به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، «دانیل لاریسون»، دبیر ارشد سایت تحلیلی «امریکن کانسرویتیو»، در یادداشتی که در پایگاه تحلیلی «ریسپانسیبل استیت کرفت»، منتشر شد، به بررسی نقش آمریکا در عدم موفقیت مذاکرات «وین» پیرامون احیای برجام تاکنون، پرداخته است.
«لاریسون» در این یادداشت با اشاره به ابهام در مورد احیای برجام، از وجود نشانه‌های نگران کننده‌ای سخن گفت که به عدم موفقیت تلاش‌ها برای بازگشت آمریکا به این توافق اشاره دارند.
تلاش دولت «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا، تحت تاثیر رئیس کمیته روابط خارجی سنا برای کسب امتیازهای بیشتر و بزرگ‌تر از ایران، طرح درخواست‌هایی مانند دست کشیدن ایران از غنی سازی داخلی، حضور در یک بانک سوخت هسته ای، … از جمله این نشانه‌ها هستند.
این در حالی است که افرادی که بایدن از آن‌ها در رویکرد برجامی خود تاثیر می‌گیرد، به عنوان مخالفان برجام در ۶ سال گذشته هر کاری را برای تضعیف و تخریب این توافق انجام دادند.
پیشنهاد بانک سوخت «لیندسی گراهام» و «باب منندز» از مهم‌ترین پیشنهادهای غیر مفید در چارچوب دستیابی آمریکا به توافقی بهتر است.
اگرچه از نظر تئوری، این ایده دارای مزایایی برای واشنگتن است، اما به نظر نمی‌رسد ایران تحت هیچ شرایطی آن را بپذیرد؛ چراکه حفظ امکان غنی سازی داخلی که نقطه عطف ایران در مذاکرات منجر به توافق ۲۰۱۵ با دولت «باراک اوباما»، رئیس جمهور سابق آمریکا بود، از نظر ایران بسیار مهم است.
لاریسون در ادامه به بی حاصل بودن لفاظی‌های دولت بایدن در مورد تلاش برای دستیابی به یک توافق طولانی‌تر و قوی‌تر اشاره کرده و نوشت، ایران به صراحت اعلام کرد که مذاکره‌ای در مورد مسائل غیر هسته‌ای انجام نخواهد داد و تاکید آمریکا بر منوط کردن برجام به تعهد ایران به این موضوع‌ها برای بازگشت به این توافق، اشتباه است.
از دیدگاه این تحلیلگر، هشدار دولت آمریکا مبنی بر رو به اتمام بودن زمان مذاکرات با هدف تحت فشار قراردادن ایران، از منظر تهران، مدرکی دال بر عدم تمایل واشنگتن برای بازگشت به برجام است؛ چراکه دولت آمریکا تاکنون به اشکال مختلف سبب طولانی شدن فرآیند مذاکره شده است.
یکی از این موارد اصرار بایدن و مقام‌های آمریکایی بر ادامه تحریم‌ها علیه ایران است.
این در حالی است که آمریکا به عنوان طرف ناقض برجام، موظف بود گام ابتدایی برای جبران را بردارد، اما این اتفاق نیفتاد.
درخواست ایران برای دریافت تضمین از آمریکا جهت عدم نقض توافق در سال‌های آینده نیز قابل درک است، اما بعید است که دولت بایدن آن را قبول کند.
مشکل اصلی دیپلماسی آمریکا با ایران، بی ارزش بودن وعده‌های آمریکاست؛ هیچکس نمی‌تواند به دولت آمریکا اعتماد کند؛ زیرا یکی از دو حزب اصلی مخالف برجام است و در داخل آمریکا هزینه‌ای سیاسی برای نقض قراردادها و توافق‌های بین المللی پرداخت نمی‌شود.
لاریسون در پایان تاکید می‌کند که بازگشت به برجام، کار نسبتا ساده‌ای بود و نباید تا این حد زمان و هزینه بر می‌شد؛ اعمال مجدد تحریم‌های «فشار حداکثری» دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، اشتباهی مهم و قابل اجتناب بود که مهم‌ترین دلیل موثر نبودن مذاکرات تاکنون است.
منبع: میزان
پایگاه تحلیلی ریسپانسیبل استیت کرفت، یادداشتی درباره نقش آمریکا مبنی بر ایجاد خلل در مذاکرات وین منتشر کرده است.
سرویس جهان مشرق – دوره‌ی مسئولیت «رابرت مک‌ایر» (مشهور به «راب مک‌ایر») سفیر انگلیس در ایران، به‌زودی به پایان می‌رسد و «سایمون شرکلیف» جایگزین او خواهد شد. در گزارش پیش رو مروری سریع بر سابقه‌ی مک‌ایر در تهران می‌کنیم؛ سفیری که به دنبال یک جنجال روی کار آمد و خودش در ایران عامل جنجال شد.
«رابرت مک‌ایر» که به «راب مک‌ایر» نیز مشهور است، سفیر انگلیس در ایران است که به زودی دوره‌ی مسئولیتش به پایان می‌رسد (+)
مک‌ایر اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با انتشار توئیتی به زبان فارسی و عکسی از خودش و خانواده‌اش، از سفر به تهران و آغازبه‌کارش در سفارت انگلیس در ایران خبر داد[۱]. سفیر جدید انگلیس مدعی شد: «مشتاقانه منتظرم تا به منظور تقویت روابط دو جانبه و روی موضوعات بسیار مهمی که در مقابل ایران و منطقه قرار دارند با دولت جمهوری اسلامی ایران کار کنم.»
«به اتفاق خانواده ام و با هیجان زیاد وارد تهران شده ام تا ماموریت جدید خود را شروع کنم. مشتاقانه منتظرم تا به منظور تقویت روابط دو جانبه و روی موضوعات بسیار مهمی که در مقابل ایران و منطقه قرار دارند با دولت جمهوری اسلامی ایران کار کنم.»؛ توئیت مک‌ایر به زبان فارسی درباره‌ی آغاز به کارش در ایران (+)
مک‌ایر که پیش از اعزام به تهران در ماه آوریل سال ۲۰۱۸، فارسی را یاد گرفته بود[۲]، بلافاصله پس از آن‌که روی کرسی سفارت انگلیس در ایران احساس راحتی کرد، مشغول به کار شد. خردادماه سال ۹۷ به صرف شله‌زرد، میزبان «تعدادی از دوستان و همکاران ایرانی و غیرایرانی مسلمان خود برای صرف افطار» بود؛ اقدامی که «یک رویداد جدید برای سفارت» انگلیس به شمار می‌رفت. سفیر جدید انگلیس البته به فارسیِ دست‌وپاشکسته هم درباره‌ی این مراسم توئیت کرد[۳]؛ هرچند از مهمانانش نامی نبرد[۴].
