جمهوری اسلامی ایران

به گزارش مجاهدت از مشرق، این پرسش که منطقه غرب آسیا پس از تغییرات زلزله وار رخ داده در چه مسیری قرار خواهد گرفت، شاید دشوارترین پرسش این روزها چه در محافل رسانه ای و چه در محیط های دیپلماتیک باشد. نگاه کوتاه مدت به نتیجه تحولات، بسیاری از رسانه های منطقه ای و حتی بین المللی را به سمت تقسیم میدان به برنده و بازنده سقوط بشار اسد سوق داده است. با اینهمه بعید به نظر می رسد که حل و فصل پرونده ای با تاریخچه سوریه توسط یک یا دو بازیگر خاص ممکن باشد.

شورای آتلانتیک در گزارشی در این باره از لنز تغییر جایگاه ترکیه در این پرونده و بهره برداری رژیم اسرائیل از فضای موجود به مجموع تحولات نگاه کرده و ادعا می کند که میزان بهره برداری این دو بازیگر از تحولات میدانی در سوریه به اندازه ای بوده که چند هفته پیش تصور آن ممکن نبود. اکنون این دو متحد ایالات متحده، که روابط دوجانبه آنها از زمان آغاز جنگ غزه در سال گذشته به طرز چشمگیری بدتر شده، در مسیر تصادف در سوریه و فراتر از آن قرار دارند.

ارزیابی اینکه اسرائیل چه انتظاری از تغییرات چشمگیر در خاورمیانه دارد دشوار نیست، زیرا منافع این رژیم در منطقه شناخته شده و متمرکز بر نیاز اسرائیل به امنیت، تمایل به حفظ برتری نظامی و نیاز مداوم به بازدارندگی در مقابل ایران و دیگر اعضای محور مقاومت است. نویسنده این مطلب با اشاره به مجموعه تحولات رخ داده در منطقه در چند ماه اخیر از هدف قرار گرفتن رهبران ارشد حزب الله لبنان تا سقوط حکومت بشار اسد ادعا می کند که رژیم اسرائیل در حال حاضر در قویترین موقعیت امنیتی خود قرار دارد.

تا به حال، جهان به اندازه کافی بر آرزوهای خود ترکیه تمرکز نکرده است، اما رجب طیب اردوغان، رئیس‌ جمهور این کشور ابایی از بیان این موضوع ندارد و اخیرا در سخنانی از موضع بالا گفته هر رویداد در منطقه ما و به ویژه سوریه به ما یادآوری می‌کند که ترکیه بزرگ‌تر از خود ترکیه است. ملت ترکیه نمی‌تواند از سرنوشت خود فرار کند. اردوغان آن سرنوشت را به صورت تمدنی توصیف و ترکیه جدید را به عنوان ادامه میراث عثمانی معرفی می‌کند. این مفهوم نه تنها در رژیم اسرائیل بلکه در میان سلطنت‌های خلیج فارس و ایالات متحده نیز نگرانی ایجاد کرده است.

حسن حسن، بنیان‌گذار و سردبیر مجله نیولاینز در گاردین می‌نویسد: «برای عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل، تغییر در دمشق یک تغییر بازی‌کننده است که می‌تواند آن‌ها را در برابر یک رقیب منطقه‌ای قرار دهد.»

او همچنین اشاره می‌کند: «برای سیاستمداران غربی، نگرانی ها به چند دسته تقسیم می شوند. برخی نگران گرایش های اسلامی ترکیه هستند و دغدغه دیگری تبدیل شدن این کشور به بازیگر مرکزی در معادله های خاورمیانه است.»

حسن حسن با طرح این ادعا که معمولا طرف غربی تعریف چالش برانگیزی از قدرت ایران در منطقه دارد می گوید که «ظاهرا تعریف ارائه شده از قدرت فعلی ترکیه در منطقه به این اندازه مورد مناقشه نیست.»

این کارشناس تحولات منطقه در ادامه به تقابل قدرت عربستان سعودی با ترکیه اشاره کرده و می نویسد: «ظهور ترکیه روایت ریاض که خود را به عنوان رهبر بی‌ چون و چرای جهان سنی و تا حدودی در مقابل ایران شیعه معرفی می کند، به چالش می کشد. سیاست های متمایل به اسلام گرایی آنکارا با طیف وسیعی از مسلمانان سنی و اسلام‌گرایان سیاسی همخوانی دارد و جایگزینی برای سلطنت های خلیج فارس ارائه میدهد. در زمانی که رژیم اسرائیل تصور می کند تا حدودی از زیر بار فشار جمهوری اسلامی ایران خارج شده حالا نگرانی جدیدی پیدا کرده که آن اسلام گرایان سنی به رهبری ترکیه هستند.»

