جمهوری اسلامی ایران

به گزارش مجاهدت از مشرق، حسین امیرعبداللهیان و حجا لحبیب وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و بلژیک شب گذشته (جمعه) ۱۲ خرداد ماه تلفنی گفت‌وگو کردند.

حسین امیرعبداللهیان در این تماس تلفنی از به ثمر نشستن تلاش‌های مشترک به عمل آمده که منجر به آزادی زندانیان دو کشور شد، ابراز خرسندی کرد و با ابراز امیدواری نسبت به تاثیر تحول اخیر در بازگشایی صفحه جدیدی در مناسبات دو طرف و همچنین روابط ایران و اروپا، تصریح کرد: با توجه به نقش بلژیک در اتحادیه اروپا می‌توان انتظار داشت در سایه احترام متقابل، برقراری گفت‌وگوهای هدفمند و موثر در دستورکار جمهوری اسلامی ایران و طرف‌های اروپایی قرار گیرد.

وزیر خارجه بلژیک نیز در این گفت‌وگو از مساعدت جمهوری اسلامی ایران برای کمک به حل و فصل موضوع زندانیان اروپایی قدردانی کرد و با یادآوری اقدام انساندوستانه جمهوری اسلامی ایران ابراز امیدواری کرد که متعاقب تحول اخیر، افق جدیدی در روابط دو کشور باز شود.

خانم حجا لحبیب با اشاره به جایگاه کشورش در اتحادیه اروپایی خاطرنشان کرد: بلژیک برای نزدیکی هر چه بیشتر مناسبات جمهوری اسلامی ایران و اروپا آمادگی دارد.

وزیر امور خارجه بلژیک همچنین با تمجید از تاریخ و تمدن کهن ایران، ابراز امیدواری کرد که در فرصت مناسب از ایران دیدار کند.

وزیر خارجه بلژیک و همچنین امیرعبداللهیان پیش از این در توئیت‌هایی از این تماس تلفنی خبر داده بودند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، سید هادی تقوی طی یادداشتی نوشت: نشست استانداران مرزی شمالغرب کشور با استانداران اقلیم شمال عراق با حضور احمد وحیدی وزیر کشور و معاونت اقتصادی وزارت خارجه و مسئولین ارشد کشوری با هدف گسترش مبادلات تجاری استان های مرزی کشور و استان های اقلیم شمال عراق برگزار شد.

این نشست اقتصادی دارای حاشیه های قابل توجهی بود. مدیران اقلیم شمال عراق با نادیده گرفتن روابط سیاسی و مسئولیت های سیاسی خود در برابر کشور عراق و دولت میزبان، علایم قومگرایی و تحریک کننده قومی را در سینه های خود نصب کرده بودند. همچنین در این نشست اقتصادی -سیاسی درحضور وزیر کشور و مقامات رسمی کشورمان، سرود ملی جمهوری اسلامی نیز خوانده نشد.

متاسفانه این نشست اقتصادی با حرکات سیاسی و نمایش نمادهای الحاقگری همراه بود که دست آوردهای احتمالی اقتصادی را به حاشیه کشانید. هیات اقتصادی اقلیم شمال عراق با نصب علائم قومگرایی عملا نشست اقتصادی را به یک همایش سیاسی تبدیل کردند.

جهت استحصار مسوولان ایرانی حاضر در جلسه که برخی از آنان جزو صاحبان فکر ونظر هستند، بی توجهی به سرود ملّی و اجرا نکردن سرود ملی کشور به احترام هیات اقلیم شمال عراق که هزینه های امنیتی زیادی از این منطقه متوجه ایران شده است ، توجیه پذیر نمی باشد زیرا منطقه اقلیم شمال عراق جزو کشور فدرال عراق بوده و اجرای سرود ملی دو کشور امری مرسوم می باشد.

مزید اطلاع وزیر کشور و معاون اقتصادی وزارت خارجه، مبادی مبادلات مرزی منطقه اقلیم شمال عراق تحت نظارت حکومت مرکزی عراق بوده و هرگونه تحول اقتصاد مرزی با هماهنگی بغداد صورت می گیرد از طرف دیگر عدم اجرای سرود ملی کشور در مقابل هیات خارجی به احترام ملاحظات سیاسی سرود قومی اقلیم شمال عراق توجیه پذیر نمی باشد زیرا عدم اجرای آن بمعنای اعتراف به هویت قومی طرف مقابل می باشد در حالی که اجرای سرود ملی دوکشور با حضور هیاتی به نمایندگی از کشوری دیگر جزو تشریفات دیپلماتیک و رسمی بین کشورها می باشد.