«خوشحالم از اینکه مهمان نوازِ تعدادی از دوستان و همکاران ایرانی و غیر ایرانی مسلمان خود برای صرف افطار در این هفته بوده ایم. این یک رویداد جدید برای سفارت بود.»؛ توئیت مک‌ایر به فارسی دست‌وپاشکسته درباره‌ی مراسم افطار سفارت انگلیس در ایران (+)
آغاز یک رابطه‌ی نامیمون
مک‌ایر که یک ماه قبل از خروج آمریکا از برجام ساکن تهران شده بود، خیلی زود مأموریت وقت‌کشی و معطل‌سازی ایران را آغاز کرد. ماه مرداد سال ۹۷، همزمان با تقدیم استوارنامه‌اش به حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، در واکنش به استقبال روحانی از گسترش روابط با لندن، با طرح این ادعا که دولت انگلیس از اجرا و تداوم برجام حمایت می‌کند، گفت: «امروز تلاش گسترده‌ای میان کشورهای اروپایی برای حفظ برجام به‌ویژه در زمینه‌ی اقتصادی برقرار است که بی‌سابقه بوده است.» وی ادامه داد: «ما به دنبال توسعه‌ی هرچه بیشتر روابط و مناسبات با ایران هستیم و معتقدیم حل مشکلات و بحران‌ها تنها از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی امکان‌پذیر است[۵].» تک‌تک این ادعاها، چنان‌که در ادامه‌ی این گزارش خواهیم دید، دروغ از آب درآمدند: از بی‌ارادگی انگلیس و اروپا برای حفظ یا احیای برجام گرفته تا توقیف غیرقانونی نفتکش حامل نفت ایران به دستور لندن.
تقدیم استوارنامه‌ی «رابرت مک‌ایر» سفیر انگلیس، به حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، در سال ۹۷ [دانلود]
بازیگردانی یک سفر مرموز
شاید اولین مأموریت جدی مک‌ایر در ایران را بتوان بازیگردانی سفر «نورمن لامونت» سیاستمدار باسابقه‌ی انگلیسی و کارگزار خاندان یهودی «روتشیلد» (یا «راتسچایلد») به تهران و دیدار وی با فعالان اقتصادی دولتی و غیردولتی ایران دانست. اگرچه دستورکار سفر لامونت به ایران ظاهراً اقتصادی عنوان می‌شد، اما شواهد نشان می‌دهد وی یکی از کانال‌های اصلی روابط میان دولت حسن روحانی با دولت انگلیس و دیگر دولت‌های اروپایی است[۶].
«رابرت مک‌ایر» (راست) سفیر انگلیس در تهران، در مراسم تبریک سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به حسن روحانی (دوم از راست)، رئیس‌جمهور ایران، در سال ۹۸ (+)
وعده‌ی سر خرمن به دولت روحانی
مک‌ایر سال ۱۳۹۸ یکی از تبلیغات‌چی‌های پروژه‌ی شکست‌خورده‌ی «ابزار حمایت از تبادلات تجاری» موسوم به «اینستکس» بود[۷]؛ «ابزار ویژه‌ی مالی»ای که قرار بود برجامِ بدون آمریکا را نجات بدهد، اما در عوض، ایران را ماه‌ها معطل خود کرد. ایجاد یک سازوکار اروپایی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا از همان ابتدا یک «فرمول معیوب» بود، اما با تبلیغات افرادی مانند مک‌ایر، متأسفانه دولت حسن روحانی به این سازوکار دل بست و ماه‌ها طول کشید تا به این نتیجه برسد که اروپا بدون آمریکا قادر به حفظ برجام نیست؛ واقعیتی که مشرق از روز اول آن را به دولت گوشزد کرده بود.
دومین افطاری سفارت انگلیس به «خواص مجهول‌الهویه» و «معلوم‌الحال»
مک‌ایر که طبق برخی گزارش‌های موجود، همکاری‌های گسترده‌ای با سازمان جاسوسی انگلیس، ام‌آی۶، داشته است[۸]، از ترفندهای روباه‌صفتانه‌ی دولت متبوعش هم غافل نبود. وی ماه رمضان سال ۱۳۹۸ شمسی با برگزاری مراسم افطار در سفارت انگلیس در تهران، میزبان برخی از «همکاران دولت، بخش خصوصی، و دیگر دیپلمات‌ها» بود که البته نام آن‌ها این‌بار هم افشا نشد[۹].
جشن تولد ملکه‌ی انگلیس به هزینه‌ی ایرانی‌ها
مک‌ایر البته همان سال، مهمانی دیگری هم در سفارت انگلیس ترتیب داد که این‌بار چاشنی تحقیر و توهین را به آن اضافه کرد. طبق شنیده‌ها، مک‌ایر که قرار بود جشنی را به مناسبت تولد ملکه‌ی انگلیس در سفارت این کشور برگزار کند، گفت نمی‌تواند پول مالیات‌دهندگان انگلیسی را در ایران هزینه کند و خود ایرانی‌ها باید هزینه‌ی این مراسم را بپردازند[۱۰]. به همین منظور، سفارت انگلیس، ایمیلی را برای مدعوین ارسال کرد و از آن‌ها خواست هر کدام بین ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ پوند برای حضور در این مهمانی بپردازند[۱۱].
