جشنواره حوا

«مریم بحرالعلومی» کارگردان سریال «شهربانو» در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، به‌بهانه برگزاری نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا به‌تشریح ویژگی‌های فیلمسازی توسط زنان پرداخت و با بیان اینکه معتقدم نباید در خلق آثار هنری جنسیت افراد را مد نظر قرارداد، اظهار داشت: البته طبیعتا فیلمسازان زن در آثار به جزئیات، روابط و شخصیت‌‌ها که ریشه فیلمنامه در آثار نمایشی را شامل می‌شوند، توجه بیشتری دارند. همچنین بخاطر عواطفی که زنان دارند سینمای زنان به‌لحاظ حسی شاید هم‌ذات پندارانه‌تر و احساس‌برانگیزانه‌تر از سینمای مردانه باشد که می‌تواند ویژگی سینمای زنان باشد که تاریخ ثابت شده است.

وی درباره نقطه نگاهی که در سینما دنبال کرده است، افزود: من سینمای اجتماعی زنان را باتوجه به علاقه و دغدغه‌های شخصی دنبال کرده‌ام و به معضلات اجتماعی که گریبان‌گیر زنان و خانواده‌ها هست، واکنش بیشتری داشته‌ام و فیلم‌هایی که کارگردانی کرده‌ام پیرامون همین موضوعات بوده و می‌توان گفت موضوعات آن‌ها درباره چالش‌هایی بوده که زنان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

بحرالعلومی درباره ادامه مسیر فیلمسازی خود عنوان کرد: طبيعتا چون شخصا دغدغه‌‌مند پرداختن به مسائل زنان هستم علاقه‌مند هستم ادامه مسیر فیلمسازی‌ام را در همین فضا سپری کنم تا به‌نوعی ادای دین به زنانی از سرزمين‌ام را داشته باشم که در روزگار گذشته، فعلی و آینده باوجود معضلات و مشکلات اجتماعی و چالش‌ها اما در خانواده‌ها زیستی قدرت‌مند دارند و پیش می‌روند.

این فیلمساز شناخت زنان از جنش خودشان در نسبت به فیلمسازان مرد را کامل‌تر دانست و با بیان اینکه علم روانشاسی و جامعه‌شناسی تایید کننده این نظریه می‌باشند، گفت: طبیعی است که زیست زنانه از نگاه یک فیلمساز زن خیلی موشکافانه‌تر و واقعی‌تر به‌تصویر کشیده می‌شود؛ البته که این موضوع هیچ ارتباطی با نگاه فمنیستی ندارد هرچند در موارد بسیاری فیلمسازان مرد در پرداختن به مسائل زنان موفق عمل کرده‌اند.

وی تاکید کرد: به‌نظر می‌رسد سینمای زنانه می‌تواند در پرداخت به فیلم‌هایی که زنان و خانواده محور آن هستند، موفق‌تر عمل کنند. شهربانو فیلم دوم من است که ابتدای سال ۱۳۹۹ به‌تولید رسیده است و در جشنواره بین‌المللی متعددی حضور داشته و جوایز زیادی دریافت کرده است. در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، جشنواره فیلم شهر نیز حضور داشت و مورد استقبال بود. این فیلم یک اثر بسیار موفقی در حوزه اجتماعی بوده که شخصا بسیار آن را دوست دارم و با شخصیت شهربانو به‌عنوان یک مادر مدت‌های طولانی زندگی کردم و از پرداخت شخصیت تا برای به‌روی پرده رفتن آن مرارت‌های بسیاری کشیدم.

بحرالعلومی از فضایی که در جشنواره بین‌المللی حوا برای دیده شدن فیلم او فراهم شده است ابراز خوشحالی کرد و گفت: نمایش این فیلم در جشنواره برایم جای خوشحالی دارد چراکه شهربانو به یکی از مهم‌ترین معضلات زنانه و مادرانه می‌پردازد و حضور آن در جشنواره‌ای که مشخصا درباره زن و خانواده است می‌تواند یک اتفاق خوب باشد تا بیشتر درباره این معضل گفته شود.

کارگردان شهربانو درباره جشنواره فیلم حوا عنوان کرد: اینکه یک جشنواره مشخصا با موضوع و محوریت زن و خانواده و با نگاه ویژه به فیلمسازان زن شروع‌به کار کرده است، برای من جالب است برای اینکه ما فیلمسازان زن تعداد زیادی نیستیم اما همین افراد قطعأ دلگرم خواهند شد و این جشنواره یک‌نوع دلگرمی خواهد بود تا بتوانیم آثار این حوزه را به‌نوعی از داخل کشورمان در رقابت و در معرض توجه قرار دهیم.