وزیر کشور و کمیته تشریفات که قطعا با حساسیت های قومی منطقه آشنایی دارند نمایش های سیاسی طرف مقابل را چگونه نادیده گرفتند که هیات ایرانی در مقابل کسی نشسته است که با نصب پرچم منطقه ای که بخشی از سرزمین ایران را نیز شامل می شود .در پرچم نمادین اقلیم شمال عراق بخش هایی از سرزمین کشورمان نیز به عنوان اقلیم شمال عراق معرفی شده بود بی آنکه واکنش جدی مسئولین شرکت کننده ایرانی را در پی داشته باشد.بی توجهی به پروتکل های سیاسی لازم الاجرا آن هم در حالی که مقامات بلندپایه کشور حضور دارند نشانه ای از ضعف مدیریت و دانش سیاسی محسوب می شود. این بی مسئولیتی و بی توجهی به پروتکل های سیاسی در دیدار هیت کشوری با مقامات درجه دوم اقلیم شمال عراق بازتاب بسیار گسترده ای در محافل سیاسی و رسانه ای و شبکه های اجتماعی در پی داشت.

شاید گفته شود این رفتارهای سیاسی و ضد امنیتی جهت تلطیف فضای قومی اعمال می شود اما بنظر میرسد اینگونه خبط ها ناشی از بی اطلاعی مسوولان اجرایی و نمایندگان وزارت خارجه از مسائل قومی می باشد.

لازم به ذکر است در هفته های گذشته حزب دمکرات کردستان عراق با مدیریت اقای مسعود بارزانی به بهانه افتتاح موزه بارزان مسئولین کنسولگری جمهوری اسلامی ایران را دعوت کرده بود. همزمان با حضور مسئولین ایرانی از نمایندگان احزاب مسلح مستقر در شمال عراق هم دعوت شده بود اما با هوشیاری اعضای کنسولگری ایران و ترک جلسه، مقامات شمال عراق مجبور به عذرخواهی رسمی از ایران شده و با اعزام نمایندگان حزب دمکرات شمال عراق به کنسولگری رسماً از طرف ایرانی عذرخواهی کردند.

اما مسوولان اجرایی کشورمان با مجموعه عوامل اداری و استانی در برابر موضوع روشن و مبتنی بر پروتکل های رسمی کشور با بی اعتنایی برخورد کرد و حتی در برابر نماد تجزیه طلبی و الحاق گری هیئت اعزامی نیز به چشم پوشی بسنده کرد.در پرتو چنین نمایندگانی در قامت مسئولین اجرایی کشور در استان های حساس شمال غرب کشور آیا امیدی به مدیریت هوشمندانه مسائل جاری کشور در این مناطق وجود دارد؟ ضروری است مسئولین کشوری در برابر افتضاح روی داده ضمن برخورد جدی با مسببین این بی احترامی ملی نسبت به آموزش اصول بدیهی و پروتکل های مربوطه در روابط با همسایه ها اقدام فوری به عمل آورند.

به گزارش مجاهدت از مشرق، برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی که هر کدام حرفی برای گفتن در اقتصاد جهانی دارند، پایه گذار نهادی به نام بریکس شده‌اند که با گذشت ۱۴ سال از تشکیل رسمی آن به ۱۹ کشور متقاضی عضویت در آن هستند.

گروه بریکس اکنون یک‌چهارم تولید ناخالص ملی و حدود یک‌سوم خاک جهان را در اختیار دارد. ماجرای بریکس به همین داشته‌ها و نقش آفرینی آنها در اقتصاد جهانی محدود نمی‌شود.

آنها رویاهای بلند دیگری هم در سر دارند کما اینکه با تاسیس بانک بریکس با سرمایه‌ اولیه ۱۰۰ میلیارد دلار می‌خواهند در دنیای تغییر نظم جهانی، قطبی موثر در نظام پولی و مالی جهان باشند و مانع از یکه تازی دلار در اقتصاد جهانی شوند؛ کما اینکه تجارت با ارزهای محلی و کشورهای عضو را در دستور کار قرار داده اند.

همین مولفه‌ها سبب شده تا کشورهای در حال توسعه همچون ایران نیز متقاضی عضویت در بریکس باشند تا در نهادی که بر پایه گفتگو و شراکت بنا نهاده شده است سهم بیشتری از تجارت جهانی ببرند.

