جایزه کتاب سال دفاع مقدس

به گزارش خبرنگار نوید شاهد؛ ششم اسفندماه بیست و دومین دوره انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس و مقاومت در حوزه خاطره، مستند (زندگی‌نامه، دست‌نوشته، وصیت‌نامه و …)، تاریخ شفاهی، داستان و رمان، خاطره داستان، شعر و نثر ادبی، زندگی‌نامه داستانی، هنر‌های تجسمی، نمایشی، پژوهش (سیاسی و نظامی، ادبی، هنری، فرهنگی و اجتماعی، منابع و آثار مرجع، امنیت و اقتدار ملی – مقاومت بین‌الملل اسلامی (با تاکید بر فلسطین و غزه) – مدافعان حرم، ترجمه، خدمات نشر و ناشران، کتاب و کتابداری، کتاب شنیداری و بخش ویژه شهید سلیمانی (سرباز حکیم) به کار خود پایان داد. 

از این میان کتاب آخرین جلد از مجموعه پنج جلدی مسائل اساسی جنگ به قلم محمد درودیان پیرامون موضوع تغییر در استراتژی سپاه برای پیروزی نظامی در خاک عراق در این آیین مورد تقدیر قرار گرفت. این کتاب در یک مجموعه پنج جلدی تدوین شده و یک جلد آن به مسائل اساسی جنگ در آثار ارتش و سپاه می‌پردازد. 

چهار جلد آن به آثار سپاه اختصاص دارد. در واقع جلد پنجم آن جلد چهارم آثار سپاه را شامل می‌شود و چارچوب مطالعاتی جلد پنجم این مجموعه بررسی گزینه‌های راهبردی جنگ عراق علیه ایران و تأثیرات راهبردی آن در مدیریت بحران ها، پس از جنگ است. این موضوع پس از مطالعاتی در باره «رویکرد‌های موجود به جنگ، پس از جنگ» صورت گرفت.

محمد درودیان در گفت‌و‌گو با خبرنگار نوید شاهد؛ درباره سیر نگارش کتاب مسائل اساسی جنگ، گفت: زمانی که کتاب سیری در جنگ و نقد وبررسی پرسش‌های جنگ را نوشتم؛ پس از بررسی‌ها در این راستا احساس کردم که آیا درک روشنی از جنگ و مسئله جنگ در جامعه وجود دارد یا خیر و بعد به این نتیجه رسیدم که در جامعه ما متاثر از این آثار و نوشتار فرماندهان و نهاد‌های نظامی به این موضوع پرداخته شده است در ادامه این پرسش برایم به وجود آمد که ببینم در آثار ارتش و سپاه درباره مسائل اساسی چه چیزی گفته شده است. 

وی در ادامه اظهار کرد: زمانی که از جنگ صحبت می‌کنیم یعنی به مباحث نظامی، بازدارندگی، تهدید و سلاح می‌پردازیم و با این ملاحظه، به آثاری رجوع کردم که جلد پنجم آن به سپاه تعلق دارد. در جلد پنجم کتاب مسائل اساسی جنگ به این پرداختم تا ببینم سپاه بعد از فتح خرمشهر چه استراتژی برای پایان دادن به جنگ داشت. در این راستا متوجه شدم در سپاه سه تا چهار دوره زمانی درباره استراتژی جنگ بحث شده است و من این موضوع را به بحث گذاشته و بررسی کردم در جلد پنجم به آن پرداختم. 

درودیان درباره منابع مورد استفاده در این پژوهش تشریح کرد: درباره منابع باید بگویم من به اسناد و مدارک رجوع نکردم و می‌خواستم ببینم خود سپاه درباره این موضوع چه می‌گوید و لذا اگر می‌بینید که برخی مطالب در کتاب وجود ندارد به این دلیل است که باید به دنبال افراد بینظیری می‌رفتیم که در ادامه ممکن بود موضوع عوض شود و بررسی استراتژی جنگ به نقد و بررسی استراتژی جنگ در آثار سپاه و ارتش می‌پرداخت.

