توافق هسته ای

به گزارش مجاهدت از مشرق به نقل از شبکه تلویزیونی راشا تودی، وزرات امور خارجه روسیه امروز شنبه اعلام کرد که به دلیل سیاست‌ های «غیردوستانه» دولت ژاپن، از توافق هسته‌ ای با این کشور خارج می‌ شود.

بر اساس اعلام این رسانه، وزارت خارجه روسیه با صدور بیانیه ای اعلام کرد که مسکو رسما به توافقنامه همکاری خلع سلاح با توکیو پایان داده است.

این در حالیست که روند لغو این معاهده ۶ ماه پیش به دلیل آنچه روسیه سیاست های «غیر دوستانه» ژاپن خواند، آغاز شد.

طبق توافقی که در اکتبر ۱۹۹۳ امضا شد، ژاپن باید به روسیه کمک می کرد تا بخش بزرگی از زرادخانه اتمی شوروی سابق را از بین ببرد و به حل مشکلات زیست محیطی ناشی از آن کمک کند.

وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه مذکور اعلام کرد: توافق میان دولت روسیه و دولت ژاپن در زمینه همکاری برای از رده خارج کردن تسلیحات هسته‌ای که قرار بود کاهش یابند، در ۱۳ اکتبر ۱۹۹۳ امضا شد. این توافق در ۲۱ ماه می ۲۰۲۴ لغو شد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، در بحبوحه جنگ در غزه و اوکراین، مساله هسته‌ای ایران به حاشیه رانده شد اما به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در تلاش برای یافتن راه‌های جدیدی جهت جلوگیری از قدرت هسته‌ای ایران هستند.

اندیشکده «استیمسون»، در گزارشی به قلم «باربارا اسلوین» کارشناس حوزه ایران می‌نویسد، توافق هسته‌ای با ایران پس از خروج دولت ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ از هم پاشید؛ در حالی که تهران به طور کامل به آن پایبند بود. ایران یک سال صبر کرد تا از محدودیت‌های برجام عبور کند و تلاش‌های دولت بایدن، اتحادیه اروپا و دیگران برای بازگرداندن توافق با شکست مواجه شد.

در ادامه این گزارش ادعا شده است: در سپتامبر ۲۰۲۳ تهران و ایالات متحده توانستند به تفاهمی غیررسمی در مورد اختلافاتی که سرعت انباشت ۶۰ درصد اورانیوم ایران را کاهش داد برسند و پنج شهروند دو تابعیتی ایرانی- آمریکایی را آزاد کنند. در ازای به ثمر رسیدن این توافق، ایالات متحده تلاش برای جلوگیری از صادرات نفت ایران را کاهش داد و به کره جنوبی چراغ سبز نشان داد تا شش میلیارد دلار درآمد نفتی ایران که به دلیل تحریم‌های آمریکا در بانک‌های این کشور مسدود شده بود، آزاد کند. این پول به بانک‌های قطر منتقل شد اما پس از افزایش تنش میان آمریکا و گروه‌های شبه نظامی در منطقه و حمله اسرائیل به غزه، دوباره تلاش‌ها برای مذاکره متوقف شد.

اسلوین در این گزارش می‌نویسد که جنگ غزه جلسه‌ای که قرار بود در اواخر ماه اکتبر در عمان، میان مقامات ایرانی و «برت مک گورک»، هماهنگ کننده کاخ سفید در خاورمیانه و شمال آفریقا برای گفت‌وگوهای هسته‌ای برگزار شود را به خود اختصاص داد. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، مک گورک در ژانویه سال ۲۰۲۴ در مذاکرات غیرمستقیم با ایران در عمان شرکت کرد اما هدف اصلی تشویق ایران به اعمال فشار بر نیروهای یمنی برای متوقف کردن حملات خود به کشتیرانی در دریای سرخ بود. جلسه دوم در ماه فوریه به تعویق افتاد، چون دولت بایدن روی آتش بس تل‌آویو و حماس و آزادی گروگان های اسرائیلی تمرکز می‌کرد.

ادعای این اندیشکده در ارتباط با مذاکرات در خصوص دریای سرخ و یمن بین ایران و آمریکا چندی پیش توسط دیگر رسانه‌های غربی عنوان شده بود. در این خصوص یک منبع آگاه ضمن رد این ادعا گفت مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن تنها در خصوص مساله رفع تحریم‌ها بوده و سایر مسائل را در برگرفته است.

