت از مشرق، یک دیپلمات ایرانی مطلع از روند مذاکرات  گفت: پیشنهادهای اروپا در صورتی قابل قبول است که در موضوعات مختلف از جمله ادعاهای سیاسی مرتبط با مسایل پادمانی، تحریم‌ها و تضمین، برای ایران اطمینان ایجاد کند.

این دیپلمات ایرانی گفت:جمهوری اسلامی ایران در حال بررسی پیشنهادهای دریافتی است تا نسبت به تامین خواسته‌های خود اطمینان حاصل کند.

وی ادامه داد: ایران باید بررسی کند که آیا این پیشنهادها تضمین کننده خواسته‌های ایران در حوزه‌های مختلف از جمله ادعاهای سیاسی مرتبط با مسائل پادمانی، تحریم و تضمین‌ برای پایداری توافق هست و آیا می‌تواند در این موضوعات اطمینان آور باشد یا خیر.

روزنامه  وال استریت ژورنال ساعاتی قبل به نقل از یک دیپلمات اروپایی مدعی شده بود که اتحادیه اروپا در مورد موضوع پادمان پیشنهاداتی ارائه کرده است، اما آنچنان که از گفته دیپلمات ایرانی بر می‌آید، این پیشنهاد باید برای ایران از یک سو باید اطمینان آور باشد و از سوی دیگر همه موضوعات مورد بحث در وین را در بر بگیرد.

خرین دور از گفتگوها برای رفع تحریم‌ها، در حالی هفته گذشته در وین به پایان رسید که ایران اعلام کرده بود در مورد ادعاهای سیاسی مرتبط با مسایل پادمانی، تحریم‌ها و همچنین تضمین معتبر، گفتگو خواهد کرد.

در همین حال محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور نیز در توئیتر با اشاره گفتگوهای اخیر رئیس جمهور با چند تن از رهبران ۱+۴ اعلام کرد: «در همه گفتگوهای تلفنی آقای رئیسی با رؤسای جمهور فرانسه، روسیه و چین، موضع قاطع ایشان این بود که فقط زمانی که ادعاهای پادمانی حل و فصل و بسته شود، توافق نهایی قابل دست یافتن است.»

به گزارش مجاهدت از مشرق، یک مقام ارشد اتحادیه اروپا مدعی شده که مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین امروز تمام می‌شود. این مقام مدعی شده که متن توافق نهایی شده است.

با توجه به نوع اخباری که این روزها در حال مخابره شدن است احتمال می‌رود این مقام اروپایی «انریکه مورا»، مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا باشد. رسانه‌های غربی هنوز اشاره‌ای به نام این مقام اروپایی نکرده‌اند.

این در حالی است که یک مقام وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) ۱۷ مرداد ماه در پاسخ به سؤال خبرنگاران در مورد ادعای روزنامه وال استریت ژورنال مبنی بر احتمال آماده شدن متن نهایی توافق در وین ظرف چند ساعت آینده، گفت: «با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقی‌مانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم.»

روزنامه وال استریت ژورنال هم ساعاتی قبل‌تر در خبری مدعی شده بود که متن نهایی توافق در وین در چند ساعت آینده نهایی خواهد شد. 

خبرنگار خبرگزاری فارس دقایقی پیش با تأیید ادعاهای مطرح‌شده در رسانه‌های غربی گزارش داد دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌ها به اتمام رسیده و هیأت مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران ساعاتی دیگر به تهران باز خواهد گشت.

دور جدید مذاکرات از روز پنجشنبه ۱۳ مرداد ماه در شهر وین آغاز شد. این دور از مذاکرات بعد از رایزنی‌های غیرمستقیم ایران و آمریکا در شهر دوحه برگزار می‌شد.

نشریه پولیتیکو هم در گزارشی درباره آخرین وضعیت مذاکرات نوشت: «مقام‌های غربی می‌گویند رایزنی بر سر مسائل فنی که در متن نهایی توزیع‌شده توسط جوزپ بورل باز بودند به پایان رسیده است.»

طبق ادعای این نشریه، پیش‌نویس نهایی که بر روی میز است به مشخص کردن گام‌هایی می‌پردازد که ایران و آمریکا بایستی برای ازسرگیری اجرای کامل برجام بردارند. اتحادیه اروپا امروز متن نهایی آماده شده را رسما تقدیم طرف‌های شرکت‌کننده در مذاکرات خواهد کرد و از ایران و آمریکا خواهد خواست بر سر آن به توافق برسند.

مطابق این ادعا، چنانچه توافقی حاصل شود وزیران خارجه کشورها برای احیای کامل برجام به شهر وین بازخواهند گشت. یک مقام غربی به پولیتیکو گفت: «شانسی واقعی برای توافق وجود دارد اما همانند همیشه تردیدهایی هم وجود دارند.»