شورای آتلانتیک در پایان این نوشتار به سفر دیپلمات های اروپایی و آمریکایی به پایتخت سوریه و دیدار با احمد الشرع، رهبر هیأت تحریر الشام پرداخته و می نویسد: در روز جمعه، باربارا لیف، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده برای امور خاورمیانه با الشرع دیدار کرد و اعلام کرد که ایالات متحده جایزه ده میلیون دلاری که برای دستگیری او پیشنهاد داده بود را لغو خواهد کرد. الشرع معروف به محمد الجولانی می‌گوید که می‌خواهد کشورش را بسازد و نه اینکه جنگ‌های جدیدی آغاز کند، اما هنوز هم توسط ایالات متحده به عنوان یک تروریست شناسایی شده است.

نویسنده این مطلب برای شورای آتلانتیک در پایان با طرح این سوال که این وضعیت فعلی به کجا خواهد رسید، می گوید: پاسخ این پرسش با توجه به سیال بودن تحولات در میدان سوریه و پیرامون آن مشخص نیست؛ اما آنچه که نسبتا شفاف است این است که ترکیه در مقایسه با سایر بازیگران فعلا دست برتر را در دمشق خواهد داشت. این امر اردوغان را بیشتر از هر زمان دیگری به دستیابی به آرزوی خود برای ایجاد یک حوزه نفوذ که شامل سرزمین‌های سابق عثمانی می‌شود، نزدیک‌تر می‌کند؛ حوزه‌ای که تا لیبی و سومالی ادامه دارد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، استقلال هزینه دارد و مقاومت با قبول این هزینه، استقلال را ضمانت می‌کند. برخی نحله‌ها و گروه‌های سیاسی با بهانه هزینه داشتن استقلال، خواهان حذف آن هستند و معتقدند چرا باید هزینه داد؟! البته همین گروه‌ها از هزینه تحمیلی به کشورهای وابسته که استقلال ندارند و هزینه‌ای هم بابت آن نمی‌دهند، اشاره‌ای نمی‌کنند. شاید پدرخوانده‌هایشان که جزو اعضای اصلی شبکه جهانی صهیونیسم هستند، از آنها خواسته‌اند که موضوع به این مهمی را از پله دوم شروع کنند و نگویند که مثلاً مصر و کره‌جنوبی که استقلال سیاسی ندارند چه آورده‌ای داشته‌اند؟! اولی بعد از جمال عبدالناصر همچنان اندر خَم یک کوچه شخصیت سیاسی محترم گیر کرده است و دومی هم برای پرداخت هزینه خریدهای کوچک هم، نیازمند «آقا اجازه» است.

البته طبیعی است در ساختار نظام سلطه، حصول و حفظ استقلال کار آسانی نیست، چرا که اگر بود، کانادا و استرالیا همچنان مستعمره انگلیس نبودند و یا پادشاهان شکم‌باره عربی برای حفظ تاج‌وتخت‌شان برای نظام سلطه دم تکان نمی‌دادند.

در چنین ساختار بین‌المللی، برخی کشورها مسیر حفظ استقلال از گذر مقاومت را در پیش گرفته‌اند و در سایه آن روزبه‌روز قدرتمند شده‌اند که مصداق عینی آن همین جمهوری اسلامی خودمان است؛ به‌طوری که دیروز واردات سیم خاردار به کشورمان را تحریم کرده بودند و امروز صادرات محصولات متنوع و پیشرفته دفاعی را؛ و جالب آنکه ما را متهم به ارسال محصولات دفاعی به دیگر کشورها می‌کنند!

کشورهای محور مقاومت نیز با حمایت مادی و معنوی جمهوری اسلامی ایران در مسیر حفظ استقلال گام بر می‌دارند. البته این مسیر با فرازوفرود همراه است؛ چه آنکه مقامات کشوری مانند سوریه از چندی قبل با مقاومت فاصله گرفتند و شد آنچه که نباید می‌شد.