کارت دعوت جشن تولد ملکه‌ی انگلیس در سفارت این کشور در تهران در سال ۹۸ (نام مدعو از این تصویر حذف شده است) (+)
ایمیلی که برای دعوت از مهمان‌ها ارسال شده و شرایط حضور در مراسم، از جمله پرداخت هزینه، در آن قید شده است (مشخصات هویتی مدعو از این تصویر حذف شده است) (+)
بختِ مک‌ایر، ۲۵ خرداد ۹۸ به یک‌باره برگشت. در پی اقدام دولت انگلیس به اتهام‌زنی به ایران درباره‌ی حمله به دو نفتکش در دریای عمان، مک‌ایر به وزارت خارجه‌ی ایران احضار شد و مراتب اعتراض شدید تهران به دولت و وزارت خارجه‌ی انگلیس به او ابلاغ گردید[۱۲]. اما این احضار، صرفاً سرآغاز تلخیِ روابط میان مک‌ایر و ایرانی‌ها بود.
برخورد عجیب با رسانه‌های ایرانی
سفارت انگلیس در تهران، اواسط تیرماه سال ۹۸، در برخورد با رسانه‌های ایرانی افتضاح بزرگی به بار آورد[۱۳]. در حالی که از رسانه‌های ایرانی برای حضور در «جلسه‌ی توجیهی» مک‌ایر با موضوع برجام دعوت شده بود، محدودیت‌های عجیب و غریبی برای این رسانه‌ها وضع شده بود: «سفیر انگلیس، تنها یک بیانیه به زبان انگلیسی و بدون امکان ترجمه و بدون حضور مترجم همزمان سفارت، قرائت خواهد کرد؛ هیچ خبرنگاری اجازه همراه داشتن ضبط صوت نخواهد داشت؛ هیچ عکاسی اجازه حضور در برنامه را ندارد و خبرنگاران هم اجازه پارک خودرو در مجموعه سفارت را نخواهند داشت[۱۴].» این برخورد زننده، نهایتاً منجر به تصمیم برخی از رسانه‌ها برای تحریم کامل این نشست خبری شد[۱۵].
توضیحات «رابرت مک‌ایر» سفیر انگلیس در ایران، درباره‌ی مراسمی به میزبانی مشترک بریتانیا و کانادا با موضوع اهمیت «آزادی رسانه» [دانلود]
رفت‌وآمد به وزارت خارجه‌ی ایران
پس از اقدام جبل‌الطارق به توقیف یک نفتکش حامل نفت ایران به درخواست و با پشتیبانی انگلیس[۱۶]، مک‌ایر، ۱۳ تیر ۹۸، برای بار دوم در عرض یک هفته به وزارت خارجه‌ی ایران احضار شد[۱۷]. اما این پایان کار نبود، مک‌ایر برای بار سوم[۱۸] و چهارم[۱۹] هم راهی وزارت خارجه شد و توضیحاتی را درباره‌ی توقیف نفتکش مذکور ارائه داد؛ هرچند تمام این مراجعه‌ها در نتیجه‌ی احضار نبودند[۲۰]. این در حالی است که مک‌ایر در اکانت توئیتری خودش تمام‌قد از اقدام جبل‌الطارق دفاع[۲۱] کرد[۲۲].
کوهِ اینستکس موش زایید!
مک‌ایر که قبلاً با آب‌وتاب از اینستکس حمایت کرده و گفته بود «علاقه نسبت به این موضوع [اینستکس، در انگلیس] بسیار قوی است و تمامی تلاش‌ها به سمت عملی کردن آن است»، پس از آن‌که کم‌کم معلوم شد خبری از عملی شدن اینستکس نیست، این‌بار صراحتاً گفت: «اینستکس قرار نیست تمام مشکلات اقتصادی ایران را حل کند… همچنین اینستکس راهی برای تشویق کمپانی‌هایی نیست که به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌توانند با ایران کار کنند، اما ما می‌خواهیم این کار را بکنند.» وی در عین حال دوباره مدعی شد که انگلیس خواهان اجرای توافق هسته‌ای است و حتی درباره‌ی اینکه «ایران اجرای برخی تعهدات خود را متوقف کرده» اظهار نگرانی کرد، چراکه از دید او «آن‌چه شما از جانب اروپا می‌بینید، اراده و تداوم قابل‌توجه در اجرای برجام است[۲۳].»
توضیحاتی درباره «اینستکس»؛ سازوکاری که اروپایی‌ها می‌گفتند قرار است برجام را از فروپاشی نجات بدهد [دانلود]
حدود یک ماه پس از تنش‌های دریایی میان ایران و انگلیس، لندن به «مأموریت بین‌المللی امنیت دریایی در خلیج [فارس]» پیوست که اقدامی تحریک‌آمیز علیه ایران و گامی در جهت بی‌ثباتی آب‌های جنوبی ایران به شمار می‌رفت. با این وجود، مک‌ایر با انتشار یک توئیت، تلاش کرد اوضاع را عادی جلوه دهد[۲۴]: «وزیر امور خارجه‌ی بریتانیا تأکید کرده است که رویکرد بریتانیا نسبت به ایران تغییری نکرده است، و اینکه با ایران برای کاهش تنش‌ها و پشتیبانی از برجام همکاری خواهد کرد[۲۵].»
رآکتور اراک، یکی از منفعت‌های برجام است!
پس از سفر هیأتی از انگلیس و چین به ایران، در مهرماه سال ۹۸، برای مذاکرات فنی درباره‌ی پروژه‌ی مدرن‌سازی اراک، مک‌ایر ضمن استقبال از این هیأت، ادعا کرد «همکاری‌های غیرنظامی هسته‌ای» یکی از مهم‌ترین منفعت‌های برجام برای ایران است. اشاره‌ی مک‌ایر به رآکتور اراک در حالی بود که همکاری‌های آمریکا و انگلیس با ایران برای بازطراحی رآکتور اراک، به سال ۹۴ برمی‌گشت که در قلب این رآکتور بتن ریخته شد و طرف‌های مقابل متعهد به مدرن‌سازی آن شدند. اما با گذشت چهار سال، انگلیسی‌ها کاری جز وقت‌کشی نکردند؛ تا جایی که سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت اگر روند بازطراحی رآکتور اراک همچنان کُند پیش برود، به سراغ رآکتور قدیمی می‌رویم[۲۶]. مک‌ایر علاوه بر رآکتور اراک، درباره‌ی گرد هم آمدن «بهترین متخصصان هسته‌ای دنیا» برای کمک به ایران و عزم انگلیس برای اجرای تعهدات برجامی‌اش هم حرف‌هایی زد که البته امروز می‌دانیم صرفاً در همان حد بودند: حرف[۲۷].
