جلسه استماع

به گزارش مجاهدت از مشرق، در حالیکه مذاکرات وین برای لغو تحریم‌های یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران در پایتخت اتریش در جریان است، در فاصله‌ای بسیار دور در ایالات متحده آمریکا، بین نمایندگان کنگره آمریکا در خصوص توافق هسته‌ای ایران اختلاف و دودستگی به وجود آمده است.

وبگاه خبری-تحلیلی «پولتیکو» در گزارشی در خصوص مذاکرات وین نوشت، نمایندگان کنگره آمریکا در خصوص بهترین شیوه رویارویی با مسئله هسته‌ای ایران دچار اختلاف و دودستگی شده‌اند به طوریکه اکثر دموکرات‌ها خواستار احیای سریع توافق سال ۲۰۱۵ برجام هستند که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده آن را پاره کرد و این دموکرات‌ها تأکید دارند که احیای برجام به شکل اولیه‌اش، تنها راه‌حل و گزینه امکانپذیر است.

با این حال، جمهوری‌خواهان اصرار به بازگشت به دکترین «فشار حداکثری» ترامپ دارند که وضع تحریم‌های ویرانگر علیه جمهوری اسلامی ایران را شامل می‌شود. در این میان، برخی از دموکرات‌های ارشد کنگره، آشکارا ادامه حضور در میز مذاکرات وین برای رسیدن به توافق درباره برجام را زیرسؤال می‌برند.

«باب منندز» رئیس دموکرات کمیته روابط خارجی سنا از ایالت «نیوجرسی» پس از جلسه استماع روز گذشته این کمیته در خصوص ایران گفت: «من فکر نمی‌کنم که اعضا دقیقاً معنا و مفهوم ورود مجدد [به این توافق] را بدانند.توافق چیست؟ آیا دقیقاً همان چیزی که باید باشد، هست؟ آیا متفاوت است؟ اگر اینطور است، چه تفاوتی دارد؟ ما چه چیزهایی می‌دهیم؟»

وی ضمن اعلام مخالفت با احیای برجام گفت: «آن‌ها باید وقتی می‌دیدند که توافق خوبی وجود ندارد، آنجا را ترک می‌کردند. نمی‌دانم چه زمانبندی وجود دارد اما هر زمانی وجود داشته باشد، پنجره به سرعت در حال بسته شدن است».

منندز که به شدت با توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ مخالف بود اما پس از خروج یکجانبه ترامپ از این توافق، به احیای آن امیدوار بود و روز گذشته تصریح کرد که هفته گذشته و زمانیکه از بایدن درخواست کرد که با جدیت تحریم‌ها علیه ایران را اجرا کند، صبرش لبریز شده بود و در حقیقت شک و تردید برخی جمهوری‌خواهان از توافق جدید با ایران را منعکس کرده بود.

در عین حال، مقام‌های دولت بایدن در جلسه استماع محرمانه روز گذشته (چهارشنبه) به سناتورها هشدار دادند که ایران ظرف دو ماه قادر به تولید مواد کافی برای یک بمب اتمی است. این هشدار در شرایطی مطرح شده که ایران بارها اعلام کرده ماهیت برنامه هسته‌ای این کشور تنها برای مصارف صلح‌آمیز است.

این هشدارها و اظهارات مقام‌های دولت بایدن چیز جدیدی محسوب نمی‌شود به طوریکه بخشی از سیاست آمریکا است تا با مانور دادن بر عنصر زمان، اعمال فشار به جمهوری اسلامی ایران را تشدید بخشد و توپ را به زمین ایران بیاندازد و مسئولیت نتیجه بالقوه مذاکرات وین را بردوش ایران بیاندازد.

مقام‌های کشورهای غربی به ویژه آمریکا از زمان آغاز مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین همواره تلاش کرده‌اند در موضع‌گیری‌های رسانه‌ای اینطور وانمود کنند که پیشرفت مذاکرات هسته‌ای در گرو اقدامات ایران است. تحلیلگران می‌گویند اظهارات مقام‌های آمریکایی و همتایان غربی آنها درباره در دسترس بودن یا قریب‌الوقوع بودن توافق بخشی از سیاست‌های مقصرنمایی آنها علیه ایران است.