وی گفت: در این کتاب به طور مشخص درباره چهار دوره از استراتژی جنگ بحث شده است. دوره اول پس از عملیات والفجر مقدماتی است در واقع نام این عملیات والفجر مقدماتی نبود بلکه عملیات والفجر نام داشت تا عملیاتی برای پایان جنگ باشد و زمانی که موفقیت آمیز نشد نامش را مقدماتی گذاشته و یک عملیات دیگر با نام والفجر ۱ انجام دادند و مهم این بود که پس از این عملیات سپاه جلسه گذاشت و در آن بررسی کرد که چرا در جنگ پیروز نمی‌شویم و در آنجا برای اولین بار پس از فتح خرمشهر به استراتژی جنگ پرداختند. مرحله دوم پس از عملیات بدر و چرداختن به مسائل اساسی جنگ است. مرحله سوم پس از عملیات کربلای ۵ بود که دیدند دیگر زمینی برای جنگ وجود ندارد و اصل استراتژی جنگ از منطقه جنوب به شمال غرب تغییر کرد و عملیات حلبچه شکل گرفت؛ موضوعی که خیلی به آن پرداخته نشده است. مرحله چهارم نیز زمانی است که عراق حمله کرد و به این نتیجه رسیدند که چکار بکنند و نتیجه این شد که ما از مناطقی که بعد از فتح خرمشهر در خاک عراق گرفته بودیم، برگردیم.

درودیان همچنین با اشاره به اینکه آثار منتشر شده گفتاری و نوشتاری اسناد و مدارکی است که برای نگارش کتاب استفاده شده است، اظهار کرد: همانگونه که می‌دانید پژوهش از شکلگیری یک ایده شکل می‌گیرد و برای نگارش این کتاب به دلیل اینکه قبلا چنین پژوهشی صورت نگرفته بود، روش تحقیقی ثابتی وجود نداشت. در حقیقت من برای نگارش این کتاب مسائل اساسی را تعریف کرده، فهرست کرده و بر اساس آن به نگارش کتاب پرداختم.

انتهای پیام

به گزارش خبرنگار نوید شاهد؛ ششم اسفندماه بیست و دومین دوره انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس و مقاومت در حوزه خاطره، مستند (زندگی‌نامه، دست‌نوشته، وصیت‌نامه و …)، تاریخ شفاهی، داستان و رمان، خاطره داستان، شعر و نثر ادبی، زندگی‌نامه داستانی، هنر‌های تجسمی، نمایشی، پژوهش (سیاسی و نظامی، ادبی، هنری، فرهنگی و اجتماعی، منابع و آثار مرجع، امنیت و اقتدار ملی – مقاومت بین‌الملل اسلامی (با تاکید بر فلسطین و غزه) – مدافعان حرم، ترجمه، خدمات نشر و ناشران، کتاب و کتابداری، کتاب شنیداری و بخش ویژه شهید سلیمانی (سرباز حکیم) به کار خود پایان داد. 

از این میان کتاب آخرین جلد از مجموعه پنج جلدی مسائل اساسی جنگ به قلم محمد درودیان پیرامون موضوع تغییر در استراتژی سپاه برای پیروزی نظامی در خاک عراق در این آیین مورد تقدیر قرار گرفت. این کتاب در یک مجموعه پنج جلدی تدوین شده و یک جلد آن به مسائل اساسی جنگ در آثار ارتش و سپاه می‌پردازد. 

چهار جلد آن به آثار سپاه اختصاص دارد. در واقع جلد پنجم آن جلد چهارم آثار سپاه را شامل می‌شود و چارچوب مطالعاتی جلد پنجم این مجموعه بررسی گزینه‌های راهبردی جنگ عراق علیه ایران و تأثیرات راهبردی آن در مدیریت بحران ها، پس از جنگ است. این موضوع پس از مطالعاتی در باره «رویکرد‌های موجود به جنگ، پس از جنگ» صورت گرفت.