«رابرت مک‌ایر» سفیر انگلیس در تهران می‌گوید همکاری هسته‌ای بین بریتانیا و ایران یکی از مزایای برجام است [دانلود]
فرار رو به جلو
با نزدیک شدن به پایان سومین مهلت ۶۰ روزهای که ایران به طرف‌های باقی‌مانده در برجام داده بود تا به تعهدات خود عمل کنند، مک‌ایر در صحبت‌هایی که به‌وضوح فرار رو به جلو بود، گفت: «در هفته‌های آینده تصمیمات مهمی درباره‌ی آینده‌ی برجام پیش روی ایران خواهد بود. ما می‌خواهیم این تفاهم‌نامه باقی بماند.» وی در عین اینکه مدعی شد طرف‌های اروپایی برجام به تعهدات خود در برجام عمل کرده‌اند[۲۸]، اعتراف کرد: «البته می‌دانیم که خروج آمریکا از برجام ضربه‌ی بزرگی به این تفاهم‌نامه وارد کرده است و واقعاً نمی‌توان تأثیر تحریم‌ها را برطرف کرد[۲۹].»
سال نو؛ دروغ‌های نو
مک‌ایر دی‌ماه سال ۹۸، همزمان با آغاز سال جدید میلادی (۲۰۲۰)، ابراز امیدواری کرد که این سال، سال حل چالش‌های دشوار بین ایران و جامعه‌ی بین‌الملل باشد؛ مثلاً برجام. سفیر انگلیس لحن خود را کمی تندتر هم کرد و مدعی شد «اقدامات ایران در زمینه‌ی هسته‌ای [گام‌های تهران در جهت کاهش تعهداتش در واکنش به خروج آمریکا و بدعهدی اروپایی‌ها]، برای جامعه بین‌الملل نگران‌کننده است.» مک‌ایر بدون اشاره به تداوم وقت‌کشی و بی‌عملی اروپا در قبال تعهدات هسته‌ایش مانند برقراری دسترسی ایران به نظام بیمه‌ای، بانکی و خدمات پیام‌رسانی مالی (از جمله اتصال به سوئیفت)[۳۰]، گفت اقدامات ایران، برجام را در معرض خطر بزرگی قرار می‌دهد[۳۱].
اظهار امیدواری «رابرت مک‌ایر» وزیر خارجه‌ی انگلیس در تهران، درباره‌ی آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی [دانلود]
احضار مجدد به وزارت خارجه‌ی ایران
سالی که مک‌ایر اظهار امیدواری کرده بود با حل چالش‌های بین‌المللی همراه شود، با اقدام جنون‌آمیز ترامپ و حمایت کامل دولت انگلیس از ترور شهید سلیمانی، شهید ابومهدی المهندس و همراهان آن‌ها آغاز شد. پس از انجام این عملیات تروریستی، مواضع نخست‌وزیر و وزرای خارجه و دفاع انگلیس، بار دیگر احضار راب مک‌ایر به وزارت خارجه‌ی ایران را ایجاب کرد؛ جایی که مک‌ایر تذکر داده شد، دفاع دولت انگلیس از اقدام ترامپ (که به اذعان کارشناسان بین‌المللی و حتی صاحب‌نظران آمریکایی، خلاف قوانین بین‌المللی بود)، می‌تواند به معنای شراکت لندن در این جنایت باشد[۳۲].
دستگیری در تجمع اعتراضی
احتمالاً سال ۲۰۲۰ برای مک‌ایر بدتر از این نمی‌توانست شروع شود. کم‌تر از یک هفته پس از احضار مک‌ایر به وزارت خارجه درباره‌ی مسئله‌ی شهادت سردار سلیمانی، که بیشتر تقصیر دولت انگلیس بود، این‌بار خودِ مک‌ایر دست به یک اشتباه فاجعه‌بار زد. پس از شلیک موشک و سقوط هواپیمای اوکراینی بر فراز تهران، عده‌ای مقابل دانشگاه امیرکبیر تجمع کردند و بعضاً شعارهایی علیه نظام جمهوری اسلامی سر دادند. در این میان، خبر عجیبی (که البته شاید درباره‌ی سفیر انگلیس بعید یا غافلگیرکننده نبود) پخش شد: مک‌ایر در این تجمع در حالی که مشغول عکس‌برداری و فیلم‌برداری از معترضان بوده، دستگیر شده است[۳۳]. گفته می‌شود سفیر انگلیس صرفاً ۱۵ دقیقه پس از دستگیری آزاد شد[۳۴]، اما حضور او در اعتراضات، آن هم همراه با یک «مستندساز[۳۵]»، مردم و مقامات ایران را به‌شدت خشمگین کرد.
فیلمی که ظاهراً لحظات بلافاصله پس از دستگیری مک‌ایر در تجمع اعتراضی و پرس‌وجو از او را نشان می‌دهد [دانلود]
دفاع دولت انگلیس از اقدام تحریک‌آمیز مک‌ایر
پس از انتشار خبر دستگیری مک‌ایر، «دومینیک راب» وزیر خارجه‌ی انگلیس، اقدام ایران را «نقض فاحش قوانین بین‌المللی» دانست و گفت: «[ایران] می‌تواند به حرکت به سمت [تبدیل شدن به] دولت یاغی و انزوای اقتصادی و سیاسیِ متعاقب آن ادامه دهد یا گام‌هایی را برای کاهش تنش‌ها و تعامل در مسیر دیپلماتیک بردارد[۳۶].» دولت انگلیس حتی از بازنگری در تدابیر امنیتی در سفارت‌خانه‌ی این کشور نیز خبر داد[۳۷]. در همین حال، خودِ مک‌ایر از اقدامش دفاع و تلاش کرد آن را توجیه کند[۳۸]: «تأکید می‌کنم که من در هیچ تظاهراتی شرکت نکردم! من به مراسم یادبود افرادی که در سانحه‌ی ناگوار سقوط هواپیمای #PS۷۵۲ بودند رفتم. طبیعی است که نسبت به کشته‌شدگان ادای احترام کنم، تعدادی از آن‌ها بریتانیایی بودند. پس از ۵ دقیقه هنگامی که عده‌ای شروع به شعار دادن کردن [کردند] محل را ترک کردم[۳۹]. من نیم ساعت بعد از ترک محل دستگیر شدم. دستگیر کردن دیپلمات‌ها در هر کشوری غیرقانونی است. اظهارات وزیر امور خارجه بریتانیا @DominicRaab را ملاحظه کنید. ممنون از پیام‌های شما که پر از حسن نیت بود[۴۰]».
