جلال محمودزاده

سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*******

روزنامه‌های امروز دوشنبه ۳۰ آبان ماه در حالی چاپ و منتشر شد که تیترهایی مرتبط با اولین بازی ایران در جام جهانی قطر مقابل انگلیس، گزارش‌ها از رخدادهای مهاباد، پیام ولایتی به مردم جمهوری آذربایجان و ۴۰۰هزار کسب وکار در معرض نابودی در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

اولین بازی تیم ملی فوتبال کشورمان در جام جهانی مورد توجه بسیاری از روزنامه‌ها قرار گرفته است؛ روزنامه آرمان ملی با تیتر «دیدار در سایه سیاست» نوشته است:

تیمی که در رده بیست و دوم فیفا ایستاده انتظار دارد برای کسب مقام دوم در گروه B با ولز و آمریکا مبارزه کند، اما ایران که درگیر جنجال‌های پیش از مسابقات شده بود و فدراسیون مغرض و فرصت‌طلب اوکراین به دلیل ادعای اینکه این کشور برای جنگ جاری در اروپای شرقی به روسیه سلاح می‌دهد، درخواست اخراج ایران از جام‌جهانی را کرد، اما شاگردان کارلوس کی‌روش اکنون برای سومین بار متوالی خود را برای حضور در مرحله نهایی آماده می‌کنند و جالب اینکه رئیس فیفا نه تنها درخواست مضحک اوکراین را رد کرد بلکه گفته امیدوار است روزی ایران میزبان جام‌جهانی باشد.

این روزنامه اصلاح‌طلب در ادامه نوشته است:

یم‌ملی ایران پیش از سفر به قطر در مصاف دوستانه مقابل نیکاراگوئه برنده شد و چهارشنبه گذشته به مصاف تونس رفت و بازنده زمین را ترک کرد تا سومین شکست در ۲۲ بازی اخیر را تجربه کند در حالی که دو شکست در بازی‌های دوستانه بوده است. میانگین گلزنی ایران در هر بازی جام‌جهانی کمتر از یک در هر مسابقه است که آمار بدی محسوب می‌شود. یوزهای ایران قصد دارند اولین پیروزی خود را در برابر حریفان اروپایی در نهمین مصاف‌شان به دست آورند، که مطمئنا شوک اولیه را در قطر ایجاد می‌کند چون پیش‌بینی‌ها در خوشبینانه‌ترین حالت از تساوی شاهزاده‌های پارسی حکایت دارد.

روزنامه جام‌جم نیز با تیتر «تا پای جان برای ایران» به استقبال این بازی رفته و می‌نویسد:

حالا زمانش فرا رسیده است. بازی ایران و انگلیس؛ آنها در شرایطی برابر هم قرار می‌گیرند که بسیاری از هواداران فوتبال از مدت‌ها قبل منتظر چنین نبردی بودند. البته وقتی پای تیم‌های قوی تاریخ در میان باشد، کمتر تیمی اعتماد به نفس سخن گفتن از کسب تساوی یا برد برابر آنها را دارد. اگر قرار به تصمیم‌گیری با عقل و منطق باشد، یقینا حرف آنها درست است. قرار گرفتن برابر تیمی مانند انگلیس که همواره از بهترین امکانات و تجهیزات بهره‌مند بوده و بهترین بازیکنان را هم در اختیار دارد، کاری بسیار سخت است. اما آنچه سخن گفتن را راحت می‌کند ایمان و اعتقاد بالا به ملی‌پوشانی است که هم‌قسم شده‌اند تا تاریخ‌سازی کنند. اما نکته مهم‌تر را از یاد نبریم: در فوتبال هیچ چیز قابل پیش‌بینی نیست و در فوتبال هیچ غیرممکنی وجود ندارد. ایران قادر به کسب تساوی برابر انگلیس هست؟ برای دانستن پاسخ این سوال، فقط کافی است چند ساعت صبر کنید.

