جنگنده F16

به گزارش مجاهدت از سرویس جهان مشرق، شبکه‌ی خبری بلومبرگ اخیرا(۲۸ می) در گزارشی به قلم «مارک چمپیون» در پایگاه اینترنتی این شبکه، به موضوع تحویل جنگنده‌های F-۱۶ ناتو به اوکراین پرداخته و مزایا و معایب و پیامدهای مجهز شدن نیروی هوایی اوکراین به این هواگرد استاندارد و سازمانی ناتو را بررسی کرده است.

به گفته افرادی که پیش‌تر هواپیماها را در وضعیت جنگی به پرواز درآورده اند، جت های F-۱۶ که ارتش اوکراین از آن‌ها به عنوان یک تغییر دهنده بازی بالقوه در درگیری خود با روسیه یاد می کند، یا محدود به عملیات خواهند بود یا در عملیات های بسیار پرخطر مستقر خواهند شد.

**

جنگنده بمب‌افکن‌های جنرال داینامیکس یک ارتقاء قابل توجه در هواپیماهای دوران شوروی خواهد بود که خلبانان اوکراینی تاکنون با آن‌ها پرواز کرده اند. اما اف-۱۶هایی که احتمالاً به اوکراین ارسال می‌شوند همچنان از رادارهای ضعیف‌تر و موشک‌های برد کوتاه‌تری نسبت به مدرن ترین جت‌های روسی و پدافند هوایی آن برخوردار خواهند بود.

برین تانهیل، یک هوانورد سابق که شبیه سازها را برای F-۱۶ طراحی کرده بود، با اشاره به خودروی بدنام لادا در دوران شوروی می گوید:

“مثل این است که دکمه آسان را فشرده یا از رانندگی با لادا به هوندا آکورد تغییر مسیر داده اند. با این حال، شما نمی توانید بر قوانین فیزیک غلبه کنید. “

این بدان معناست که شاید باید اوکراینی‌ها انتظارات اعلام شده خود را که اف-۱۶ها آن‌ها را قادر به تحمیل برتری هوایی، سرنگونی موشک‌های کروز و جدیدترین جت های دشمن، نابود کردن نیروها و توپخانه در میدان نبرد و حتی غرق‌کردن ناوگان دریایی دشمن می کند، مهار کنند. فرانک کندال، وزیر نیروی هوایی آمریکا روز دوشنبه در یک نشست خبری گفت، جت‌ها در عوض به اوکراین «توانایی فزاینده‌ای می‌دهند که در حال حاضر ندارند».

به گفته‌ی جان ونِبِل، یکی از خلبانان پیشین نیروی هوایی آمریکا، خلبانان اف-۱۶ اوکراین در صورتی که در خطوط روسیه برای از بین بردن توپخانه، پدافند هوایی یا جت‌ها پرواز کنند، احتمالاً قبل از اینکه به اندازه کافی برای شلیک به آن نزدیک شوند، هشداری برای تشخیص سیگنال توسط رادار دشمن دریافت می‌کنند.

وِنبل که اکنون پژوهشگر ارشد سیاست دفاعی در بنیاد هریتیج که اندیشکده‌ای متنفذ در واشنگتن است، گفت:

“تنها کاری که می‌توانید انجام دهید این است که به دنبال موضعی خاکی باشید و امیدوار باشید که بتوانید تپه‌ای بین خود و سیستم‌های هدایت موشک قرار دهید.»

او گفت بدون آن پوشش، “شانس زنده ماندن شما زیاد نیست. “

این احتمالاً در دشت‌های باز جنوب اوکراین صادق است، جایی که بسیاری بر این باورند که حمله احتمالی قریب‌الوقوع اوکراین متمرکز خواهد بود.

به گفته وِنِبل، در مناطق تپه‌ای شرق، خلبان‌ها می‌توانند تا آخرین لحظه در ارتفاع بسیار پایین حرکت کنند و سپس اوج بگیرند، همانطور که اکنون با میگ‌ها و سوخوهای سالخورده خود این تلاش را انجام می دهند. این بدان معناست که به طور ناگهانی در زاویه ۳۰ درجه بالا می‌روند و قبل از شلیک، چهار یا پنج برابر نیروی گرانش طبیعی را تجربه می کنند و دوباره برای پوشش حفاظتی، شیرجه می زنند. اما شانس موفقیت با یک موشک محدود است و جت های اضافی پس از غافلگیری اولیه پدافند دشمن، در معرض دید قرار می‌گیرند.

ونبل گفت:

“شما قرار نیست{با چنین عملیاتی} به چیزی ضربه بزنید. “

دان «دو داگ» همپتون، که ۱۵۱ ماموریت جنگی را در طول دو جنگ خلیج فارس و کوزوو انجام داد، می‌گوید:

“برخی از اهداف اوکراینی برای F-۱۶‌ها، مانند سرنگونی موشک‌های کروز، واقعاً غیرعملی هستند. به این دلیل که بین زمانی که رادار یک موشک کروز را شناسایی می کند و لحظه ای که به هدف می رسد، فاصله کوتاهی وجود دارد. برای موفقیت یک F-۱۶، باید ساعت‌های پرواز با ارزش زیادی را صرف تمرین و آماده شدن شرایط کنند.