حضور «رابرت مک‌ایر» سفیر انگلیس، در تجمع اعتراضی مقابل دانشگاه امیرکبیر [دانلود]
«عنصر نامطلوب»
این اقدام نسنجیده‌ی سفیر انگلیس، در سطح بین‌المللی نیز تنش‌هایی آفرید، در حالی که داخل ایران[۴۱]، صحبت از امکان (و یا حتی لزوم[۴۲]) معرفی سفیر انگلیس[۴۳] به عنوان «عنصر نامطلوب[۴۴]» و درخواست اخراج[۴۵] او از کشور بود[۴۶] و حتی برخی تحلیلگرهای آمریکایی نیز اقدام مک‌ایر را ناقض پروتکل‌های دیپلماتیک دانسته بودند[۴۷]، دولت آمریکا[۴۸] ضمن دفاع از اقدام مک‌ایر خواستار عذرخواهی ایران از انگلیس شد؛ اتحادیه‌ی اروپا خواهان کاهش تنش‌ها شد[۴۹]؛ آلمان به شکل کلی از ناآرامی و اعتراضات در ایران حمایت کرد[۵۰]؛ و حتی رژیم صهیونیستی نیز در این‌باره موضع گرفت[۵۱]. همه‌ی این‌ها در حالی بود که انتشار فیلم حضور مک‌ایر در اعتراضات[۵۲] و گزارش رسمی نیروی انتظامی[۵۳]، نشان داد بر خلاف ادعای سفیر انگلیس، وی پس از سر دادن شعار علیه نظام جمهوری اسلامی و توهین به شهید سلیمانی، اقدام به ترک محل نکرده است[۵۴].
توضیحات سخنگوی ناجا درباره‌ی حضور سفیر انگلیس در تجمع اعتراضی مقابل دانشگاه امیرکبیر و دستگیری او [دانلود]
احضار دوجانبه
این‌بار، نه‌تنها وزارت خارجه‌ی ایران مک‌ایر را احضار و به او یادآوری کرد که «حضور سفرای خارجی در تجمعات غیرقانونی هیچ تناسبی با مسئولیت‌های ایشان به عنوان نماینده‌ی سیاسی کشور متبوع خود ندارد و مخالف مفاد کنوانسیون ۱۹۶۱ روابط دیپلماتیک وین است[۵۵]»، بلکه دولت انگلیس نیز در اقدامی متقابل، «حمید بعیدی‌نژاد» سفیر ایران در لندن را احضار کرد تا مراتب اعتراض بریتانیا نسبت به «بازداشت غیرقابل‌قبول» سفیرش در تهران را به او ابلاغ کند[۵۶].
آیا مک‌ایر خودش را خیس کرد؟
البته بعید نیست، بخشی از عصبانیت انگلیسی‌ها از اقدام ایران، نتیجه‌ی مقایسه‌ی رفتار جمهوری اسلامی مقابل انگلیس با حکومت‌های قبل از انقلاب باشد [جزئیات بیشتر را از این‌جا بخوانید]. روی هم رفته، حنای دولت انگلیس دیگر نزد مردم ایران رنگی ندارد؛ هرچه باشد انگلیسی‌ها سابقه‌ی بدترین دخالت‌ها در امور داخلی ایران را در کارنامه دارند[۵۷]. در این مورد هم شواهد نشان می‌دهد، مک‌ایر نقش فعالی در سازماندهی، تحریک و هدایت اقدامات و شعارهای هنجارشکنانه در تجمع مقابل دانشگاه امیرکبیر داشته و این کار را از درون یک مغازه روبه‌روی دانشگاه انجام می‌داده است. بنابراین شاید تعجبی نداشته باشد که طبق برخی گزارش‌ها، آقای سفیر بعد از دستگیری، خودش را خیس کرده است[۵۸]؛ که دست‌مایه‌ی معترضان به مک‌ایر هم شد، که در اعتراضات خود از تصاویر و شعارهای مربوط به پوشک استفاده کردند یا حتی در بعضی موارد، پوشک واقعی برای سفیر هدیه آوردند[۵۹].
«تقدیم به سفیر انگلیس»؛ یکی از اصلی‌ترین دلایل شهرت «رابرت مک‌ایر» در ایران، ماجرای خیس کردن شلوارش پس از دستگیری مقابل دانشگاه امیرکبیر است (+)
مک‌ایر پس از آزادی از بازداشت نیروی انتظامی ایران، در سفری که «ناگهانی» توصیف شده است[۶۰]، به کشور متبوعش رفت، هرچند این سفر با اطلاع قبلی و طبق ضوابط انجام شده بود[۶۱] و دولت انگلیس نیز آن را «معمولی» توصیف کرده بود. متعاقباً سخنگوی وزارت خارجه‌ی انگلیس اعلام کرد مک‌ایر برای «انجام یک سری مشورت‌ها» به پایتخت کشورش رفته و مجدداً به تهران برخواهد گشت[۶۲]. با این وجود، بیشتر به نظر می‌آید، مک‌ایر برای «بازخواست[۶۳]» به لندن احضار شده باشد، نه برای «مشورت». کم‌تر از یک ماه بعد نیز خبر بازگشت مک‌ایر به تهران منتشر شد[۶۴]. این در حالی بود که امید می‌رفت دستگاه دیپلماتیک دولت روحانی مقتدرانه‌تر عمل کند و مک‌ایر را به خاطر رفتارش مجازات نماید.
توئیت فارسی درباره‌ی هنگ‌کنگ!