طبعاً این در بر پاشنه فعلی نخواهد چرخید، چرا که به گفته ناخدای باخدای انقلاب اسلامی، «جبهه‌ی مقاومت یک سخت‌افزار نیست که بشکند یا از هم فرو بریزد یا نابود بشود. «مقاومت» یک ایمان است، یک تفکّر است، یک تصمیم قلبی و قطعی است؛ مقاومت یک مکتب است، یک مکتب اعتقادی است. چیزی که ایمان یک عدّه مردم است، چیز قراردادی‌ای نیست که من حالا می‌گویم ایمان مردم است این، با فشار آوردن نه فقط ضعیف نمی‌شود بلکه قوی‌تر می‌شود.»

بنابراین هسته‌های ققنوس مقاومت از خاکستر آتش این روزهای سوریه سر برخواهند آورد و این ‌بار دیگر لنگ‌لنگان در مسیر مقاومت گام برنخواهد داشت.

مردم سوریه که این روزها تاوان غفلت مقامات پیشین کشورشان از نقشه مشترک آمریکایی و صهیونیستی و بی‌توجهی آنها با اخطارهای امنیتی ارائه شده و البته کم‌آوردن ارتش‌شان را می‌هند، با خیزش جوانان غیورشان، بار دیگر کشورشان را از یوغ سلطه بیرون خواهند کشید.

با تغییر رنگ پرچم کشوری، انتظارات و آرمان‌های اجتماعی جامعه آن کشور تغییر نخواهد کرد

سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان در یادداشتی که در روزنامه لبنانی الاخبار با عنوان «سوریه در آزمون سخت گذار» منتشر شد، نوشت: برداشت خامی است چنانچه تصور کنیم با تغییر رنگ پرچم کشوری، انتظارات و آرمان‌های اجتماعی جامعه آن کشور نیز تغییر خواهد کرد. مردم سوریه، همان دلیرمردانی هستند که حماسه مقاومت را در جنگ اکتبر ۱۹۷۳ خلق کردند؛ همانطور که رویکرد مردم آزاد سوریه در دفاع از آرمان فلسطین سبب شد که به‌رغم مشارکت نظام سابق عربیت‌محور بعثی در صف مشارکت‌کنندگان در کنفرانس مادرید، امید دشمنان به جدایی سوریه از جبهه مقاومت به یأس تبدیل شود.

وی افزود: به عقیده من، حوادث اخیر سوریه نباید منجر به نقض حاکمیت، تمامیت ارضی و شکست نهاد دولت ملی در این کشور شود، بلکه شاید بجا باشد که قبل از صدور حکم، به حکمت آدونیس و دعوت او از هم‌وطنانش به صبر پیش از داوری، توجه کنیم. در باور وی به درستی آمده است که «مردم سوریه در عمق وجود خود مخالف تغییر نیستند، بلکه مخالف رفتارها و شیوه‌هایی هستند که منجر به نتیجه‌ای گردد که با ذات همان تغییر در تضاد باشد». بنابراین، رویدادهای اخیر فرصتی مغتنم است تا به نظرات همه اقوام و گرایش‌های فکری موجود در سوریه احترام گذاشته شود.

وزیر امور خارجه گفت: امروز سوریه در آزمون سختی قرار گرفته است. تهدید ناشی از تحرکات جریان‌های تروریستی مانند القاعده و داعش، نگرانی منطقه را شدیدتر کرده است و بیم آن می‌رود تروریست‌ها سوریه را به پایگاهی امن برای خود تبدیل کنند. از سوی دیگر تجاوزات و مداخله نظامی رژیم صهیونیستی و در پس آن آمریکا و متحدان منطقه‌ای آنها از خارج، چالش‌هایی را ایجاد کرده است. این‌ها دچار اشتباهات محاسباتی راهبردی جبران‌ناپذیری شدند که قابل کتمان نیست. هدف آشکار این تجاوزات و مداخله‌، نابودی بنیان‌های اجتماعی، سرمایه‌های علمی، زیرساخت‌های اقتصادی و قدرت دفاعی سوریه است. به‌رغم دشواری این مسیر و ضربات ناشی از هجوم ارتش‌های بیگانه به سوریه، به‌روشنی می‌توان مشاهده کرد، مردمانی از جنس مردم سوریه در همسایگی این کشور هستند که با دستانی تهی اما روحیه و ایمانی ستودنی، در اردوگاه کوچک جبالیا، دو ماه در برابر یورش زمینی و هوایی ارتش صهیونیستی شجاعانه و قهرمانانه مقاومت کردند.