اما او نسبت به نحوه عملکرد خلبانان اوکراینی اف ۱۶ در برابر پدافند هوایی روسیه خوشبین‌تر است. همپتون گفت آن‌ها در چالش سختی خواهند بود، اما اوضاع خیلی به این بستگی دارد که چقدر خوب با هم منسجم و هماهنگ شده باشند. او تصریح کرد که S-۴۰۰ برای شکست هواپیماهای نسل چهارم مانند F-۱۶ ساخته شده است، “اما آن‌ها جادویی{بدون ضعف} نیستند. “

همیلتون تنها کسی نیست که فکر کند F-۱۶ ارزش ارسال را دارد. ارسال این جنگنده‌ها سیگنال واضحی از تعهد بلندمدت متحدین ارائه می‌دهند که هم برای روحیه اوکراین و هم به عنوان سیگنالی برای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه است.

یکی دیگر از مزایای واضح این است که نیروی هوایی اوکراین سخت برای تامین قطعات مورد نیاز برای نگه داشتن هواپیماهای باقیمانده از دوران شوروی خود در هوا تلاش می کند. F-۱۶ ها ارزش جایگزینی دارند که برای دور نگه داشتن نیروی هوایی هنوز بزرگ و خطرناک روسیه ضروری است.

برخی همچنین استدلال می کنند که اگر این جنگنده‌ها توسط یک سیستم یکپارچه رادار زمینی، پدافند هوایی لایه‌بندی شده و قابلیت های جنگ الکترونیکی پیشرفته پشتیبانی شوند، می توانند به چیزی دست یابند که ادوارد استرینگر مارشال سابق هوایی بریتانیا آن را “برتری هوایی انسان فقیر” می نامد. با راندن به عقب منطقه‌ای که جت‌های روسی می‌توانند با خیال راحت در آن عملیات کنند، که می‌تواند تهدید فزاینده ناشی از بمب‌های هوا-سُر سنگینی را، که روسیه برای پرتاب در مواضع خط مقدم اوکراین تطبیق داده است، کاهش دهد.

آن‌ها همچنین می‌توانند موشک‌های کروز رادارگریز AGM-۱۵۸ JASSM و پسرعموهای ضد کشتی آن‌ها، یعنی LRASM را پرتاب کنند. این تسلیحات در صورت تحویل به مقدار کافی، ظرفیت اوکراین را برای حمله به اهدافی در اعماق خطوط روسیه، در کریمه اشغالی و دریا افزایش می‌دهد.

ونبل می‌گوید که این امری عملی است، اما همچنین بسیار گران‌قیمت است، و این سوال را ایجاد می‌کند که آیا صدها میلیون دلار برای تامین F-۱۶‌های مجهز و به روزشده، می‌تواند به طور موثرتری برای دفاع هوایی زمین-پایه‌ی اوکراین یا سایر سیستم‌های تسلیحاتی هزینه شود؟

هزینه موشک‌های JASSM بیش از ۱ میلیون دلار برای هر تیر موشک، بسته به مدل آن، است و ممکن است بیش از یک تیر برای انهدام یک هدف نیاز باشد. تسلیح یک ماموریت با چهار هواپیما، حداقل ۸ میلیون دلار هزینه دارد.

F-۱۶ ها به جدیدترین سلاح های هوا به هوای AMRAAM نیاز دارند تا شانس برد بیش از موشک های ۲۰۰ کیلومتری (۱۲۰ مایلی) را داشته باشند که جت های برتر SU-۳۵ روسیه – دست‌کم روی کاغذ – علیه نیروی هوایی اوکراین استفاده می‌کنند. هزینه‌ی آن‌ها ۱.۸ میلیون دلار برای هر قطعه در اسناد توجیه بودجه سال ۲۰۲۳ پنتاگون بود.

سپس هزینه خود هواپیماها وجود دارد. بر اساس گزارش سرویس تحقیقات کنگره آمریکا در ماه مارس، فروش اخیر F-۱۶های جدید به بلغارستان – شامل مهمات و آموزش – برای هر بسته ۲۰۹ میلیون دلار در نظر گرفته شد. F-۱۶ های قدیمی فروخته شده به ایتالیا در سال ۲۰۱۵، هر یک ۲۳.۸ میلیون دلار قیمت داشتند.

نگرانی دیگر این است که ارابه فرود نسبتا سبک F-۱۶ و ورودی هوای محافظت نشده در زیر بدنه به این معنی است که باند فرودگاه باید صاف باشد و از زباله های شفافی که ممکن است در هنگام برخاستن یا فرود به داخل موتور مکیده شود، پاک شود. این مشکلی است که میگ‌ها و هواپیماهای دیگر مانند گریپن سوئد ندارند.

با این حال، از نظر همپتون، بسیاری از این موانع برای توجیه عدم اعطای هواپیمای استاندارد ناتو به اوکراین انجام شده است.

“من F-۱۶ را از فرودگاه‌های بسیار بد، در میان طوفان‌های شن و طوفان‌های یخ به پرواز درآورده‌ام و هنوز زنده‌ام. مطمئناً {اف ۱۶} از میگ یا گریپن حساس‌تر است، اما می‌توان آن را انجام داد. “