مک‌ایر بعد از دستگیری‌اش مقابل دانشگاه امیرکبیر، دیگر خیلی خبرساز نشد. در عین حال، خردادماه سال ۹۹، در اقدامی عجیب به زبان فارسی و از تهران درباره‌ی مسئله‌ی هنگ‌کنگ و اقدام دولت چین به «تحمیل قوانین امنیت ملی [به] هنگ‌کنگ[۶۵]» توئیت کرد[۶۶]. سفیر انگلیس حتی با لحنی تهدیدآمیز نوشت: «اگر چین در مورد تصمیم خود تجدیدنظر نکند، برای بریتانیا راهی جز تقویت روابط عمیق تاریخی و دوستی با مردم هنگ‌کنگ نخواهد ماند[۶۷].»
«رابرت مک‌ایر» سفیر انگلیس در تهران، بعد از فراغت از دخالت در امور داخلی ایران، از دفتر کارش در تهران به سراغ دخالت در امور داخلی چین رفت؛ آن هم به زبان فارسی (+)
تلاش انگلیس جهت ایجاد گشایش برای مردم ایران!
مک‌ایر همچنین در ادعایی عجیب درباره‌ی اینستکس که هرگز فعال نشده بود، گفت انگلیس با همکاری شرکایش تلاش می‌کند برجام حفظ شود و «اینستکس نیز فعال بماند.» سفیر انگلیس همچنین ادعا کرد که کشور متبوعش از «فشارهای فزاینده‌ی اقتصادی» علیه مردم ایران آگاه است و تلاش می‌کند تا «یک گشایش [برای ایرانی‌ها] ایجاد شود[۶۸].»
حمایت از حقوق بشر به سبک انگلیس
مک‌ایر تیرماه سال ۹۹ نیز با اشاره‌ای نه‌چندان تلویحی به موضوع «مجازات اعدام» در ایران، مدعی تعهد انگلیس به «حمایت از حقوق بشر[۶۹]» شد؛ که البته پاسخ درخورش را هم از «سید نظام‌الدین موسوی»، نماینده‌ی مجلس ایران، دریافت کرد: «جناب سفیر! میزان تعهد دولت بریتانیا به حمایت از حقوق بشر را در ۱۵۰ سال استعمار هند، کشاندن ۲۰ میلیون انسان سیاه‌پوست به بردگی و فاجعه‌ی رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی یادآور نمی‌شوم. همین بمب‌هایی که با حمایت شما بر سر کودکان غزه و یمن می‌ریزند نشان واضح تعهد شما به حمایت از حقوق بشر است[۷۰].» البته افراد دیگری هم پاسخ‌های دیگری[۷۱] به این ادعای مک‌ایر دادند[۷۲].
پاسخ «سید نظام‌الدین موسوی» نماینده‌ی مجلس ایران (بالا)، به توئیت «رابرت مک‌ایر» سفیر انگلیس در تهران (پایین)، درباره‌ی حمایت ادعایی بریتانیا از حقوق بشر (+)
بخشی از ادعاهای «رابرت مک‌ایر» سفیر انگلیس در تهران، درباره‌ی بحران یمن و تلاش لندن برای حل‌وفصل دیپلماتیک این بحران [دانلود]
و باز هم احضار به وزارت خارجه‌ی ایران
اواخر خردادماه ۱۴۰۰، همزمان با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، وزارت خارجه‌ی ایران بار دیگر مک‌ایر را احضار کرد و این‌بار درباره‌ی مشکلاتی به او اعتراض کرد که برای رأی‌دهندگان ایرانی در انگلیس رخ داده بود[۷۳]. دولت انگلیس که رسانه‌هایش، از جمله بی‌بی‌سی، تلاش زیادی برای کم‌رنگ کردن حضور مردم در انتخابات کرده بودند، در تأمین امنیت حوزه‌های رأی‌گیری‌ای که در این کشور برای تحقق حق رأی ایرانیان ساکن انگلیس فراهم شده بودند، کوتاهی کرد[۷۴]. به عنوان نمونه، یک زن ایرانی که قصد رأی دادن در شهر بیرمنگهام انگلیس را داشت، توسط عناصر تروریست مورد حمله و ضرب‌وجرح قرار گرفت[۷۵].
پایان کار آقای سفیر
چنان‌که گفته شد، مأموریت پرفرازونشیب رابرت مک‌ایر در ایران به‌زودی بالأخره به پایان می‌رسد و «سایمون شرکلیف[۷۶]» پیشاپیش به عنوان جانشین او معرفی شده است. گزارش مشرق در معرفی شرکلیف را می‌توانید از این‌جا بخوانید. مشرق به زودی گزارش دیگری را نیز در معرفی سفیر بعدی انگلیس در ایران منتشر خواهد کرد.
مک‌ایر بارها به وزارت خارجه احضار و به خاطر مواضع یا اقداماتش خبرساز شد؛ اما شهرت سفیر انگلیس بیش از همه به خاطر حضورش در یک تجمع اعتراضی بود؛ به عبارت دقیق‌تر، وقتی بعد از دستگیری «خودش را خیس کرد.»
به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، شبکه 12 تلویزیون اسرائیل در پایگاه اطلاع رسانی خود به نقل از یک منبع عالی‌رتبه امنیتی اسرائیلی خبر داد، همزمان با موفقیت مذاکرات تشکیل ائتلاف، نهادهای امنیتی و نظامی اسرائیل خود را برای وقوع تغییرات حکومتی آماده کرده و طی روزهای آینده با حساسیت خاصی رفتار بنیامین نتانیاهو رصد می‌شود تا از انجام اقدام یا گرفتن تصمیمی تنش زا جلوگیری شود.
این منبع که شبکه 12 هویت وی را اعلام نکرد خبر داد، وزارت جنگ اسرائیل به شدت در تکاپوی آماده سازی برای این تغییر و تحولات است در حالی که بنی گانتس وزیر جنگ امروز پنج شنبه سفر کوتاه خود را به ایالات متحده آغاز کرده است.
او خبر داد در حال حاضر وزارت جنگ ماموریت تضمین عدم انجام هر نوع اقدامی که منجر به افزایش تنش شود را به عهده گرفه است.