محمد درودیان در گفت‌و‌گو با خبرنگار نوید شاهد؛ درباره سیر نگارش کتاب مسائل اساسی جنگ، گفت: زمانی که کتاب سیری در جنگ و نقد وبررسی پرسش‌های جنگ را نوشتم؛ پس از بررسی‌ها در این راستا احساس کردم که آیا درک روشنی از جنگ و مسئله جنگ در جامعه وجود دارد یا خیر و بعد به این نتیجه رسیدم که در جامعه ما متاثر از این آثار و نوشتار فرماندهان و نهاد‌های نظامی به این موضوع پرداخته شده است در ادامه این پرسش برایم به وجود آمد که ببینم در آثار ارتش و سپاه درباره مسائل اساسی چه چیزی گفته شده است. 

وی در ادامه اظهار کرد: زمانی که از جنگ صحبت می‌کنیم یعنی به مباحث نظامی، بازدارندگی، تهدید و سلاح می‌پردازیم و با این ملاحظه، به آثاری رجوع کردم که جلد پنجم آن به سپاه تعلق دارد. در جلد پنجم کتاب مسائل اساسی جنگ به این پرداختم تا ببینم سپاه بعد از فتح خرمشهر چه استراتژی برای پایان دادن به جنگ داشت. در این راستا متوجه شدم در سپاه سه تا چهار دوره زمانی درباره استراتژی جنگ بحث شده است و من این موضوع را به بحث گذاشته و بررسی کردم در جلد پنجم به آن پرداختم. 

درودیان درباره منابع مورد استفاده در این پژوهش تشریح کرد: درباره منابع باید بگویم من به اسناد و مدارک رجوع نکردم و می‌خواستم ببینم خود سپاه درباره این موضوع چه می‌گوید و لذا اگر می‌بینید که برخی مطالب در کتاب وجود ندارد به این دلیل است که باید به دنبال افراد بینظیری می‌رفتیم که در ادامه ممکن بود موضوع عوض شود و بررسی استراتژی جنگ به نقد و بررسی استراتژی جنگ در آثار سپاه و ارتش می‌پرداخت.

وی گفت: در این کتاب به طور مشخص درباره چهار دوره از استراتژی جنگ بحث شده است. دوره اول پس از عملیات والفجر مقدماتی است در واقع نام این عملیات والفجر مقدماتی نبود بلکه عملیات والفجر نام داشت تا عملیاتی برای پایان جنگ باشد و زمانی که موفقیت آمیز نشد نامش را مقدماتی گذاشته و یک عملیات دیگر با نام والفجر ۱ انجام دادند و مهم این بود که پس از این عملیات سپاه جلسه گذاشت و در آن بررسی کرد که چرا در جنگ پیروز نمی‌شویم و در آنجا برای اولین بار پس از فتح خرمشهر به استراتژی جنگ پرداختند. مرحله دوم پس از عملیات بدر و چرداختن به مسائل اساسی جنگ است. مرحله سوم پس از عملیات کربلای ۵ بود که دیدند دیگر زمینی برای جنگ وجود ندارد و اصل استراتژی جنگ از منطقه جنوب به شمال غرب تغییر کرد و عملیات حلبچه شکل گرفت؛ موضوعی که خیلی به آن پرداخته نشده است. مرحله چهارم نیز زمانی است که عراق حمله کرد و به این نتیجه رسیدند که چکار بکنند و نتیجه این شد که ما از مناطقی که بعد از فتح خرمشهر در خاک عراق گرفته بودیم، برگردیم.

درودیان همچنین با اشاره به اینکه آثار منتشر شده گفتاری و نوشتاری اسناد و مدارکی است که برای نگارش کتاب استفاده شده است، اظهار کرد: همانگونه که می‌دانید پژوهش از شکلگیری یک ایده شکل می‌گیرد و برای نگارش این کتاب به دلیل اینکه قبلا چنین پژوهشی صورت نگرفته بود، روش تحقیقی ثابتی وجود نداشت. در حقیقت من برای نگارش این کتاب مسائل اساسی را تعریف کرده، فهرست کرده و بر اساس آن به نگارش کتاب پرداختم.