«مارکو روبیو» سناتور ارشد جمهوری‌خواه ایالت فلوریدا در کمیته اطلاعات سنا در مصاحبه ای کوتاه در خصوص توافق هسته‌ای ایران گفت: «من فکر می‌کنم که تنها توافق ممکن، یک توافق بد است و این چیزی است که از آن می ترسم که این دولت آنقدر خواهان یک توافق باشد که وارد یک توافق واقعاً خطرناک شود».

سناتور دموکرات «بن کاردین» از ایالت مریلند که مخالف برجام بود نیز گفت: «یک توافق بد بدتر از عدم توافق است. آن‌ها گزینه‌های خوبی ندارند. قطعاً‌ ایران بسیار دمدمی مزاج است و پیش‌بینی تصمیم گیری آن‌ها برای ما بسیار سخت و دشوار است».  

اعضای کمیته روابط خارجی سنا روز گذشته (چهارشنبه) در پشت درهای بسته، اظهارات «راب مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و «برت مک گورک» نماینده آمریکا در امور غرب آسیا در شورای امنیت ملی را شنیدند و آنطور که گزارش شده است راب مالی و مک گورک در این جلسه تصریح کردند که سیاست «فشار حداکثری» ترامپ تنها به تقویت ایران کمک کرد.

طبق این گزارش، در حالیکه سناتورهای مخالف با برجام علیه توافق با ایران تلاش می‌کنند، همپیمانان بایدن همچون سناتور «کریس مورفی» دموکرات ایالت «کنتیکت» تأکید کرد که تنها راه متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران احیای برجام به شکل اولیه سال ۲۰۱۵ است.

مورفی در این خصوص گفت: «ارزیابی اینکه برنامه هسته‌ای ایران در حال حاضر در چه جایگاهی قرار دارد، کاملاً وحشتناک است و نمی‌دانم چطور کسی می‌تواند با این تفکر جلسه استماع را ترک کند که ما می‌توانیم با ادامه این الگوی تنش‌زای تحریم‌، خرابکاری و ترور، عملکرد بهتری داشته باشیم».

مورفی در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت مذاکرات وین گفت که توافق «در دسترس است» اما «شکاف‌های مهمی بین دو طرف همچنان باقی است. ما قصد نداریم برای ۶ ماه دیگر بر سر میز مذاکرات بنشینیم».

طبق گزارش پولتیکو، سناتورهای آمریکایی پس از جلسه استماع با حضور مالی و مک گورک، ارزیابی چندان خوبی ارائه نکردند و سناتور «جیم ریش» جمهوری‌خواه ارشد کمیته روابط خارجی سنا از ایالت «آیداهو» پس از جلسه استماع سنا به خبرنگاران گفت: «دولت به ما وعده داده بود که (یک توافق) «طولانی‌مدت‌تر و مستحکم‌تر» وجود خواهد داشت. فکر می‌کنم که احتمالاً حتی آنها هم پذیرفته‌اند که این پیشنهاد از روز میز برداشته شده است».

برخی جمهوری‌خواهان بعلاوه متعهد شده اند که هرگونه تلاش دولت بایدن برای ورود مجدد به برجام بدون تأیید کنگره را متوقف خواهند کرد به طوریکه گروهی متشکل از ۳۳ سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی روز دوشنبه ۱۸ بهمن ماه به جو بایدن هشدار دادند برای ممانعت از اجرای هرگونه توافق هسته‌ای جدید با ایران در صورتی که دولت وی به کنگره اجازه ندهد شرایط آن را بررسی و درباره آن رای دهد،  تلاش خواهند کرد.

دیپلمات‌های غربی از هشتم آذرماه که نخستین دور مذاکرات رفع تحریم‌ها در دولت سید ابراهیم رئیسی آغاز شده سعی کرده‌اند با ارائه چارچوب‌های زمانی تیم ایران را برای موافقت با خواسته‌های خود تحت فشار قرار دهند.

با این حال، نمایندگان ایران در مذاکرات وین تصریح کرده‌اند برای تهران نتیجه مهم‌تر از زمان است. تهران در تلاش است برجام را که از نخستین روزهای اجرایی شدن در اثر برخی سیاست‌های آمریکا و کشورهای غربی به توافقی تهی از منافع اقتصادی برای طرف ایرانی تبدیل شد به سمت توافقی دوجانبه و متوازن پیش ببرد.