وی خاطر نشان کرد کابینه جدید اسرائیل در شرایط بسیار حساسی شکل گرفته است بخصوص که ما شاهد سرعت گرفتن مذاکرات هسته‌ای با ایران هم هستیم.
این مقام امنیتی یکی از اهداف اصلی سفر گانتس به ایالات متحده را هم رایزنی در رابطه با مذاکرات هسته‌ای در حال انجام در وین اعلام کرد و افزود وزیر جنگ می خواهد مستقیما از زبان مسئولین آمریکایی بشنود آیا واقعا عزم خود را برای توافق با ایران تا پیش از 18 ژوئن موعد انتخابات ریاست جمهوری این کشور را دارند یا خیر؟ زیرا به اعتقاد کارشناسان اگر انتخابات برگزار شود دیگر امضای توافق هسته‌ای با ایران کار بسیار دشوارتری خواهد شد.
از سوی دیگر روزنامه معاریو بامداد امروز احزاب عضو ائتلاف سرنگون کننده بنیامین نتانیاهو را منتشر کرد.
این هشت حزب عبارتند از:
آینده‌ای وجود دارد به رهبری یائیر لاپید یامینا به رهبری نفتالی بنت آبی سفید به رهبری بنی گانتس لیست متحد عربی به رهبری منصور عباس کار به رهبری میراف میخائیلی مرتس به رهبر نیتسان هوروویچ امید جدید به رهبری جدعون ساعر اسرائیل خانه ما به رهبری اویگدور لیبرمن
با شکل‌گیری این ائتلاف و تشکیل کابینه جدید دوره طولانی نخست وزیری بنیامین نتانیاهو به پایان رسید تا نفتالی بنیت رئیس کابینه رژیم اشغالگر قدس شود. براساس توافق صورت گرفته بنیت تا 27 اوت 2023 نخست وزیر خواهد بود تا بعد از آن یائیر لاپید این مهم را برای نیمه دوم دوره نخست وزیری به عهده خواهد گرفت.
پایگاه عبری زبان 0404 هم در گزارشی خبر داد، سرویس‌های امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل شرایط حفاظتی نفتالی بنت را به سطح نخست وزیر بالا بردند.
بعد از اعلام تشکیل این ائتلاف بخش‌های دیگری از توافقات صورت گرفته نیز رسانه‌ای شد توافق هایی که هر یک می توانند به بمبی برای منفجر کردن این ائتلاف و کابینه تبدیل شوند.
براساس اطلاعات منتشر شده در رسانه‌های عبری زبان علاوه بر تناوبی شدن پست نخست وزیری معاونت نخست وزیر، وزارت خارجه، وزارت دادگستری و وزارت امور داخلی رژیم صهیونیستی هم تناوبی شدند و هر یک از شخصیت‌ها باید مدت زمان مشخصی در این پست حضور داشته باشد.
براساس این توافق یائیر لاپید در دو سال اول وزیر خارجه رژیم صهیونیستی خواهد بود و بعد از وی گدعون ساعر این پست را تصاحب می‌کند.
جدعون ساعر که در دوره اول وزیر دادگستری می‌شود در دور دوم این وزارت را به ایلیت شاکید می سپارد تا شاکید وزارت امور داخلی رژیم صهیونیستی را ترک و آن را به نفتالی بنیت نخست وزیر خارج شده از قدرت تقدیم کند.
رهبران ائتلاف همچنین برای راضی کردن طرف‌های حاضر ریاست کمیسیون های مختلف کنست را هم بین خود تقسیم کردند تا هیچ کس حداقل در ابتدای راه اعتراضی نداشته باشد.
به اعتقاد بسیاری از تحلیل‌گران اسرائیلی این توافق صرفا تلاشی برای خروج از باتلاقی است که اسرائیل در آن گرفتار شده بود.
به گفته آویر کارا عضو کنست اسرائیل تشکیل کابینه تلاشی برای خروج از باتلاق است، ما مدت زیادی در دور باطل انتخابات قرار داشتیم، دوره‌ای که هزینه های هنگفتی برای ما به همراه داشت.
او اعتراف کرد یکی از دلایل سقوط ناگهانی بنیامین نتانیاهو و کابینه اش عدم پاسخگو بودن در برابر (شکست) در جنگ اخیر با غزه بود.
در این بین روزنامه راستگرای ماکوریشیون در گزارشی تحلیلی از این فرایند نوشت: رسیدن به نقطه توانمندی برای تشکیل کابینه توسط یائیر لاپید و نفتالی بنیت با سختی و دشواری های بسیار زیادی محقق شد.
احزاب حاضر در ائتلاف برای رسیدن به این مهم مجبور شدند به راه‌حل های میانه پناه ببرند و به بیانی می‌توان گفت رهبران احزاب حاضر در ائتلاف گرچه با شکل‌گیری آن موافقت کردند اما هنوز نتوانسته‌اند به توافق نهایی و کامل دست پیدا کنند.
در پایان این یادداشت تاکید شده است، اعتراف تمامی طرف‌های ائتلاف به شکست در رسیدن به توافق نهایی به این معنی است که ما در دوره پیش رو با مشکلاتی مواجه خواهیم شد، حتی می‌توان پیش بینی کرد طی 12 روز آینده لاپید موفق به تشکیل کابینه هم نشود.
سرویس سیاست مشرق – در میان اخبار انتخابات، چند روز پیش، خبری منتشر شد که در رسانه‌های داخلی به آن پرداخته نشد، مصاحبه «جیمز کلیورلی» وزیر مشاور انگلیس در امور خاورمیانه و شمال آفریقا با «شبکه الاخباریه» عربستان، حاوی نکته‌ای است که دولتمردان روحانی هیچ اشاره‌ای به آن نمی‌کنند و فقط می‌گویند مذاکرات وین به نقاط خوبی رسیده است.
– سوال مجری: شما از دخالت ها و اعمال نفوذ ایران در یمن از طریق حوثی ها آگاه هستید، آیا فکر نمی کنید که راه حل موضوع یمن در تعامل و گفتگو با ایران است و نه با حوثی ها؟
جیمز کلیورلی: ما بارها و به شکل مکرر از ایران خواسته‌ایم که همسایه خوبی باشد و از فعالیت‌های بی‌ثبات کننده اش در منطقه دست بکشد. همچنین ایران باید حمایت خود از گروهک ها و شبه نظامیان تروریست را متوقف کند.