در ادامه این اندیشکده آمریکایی ادعا کرده است که مقامات ایرانی اصرار دارند، تنها چیزی که می‌تواند آنها را به تولید سلاح هسته‌ای تحریک کند، حمله آمریکا یا اسرائیل به کشورشان است که این اقدام در حال حاضر بعید به نظر می رسد. با بسته شدن پنجره پیشرفت مذاکرات در دوره اول ریاست جمهوری بایدن، به نظر می رسد مقامات ایرانی در تلاش برای افزایش اهرم فشار خود در صورت بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید هستند. آنها همچنین درک می کنند که بایدن تمایلی به دادن امتیازات قابل توجهی در طول سال انتخابات ندارد، زیرا قبلا متهم به مماشات در مورد ایران شده است. با این حال، هر کس در انتخابات برنده شود، باید به زودی با این مسئله مقابله کند زیرا قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره برجام در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می شود.

این اندیشکده آمریکایی گفته است ایرانی‌ها با توجه به تجربه خود از خروج ترامپ از برجام به دنبال تضمین‌هایی هستند که محدودیت‌های اضافی که آنها قبول می‌کنند، مزایای مشخصی برای تهران خواهد داشت که نمی تواند به سادگی و با یک امضا برداشته شود. یک ایده این است که به ایران اجازه داده شود مقدار زیادی اورانیوم غنی شده ۶۰ درصد را تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی در خاک ایران حفظ کند، اما به نظر می‌رسد که نمی‌شود با این اقدام آغاز کرد، مگر اینکه ایران به طور چشمگیری شفافیت در مورد برنامه خود را افزایش دهد و برخی از نظارت‌های تحت برجام را بازگرداند. این امر می‌تواند مستلزم بازگرداندن دسترسی روزانه آژانس بین المللی انرژی اتمی به تاسیسات اصلی غنی سازی ایران در نطنز و فردو و همچنین اجازه بازرسی از سایت های تولید سانتریفیوژها باشد. ایده دیگر این است که از احیای روابط دیپلماتیک ایران با عربستان سعودی برای ایجاد یک توافق منطقه‌ای استفاده شود که در ازای عقب نشینی برخی از پیشرفت‌های هسته‌ای، ایران را با سرمایه گذاری اعراب جبران کند. این همچنین می‌تواند شامل همکاری منطقه‌ای در انرژی هسته‌ای غیرنظامی، به ویژه ایمنی تاسیسات هسته‌ای باشد. در حالی که سعودی‌ها مشتاق توسعه انرژی هسته‌ای خود هستند و امارات متحده عربی در حال راه اندازی راکتور چهارم هسته‌ای خود است، چنین همکاری منطقه‌ای تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی ممکن است یک گام اعتماد ساز مفید باشد.

در انتهای این گزارش آمده است که ایران نیز مانند سایر نقاط جهان در تلاش است تا خود را برای احتمال تشکیل دولت دوم ترامپ آماده کند. مشاوران ترامپ به طور کلی در قبال ایران بسیار سختگیر بوده و وعده داده‌اند که سیاست به اصطلاح فشار حداکثری را افزایش دهند با این حال، سعودی‌ها و اماراتی‌ها ممکن است به ترامپ توصیه کنند که این سیاست را تغییر دهد. ترامپ در مبارزات انتخاباتی برای اولین دوره ریاست جمهوری خود وعده داد که برجام را که او آن را بدترین توافقی که تاکنون مذاکره شده است نامیده بود، لغو کند البته این بدان معنا نیست که او برای جایگزینی تلاش نخواهد کرد. البته باید در نظر داشت که ایرانیان ممکن است تمایلی به پاداش دادن به مردی که دستور ترور قاسم سلیمانی، مشهورترین ژنرال‌شان را در سال ۲۰۲۰ صادر کرده است نداشته باشند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: متیو کانتینتی در مورد ماهیت توافق محتمل ایران و آمریکا نوشت: به عنوان یک مقام ارشد امنیت ملی تصور کنید!. یک قدرت خارجی با دیدگاه انقلابی چند دهه تلاش کرده تا قدرت و اتحادهای آمریکا را در یک منطقه حساس تضعیف کند. این کشور بزرگ‌ترین حامی تروریسم در جهان است و به حمایت و هدایت نیروهای نیابتی می‌پردازد که نیروهای آمریکایی را کشته‌اند یا معلول کرده‌اند.

هدف آن کشور بیرون راندن ایالات متحده از منطقه‌ای از جهان و نابودی نزدیک‌ترین متحد آمریکا در خاورمیانه بزرگ است. این کشور پهپادها و سایر تسلیحاتی را که روسیه برای تداوم جنگ اوکراین مورد استفاده قرار می‌دهد، تامین می‌کند.آیا شما تمایل دارید با چنین رژیمی توافق کنید؟ اگر پاسخ شما- برخلاف همه شواهد- مثبت است، می‌توانید منتظر یک شغل کوتاه‌مدت و ناخوشایند در وزارت امور خارجه جو بایدن باشید. چرا که رئیس‌جمهور بایدن با دادن جایزه به جمهوری اسلامی ایران برای اقدامات نامطلوب مختلف آن، در آستانه خیانت به کنگره قرار دارد.