عراقچی عنوان کرد: راه برون‌رفت از تنگنای فعلی و برافراشته نگاه‌داشتن پرچم استقلال و احترام به سربلندی و کرامت ملت سوریه و در اهتزاز نگاه داشتن پرچم آن، حفظ انسجام و روحیه همزیستی بین فرزندان این سرزمین از طریق انتخابات آزاد برای تعیین سرنوشت آینده این کشور توسط همه آحاد و اقشار مردم آن است. احترام به آرای مردم، در انتخاباتی آزاد و سالم انجام می‌شود که متضمن اراده ملت سوریه باشد و به تشکیل نظام سیاسی منتخب همه اقشار جامعه منجر گردد، این امر، سنگ بنا و جهت‌گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهد.

ریشه مقاومت با تحولات از بین نمی‌رود

رضا میرابیان سفیر پیشین ایران در کویت، با اشاره به تحولات سوریه، اظهار داشت: حوادث و تحولات هیچگاه ریشه مقاومت را از بین نخواهد برد نمونه این مهم را می‌توان در یمن مشاهده کرد. رژیم اسرائیل گمان می‌کرد با زدن پالایشگاه و بنادر یمن می‌تواند آن را از پا در آورد.

وی با بیان اینکه اقدام شب گذشته یمن، رژیم صهیونیستی را به لرزه درآورده است، ادامه داد: اینگونه نیست که اگر دولت سوریه تغییر کرد بدنه مردم و یا احساسات ضد صهیونیستی در سوریه خشکانده شده است. زمانی طول نخواهد کشید جوانان سوری خودشان را پیدا می‌کنند و سازماندهی می‌شوند و شروع به پاکسازی اسرائیل در مناطق جولان می‌کنند.

سفیر پیشین ایران در کویت با اشاره به ایستادگی حزب الله در مقابل تجاوزات رژیم اسرائیل در لبنان، افزود: حزب الله همچنان با استوار ایستادگی می‌کند و حتی اجازه نمی‌دهد رژیم اسرائیل به اندازه یک متر وارد خاک لبنان شود.

میرابیان خاطرنشان کرد: بنابراین این تحولات و حوادث در ماهیت، حرکت، زنده بودن و طراوت جریان مقاومت تأثیرگذار نیست؛ ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد و آسیب ببیند اما اینکه بخواهد از بین برود و سست شود، اینگونه نخواهد شد.

به گزارش مجاهدت از مشرق، نماینده ایران در سازمان ملل در این نشست، اظهار کرد: حفظ نهادهای دولتی سوریه برای ثبات و پایه‌ریزی یک راه‌حل سیاسی فراگیر حیاتی است. فروپاشی نهادی خطر تکه‌تکه شدن بیشتر، تشدید بحران انسانی و بهره‌برداری توسط افراط‌گرایان را در پی دارد.

متن سخنرانی امیرسعید ایروانی در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره «وضعیت در خاورمیانه (سوریه)» به شرح زیر است:

خانم رئیس،

از آقای پدرسن، نماینده ویژه و آقای فلچر، معاون دبیرکل، برای گزارش‌های روشنگرانه ایشان سپاسگزاریم. همچنین اظهارات ارائه‌شده توسط سایر سخنرانان را به‌دقت استماع کردیم. در ارتباط با تحولات اخیر سوریه، مایلم نکات کلیدی زیر را مورد تأکید قرار دهم:

۱. جمهوری اسلامی ایران بار دیگر حمایت قاطع خود را از وحدت، حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه اعلام می‌دارد. آینده سوریه باید صرفاً توسط مردم این کشور و بدون مداخله یا تحمیل خارجی تعیین شود. فرآیندی جامع، سوری-محور و تحت مالکیت سوریه به رهبری سازمان ملل متحد و در چارچوب قطعنامه ۲۲۵۴ (۲۰۱۵) ضروری است. این فرآیند شامل تدوین قانون اساسی جدید از طریق کمیته قانون اساسی نماینده و تشکیل دولتی جامع و فراگیر است که بازتاب‌دهنده آرمان‌های همه مردم سوریه باشد. در این زمینه، ایران تلاش‌های سازنده و مشارکت فعال نماینده ویژه سازمان ملل، آقای پدرسن، را در پیشبرد این هدف مهم ارج می‌نهد.