خواسته دیگر ما از ایران تغییر یافتن به یک همسایه و یک کشور منطقه‌ای ثروتمند، مؤثر و امن است.
اما لازمه رسیدن به چنین وضعیتی، دوری از فعالیت های برهم‌زننده ثبات است. ما این موضوع را مستقیما به ایرانی‌ها گفتیم و در پارلمان نیز در این زمینه صحبت کرده‌ایم.
ایران در منطقه و در جوار همسایگان خود، آینده ای همراه با صلح و آرامش خواهد داشت، اما انتخاب با خود آن هاست.
– سوال مجری: حتی در مذاکرات فعلی با آمریکا پیرامون برنامه سلاح‌های هسته‌ای؟
جیمز کلیورلی: حتی در مذاکرات فعلی با آمریکا پیرامون برنامه سلاح های هسته ای، جامعه جهانی و از جمله بریتانیا به شدت بر عدم دسترسی ایران به سلاح های هسته ای تاکید دارد.
این امر یکی از اولویت های مهم ما خواهد ماند، اما می‌دانیم که ایران در فعالیت های دیگری از جمله برهم زدن ثبات و حمایت از گروهک ها و شبه نظامیان در برخی از کشورها شرکت دارد، ما نمی توانیم این رفتارها را نادیده بگیریم. ما نباید به دلیل بحث پیرامون پرونده هسته ای، این مسائل را نادیده بگیریم.
بنابراین با اطمینان و قاطعیت اعلام می کنیم که این رفتار غیرقابل قبول بوده و این اقدامات باید متوقف شوند.
در واقع از نگاه غرب و امریکا، هیچ توافقی صورت نمی گیرد مگر آن که ایران در عرصه منطقه ای برجام‌های دیگری را نیز بپذیرد.
در همین رابطه، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در «وین» در توضیح روند پیشرفت مذاکرات برای احیای برجام در «وین» تأکید کرد که تا زمانی که در باره همه مسائل توافق نشود ،گویی درباره هیچ موضوعی توافق نشده است.
وی در پاسخ به برخی گزارش‌ها مبنی بر خوشبینی مسکو در خصوص پیشرفت در مذاکرات وین در صفحه توییتر خود نوشت: «نه ضرورتاً. ما حقیقتاً شاهد پیشرفت مداومی در مذاکرات وین درباره برجام بودیم. ما این حقیقت آشکار را می‌پذیریم اما همواره در ارزیابی‌های خود محتاط هستیم و تا زمانی‌که بر روی همه مسائل توافق نشود، گویی درباره هیچ موضوعی توافقی صورت نگرفته است. ما به این مرحله نزدیک شده‌ایم اما احتمالاً به زمان بیشتری نیاز است».
همچنین دیگر مقام دیپلماتیک روسی نیز درباره تصمیم گیری سیاسی و نه دیپلماتیک ایران و آمریکا در مذاکرات وین اشاره می‌کند؛ سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه عصر سه شنبه به وقت تهران در یک نشست مطبوعاتی گفت: اعضای حاضر در مذاکرات هسته‌ای وین با هدف احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به پیشرفت قابل توجهی رسیده‌اند، اما هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده است.
وزیر امور خارجه روسیه گفت: «مذاکرات ادامه دارد و پیشرفت چشمگیری حاصل شده است. با این حال هنوز تصمیم نهایی اتخاذ نشده است. موضوعاتی همچنان وجود دارد که نیازمند تصمیم گیری‌های سیاسی از سوی پایتخت کشورهای ذینفع آمریکا و ایران است.»
البته در میان سیاست‌مداران ایرانی و غربی و آمریکایی، خوش خیالترین فرد در این حوزه، حسین روحانی است که همواره از روز اول ریاست جمهوری اش تا به الان خود را پیروز مذاکرات دانسته و همواره به دنبال رفع تحریم ها است در واقع اگر بعد از اتمام دوره ریاست جمهوری از وی بپرسند که به چه کاری مشغول بودید حتما می گوید در این هشت سال تحریم‌ها را بالمره رفع کردیم ولی بازهم به دنبال رفع تحریم‌ها بودیم.
به گزارش خبرنگار مجاهدت به نقل از مشرق، یک منبع فرانسوی ادعا می‌کند نشست روز سه‌شنبه‌ی کمیسیون مشترک برجام بر اساس پیشنهاد مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، به بایدن و روحانی برگزار خواهد شد و اسرائیل و عربستان، به عنوان مخالفان اصلی توافق هسته‌ای، به آن چراغ سبز نشان داده‌اند.
هفته‌نامه‌ی آمریکایی «جوئیش‌ژورنال» می‌نویسد: فرانسه و آمریکا معتقدند ایران باید هرچه زودتر به تعهدات هسته‌ای خود برگردد و نصب سانتریفیوژهای جدید و غنی‌سازی 20 درصد را متوقف کند. به همین منظور، آمریکا حاضر است فقط یک میلیارد دلار از پول‌های بلوکه‌شده‌ی ایران و احتمالاً تعدادی از زندانیان ایرانی در ایالات متحده را آزاد کند.
این نشریه آمریکایی در ادامه تاکید کرد: بدیهی است از آن‌جایی که در چنین شرایطی ساختار تحریم‌ها باقی می‌ماند و تحریم‌ها برداشته نمی‌شوند، در صورت دستیابی به این توافق و بازگشت آمریکا به برجام، ایران مجبور خواهد شد درباره‌ی مطالبات جدید آمریکا در مسائل هسته‌ای، منطقه‌ای و موشکی در درازمدت مذاکره کند و اجازه‌ی ورود اعضای جدید، یعنی اسرائیل و عربستان، به برجام را بدهد. نقش ویژه‌ی جمهوری‌خواهان در آمریکا، اصرار آن‌ها بر حفظ تحریم‌ها و فشار آن‌ها بر بایدن واضح و قابل‌توجه است. از سوی دیگر، روحانی نیز به دلایل سیاسی و اقتصادی و با توجه به انتخابات آینده در ایران، شرایط این توافق را خواهد پذیرفت.