روزنامه رسالت در سرمقاله خود از انگیزه‌های ملی برای برد در برابر انگلیس نوشته است؛ در این یادداشت آمده است:

ملیت یا وطن یک مفهوم جادویی است؛ فهم آن به این سادگی‌ها نیست. رابطه خاصی وجود دارد بین ما و مرزهایی که آن‌ها را به‌عنوان قلمرو خود شناخته‌ایم. این را از کودکی‌هایمان به خاطر داریم؛ وقتی با مداد شمعی یا لاک غلط‌گیر یا نوارچسب‌های رنگی یا مداد و خودکار یا زغال یا فضولات پاک‌کن، روی میز و نیمکت، روی آسفالت یا موزاییک‌های کف مدرسه یا کوچه خیابان برای خودمان مرز تعیین می‌کردیم. از همان موقع‌ها، تجاوز به این مرزها یا اندکی تغییر آن‌ها، باعث یک تغییر در روح‌مان می‌شد. این تغییر را می‌توان باد کردن رگ غیرت نامید؛ یا ترشح فلان هورمون یا برانگیختن حالت دفاعی؛ اما نامش هرچه باشد این تغییر ما را به این وا می‌داشت که مرزها را به حالت اولیه باز گردانیم؛ آنجا بود که یک بازی بچگانه، تبدیل به دعوا می‌شد.

رسالت در ادامه سرمقاله خود می‌نویسد:

فوتبال یک دلخوشی برای مردم است؛ دلخوشی‌ای که هیچ گاه از آن‌ها گرفته نشد. این دلخوشی کوچک؛ عرصه ظهور وطن‌دوستی بزرگ آنان است. این جریان بی‌شکل، مرموز و موهوم چه اندازه از مردم دور است که می‌خواهد کار خود را با سلب کوچک‌ترین و محترم‌ترین دلخوشی‌های مردم از آن‌ها سلب کند و این کار را با حمله روانی به فرزندان فوتبالیست ملت انجام می‌دهد؟ فرزندانی که سیاسی نیستند و توقع سیاسی بودن هم از آن‌ها نیست و هر موضعی که داشته باشند و هر گلایه‌ای و هر اعتراضی، باز خود را فرزند ملت می‌دانند و ملت آنان را فرزند خود.
این جام هم مثل جام‌های گذشته برای ما به یادماندنی خواهد بود؛ چراکه ما با عشق و غیرت به استادیوم‌های قطر چشم می‌دوزیم و تیم ملی نیز با عشقو غیرت؛ بازی خود را به نمایش خواهد گذشت. عشق و غیرت، برنده یا بازنده بودن را بی‌معنا می‌کند.

روزنامه فرهیختگان در گزارشی جالب از مهم نبودن برد و باخت تیم ملی نوشته است؛ در این گزارش آمده است:

برد و باخت در فوتبال مهم است اما مهم‌تر بازنمایی هویت ملی در بزرگ‌ترین آوردگاه جهانی است هر تریبونی که به این وحدت ملی آسیب بزند مردود است؛ در التهابات و ناآرامی‌های اخیر، چهره‌های بسیاری خواسته یا ناخواسته بر موج ضدملی سوار شدند که اگر بعدها به رفتار یا کنش خود نگاه کنند، شاید پشیمان شوند که در برهه‌ای که همه هجمه‌ها علیه ایران است، موضعی بر ضدایران گرفته‌اند. در این میان علی کریمی یکی از همین چهره‌هاست که از ابتدای التهابات در شهریورماه امسال با کنشگری مجازی خود التهابات را چندبرابر کرد. برای نمونه او فراخوان شورش در مهاباد را درحالی منتشر کرده است که ناامنی‌های این شهر شکل جنگ شهری به خود گرفته و امنیت مردم را سلب کرده است. این فراخوان درحالی بازنشر شده که گروه‌های تجزیه‌طلب کردی پشت مرزهای کشور به طمع خاک کشورمان نشسته‌اند.