وی اکران آثار جشنواره در سطح استان‌ها را یک اتفاق برجسته برای سینمای ایران دانست و ادامه داد: این اتفاق مخصوصا برای شهربانو که در اکران آنلاین بوده و به ‌دلیل کرونا فرصت اکران در سینما را نداشته است این یک اتفاق خوب خواهد بود تا مردم سراسر ایران بتوانند پای این فیلم بنشینند. امیدوارم جشنواره حوا استمرار داشته باشد و آثار چالشی درباره زنان را میزبانی کند.

نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم‌ حوا به همت بنیاد بین‌المللی گوهرشاد و به دبیری مهدیه سادات محور ۱۶ تا ۲۳ تیر ماه سال جاری در سطح کشور و از ۲۰ تا ۲۳ در تهران برگزار خواهد شد. این رویداد محوریت موضوع زنان و‌ خانواده را در دستور کار خود دارد و با همکاری مراکز و سازمان‌های فرهنگی مختلف فعالیت خود را دنبال می‌کند.

انتهای پیام/ 121

«شفیع آقامحمدیان» کارگردان سینما و تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، به‌بهانه برگزاری نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا با بیان اینکه سینما ایران در ژانر‌های مربوط به خانواده موفق نبوده است، افزود: دلیل این عدم موفقیت آن بوده است که ما از سینما به‌عنوان ابزار درست برای تحکیمل خانواده و دیگر مسائل اجتماعی به‌درستی استفاده نکرده ایم؛ این بزرگ‌ترین ضعف سینماگران و مسوولین است.

وی به سینمای هالیوود اشاره کرد و ادامه داد: در آمریکا و فرانسه از سینما یک بهره‌برداری جدی صورت می‌گیرد؛ آن‌ها ابزار سینما را به‌درستی می‌شناسند و تاثیر آن را در جامعه به‌درستی می‌بینند. بزرگترین اشکال ما از طرف مسوولین و هنرمندان عدم شناخت آن‌ها از خانواده است که بزرگترین معضل جامعه سینمایست. البته این یک موضوع طبیعی است چراکه سینمای خانواده دارای مولفه‌هایی است که براساس فرهنگ کشور ترسیم می‌شود. به‌عنوان مثال اگر بخواهیم یک خانواده مسلمان و اسلامی را در سینما تعریف کنیم طبیعتاً از یک‌سری شاخصه‌ها باید بهره‌گیری کنیم و تصویریابی صورت گیرد و براساس همین تصویر فیلم ساخته و در معرض تماشای مخاطب قرار گیرد تا تاثیر مثبت داشته باشد. احترام به پدر و مادر، بزرگ‌تر‌ها و آیین‌های دینی و مذهبی و ملی باید مورد تصویرسازی قرار گیرند.

آقامحمدیان در پاسخ به اینکه آیا هر فیلمی که در جمع خانواده دیده شود یک فیلم خانواده است، گفت: ابتداً چنین نیست؛ اینکه ما یک فیلم نشان بدهیم که تعدادی افراد در جمع یک خانواده باشند و احیاناً یک خانم با چادر رفت و آمد کند، این فیلم خانوادگی نیست. ما در طول سالیان گذشته در جهت تخریب خانواده خوب عمل کرده‌ایم، اما برای تحکیمل کاری نکرده‌ایم چراکه عمدتاً موضوع تخریب ساده و سهل‌تر صورت می‌گیرد.

این کارگردان سینما و تئاتر به تصویر سینما از خانواده و زن اشاره کرد و افزود: عمده تصویر سینما از خانواده و خانم‌های چادری یک تصویر غیرواقعی است؛ این زنان عمدتاً فقیر و نیازمند از فرهنگ و از جامعه به‌دور نشان داده شده‌اند و از طرفی جریان مقابل دارای مقام اجتماعی ترسیم شده‌اند درحالی که این روی ماجراست لذا تصویرسازی از این نوع سینما ضروری است. طی ۴۳ سال گذشته سریال‌های موفقی در حوزه خانواده تولید و پخش شده است، اما خیلی کم‌رنگ بوده است.

او در پاسخ به اینکه خلا‌های موجود در زمینه سینمای خانواده را باید متوجه مدیران فرهنگی یا فیلمسازان دانست، گفت: اینجا مشکل چند وجهه دارد؛ اولین مشکل عدم شناخت فیلمسازان است. معتقدم سینماگران هم نیازمند فرهنگسازی هستند و بخش اعظم این مسئله به مسوولین برمی‌گردد. بخشی از مشکلات ما در این عرصه مربوط به اقتصاد سینماست؛ واقعیت امر اقتصاد سینما خراب است و به‌عبارتی ورشگست شده است لذا وقتی این اتفاقات در عرصه فرهنگ وجود دارد طبیعتاً فیلمسازان و تهیه‌کنندگان به این سمت علاقه‌ای نشان نمی‌دهند، اما اگر از قبل زمینه‌سازی صورت گرفته باشد و مردم می‌توانند با سریال‌های تلویزیون ارتباط برقرار کنند. البته هجمه رسانه‌های وطنی و غیروطنی در این عرصه زیاد است لذا در نتیجه فرهنگسازی برای فیلمساز و مخاطب مهم است.