وجود فهرست بلند کشورهای متقاضی عضویت در بریکس موید همین مطلب است؛ در این فهرست اسامی کشورهایی چون عربستان، مصر و امارات که سیاست خود را بر پایه توسعه رابطه با غرب تعریف کرده بودند، نیز دیده می‌شود که نشان می‌دهد در سپهر سیاست، نظام تک قطبی در حال خداحافظی از جهان است، اما اینکه چرا با وجود تقاضای این کشورها برای عضویت در بریکس هنوز اعضای اصلی با این تقاضاها موافقت نکرده‌اند به ساختار بریکس باز می‌گردد.

بریکس همچون دیگر مجامع بین المللی برای پذیرش عضو جدید باید موافقت همه اعضا را جلب کند، اما هنوز پنج عضو اصلی در این زمینه تصمیم نگرفته‌اند که درهای ورود خود را باز کنند.

همین موضوع محور اجلاس وزرای خارجه بریکس در آفریقای جنوبی بود که یکم ژوئن – ۱۱ خرداد- برگزار شد و نتایج این نشست از پیش درآمد نشست سران در اواسط تابستان امسال خواهد بود.

دستور کار این اجلاس تدوین دستورالعمل عضویت در بریکس بود تا معیارهای عضویت مشخص شود و سران بریکس در آینده درباره آن تصمیم بگیرند.

به همین دلیل آن آفریقای جنوبی امسال علاوه بر ۵ عضو اصلی، از ۱۰ کشور متقاضی عضویت نیز برای اجلاس وزرای خارجه دعوت کرد تا در اجلاس دیگری تحت عنوان دوستان بریکس نظرات و دیدگاه‌های خود را برای عضویت و الحاق به این نهاده اقتصادی و بیان کنند؛ وزیر امور خارجه ایران یکی از این کشورهای دعوت شده است.

جمهوری اسلامی ایران نیز همچون دیگر کشورهای متقاضی در انتظار است روند تعیین معیارهای عضویت مشخص شود و به گفته مهدی صفری، معاون وزیر امور خارجه ایران زودتر از دیگر کشورها تقاضای عضویت خود را ارائه داده است و به نظر می‌رسد که پس از تعیین معیار ها در عضویت نیز در اولویت باشد.

البته این را هم باید گفت که اعضای کنونی بریکس هر کدام نگاه مثبتی به عضویت ایران در این نهاد دارند، چنانچه سال گذشته رئیس جمهور چین از آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور دعوت کرد تا به صورت آنلاین در اجلاس ایکس پلاس سخنرانی کند.

اما نکته ای که باید درباره عضویت ایران در بریکس به آن توجه کرد، همسویی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با اهداف و چشم‌اندازی است که بریکس برای خود تعریف کرده است.

شاهد مثال این موضوع تلاش و رویکرد بریکس در کم رنگ کردن یکجانبه گرایی در معادلات جهان است؛ سیاستی که جمهوری اسلامی ایران به ویژه در دولت سیزدهم در سرلوحه اقدامات و برنامه‌های وزارت امور خارجه خود قرار داده است.

تلاش برای دلار زدایی از مبادلات اعضا، رویکرد دومی است که همسو با سیاست‌های ایران تعبیر می شود؛ مسیری که جمهوری اسلامی ایران سال ها به دلیل تشدید تحریم های غرب آن را دنبال می‌کند و سهم دلار را در تجارت خارجی خود به حداقل رسانده است.

اما سوال اساسی اینجاست که عضویت در بریکس چه منافعی برای ایران دارد؟ در پاسخ به این سوال باید به نقش این سازمان های بین المللی در بزنگاه‌های رویدادهای جهانی اشاره کرد.

برای نمونه منزوی کردن ایران سیاست محتوم غرب در دهه اخیر علیه کشورمان بوده که عضویت در سازمان همکاری شانگهای، حضور در اتحادیه اوراسیا و تدوین برنامه های جامع همکاری با کشورها موفقیت این سیاست را با چالش جدی روبرو کرده است.

به طور کلی عضویت در سازمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای علاوه بر منافع جالبی که برای ایران در حوزه اقتصاد و سیاست دارد یک فرصت سازی و ایجاد حاشیه برای اعضا در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی تعبیر می شود که منافع آن بیش از منافع مستقیم ناشی از عضویت است.

وجود چند کشور در یک مجموعه تعهد نانوشته بین اعضا ایجاد می‌کند که در موضوعات جهانی به خصوص مسائل چالش برانگیز از اعضای یکدیگر دفاع کنند و اجازه ندهند هژمونی غرب استیلا یابد.

به همین دلیل حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در دیدار خود با وزیر خارجه آفریقای جنوبی به عنوان میزبان نشست کیپ تاون ابراز امیدواری کرد که معیارهای عضویت در بریکس هر چه سریعتر از سوی این سازمان نهایی و روند عضویت کشورها تسهیل شود.