در مهاباد چه گذشت؟

از صبح روز گذشته با همکاری نیروهای نظامی و اقوام کرد، عملیات پاکسازی برخی محلات مهاباد از لوث تروریست‌های تجزیه‌طلب آغاز شده است. اما در کمال تعجب پاکسازی تروریست‌ها از مرزها باعث دل‌نگرانی دو روزنامه اصلاح‌طلب شده است!

روزنامه هم‌میهن که در روزهای اخیر بارها مواضعی علیه امنیت ملی کشور اتخاذ کرده تحرکات تروریست‌های وابسته به گروهک کومله و حزب دموکرات را اعتراضات خوانده و در گزارشی نوشته است:

اعتراضات اقشار مختلف ادامه دارد و هر روز شاهد ناآرامی در برخی شهرهای بزرگ و کوچک هستیم. این تنش‌ها را می‌توان در نبود وجود فضای گفت‌وگو، فقدان پاسخگویی و بی‌توجهی به مطالبات معترضان و وجود رفتارها و گفتارهایی جست‌وجو کرد که نتیجه آن بروز خشونت است. هر بار اخباری از جان باختن مردم و نیروهای انتظامی و امنیتی منتشر می‌شود. اگرچه هنوز تعداد کشته‌ها و حتی دستگیرشدگان اعتراضات به‌طور رسمی از سوی نهادهای ذی‌صلاح اعلام نشده است، اما آمارهای متعددی در این باره منتشر می‌شود. در چند روز گذشته بعد از حادثه تلخ در ایذه، بار دیگر شهر مهاباد ناآرام شده است، به‌طوری‌که اخبار نگران‌کننده‌ای درباره این ناآرامی‌ها در رسانه‌های رسمی و غیررسمی منتشر می‌شود. تصاویرمنتشرشده در فضای مجازی از جو شدید امنیتی در مهاباد خبر می‌دهد. جوی که به‌ویژه از ساعات پایانی شنبه ۲۸ آبان تا لحظه نوشتن گزارش ادامه داشت. بسیاری از شهروندان مهابادی از قطع آب و برق در جنوب شهر تصاویری را منتشر کرده‌اند. در این میان رسانه‌های داخلی و خارجی به وضعیت موجود در مهاباد پرداختند و هرکدام اتفاقات صورت‌گرفته را با زاویه دید خود بیان کرده‌اند. اما آنچه مسلم است مهاباد امنیتی‌شده است و نیروهای بسیاری برای کنترل ناآرامی‌ها در این شهر حضور یافته‌اند.

روزنامه اعتماد نیز با اظهار نگرانی برای حال تروریست‌ها می‌نویسد:

همه چشم‌ها نگران مهاباد است. بعد از سه روز التهاب، فضای شهر مهاباد شب گذشته آرام‌تر گزارش شده است. این التهابات از روز جمعه و هم‌زمان با خاکسپاری قربانیان حوادث اخیر آغاز شد. اعتراضات مردمی در این شهر با برخوردهای نیروهای امنیتی روبرو شد. برخی خبرگزاری‌های اصولگرا از آتش زدن خانه‌ها و تخریب دارایی مردم خبر داده‌اند و ادعا کرده‌اند معترضان مسبب آن بوده‌اند. از سوی دیگر، جلال محمودزاده، نماینده مهاباد در مجلس یازدهم، می‌گوید از روز شنبه نیروهای امنیتی در مناطق مختلف شهر مستقر شده و برخی از آنها به پنجره‌های خانه‌های مردم، مغازه‌ها و ساختمان‌های مردم شلیک کرده‌اند.