۲. حفظ نهادهای دولتی سوریه برای ثبات و پایه‌ریزی یک راه‌حل سیاسی فراگیر حیاتی است. فروپاشی نهادی خطر تکه‌تکه شدن بیشتر، تشدید بحران انسانی و بهره‌برداری توسط افراط‌گرایان را در پی دارد. تجربیات درگیری‌های گذشته نشان می‌دهد که تداوم نهادها برای ارائه خدمات اساسی، حاکمیت قانون و اعتمادسازی ضروری است. جامعه بین‌المللی باید از تاب‌آوری نهادی سوریه حمایت کند و به حاکمیت و اراده مردم این کشور احترام بگذارد.

۳. ایمنی همه شهروندان سوری، از جمله حقوق اقلیت‌ها و اتباع خارجی، باید تضمین شود. مکان‌های مذهبی و فرهنگی باید محافظت شوند و مصونیت اماکن دیپلماتیک و کارکنان آن‌ها باید طبق قوانین بین‌المللی رعایت شود.

۴. ایران به‌شدت ادامه نقض حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه توسط رژیم اشغالگر اسرائیل را محکوم می‌کند. این رژیم با سوءاستفاده از شرایط کنونی سوریه، اهداف سیاسی خود را دنبال کرده و به تخریب زیرساخت‌های این کشور ادامه می‌دهد.شورای امنیت باید اقدام قاطعانه‌ای برای مقابله با این تجاوزات انجام دهد و به اشغالگری اسرائیل در سرزمین‌های سوریه پایان دهد؛ اقدامی که نقض آشکار قوانین بین‌المللی، منشور سازمان ملل و قطعنامه‌های این شورا، به‌ویژه قطعنامه ۳۵۰ (۱۹۷۴) است.ایران بار دیگر حمایت قاطع خود را از نیروهای پاسدار صلحسازمان ملل متحد و اجرای کامل مأموریت آن اعلام می‌دارد.

۵. مردم سوریه با مشکلات عظیم اقتصادی و انسانی مواجه هستند که نیازمند اقدام فوری است. بازسازی زیرساخت‌های حیاتی، احیای خدمات و تضمین بازگشت امن پناهندگان و آوارگان داخلی برای تقویت وحدت و بهبود ملی ضروری است.کمک‌های فوری باید در اولویت قرار گیرند و تحریم‌های یک‌جانبه علیه سوریه باید لغو شوند. ادامه این اقدامات غیرانسانی و غیرقانونی غیرقابل توجیه است؛ چراکه به‌شکل نامتناسبی به آسیب‌پذیرترین افراد لطمه می‌زند، بحران اقتصادی را تشدید می‌کند و حقوق اساسی مردم سوریه را نقض می‌کند. ایران تلاش‌های خستگی‌ناپذیر دفتر هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد و شرکای بشردوستانه آن را برای کاهش رنج مردم سوریه ارج می‌نهد.

۶. سوریه کشوری محوری در منطقه است و باید نقش حیاتی خود را در ارتقای صلح و ثبات، به‌دور از تروریسم که تهدیدی برای همسایگان و منطقه وسیع‌تر محسوب می‌شود، بازیابد. مردم سوریه سزاوار صلح، کرامت و فرصت بازسازی کشور خود بدون مداخله خارجی هستند. جامعه بین‌المللی باید به‌طور جمعی از وحدت، حاکمیت و بازسازی سوریه حمایت کند و اطمینان یابد که حقوق و آرمان‌های همه سوری‌ها محقق می‌شود.

۷. ایران همواره نقشی محوری و سازنده در ارتقای صلح و امنیت منطقه‌ای ایفا کرده و هزینه‌های سنگینی را هم از نظر مادی و هم انسانی در مبارزه با تروریسم در سوریه و منطقه وسیع‌تر متحمل شده است. این واقعیت انکارناپذیر نباید نادیده گرفته شود. ایران برای سال‌ها، در پاسخ به درخواست رسمی و قانونی دولت وقت سوریه، حمایت مشروع خود را در مبارزه با تروریسم ارائه کرده است.