انتهای پیام

به گزارش نوید شاهد؛ سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین اختتامیه «بیست‌ودومین دوره انتخاب کتاب سال دفاع مقدس» که امروز سه شنبه ۷ اسفند برگزار شد، گفت: این آیین سه واژه مهم دارد؛ کتاب، دفاع مقدس و کتاب دفاع مقدس. در مورد واژه اول باید پرسید کارکرد کتاب چیست؟ من می‌خواهم از سه واژه جهل، جهالت و جاهلیت وام بگیرم و در خصوص کتاب صحبت کنم. جهل در مقابل علم، جهالت در مقابل عقل، حکمت و جاهلیت یک زیست بوم است.

وی افزود: کتاب هم سه کارکرد دارد، کارکرد اول در مقابل جهل و نادانی است و هر کتاب تلاش می‌کند دانایی ما را یک پله بالاتر ببرد. کارکرد دوم رفع جهالت و نزدیک کردن ما به دانش و حکمت است. کارکرد سوم تغییر زیست بوم است. انسان و مدیر کتابخوان با انسان و مدیری که کتاب نمی‌خواند فرق می‌کند. پس کارکرد کتاب چند مرحله ایست.کارکرد اصلی کتابخوانی این است که زیست بوم انسان را تغییر دهد و او را در مسیر رسیدن به حقیقت برساند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: واژه دوم دفاع مقدس است. کارکرد دفاع مقدس نیز متفاوت است. اولین موضوعی که باید به آن توجه کرد انسجام ملی است. در هیچ دوره‌ای از تاریخ ایران، مانند دروان هشت ساله دفاع مقدس چنین همبستگی و انسجامی در ایران شکل نگرفته بود. روستایی، شهری، پایین دست، مرفه، اصناف و غیره در این رویداد بودند و هیچ نقطه از این خاک خالی از شهدای دفاع مقدس نیست. کارکرد دوم دفاع مقدس اقتدار ملی است؛ هیچ اغراقی نیست که همه دنیا در جنگ با یک کشور بودند، از شوروی تا غرب و کشورهای منطقه این اقتدار ملی بود که یک وجب از خاک این کشور به دشمن واگذار نشد.

صالحی گفت: کارکرد بعدی رشد فضایل انسانی بود. تابلویی از فضایل که قبلاً در حد توصیه‌ها و اسطوره‌ها بود در این هشت سال عینیت یافت. ما در یک دوره هشت ساله یک دانشگاه و مرکز تربیت فضایل انسانی داشتیم. کارکرد چهارم دفاع مقدس هم سلوک معنوی و عرفانی و بخش توحیدی وجود انسانی بود. دفاع مقدس این چهار کارکرد را در طی هشت سال داشت.

وی در پایان گفت: واژه کتاب دفاع مقدس هم سه کارکرد دارد. اول اینکه جهل‌زدایی می‌کند و انسجام و اقتدار ملی و شناخت ما از فضایل انسانی را بیشتر می‌کند. کتاب دفاع مقدس باید ما را به آینده متصل کند. اگر از انسجام ملی در آن دوره صحبت می‌کنیم چگونه باید آن را بازیابی کنیم و در گذشته نمانیم؟ چطور باید آن گذشته را چراغ راه آینده قرار داد، تاریخ لزوما تکرار نمی‌شود ولی می‌توان آن را نوسازی کرد. گام سخت‌تر مرحله سوم است و آن اینکه چطور از جاهلیت عبور کنیم و به مدنیت از نوع دوران دفاع مقدس برسیم و زیست بومی داشته باشیم که براساس منفعت شخصی نباشد و حال و هوای مردم و جامعه تغییر کند. ما مقدمات خوبی داریم ولی هنوز به مقصد نرسیدیم. باید از جهل زدایی عبور کنیم و به جهالت زدایی و جاهلیت زدایی برسیم. امیدوارم این مسیری که شهدا آغاز کردند را دنبال کنیم و شرمنده ارواح طیبه آنها نباشیم.