اعتماد در ادامه نوشته است:

این نماینده می‌گوید: «در اینکه این افراد متعلق به نیروهای امنیتی و حکومتی بودند، تردیدی نیست، اما اینکه از نیروهای سپاهی بودند، یا نیروی انتظامی بودند یا لباس‌شخصی‌ها بودند، هنوز مشخص نشده است. مردم مهاباد معترضند که چرا باید به خانه مردم، ساختمان‌ها و مغازه‌های مردم شلیک کنند و خسارت ایجاد کنند؟» به اعتقاد این نماینده در اثر بی‌تدبیری‌های مقامات مسوول، پس از مرگ اسماعیل مولودی در مهاباد سلسله رخدادهایی در این شهر شکل گرفت که بحران سه روزه را به وجود آورد. اسماعیل مولودی، اولین قربانی ناآرامی‌های هفته‌های اخیر بود که در ۴ آبان جان خود را از دست داد.

روزنامه وطن امروز با ترسیم حضور تروریست‌ها در شهر مهاباد نوشته است:

در طول ۲ ماهی که از آغاز اغتشاشات به بهانه فوت مهسا امینی می‌گذرد، در بسیاری از آشوب‌ها و ناامنی‌هایی که در برخی نقاط کشور بویژه در مناطق غرب و شمال غرب ایجاد شد، رد پای گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب دیده می‌شود. جریان آشوب در ادامه پروژه‌های تروریستی خود، روز شنبه هفته جاری اقدام به ایجاد ناامنی در مهاباد استان آذربایجان غربی کرد. روز شنبه ۲۸ آبان‌ماه، آشوبگران که در همراه کردن مردم برای پیشبرد پروژه اعتصاب با شکست مواجه شده بودند، با حمله به منازل برخی مردم بویژه نیروهای امنیتی و نظامی به غارت منازل آنها پرداختند و در ادامه با حضور ‌در خیابان‌های اصلی به ‌دنبال افزایش ناامنی بودند. اغتشاشگران با حمله به اماکن عمومی، تخریب اموال خصوصی مردم، انسداد معابر و تهدید مردم با سلاح گرم تلاش داشتند ‌در سطح شهر رعب و وحشت ایجاد کنند. آنها از عصر شنبه به خانه مردم حمله کرده و شرایط بسیار ملتهبی را در شهر ایجاد کردند تا جایی که خانه چندین نفر از شهروندان نیز توسط آشوبگران به آتش کشیده شد.

ولخرجی آلمانی‌ها برای آشوب در ایران

روزنامه جوان با انتشار خبری جالب توجه در ستون اخبار ویژه خود نوشته است:

اخبار و گزارشات به دست آمده و تحلیل و جمع بندی اعترافات بازداشت‌شدگان و دستگیری سر شبکه‌های آشوب و اغتشاشات اخیر نشان می‌دهد که سفارت آلمان نقش جدی در آشوب‌های اخیر داشته است. در این خصوص مطابق برخی اعترافات، تعدادی از اتباع خارجی از کشورهای اطراف ایران، از سفارت آلمان با واسطه پول دریافت کرده بودند و با انگیزه‌های مالی در اغتشاشات شرکت داشتند.
در بعد بین‌المللی نیز دولت آلمان در اروپا سردمدار اجرای نقشه‌های صهیونیست‌ها علیه ایران شده است و در برلین نیز نهایت همکاری از سوی دستگاه امنیتی آلمان برای برگزاری تجمع ضد ایرانی صورت گرفته بود. در عرصه دیپلماسی نیز دولت آلمان نقش جدی علیه ایران دارد و به دنبال محکومیت‌های بین المللی و حقوق بشری علیه ایران در مجامع مثلاً بین‌المللی است.
در آشوب‌های اخیر اتباع بیگانه از کشورهای سوئد، بنگلادش، آلمان، افغانستان و فرانسه دستگیر شده بودند. سفارتخانه‌های کشورهای اروپایی خصوصاً آلمان نیز در تحریک، سازماندهی و حتی حمایت مالی فعال بوده‌اند.