آقامحمدیان درخصوص تفاوت‌های سینمای خانواده در ایران و غرب گفت: ما در بسیاری از فیلم‌های مهم هالیوود شاهدیم صحنه‌های هنجارشکن ندارند و هدف موردنظر را می‌رسانند لذا مشکل ما در سینمای خانواده ایرانی عدم درک درست از تصویرسازی است لذا معتقدم همه محدودیت‌های سینمای خانواده در ایران مروبط به بحث پوشش در داخل خانواده نیست. من در سفر‌هایی که به کشور‌های مختلف داشتم از سینماگران شنیدم که گفتند «سینمای خانواده ایران از تمام دنیا بهتر است».

این کارگردان سینما و تئاتر گفت: ما در سینمای خانواده رمزگذاری درستی نداریم؛ مثلا چه تصویری را جایگزین یک مسئله‌ی عاطفی در خانواده کنیم، این را کم داریم. معتقدم نمایش دادن خانواده به سبک سینمای اروپا و هالیوود مقداری در جهت تخریب حرکت می‌کند لذا تحکیم خانواده به این مسائل بستگی ندارد. بسیاری از سینمای مهم تاریخ هالیود عاری از صحنه‌های غیراخلاقی است؛ صحنه‌هایی که امروزه در این فیلم‌ها شاهدیم همگی بخاطر یک سیاست‌گذاری ناشی از نگاه سرمایه‌گذاری جلف است. سرمایه‌داران برای اینکه به سرمایه بیشتری برسند این صحنه‌ها را به فیلم‌ها اضافه می‌کنند لذا فیلم‌هایی که در هالیوود به‌لحاظ جایگاه، جایگاه مهمی دارد به مسائل جنسی ورود نمی‌کند.

او به فیلم «۱۹۱۷» اشاره کرد و گفت: در این فیلم جنگی حضور زن معنی ندارد، اما یک فیلم خانواده است که احترام خانواده را نگه دارند؛ البته در سینمای خانوادگی باید تصاویر رمزگذاری شود. ما از دهه ۷۰ به بعد درحالی که سینما فیلم‌های جشنواره‌ای را ترویج می‌کرد در تلویزیون شاهد ترویج فیلم‌های ولنگارانه بودیم لذا فیلم‌های خانواده ما کم و انگشت‌شمار شدند. همه فیلمسازان ما در این زمینه می‌توانند مولف باشند به شرط آنکه فرهنگ را بشناسند و دغدغه داشته باشند هرچند دغدغه به‌تن‌هایی کافی نیست و باید سیاست‌گذاران و مجریان فرهنگی همراهی کنند.

آقامحمدیان درپاسخ به اینکه تصویر سینما از خانواده ایرانی چقدر واقعی است، گفت: من معتقدم در طرح مسائل و مشکلات جامعه سینماگر باید حرف بزند، اما سینماگری که نگاه او جشنواره‌های خارجی است نمی‌تواند نگاه درستی داشته باشد چراکه اغراق نیاز است تا مورد توجه قرار گیرد. اکثر جوان‌های ما از طریق فضای مجازی مدیریت می‌شوند، اما سینمای ایران همچنان تاثیرگذار خواهد بود و مردم تشنه فیلم‌های خوب خانوادگی و حرف جدید هستند و این اتفاق در سینما رقم نمی‌خورد درحالی که خانواده‌های ایرانی تشنه حرف جدی شده‌اند و ما نمی‌توانیم خوراک مناسب را تهیه کنیم.

این کارگردان سینما و تئاتر تصریح کرد: ما در یک تهاجم سنگین فرهنگی قرار داریم که نتوانسته‌ایم آن را مهار کنیم؛ مسئولین در این مسیر تعلل کرده‌اند و نتوانسته‌ایم. سینمای خانواده در گیشه موفق خواهد شد؛ البته لازمه این موفقیت تبلیغات درست و تدارکات است.

نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا به همت بنیاد بین‌المللی گوهرشاد و به دبیری مهدیه سادات محور ۱۶ تا ۲۳ تیر ماه سال جاری در سطح کشور و از ۲۰ تا ۲۳ در تهران برگزار خواهد شد. این رویداد محوریت موضوع زنان و خانواده را در دستور کار خود دارد و با همکاری مراکز و سازمان‌های فرهنگی مختلف فعالیت خود را دنبال می‌کند.

انتهای پیام/ 121