براساس گزارش‌های خبری، بایدن آماده است تا در ازای آزادی زندانیان آمریکایی، توقف حملات شبه نظامیان به نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه، همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نفروختن موشک بالستیک به روسیه و توقف غنی‌سازی اورانیوم در ۶۰ درصد (اورانیوم غنی شده ۹۰ درصد درجه تسلیحاتی محسوب می‌شود)، میلیاردها دلار به ایران بپردازد. بایدن خواهد گفت که این ترتیبات معیوب برای آزادی بیگناهان و جلوگیری از وقوع جنگ ضروری است. کاری که او قادر به انجام آن نخواهد بود این است که آن را یک معامله بنامد.

بایدن نمی‌تواند این معامله را یک توافق بنامد زیرا می‌خواهد آن را از بررسی کنگره دور نگاه دارد. قانون بازبینی توافق هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵، رئیس‌جمهور آمریکا را از لغو تحریم‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی بدون تایید کنگره منع می‌کند. اقدام خط‌شکنانه دولت حول محور قانون اگرچه هوشمندانه است، اما تاثرآور نیز می‌باشد.

معامله‌ای که جرأت نمی‌کنند نام آن را به زبان بیاورند، قدرتی نخواهد داشت. این معامله به طور کامل به حسن نیت «آیت‌الله علی خامنه‌ای» زیرک بستگی خواهد داشت.

روزنامه «نیویورک تایمز» گزارش داد که او به این شرط اجازه توافق را داده که زیرساخت‌های هسته‌ای ایران پابرجا بماند. لحظه‌ای که بایدن به منطق پرداخت باید بیشتر به ایران شک کند، رهبر ایران یک بار دیگر چرخیدن سانتریفیوژهای خود را شروع خواهد کرد و اگر گروه‌های شبه‌نظامی‌ تحت کنترل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به آمریکایی‌ها خمپاره شلیک کنند- او می‌تواند بگوید که از سوی شبه‌نظامیانی صورت گرفته است که وی هیچ کنترلی روی آنها ندارد.

توجه داشته باشید این توافق که توافق نیست، چون در آن چیزی در مورد مرگبارترین نماینده ایران، حزب‌الله، یا در مورد رفت و آمد هواپیماهای بدون سرنشین ایران چیزی گفته نشده است. این نادیده گرفتن با عادت ناخوشایند بایدن برای فروختن متحدان آمریکا از جمله دولت افغانستان، مردم لبنان، سوریه و البته اسرائیل، یا اوکراینی‌ها همخوانی دارد. رشوه بایدن یعنی همان چیزی که «ریچارد گلدبرگ» از بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها آن را استراتژی «پرداخت کن و دعا کن» برای تقویت ماشین ترور ایران، به این امید که هسته‌ای نشود – از نظر دامنه محدود و فاقد پاسخگویی است و هدف استراتژیک ندارد. اهداف آن سیاسی هستند.

بایدن می‌خواهد خاورمیانه را پیش از انتخابات ۲۰۲۴ آرام نگه دارد. او با وجود کمک‌های ایران به روسیه، اجازه داد تا این مذاکرات در عمان ادامه یابد؟ چرا دولت او از تنش‌زدایی بین عربستان و ایران که چین در ماه‌آوریل میانجی آن بود، استقبال کرد. و چرا او تسلیم حقارت پرداخت به سرکشان، به خاطر قول آنها برای رفتار خوب در چند حوزه مشخص شده است؟ این روایت تا حدی به کاهش انتظارات دیپلماتیک مربوط است. بایدن پول می‌پردازد تا صرفا بماند. این نیز عرصه دیگری از حماسه بی‌کفایتی جو بایدن است. پرزیدنت بایدن در معدود بحث‌های خود از سیاست خارجی، روابط بین‌الملل را به عنوان مبارزه‌ای بین دموکراسی و استبداد ترسیم کرده است. من تمایل دارم این موضوع را بپذیرم. وقتی به اقدامات او نگاه می‌کنم، او تمایل وحشتناکی دارد که دست برتر را به اقتدارگرایان بدهد.

مماشات با ایران هیچ کمکی به دموکراسی نمی‌کند؛ همان‌گونه که تلاش برای تنش‌زدایی با چین که از زمان حادثه بالون جاسوسی در اوایل سال جاری، با آن به شدت افزایش یافته است، نتیجه نمی‌دهد؛ همان‌طور که تحویل کُند تسلیحات به اوکراین در حالی که آینده آن در ناتو درهاله‌ای از ابهام قرار دارد، موثر نخواهد بود.بایدن در معامله با ایران دچاراشتباه می‌شود چون این معامله منجر به شکست شده و مورد دیگری در فهرست اقدامات ناامیدکننده او به حساب خواهدآمد.